پاورپوینت پودمان 5 تجزیه و تحلیل تکنیک های ورزشی (ppt) 19 اسلاید

پاورپوینت پودمان 5 تجزیه و تحلیل تکنیک های ورزشی (ppt) 19 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (..pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 19 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (..pptx) :

93های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
ها: شایستگی
های ورزشی و کاربرد آنها تجزیه و تحلیل تکنیک 1
های ورزشی های مشاهده در مهارت کارگیری گام ها و بهابزار تجزیه و تحلیل مهارت 2
پودمان 5
های ورزشی یکنکل تیه و تحلیتجز
94
های ورزشیتجزیه و تحلیل تکنیک
های اصلی اید؟ اینها رنگ اید؟ قرمزی آتش را دیده اید؟ به رنگ زرد آفتاب توجه کرده آبی آسمان را دیده
های جدیدی خواهید های اصلی را با یکدیگر ترکیب کنید چه رنگ دانید اگر رنگ طبیعت هستند. آیا می
آید. وجود می داشت؟ برای مثال اگر رنگ آبی و سبز را ترکیب کنید رنگ سبز به
های اصلی تجزیه کنید؟ توانید آن را به رنگ حال اگر رنگ سبز را ببینید می
آورد، تحلیل کردن، همانند فرایند ترکیب کردن و تجزیه کردن، امکان تحلیل کردن را برای فرد فراهم می
تر تجزیه کرده توان حل کرد که آن را به اجزای کوچک حل مساله است. یک مساله پیچیده را در صورتی می
شود. و سپس با ترکیب این اجزا، پاسخ کلی و نهایی حاصل می
باشد و باشند، هر تکنیک در حکم یک مساله پیچیده می های ورزشی نیز از این قاعده مستثنی نمی تکنیک
آورد. تر آن را فراهم می تر، امکان یادگیری بهتر و اجرای صحیح تجزیه آن به اجزای کوچک
ها را توسعه داده و آنها ها، خود یک مهارت است. بنابراین برای آنکه قادر باشید مهارت تجزیه و تحلیل مهارت
ها، داشته باشید. را در ورزشکاران به اوج توانایی برسانید، باید مهارت کافی در تجزیه و تحلیل مهارت
های ورزشی و ها یک فرایند تخصصی است و نیاز به درک کامل مهارت طور کلی تجزیه و تحلیل مهارت به
کاربرد آنها دارد.
های ورزشی در کنار مربیان عنوان یک آنالیزور تکنیک هدف اصلی این بخش آن است که شما در آینده به
های تیم مفید باشید. ها، در ارتقای توانایی تیم
دست آورد؟ آیا برای این کار نیاز به ابزار ها تبحرکافی به توان در تجزیه و تحلیل مهارت نظر شما چگونه می به
خاصی است؟
بندی کنید. نظرات خود را به کالس ارائه دهید و با نظارت هنر آموز آنها را جمع
95های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
کند و سپس یک مثال ورزشی های چند نفری تقسیم شوند. هر تیم یک نام انتخاب می کالس به تیم
خواهد که در همان مثال، عمل کند و سپس با ذکر نام یک تیم از آنها می برای عمل دیدن مطرح می
کند. و به همین نگاه کردن را ارائه دهد، و بعد هم از تیم دیگر مثال نگاه کردن دقیق را درخواست می
کنند، تا همه انجام دهند. هنرآموز نقش داور را دارد و به هر ها این شانس را پیدا می ترتیب تمام تیم
کند تیم که پاسخ درست بدهد یک امتیاز مثبت و در صورت عدم پاسخ یک امتیاز منفی دریافت می
اش بیشتر از همه باشد. است که امتیازات نهایی، حاصل از جمع جبری امتیازات برنده تیمی
ها ابزار تجزیه و تحلیل مهارت
دهد: گذرانید، حس بینایی شما سه نوع عمل را انجام می دانید وقتی اطراف خود را از نظر می می
1 1ـ دیدن
گذرانید، فقط با حس بینایی، عمل دیدن را انجام صورت غیرارادی اشیا و افراد و محیط را از نظر می وقتی به
ای. دهید. این عمل گذرا و بدون صرف توجه است. مانند دیدن یک مسابقه بسکتبال در 4 زمان 10 دقیقه می
2
2ـ «نگاه کردن»
گذرانید، عالوه بر حس بینایی، از علم و تجربه در آن مورد خاص صورت ارادی اطراف را از نظر می وقتی که به
شود. انجام می »چشم ذهن« دهید. نگاه کردن اصطالحا ً با نگاه کردن» را انجام می « نیز استفاده کرده و عمل
تر از زمان دیدن آن موضوع است. مانند نگاه کردن به بازی زمان نگاه کردن به یک موضوع معموالً، طوالنی
بازیکن شماره 5 در هنگام دیدن مسابقه بسکتبال.
1ـ See ـ2 Look at ـ3 Watch
تفاوت دیدن، نگاه کردن و نگاه دقیق
باشد. می مشاهده ابزار مهارت نگاه کردن دقیق
فعالیت
کالسی
33ـ «نگاه دقیق»
وقتی که دقت و توجه و زمان نگاه کردن افزایش پیدا
کند، به آن نگاه کردن دقیق و حتی گاهی نظارت
شود. مانند عمل نظارت و مراقبت کردن اطالق می
مسابقه بسکتبال توسط ناظر مسابقه،که نسبت به
تر و آگاهانه عمل نگاه کردن تماشاگران بسیار فنی
خوبی نشان است. شکل زیر تفاوت این سه عمل را به
دهد. می
کردن دقیق، خود یک مهارت حال که با انواع افعال نظرکردن آشنا شدید، باید بدانید که توانایی نگاه
است و نیاز به ابزار دارد.
نکته
96
شکل 2ـ هدف در تیر و کمان
فن مشاهده مهارت
مشاهده و 2) مرحله مشاهده شود: 1) مرحله پیش مشاهده یک مهارت ورزشی، خود در دو مرحله انجام می
2چگونه مهارتی را و1چه هنرجویان باید بدانند که ،هابرای مشاهده صحیح مهارت ـ مرحله پیش مشاهده:1
مشاهده کنند.
آنها باید این اطالعات را قبل از مشاهده مهارت در اختیار داشته باشند، تا قادر باشند در هنگام مشاهده بر
روی اجرای مهارت تمرکز نمایند.
شود: مشاهده در 4 گام انجام می مرحله پیش
گام اول ـ تشخیص هدف مهارت
های مختلف گام دوم ـ تقسیم مهارت به بخش
گام سوم ـ تشخیص عناصر اصلی یا کلیدی مهارت
گام چهارم ـ طرح برنامه مشاهده
1ـ What ـ2 How
ـ هدف در بسکتبال1 شکل
هایمهارت گام اول ـ تشخیص هدف مهارت:
های مختلف اهداف متفاوتی دارند،مختلف در ورزش
برای مثال:
در ورزش بسکتبال، کسب امتیاز از طریق ورود
توپ به حلقه بسکتبال (شکل 1)
در ورزش تیر و کمان، کسب امتیاز از طریق زدن
تیر به یک هدف مشخص (شکل 2)
97های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
در ورزش پرش ارتفاع، کسب امتیاز از طریق طی کردن ارتفاع بیشتر در یک پرش (شکل 3)
شکل 3ـ هدف در پرش ارتفاع
شکل 4ـ هدف در شنا
شکل 5 ـ هدف در بدمینتون
در ورزش شنا، کسب امتیاز از طریق طی کردن مسافت مشخص در حداقل زمان ممکن (شکل 4)
ها (شکل 5) ـ در ورزش بدمینتون، کسب امتیاز از طریق امتیازات حاصل از ضربه
تری های مختلف در هر ورزش نیز دارای اهداف جزئی اما باید توجه داشته باشید که هر یک از تکنیک
هستند، مانند هدف در دریبل کردن در مقابل یک مدافع، یا هدف در زاویه ارسال یک تیر موفق، یا هدف
98
هدف عنوان
ورزش شنا
تکنیک دست کرال سینه
تکنیک پای کرال سینه
گیری کرال سینه تکنیک نفس
تکنیک استارت کرال سینه
های آن باید گام دوم در مشاهده انجام شود. پس از تشخیص اهداف کلی و جزیی هر رشته ورزشی و تکنیک
توان به 5 بخش تقسیم کرد: ها را می طور کلی مهارت به های مختلف: ها به بخش تقسیم مهارت ـ گام دوم
حرکات مقدماتی
حرکات به عقب یا حرکات بازگشت به حالت اولیه
کنند حرکاتی که تولید نیرو می
لحظه حیاتی
دنباله حرکت
شود. های مختلف و یک مثال با جزئیات ارائه می ً ضمن توضیح 5 بخش، هر بخش، در مثالی از رشته
دهد. این حرکات معموال حرکاتی هستند که ورزشکار برای آمادگی مهارت انجام می حرکات مقدماتی :
باشد، مانند: شامل حرکت دادن پا و وضعیت بدن می
ها و پاها توسط پرتاب کننده وزنه، قبل از اقدام به انجام هر حرکتی (شکل 6) آمادگی دست
های ورزشی مورد عالقه خود تقسیم شوید و جدولی مانند جدول زیر را برای رشته براساس رشته
را کامل کنید. های رشته، آن ورزشی مورد عالقه خود تهیه و براساس تکنیک
دراجرای یک حرکت پرش با حفظ تعادل، یا هدف در اجرای تکنیک صحیح دست در کرال سینه نیز دارای
آگاهی از هدف هر مهارت، نیز یکی از های ورزشی هستند که اهمیت ویژه در تجزیه و تحلیل تکنیک
سازد تا تشخیص دهند که در شناسایی هدف، هنرجویان را قادر می ها است. های فن مشاهده مهارت کلید
هنگام مشاهده، کدام قسمت مهارت نیاز به توجه و تمرکز بیشتری دارد.
شکل 6ـ حرکت مقدماتی پرتاب کننده وزنه
فعالیت
کالسی
99های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
حرکات دست و پا و بدن بازیکن هندبال قبل از ارسال پاس با پرش (شکل 7)
شکل 7ـ حرکت مقدماتی بازیکن هندبال
شکل 8 ـ حرکت مقدماتی بازیکن والیبال
حرکات دست و پای والیبالیست در استقرار اولیه در ساعدگیری (شکل 8)
تر ارائه شده است. (شکل 9) صورت جزئی در شوت یک دست بسکتبال این حرکات به
حالت تعادلی بدن
گرفتن توپ با دو دست در مقابل سینه
های خمیده آرنج
پاها به اندازه عرض شانه باز
100
حرکاتی هستند که ورزشکار درست قبل از انجام :حرکات به عقب یا حرکات بازگشت به حالت اولیه
دهد و اجرای صحیح آنها در کسب نیروی کافی از حرکات بعدی اهمیت کننده نیرو انجام می حرکات تولید
زیادی دارد، مانند:
اجرای یک گام به عقب توسط پرتاب کننده وزنه، برای تولید نیرو (شکل 10)
دهید. حرکات مقدماتی یک تکنیک در رشته ورزشی را که در آن مهارت بیشتری دارید ارائه
شکل 9ـ حرکت مقدماتی درشوت یک دست بسکتبال
کننده وزنه شکل 10ـ حرکت به عقب توسط پرتاب
فعالیت
کالسی
101های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
بردن دست به عقب توسط بازیکن هندبال قبل از پرتاب پاس با پرش (شکل 11)
ـ حرکت به عقب توسط بازیکن هندبال11 شکل
شکل 12ـ حرکت به عقب توسط بازیکن والیبال
شکل 13 ـ حرکت به عقب یا حرکات بازگشت به حالت اولیه در شوت یک دست بسکتبال
کشیدن دست و بدن به زیر توپ توسط بازیکن والیبال قبل از ساعد گیری (شکل 12)
صورت در شوت یک دست در بسکتبال این حرکات به
تر ارائه شده است (شکل 13). جزیی
باز شدن زانوها؛
آرنج در راستای حلقه؛
بردن توپ به جلو باالی پیشانی؛
102
حرکاتی هستند که ورزشکار برای تولید نیروی کافی جهت اجرای اصلی :کنند حرکاتی که تولید نیرو می
دهد، مانند: انجام می
چرخش بدن به سمت جلو و انتقال نیرو بر روی پای جلویی توسط پرتاب کننده وزنه (شکل 14)
حرکات به عقب را در یک تکنیک در رشته ورزشی که در آن مهارت بیشتری دارید ارائه دهید.
کننده وزنه شکل 14ـ حرکت تولید نیرو توسط پرتاب
شکل 15 ـ حرکت تولید نیرو توسط بازیکن هند بال
کننده به سمت باال و جلو (شکل 15) باز کردن تمام زوایای بدن و وارد کردن نیرو با دست پرتاب
فعالیت
کالسی
103های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
طور همزمان با هردو دست توسط بازیکن والیبال به سمت جلو و باال وارد کردن نیرو از مفصل شانه به
(شکل16)
شکل 16ـ حرکت تولید نیرو توسط بازیکن والیبال
کند در شوت یک دست بسکتبال شکل 17 ـ حرکتی که تولید نیرو می
تر ارائه شده است (شکل 17). صورت جزئی در شوت یک دست در بسکتبال این حرکات به
باز کردن دست به جلو و باز کردن همزمان آرنج در زاویه حدود 45 درجه
انتقال بدن به جلو و باال برای افزایش نیروی پرتاب
حرکت مچ به جلو و باال در پرتاب توپ
شوند که تفکیک آنها از یکدیگر چندان آسان نبوده و نیاز این سه بخش معموال آنقدر سریع انجام می
به کسب مهارت توسط هنرجو یا آنالیزور حرکات دارد.
تذکر مهم
کنند در یک تکنیک در رشته ورزشی که در آن مهارت بیشتری دارید حرکاتی را که تولید نیرو می
ارائه دهید.
فعالیت
کالسی
104
ای است که کارایی مهارت انجام شده براساس عملکرد صحیح 3 بخش پیشین مشخصلحظه لحظه حیاتی:
، دقیقا ً در لحظهزمان مناسب و در وضعیت مناسب (بهینه) را در نیروی مناسب شود. در واقع ورزشکارمی
کند.حیاتی اعمال می
وجود آورید. بنابراین بایدتوانید تغییری درکارایی مهارت بهتوجه داشته باشید که در لحظه حیاتی شما نمی
واقع،گرچه این بخش را لحظه حیاتیتمام اصالحات و تغییرات را قبل از رسیدن به لحظه حیاتی انجام داد. در
. در واقع، لحظه حیاتیترین بخش اجرای مهارت، بخش سوم یعنی، بخش تولید نیرو استمهم خوانیم اما،می
کند.اجرای مهارت را در 3 بخش قبل ارزیابی می
معموال ً مشاهده لحظه حیاتی بسیار مشکل است، اما داشتن درک منطقی از مهارت، مشاهده مهارت از زوایای
های خاص، امکان تمرکز مختلف و در سطوح باالتر، استفاده از وسایل بصری مانند ویدیو و عکس با دوربین
کند، مانند : تر می دقیق بر روی لحظه حیاتی را آسان
کننده وزنه لحظه رها شدن وزنه توسط پرتاب
لحظه رها شدن توپ در پاس با پرش هندبال
لحظه رها شدن توپ از ساعد بازیکن والیبال
تر ارائه شده است. صورت جزئی در شوت یک دست در بسکتبال این حرکات به
لحظه رها شدن توپ در زاویه حدود 45 درجه با نیروی مناسب که به حلقه برسد.
لحظه حیاتی را در یک تکنیک در رشته ورزشی که در آن مهارت بیشتری دارید ارائه دهید.
به معنای حرکات بدن، دست و پا، پس از لحظه حیاتی است.این بخش از مهارت بسیار مهم :دنباله حرکت
شود، بلکه با کار رفته پس از لحظه حیاتی می است، زیرا نه تنها موجب رکود تدریجی حرکات و نیروهای به
ها در کند. مشاهده دقیق بدن و اندام دیدگی جلوگیری می کاهش تدریجی سرعت حرکات بدن، از بروز آسیب
دهد، مانند: این بخش، گاهی اطالعات مفیدی در خصوص لحظه حیاتی به شما می
کننده وزنه به سمت جلو و باال تا رسیدن به وزنه به زمین (شکل 18) کشیده شدن دست و بدن پرتاب
شکل 18 ـ دنباله حرکت توسط پرتاب کننده وزنه
فعالیت
کالسی
105های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
(شکل 19) کشیده شدن دست و بدن به سمت جلو و باال توسط بازیکن هندبال تا رسیدن توپ به هم تیمی
ها و بدن بازیکن بدنبال توپ ارسالی (شکل 20) کشش کامل دست
شکل 19 ـ دنباله حرکت توسط بازیکن هندبال
صورت در شوت یک دست در بسکتبال این حرکات به
تر ارائه شده است (شکل 21). جزیی
حفظ حالت دست تا رسیدن توپ به حلقه.
دنبال کردن مسیر توپ با نگاه تا رسیدن به حلقه
شکل 20ـ دنباله حرکت توسط بازیکن والیبال
شکل 21ـ دنباله حرکت در شوت یک دست بسکتبال
106
هایی هستند که بر عناصرکلیدی، اجزای مهارت گام سوم ـ تشخیص عناصر اصلی یا کلیدی هر بخش:
گذارند. این عناصر معموال ً از عملکرد نهایی ورزشکار فاصله دارند. مانند: عملکرد نهایی تاثیر می
بندی ضربات بدمینتون در موقعیت کم ارتفاع و دفاعی و به سمت پایین (شکل 22) در گروه عنصر کلیدی
دنباله حرکت را در یک تکنیک در رشته ورزشی که در آن مهارت بیشتری دارید ارائه دهید.
شکل 23 ـ عناصر کلیدی در استارت کرال پشت
الگوی وضعیت بدن
نحوه گرفتن میله استارت و زوایای دست و بدن دراستارت کرال پشت در لحظه ورود به آب (شکل 23)
شکل 22ـ عناصر کلیدی در گرفتن راکت در بدمینتون
فعالیت
کالسی
107های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
نحوه استقرار مستحکم و متعادل تیرانداز با زوایای مناسب دست، پا و بدن (شکل 24)
شکل 24ـ عناصر کلیدی در ایستادن درتیرو کمان
شکل 25 ـ عناصر کلیدی در شوت یک دست بسکتبال
کند. بنابراین تر می مراتب آسان تشخیص عناصر کلیدی هر مرحله، روند کلی تجزیه و تحلیل مهارت را به
» و مشاهده دقیق آنها از اهم واجباتحرکات ویژه بدن« عنوان مشخص نمودن عناصر کلیدی مهارت، تحت
است.
اند از: (شکل 25) ـ قرارگیری ، عناصر کلیدی عبارتحرکت شوت یک دست برای مثال در تجزیه و تحلیل
ها از یکدیگر ای حدود عرض شانه ها با فاصله پا
ها خمیدگی جزئی زانو
زوایای 90 درجه مفاصل مچ و آرنج و شانه در دست پرتاب
عدم تماس توپ با کف دست پرتاب
دید حلقه از زیر توپ و قرار گیری توپ حدودا ً جلو و باالی پیشانی
یک تکنیک را در ورزش مورد عالقۀ خود تحلیل نمایید. فعالیت
کالسی
108
ارزشیابی
های ورزشی را که در آن مهارت دارید انتخاب کنید. سپس با انجام موارد خواسته شده در قالب یکی از مهارت
ای با مثال پاس بیس بالی فرمت ارائه شده، گام اول و دوم و سوم از مرحله پیش مشاهده را اجرا کنید (نمونه
ارائه شده است):
تعیین هدف مهارت؛ 1
تشریح پنج گام مطرح شده مهارت؛ 2
مشخص کردن عناصر کلیدی حرکات در هرگام؛ 3
........................................................... هدف مهارت :................................................. نام مهارت :
عناصر کلیدی شرح حرکت / تصویر گام
حرکات مقدماتی
حرکات به عقب /یا حرکات
حالت اولیه بازگشت به
کنند حرکاتی که تولید نیرو می
لحظه حیاتی
دنباله حرکت
109های ورزشÊ تحلیل تکنی® پودمان5: تnزیه و
شود: نمونه ای از این تحلیل، در حرکت شوت یکدست بسکتبال ارائه می
هدف مهارت : ارسال توپ به حلقه نام مهارت : شوت یکدست بسکتبال
عناصر کلیدی شرح حرکت / تصویر گام
ـ حالت تعادلی بدن
ـ گرفتن توپ با دو دست در مقابل سینه
های خمیده ـ آرنج
ـ پاها به اندازه عرض شانه باز
استقرار اولیه با حمایت توپ در مقابل
سینه با دو دست
حرکات مقدماتی
ـ باز شدن زانوها
ـ آرنج در راستای حلقه
ـ بردن توپ به جلو و باالی پیشانی
نیروگیری با باز شدن زانوها و انتقال توپ
به جلو و باالی پیشانی حرکات بازگشت به
حالت اولیه/ حرکت به
عقب
ـ باز کردن دست به جلو و باز کردن
همزمان آرنج در زاویه حدود 45 درجه
ـ انتقال بدن به جلو و باال برای افزایش
نیروی پرتاب
ـ حرکت مچ به جلو و باال در پرتاب توپ
تولید نیرو با باز شدن کامل پاها و دست
حرکاتی که تولید
کنند نیرو می
ـ باز شدن ترتیبی مفاصل شانه،آرنج، و
مچ
ـ لحظه رها شدن توپ در زاویه حدود 45
درجه با نیروی مناسب تا رسیدن به حلقه
رها شدن توپ از انگشتان
لحظه حیاتی
ـ حفظ حالت دست تا رسیدن توپ به
حلقه.
ـ دنبال کردن مسیر توپ با نگاه تا
رسیدن به حلقه
دست با آرنج کشیده در مسیرتوپ و بدن
به سمت هدف
دنباله حرکت
110
ای است که چگونگی، زمان و محل مشاهده را برنامه مشاهده، برنامه گام چهارم ـ طرح برنامه مشاهده:
کند. مشخص می
ها ضروری است. ای برای مشاهده صحیح مهارت ایجاد چنین برنامه
اگر اصرار داشته باشیدکه تمام جزئیات مهارت را مشاهده کنید، ممکن است در نهایت موفق به دیدن
هیچ چیز نشوید.
نکته
شامل موارد زیر است: طرح برنامه مشاهده،
تشخیص اینکه کدام عناصر کلیدی باید مشاهده شوند؛ 
کارگیری روش مشاهده اجمالی؛ به 
گر؛ انتخاب محل قرارگیری مشاهده 
گیری در خصوص تعداد دفعات مشاهده؛ تصمیم 
خواهید مشاهده کنید باید از قبل عناصر کلیدی را که می تشخیص عناصر کلیدی مورد مشاهده : 
گام را مشاهده کنید، عناصر کلیدی مهم مورد مشاهده تعیین نمایید. برای مثال اگر قصد دارید شوت سه
تر) و پرش عمودی درگام سوم باشند. های افقی (گام اول بلندتر،گام دوم کوتاه تواند، گام می
زیر انجام شود: دستورالعمل : بهتر است مشاهده اجمالی براساسبکارگیری روش مشاهده اجمالی 
است از یک تصویر کلی از عملکرد ورزشکار در عناصرکلیدی: که عبارت بهترین شکل مشاهده تعیین 1
مشاهده. مانند مشاهده اجرای کامل مهارت پرش طول توسط ورزشکار
پس از دیدن اجرای کامل حرکت، :هایی از بدن که باید روی آنها تمرکز کرد یا بخش نقاط تمرکز تعیین 2
برداری ورزشکار، شامل گام تیک آف و گام گام نگاه دقیق به عناصر کلیدی تعیین شده. مانند مشاهده اجرای
قبل
قدر کفایت. مانند حداقل عناصر کلیدی که در یک زمان باید مشاهده کرد: تکرار حرکات به تعداد تعیین 3
2 تکرار برای مشاهده دقیق هرگام (برای مثال درگام تیک آف و گام قبل از پرش، جمعا ً 4 تکرار)
های انتهایی دست و پا را مورد توجه قرار دهید. زیرا این های انتهایی، مثال ً بخش عدم تمرکز بر روی اندام
قوی دارد. 1
شوند و نیاز به «پیگرد بینایی» جا می ها معموال ً سریع جابه بخش
نکته
جای تمرکز بر مانند تمرکز بر عملکرد حرکت پا (از مفصل زانو تا مفصل مچ پا) در حرکت گام تیک آف به
بخش انتهایی پا
گر از یکی از اصول مهم مشاهده صحیح، محلی است که مشاهده گر: انتخاب محل قرارگیری مشاهده 
زیر انجام شود: دستورالعمل کند. بهتر است مشاهده اجمالی براساس آن محدوده مهارت را نگاه می
مهارت را مشاهده کند تا بتواند آنچه را که باید مورد مشاهده زمان مناسب و مکان صحیح مربی باید در 1
های مختلف و در عناصر برای مشاهده مهارت »بهترین محل قرارگیری « دقیق قرار دهد ببیند. البته تعریف
کردن 1ـ با چشم دنبال
111های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
کند. کلیدی مختلف با هم فرق می
بازیکن قرار بگیرید تا بهترین دید را داشته باشید؛ مثال ً برای مشاهده حرکت سعی کنید در زاویه مناسب 2
رو. های ورزشکار در پرش ارتفاع بهترین زاویه مشاهده، از پهلو است، نه روبه گام
مهارت را مشاهده کنید. از زوایای دید مختلف، اطالعات مختلفی چندین زاویه برای مشاهده یک مهارت از 3
آید؛ مثال ً در مثالی از آیروبیک: دست می به
دهد. برداری می ، اطالعاتی در خصوص نحوه گامزاویه پهلو ها از مشاهده گام 
دهد. (شکل 26) گر می برداری صحیح به مشاهده ، اطالعاتی درباره گامرو زاویه روبه مشاهده از 
رو شکل 26ـ مشاهده از زاویه پهلو و روبه
کند، مشکلی بگیرید، تا وقتی وی با سرعت در میدان دید شما حرکت می فاصله به اندازه کافی از ورزشکار 4
وجود نیاید. در مشاهده به
طور کامل حرکت وی را ببینید. مسیر حرکت ورزشکار قرار بگیرید، تا در طول مسافت به نقطه وسط در 5
قرار بگیرید. پشت به جمعیت های خلوت و در هنگام مشاهده سعی کنید رو به محل 6
: تعیین تعداد مشاهده بستگی به نوع مهارت، تعداد عناصرتصمیم گیری در باره تعداد دفعات مشاهده 
کلیدی، سرعت حرکت بازیکن، تجربه و سطح مهارت وی و ... دارد.
دست آید. طور ایدئال باید ورزشکار را آنقدر مشاهده کرد تا اطالعات مورد نیاز به به نکته
سوال
های رشته ورزشی مورد عالقه خود را انتخاب کنید. سپس با انجام موارد خواسته شده در قالب یکی از مهارت
فرمت ارائه شده، برنامه مشاهده را تدوین کنید.
112
برنامه مشاهده
............................................................... هدف برنامه .................................................................نام مهارت
عملکرد مشاهده شده روش مشاهده
اجمالی
محل
قرارگیری عناصر کلیدی هدف مشاهده شماره
مشاهده
ای از این برنامه در حرکت ریباند بسکتبال ارائه شده است: نمونه
شکل 27ـ تحلیل کلی مهارت ریباند بسکتبال
113های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
برنامه مشاهده
هدف برنامه: تحلیل کلی مهارت ریباند نام مهارت: ریباند
عملکرد مشاهده
شده
روش مشاهده
اجمالی
محل
قرارگیری هدف مشاهده عناصر
کلیدی
شماره
مشاهده
مهارت کامل اجرا شده کل مهارت پشت بازیکن دیدن کل مهارت تمام عناصر
کلیدی 1
خم شده و سپس
جهش کرده
خم شدن زانو و
جهش زاویه پهلو زاویه خم شدن محل
مرکز ثقل
خم شدن زانو
برای پرش 2
ها کشیده بود آرنج
ها به اندازه قطر دست
توپ بود.
ها تمرکز بر آرنج
تمرکز بر فاصله
ها ذست
رو زاویه روبه ها فاصله کشیدگی آرنج
ها به قطر توپ دست
های رو دست
به باال 3
گیری کلی نتیجه
خوبی مشاهده کنید. در های ورزشکاران جوان را به گر باید قادر باشید تا مهارت عنوان یک مشاهده شما به
صورت: غیر این
توانید به آنها در اصالح تکنیک کمک کنید. نمی
با انجام تمرین تکنیک نادرست توسط ورزشکار، دیگر به آسانی قادر به اصالح تکنیک نخواهید شد.
صورت نادرست و تکرار آن در تمرینات به مرور موجب آسیب دیدگی ورزشکار خواهد شد. انجام تکنیک به
برد. عنوان الگوی رفتاری غلط، امکان ارتقای سطح مهارت ورزشکار را از بین می تمرین تکنیک نادرست به
ها با تمرین روند مشاهده فنی در آغاز، ممکن است مشکل باشد، اما این مهارت نیز مانند سایر مهارت
برای شما آسان خواهد شد. این امر هم به سود مربی و هم به سود ورزشکاران وی خواهد بود.
تذکر مهم
مرحله مشاهده
مشاهده چگونه مهارتی را و چه دانید که حال که با انجام 4 گام پیش مشاهده اطمینان حاصل کردید که می
های ورزشکاران کرده و با تشکیل پرونده برای هر یک از کنید، با رعایت تمام اصول، اقدام به مشاهده مهارت
های مختلف آنها را تقویت کنید. آنها در هر تکنیک، نقاط قوت و ضعف وی را ثبت و در زمان
توانید ساعاتی خارج از تمرینات های ورزشی) می ها (آنالیزور تکنیک کننده مهارت عنوان یک تحلیل شما به
تیم را به اصالح اشکاالت تکنیکی ورزشکاران اختصاص دهید.
114
ارزشیابی
شود. براساس اصولی ای از یک مسابقه جوانان (ترجیحا ً یک ورزش انفرادی) در کالس ارائه می فیلم 15 دقیقه
دهید: اید موارد زیر را ارائه که آموخته
آنالیز تکنیکی از ورزشکار
نظر ارائه یک تمرین مناسب براساس نقطه ضعف تکنیکی ورزشکار مورد
115های ورزشÊ تحلیل تکنیک پودمان5: تجزیه و
های ورزشی یکنکل تیه و تحلیارزشیابی شایستگی تجز
ها. ها، ابزار تجزیه و تحلیل مهارت ها، شیوه تجزیه و تحلیل تکنیک مفهوم تجزیه و تحلیل تکنیک شرح کار:
های هر رشته و قدرت مشاهده تحلیلی آنها. بندی تکنیک بندی، جزء بخش استاندارد عملکرد:
ها. تجزیه تکنیک، تحلیل تکنیک، استنتاج تجزیه و تحلیل تکنیک ها: شاخص
شرایط انجام کار و ابزار و تجهیزات:
های ورزشی، بسکتبال، هندبال، تجهیزات موردنیاز هر یک از رشته ابزار و تجهیزات:
معیار شایستگی:
ردیفمرحله کارحداقل نمره قبولی از 3نمره هنرجو
1های ورزشی مفاهیم تجزیه و تحلیل تکنیک2
2های ورزشی ابزار تجزیه و تحلیل مهارت1
3مراحل مشاهده یک مهارت ورزشی1
4های ورزشی کارگیری گام مشاهده در مهارت به2
5های ورزشی ها و تکنیک بندی مهارت طبقه1
6های ورزشی کارگیری عناصر حرکات در تکنیک به1
های غیرفنــی، ایمنــی، بهداشــت، توجهات شایســتگی
محیطی و نگرش: زیست
میانگین نمرات*
باشد. * حداقل میانگین نمرات هنرجو برای قبولی و کسب شایستگی، 2 می
پودمان: 5 درس : دانش فنی تخصصی رشته: تربیت بدنی
116
منابع
1 Hay. James.(1993).
the Biome chanics of Sports Techniques.
Printice - Hall Int. Editions. 4th edition.
2 National Coaching Certification Program. Coaching Theory. 1993.
3 Frohilich, C.(2011). Physics Sports. University of Texas.
هادوی، سیده فریده. (1370). بیومکانیک چهار شنا سازمان تربیت بدنی ایران. 4
ۀای پای وحرفه های جسمانی، حرکتی (1396). رشته تربیت بدنی گروه خدمات شاخه فنی پرورش مهارت 5
دهم دوره دوم متوسطه.
یازدهمۀای پای وحرفه فنی ۀهای حرکتی با توپ(1396). رشته تربیت بدنی گروه خدمات شاخ توسعه مهارت 6
دوره دوم متوسطه.
اسامی دبیران و هنرآموزان شرکت کننده در اعتبارسنجی کتاب دانش فنی تخصصی رشته تربیت بدنی ـ کد 212299
ردیفنام و نام خانوادگیاستان محل خدمتردیفنام و نام خانوادگیاستان محل خدمت
1کتایون رستم زادفارس13حمید عابدیلیاردب
2هادی تیپهمدان14محسن محمدزادهخوزستان
3سودابه نظریانزدی15زینب خضرایی گنجی فرشهرتهران
4اکبر میرزایی کاالرگیالن16کورش کیماسینیقزو
5حمیده مومن کیخاستان وبلوچستانیس17ندا غیاسوندهای تهران شهرستان
6فهیمه غریبی خورموجیبوشهر18ابراهیم مزارعیبوشهر
7منصوره محمدیونخراسان رضوی19آزاده گیالنیهای تهران شهرستان
8عذرا اسدی گندمانیارییچهارمحال وبخت20فرج اهلل حیدریکرمان
9معصومه مسلمیگلستان21ابوالفضل بجانیجان شرقییآذربا
10فرناز سعیدکرمان22فیروزه غیابیمرکزی
11فهیمه فرامرزپورجان شرقییآذربا23راضیه مسعود نیازدی
12معصومه حسینیانگلستان24مریم درویشهرمزگان