صفحه محصول - پروپوزال تاثیر معاملات بلوک بر قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران

پروپوزال تاثیر معاملات بلوک بر قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران (docx) 63 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 63 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت دانشکده مدیریت و حسابداری گروه آموزشی حسابداری پایاننامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته: حسابداری عنوان: اثر قیمتی معاملات بلوک در بورس اوراق بهادار تهران استاد راهنما: دکترسینا خردیار نگارش: معصومه صحرانورد اسپلی تقدیم به: این پایان نامه را ضمن تشکر و سپاس بیکران و در کمال افتخار و امتنان تقدیم می نمایم به محضر ارزشمند پدر و مادر عزیزم که راه را به من نشان دادند و چگونه رفتن را به من آموختند. تقدیر و تشکر: با امتنان بیکران از مساعدت های بی شائبه استاد گرانقدر جناب آقای دکتر سینا خردیار که همواره راهنما و راهگشای اینجانب در اتمام و اکمال این پایان نامه بوده اند و همچنین از پدر و مادر عزیز، دلسوز و مهربانم که با حمایت های همه جانبه، مرا یاری نمودند تا در محیطی مطلوب مراتب تحصیلی و نیز پایان نامه درسی را به نحو احسن به اتمام برسانم. فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده پایان نامه فصل اول – کلیات تحقیق 1-1-مقدمه .................................................................................................................................................. 3 1-2-بیان مساله پژوهش .............................................................................................................................. 4 1-3-پرسشهای پژوهش ............................................................................................................................... 4 1-4-اهداف پژوهش و ضرورت آن ............................................................................................................ 4 1-5-نهاد یا موسساتی که می توانند از یافته های این پژوهش بهره بگیرند ................................................. 5 1-6- تدوین الگوی تحقیق و فرضیات تحقیق ............................................................................................ 5 1-6-1- فرضیه تحقیق ................................................................................................................................ 5 1-6-2-روش تحقیق ................................................................................................................................... 6 1-7-تعریف مفاهیم و واژگان تخصصی ...................................................................................................... 6 1-8- ساختار پژوهش ................................................................................................................................ 8 فصل دوم – مبانی نظری و پیشینه تحقیق 2-1- مقدمه ............................................................................................................................................... 10 2-2- مبانی نظری ...................................................................................................................................... 11 2-2-1 تاریخچه بورس اوراق بهادار و چگونگی ایجاد آن ....................................................................... 11 2-2-2- تعریف بورس اوراق بهادار ........................................................................................................ 11 2-2-3- بورس اوراق بهادار و نقش آن در توسعه اقتصادی ..................................................................... 12 2-2-4- معامله بلوک ................................................................................................................................ 14 2-2-5- قیمت سهام ................................................................................................................................. 14 2-2-5-1- تغییر قیمت سهام .................................................................................................................... 15 2-2-5-2- نوسان قیمت سهام .................................................................................................................. 17 2-2-6- عوامل موثر بر تغییرات قیمت سهام ............................................................................................ 18 2-2-7- اثر قیمتی .................................................................................................................................... 19 2-2-8- تصمیم گیری برای سرمایه گذاری .............................................................................................. 20 2-3- مروری بر تحقیقات گذشته .............................................................................................................. 20 2-4- خلاصه فصل ................................................................................................................................... 24 فصل سوم- روش تحقیق 3-1- مقدمه ............................................................................................................................................... 26 3-2- پرسشهای تحقیق ............................................................................................................................. 27 3-3- فرضیه تحقیق ................................................................................................................................... 27 3-4- طرح تحقیق .......................................................................................................................................27 3-4-1- جامعه آماری تحقیق .................................................................................................................... 27 3-4-2- نمونه آماری تحقیق ..................................................................................................................... 28 3-4-3- قلمرو تحقیق ............................................................................................................................... 29 3-4-4- روش گردآوری اطلاعات و داده های تحقیق ............................................................................. 29 3-4-5- روش تحقیق ............................................................................................................................... 29 3-4-6- روشهای آماری ........................................................................................................................... 29 3-5- تخمین و استنباط آماری .................................................................................................................. 30 3-6- تعریف و نحوه محاسبه متغیرهای تحقیق ........................................................................................ 31 3-6-1- متغیرهای وابسته .......................................................................................................................... 31 3-6-2- متغیرهای توضیحی ..................................................................................................................... 36 3-7- بررسی خودهمبستگی در جملات اخلال ........................................................................................ 42 3-8- بررسی ناهمسانی واریانس در جملات اخلال ................................................................................. 43 3-9- بررسی نرمال بودن توزیع ................................................................................................................ 43 3-10- خطای تصریح مدل ...................................................................................................................... 44 3-11- آزمون هم خطی میان متغیرها ........................................................................................................ 44 3-12- خلاصه فصل ................................................................................................................................. 45 فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات 4-1- مقدمه ............................................................................................................................................... 47 4-2- مراحل برآورد مدل .......................................................................................................................... 48 4-2-1 بررسی فروض کلاسیک ................................................................................................................ 48 4-2-1-1- عدم خود همبستگی( Autocorrelation ) ..................................................................... 48 4-2-1-2- همسانی واریانس ( Heteroskedasticity ) ................................................................. 50 4-2-1-3 آزمون نرمال بودن جملات پسماند ........................................................................................... 52 4-2-1-4- خطای تصریح مدل ................................................................................................................ 54 4-2-1-5 آزمون هم خطی میان متغیرها ................................................................................................... 55 4-3- نتایج تخمین .................................................................................................................................... 56 4-3-1- نتایج حاصل از برآورد مدل اول .................................................................................................. 56 4-3-2- نتایج حاصل از برآورد مدل دوم ................................................................................................. 60 4-3-3- نتایج حاصل از برآورد مدل سوم ................................................................................................ 63 4-4- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق ......................................................................................................... 67 4-5- خلاصه فصل ................................................................................................................................... 68 فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری 5-1- مقدمه ............................................................................................................................................... 70 5-2- نتیجه گیری ...................................................................................................................................... 71 5-3- موانع و محدودیت های تحقیق ....................................................................................................... 73 5-4- پیشنهادات کاربردی ......................................................................................................................... 74 5-5- پیشنهادات جهت تحقیقات آتی ....................................................................................................... 74 5-6- خلاصه فصل ................................................................................................................................... 75 منابع و مأخذ الف- منابع فارسی ...................................................................................................................................... 76 ب- منابع انگلیسی ..................................................................................................................................... 77 پیوست ها .................................................................................................................................................. 79 چکیده انگلیسی .....................................................................................................................................101 فهرست جدول ها عنوان صفحه 3-1- جدول: گزینش نمونه آماری تحقیق.................................................................................................. 28 3-2- جدول: آمار توصیفی Total impact ................................................................................................ 33 3-3- جدول: آمار توصیفی Temporary impact ....................................................................................34 3-4- جدول: آمار توصیفی Permanent impact ..................................................................................... 36 3-5- جدول: آمار توصیفی اندازه ( size ) ..................................................................................................37 3-6- جدول: آمار توصیفی Volatility ..................................................................................................... 38 3-7- جدول: آمار توصیفی Turnover ...................................................................................................... 39 3-8- جدول: آمار توصیفی متغیر BAS .................................................................................................... 40 3-9- جدول: آمار توصیفی متغیر Market return..................................................................................... 41 3-10- جدول: آمار توصیفی متغیر Momentum .......................................................................................42 4-1- جدول: خروجی آزمون Correlation LM ...................................................................................... 48 4-2- جدول: خروجی آزمون Correlation LM با وجود جزء AR(1) ....................................................49 4-3- جدول: خروجی آزمون Correlation LM ..................................................................................... 49 4-4- جدول: خروجی آزمون Correlation LM با وجود جزء AR(1) ....................................................49 4-5- جدول : خروجی آزمون Correlation LM .................................................................................... 50 4-6- جدول: خروجی آزمون Correlation LM با وجود جزء AR(1) ....................................................50 4-7- جدول: خروجی آزمون Heteroskedasticity ................................................................................. 51 4-8- جدول: خروجی آزمون Heteroskedasticity ................................................................................. 51 4-9- جدول: خروجی آزمون Heteroskedasticity ................................................................................. 51 4-10- جدول: آزمون تصریح خطا ........................................................................................................... 54 4-11- جدول: آزمون تصریح خطا ........................................................................................................... 55 4-12- جدول: آزمون تصریح خطا ........................................................................................................... 55 4-13- جدول: آزمون هم خطی میان متغیرها ............................................................................................ 56 4-14- جدول: خروجی تخمین مدل اول ................................................................................................. 56 4-15- جدول : خروجی تخمین با ورود جزء AR(1) ..............................................................................57 4-16- جدول: خروجی مدل نهایی ........................................................................................................... 59 4-17- جدول: خروجی تخمین مدل دوم ................................................................................................. 60 4-18- جدول : خروجی تخمین با ورود جزء AR(1) ............................................................................. 61 4-19- جدول: خروجی تخمین مدل نهایی ............................................................................................... 63 4-20- جدول: خروجی تخمین مدل سوم ................................................................................................ 64 4-21- جدول : خروجی تخمین با ورود جزء AR(1) ..............................................................................64 4-22- جدول: خروجی تخمین مدل نهایی ............................................................................................... 66 4-23- جدول: آمار توصیفی متغیرهای تحقیق .......................................................................................... 67 5-1- جدول: خلاصه نتایج آزمون فرضیات .............................................................................................. 71 فهرست نمودارها عنوان صفحه 3-1- نمودار: اثر قیمتی شرکتها در سال 1391.......................................................................................... 32 3-2- نمودار: اثر قیمتی موقت شرکتها در سال 1391 ........................................................................... 34 3-3- نمودار : اثر قیمتی دائمی شرکتها در سال 1391................................................................................ 35 3-4- نمودار: اندازه (size) ........................................................................................................................ 36 3-5- نمودار: نوسانات (volatility)........................................................................................................... 37 3-6- نمودار: حجم معاملات .................................................................................................................... 38 3-7- نمودار: متغیر BAS .......................................................................................................................... 39 3-8- نمودار: متغیر Market return .......................................................................................................... 40 3-9- نمودار : متغیر momentum ............................................................................................................. 41 4-1- نمودار : آزمون نرمال بودن مدل اول ............................................................................................... 52 4-2- نمودار : آزمون نرمال بودن مدل دوم ............................................................................................... 53 4-3- نمودار : آزمون نرمال بودن مدل سوم .............................................................................................. 53 چکیده نظارت و کنترل اثر قیمتی یکی از پویاترین حوزه های پژوهشی در شرکت های تجاری بوده و به سرعت در حال گسترش است. بررسی اثرات معاملات بلوک می تواند در درک چگونگی پاسخ بازار مفید واقع شود. هدف علمی پژوهش، بررسی تاثیر معاملات بلوک بر نوسانات قیمت سهام با استفاده از داده های روزانه مرتبط با پنج معامله پیشین و آتی معامله بلوک بوده و از اهداف کاربردی نیز کمک به پیش بینی قیمت سهام برای کلیه استفاده کنندگان شامل تحلیلگران مالی، کارگزاران، شرکتهای سرمایه گذاری و متقاضیان سهام در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. تحقیق حاضراز بعد زمانی پس رویدادی و از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی است. در این پژوهش اثر قیمتی معاملات بلوک در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی یکساله از تاریخ 1/1/1391 تا 30/12/1391 سنجیده می شود و با استفاده از آزمون همبستگی رابطه بین اندازه معامله بلوک، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل و تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی معاملات بلوک سنجیده می شود. داده های اولیه این تحقیق بعد از استخراج از منابع ذکر شده وارد نرم افزار اکسل شده تا با انجام برخی محاسبات متغیرهای مورد نیاز در فرضیه پژوهش بدست آیند، سپس نتایج حاصل از اندازه گیری متغیرها به منظور آزمون فرضیه پژوهش وارد نرم افزار ای - ویوز شده است. بطور کلی نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که اثر قیمتی دائمی، با افزایش بازده روزانه تجمعی ماقبل معامله بلوک افزایش می یابد. اثر قیمتی کل نیز با افزایش حجم معاملات و بازده بازار افزایش یافته در حالیکه با افزایش اندازه معامله و نوسانات قیمت و بازده روزانه تجمعی ماقبل معامله بلوک کاهش می یابد. اثر قیمتی موقت نیز با افزایش اندازه معامله و نوسانات قیمت و بازده روزانه تجمعی ماقبل معامله بلوک افزایش یافته و با افزایش حجم معاملات و بازده بازار کاهش می یابد. کلمات کلیدی: اثر قیمتی، معاملات بلوک، بورس اوراق بهادار تهران فصل اول کلیات تحقیق مقدمه نیل به رشد اقتصادی و بالا بردن میل به سرمایه گذاری هنگامی تسریع می گردد که کشورها دارای بازارهای سرمایه فعال و قابل اعتماد باشند. معمولا کشورهایی که از نظر اقتصادی توانمند بوده و ساختار اقتصادی تکامل یافته ای دارند عموماً دارای بازارهای مالی متنوع و کارآمد فراوانی هستند. یکی از مهمترین بازارهای سرمایه بورس اوراق بهادار است. بورس اوراق بهادار در کشورهایی که سعی در تقویت بنیه اقتصادی خود دارند نقش بسیار مهمی را برعهده دارد. وجود بازارهای فعال همواره سرمایه گذاران متعددی را به تکاپو واداشته است و جریان سرمایه و منابع مالی را به بخش های مولد تسریع کرده است. کشورهایی که دارای بورس های سازمان یافته و فعال می باشند توانسته اند سرمایه گذاران زیادی را به سوی این بازارهای سازمان یافته جلب کنند به گونه ای که مثلا در کشور ایالات متحده بیش از 50% مردم سهامداران شرکتهای مختلفی هستند. سرمایه گذارانی که در بورس ها سرمایه گذاری می کنند معمولا در تلاش هستند تا با استفاده از اطلاعات موجود و تحلیل بازار و با اتخاذ تصمیم ها و سیاست های خاص در مقاطع زمانی متفاوت حداکثر استفاده را از این بازارها بعمل آورند و با حداقل ریسک ممکن حداکثر بازدهی را کسب نمایند. بر همین اساس کسانی که در سهام عادی شرکتها سرمایه گذاری می کنند سعی دارند تا بتوانند بگونه ای قیمت سهام شرکتها را قبل از تحقیق آنها پیش بینی نموده و با استفاده از این مهارت منافع خود را افزایش دهند. از آنجا که یکی از عوامل مهم در موفقیت افراد خصوصا مدیران و سرمایه گذاران برنامه ریزی می باشد، لذا برنامه ریزی صحیح و پیش بینی آنچه که احتمالا در آینده به وقوع خواهد پیوست بسیار حائز اهمیت است. بررسی ها نشان می دهد در بازارهای سرمایه ای که از کارایی نسبی برخوردار هستند می توان با تحلیل متغیرهای مهم به نتایج خوبی در خصوص چگونگی روند قیمتها و پیش بینی قیمت سهام شرکتها دست یافت. بیان مساله پژوهش در بازار کارا، قیمت در پاسخ به ورود اطلاعات اساسی جدید تغییر می کند. از این طریق، معامله گران و سازندگان بازار عقاید خود را درباره ارزش واقعی قیمت در پاسخ به اطلاعات معامله به روز رسانی می کنند. از این رو معاملات خود می توانند اطلاعات را به معامله گران انتقال دهند. معاملات بزرگ بطور مستقیم ظرفیت حرکت دادن قیمت ها طی معاملات را دارند. تصمیمات تجاری دیگر شرکت کنندگان بازار که ممکن است اقدامات آغازگران معاملات باشند نیز بطور غیر مستقیم تاثیر گذار است. اثر قیمتی به ارتباط بین دریافت دستور خرید یا فروش و تغییر قیمت متعاقب آن اشاره دارد. اینکه معامله خرید باید قیمت را به سمت بالا سوق دهد در نگاه اول واضح است. اما این یک واقعیت برای تجار است که اثر قیمتی برای آنان به مثابه یک هزینه است و معامله دوم خرید آنان بخاطر تاثیر خود آنها در بازار بطور متوسط گران تر از اولی است (و همچنین این تاثیر برای فروش بصورت بالعکس است). نظارت و کنترل اثر قیمتی یکی از پویاترین حوزه های پژوهشی در شرکت های تجاری بوده و به سرعت در حال گسترش است. اثر قیمتی معاملات بلوک بطور گسترده در مطالعات مورد توجه قرار گرفته است و بطور معمول به دو جزء دائمی و موقت طبقه بندی و تجزیه و تحلیل شده است. جزء دائمی تغییرات قیمت با توجه به محتوای اطلاعات معامله است. در حالیکه اثر قیمتی موقت، تغییر قیمت به دلیل اختلاف های بازار مانند اثر نقد شوندگی و عدم تعادل بین عرضه و تقاضا است. لذا بررسی اثرات معاملات بلوک می تواند در درک چگونگی پاسخ بازار مفید واقع شود. تمرکز این مطالعه بر تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر اثر قیمتی معاملات بلوک در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که بر اساس بررسیهای به عمل آمده تا کنون تحقیقی در این زمینه در ایران انجام نشده است. پرسشهای پژوهش آیا معاملات بلوک بر قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران اثرگذار هستند؟ اهداف پژوهش و ضرورت آن اهداف علمی: بررسی تاثیر معاملات بلوک بر نوسانات قیمت سهام با استفاده از داده های روزانه مرتبط با پنج معامله پیشین و آتی معامله بلوک اهداف کاربردی: کمک به پیش بینی قیمت سهام برای کلیه استفاده کنندگان شامل تحلیلگران مالی، کارگزاران، شرکتهای سرمایه گذاری و متقاضیان سهام در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از اطلاعات اثر قیمتی، معامله گران خواهند توانست تغییرات کوتاه مدت قیمت را با موفقیت پیش بینی کنند و در صورت بالا رفتن قیمت ها در صدد پیش خرید آن بر آیند. اثر قیمتی همچنین برخی از اطلاعات خصوصی را فاش می کند. ورود اطلاعات خصوصی جدید باعث وقوع معاملات می شود و موجب می گردد که دیگر معامله گران در بازار، ارزیابی های خود را به روز رسانی کنند که این خود باعث تغییر قیمت ها می شود. اما اگر نتوان معامله گران آگاه و ناآگاه را به راحتی تمایز داد، آنگاه تمام معاملات بر روی قیمت ها تاثیر می گذارند. اثر قیمتی یک اثر آماری با توجه به نوسانات جریان سفارش است. اگر هر چیز دیگری ثابت نگه داشته شود به شرط یک دستور خرید اضافی، قیمت ها بطور متوسط بالا می رود. اما نوسانات در عرضه و تقاضا هم می تواند کاملا تصادفی باشد لذا این موضوع باعث شده است که تاکنون مفهوم اثر قیمتی به خوبی تعریف نشده باشد. اندازه گیری اثر قیمتی مرتبط با معاملات بلوک برای سیاست گذاران بازار که در پی ارتفای نقدینگی بازار هستند، و همچنین برای سرمایه گذارانی که به دنبال بازده قابل توجه سرمایه گذاری با هزینه ی کم هستند از اهمیت زیادی برخوردار است. نهاد یا موسساتی که می توانند از یافته های این پژوهش بهره بگیرند. یافته های این پژوهش می تواند مورد استفاده سازمان بورس اوراق بهادار، تحلیلگران مالی، کارگزاران بورس، شرکتهای سرمایه گذاری و متقاضیان سهام در بورس اوراق بهادار تهران قرار گیرد. تدوین الگوی تحقیق و فرضیات تحقیق 1-6-1- فرضیه تحقیق فرضیه اصلی: بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد. فرضیات فرعی: بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی کل معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد. بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی دائمی معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد. بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی موقت معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد. 1-6-2- روش تحقیق الف- نوع روش تحقيق: در این تحقیق از همبستگی و رگرسیون جهت تبیین روابط بین متغیرها استفاده شده است. از بعد زمانی پس رویدادی و از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی است. در این پژوهش اثر قیمتی معاملات بلوک در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی یکساله از تاریخ 1/1/1391 تا 30/12/1391 سنجیده می شود. ب- روش گردآوري اطلاعات ( ميداني، كتابخانه‌اي و غيره ): روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است. تعریف مفاهیم و واژگان تخصصی - اندازه معامله : تعداد سهام معامله شده به عنوان یکی از اطلاعات اساسی و پایه ای معاملات توسط سازمان بورس منتشر می شود و در اکثر روزنامه های کثیر الانتشار کشور به چاپ می رسد . زیرا تعداد دفعات معامله سهام و تعداد سهام معامله شده نشان دهنده جاذبه سهام برای خریداران است و می تواند حاکی از تعداد خریداران سهام یک شرکت باشد. از سوی دیگر می تواند حاکی از تعداد فروشندگان برای سهام موردنظر نیز می باشد(حمیدوند، مجنون، 1387). - نوسانات قیمت: عبارتست از انحراف قیمت ها حول میانگین که معیار آن در این تحقیق انحراف معیار است. -حجم معاملات : عبارت است از حجم ریالی یا مقداری سهامی که در یک دوره از زمان داد و ستد می شود. و به عبارت کامل تر حجمی از سهام که در یک دوره مشخص از زمان مالکیت آن تغییر می کند.( صادقی، 1385 ) - بازده بازار : بازده بازار در روز معامله بلوک که تمام شرکت های فهرست شده در بازار را پوشش می دهد. -بازده روزانه تجمعی ماقبل : بازده روزانه تجمعی سهام برای پنج روز معاملاتی قبل از معامله بلوک . بازدهی عبارت است از عایدی، پاداش و یا نتیجه حاصل از سرمایه گذاری در یک دوره مشخص از زمان که می تواند به صورت مبلغ ریالی و یا درصدی از مبلغ سرمایه گذاری ابتدای دوره و یا تفاوت لگاریتم ابتدای دوره از انتهای دوره محاسبه گردد. - تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت : بالاترین قیمتی که یک بازارگردان حاضر است برای خرید سهام بپردازد، قیمت پیشنهادی خرید سهام و پائین ترین قیمتی که حاضر است سهام را بفروشد، قیمت پیشنهادی فروش سهام و تفاضل این دو را اسپرد می نامند( قالیباف اصل؛ رزاقی، 1391). دانشمندانی از قبیل دیمستز و استول عقیده دارند که بازارگردانان برای جبران ریسک فعالیت خدمات، معامله سریع اوراق و ارائه نقد شوندگی از اسپرد استفاده می کنند، به عبارت دیگر اسپرد ابزاری است که بازار گردانان برای جبران ریسک فعالیت خود از مشتریان دریافت می کنند (آر استول، 2003) . معامله سهام پول صرف می کند. اول اینکه شما باید حق کمیسیون کارگزاری که سهام را برای شما معامله کرده بدهید. کارگزار معامله را با متخصصین و یا معامله گران انجام می دهد. آنها پول خود را با خرید سهامی که مردم می خواهند در یک قیمت پیشنهاد خرید بخرند و فروش سهام در قیمت پیشنهاد فروش بالاتر از قیمت پیشنهاد خرید به دست می آورند. به این اختلاف، ما به التفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش گفته می شود. این مابه التفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش دومین مؤلفه هزینه معامله است( هاگن، 1390 ). ساختار پژوهش فصل اول: در این فصل به معرفی مساله پژوهش، اهداف و ضرورت انجام آن پرداخته و در ضمن ارائه فرضیه های تحقیق، برخی از واژه های کلیدی تحقیق بیان شده است. فصل دوم: این فصل مروری فشرده بر ادبیات مالی در زمینه تحقیق دارد و تحقیقات انجام شده در ایران و دنیا عرضه شده است که به نوعی با موضوع تحقیق مربوط می شوند. فصل سوم: در این فصل نحوه جمع آوری اطلاعات، محدوده زمانی و مکانی و روش تحقیق ارائه شده است. فصل چهارم : این فصل به تشریح روش اجرای تحقیق و بیان خلاصه ای از نتایج و اطلاعات بدست آمده از روشها و مدلهای مورد استفاده می پردازد. فصل پنجم: در این فصل، نتایج بدست آمده، محدودیتهای تحقیق، پیشنهادات اجرایی و پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی عرضه شده است. فصل سوم روش تحقیق 3-1- مقدمه در فرایند تحقیق علمی روشی که برای کشف موضوع به کار گرفته می شود اصلی ترین نقش را دارا می باشد. در حقیقت نتایج حاصل از تحقیق تا حد زیادی بستگی به نوع روشی دارد که برای دست یافتن به آنها بکار گرفته می شود. برای انجام تحقیقات علمی رویه مشخص و معینی بر اساس متدولوژی علمی وجود دارد که رعایت آنها ضروری است: شناخت و تعریف مسئله جمع آوری، تنظیم و تجزیه و تحلیل داده ها تنظیم نتایج تایید، رد یا تعدیل فرضیه از راه آزمون پیامدهای آن در موقعیت های خاص تجزیه و تحلیل داده ها به منظور بررسی صحت و سقم فرضیات برای هر نوع تحقیق از اهمیت خاصی برخوردار است. داده های خام با استفاده از فنون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفاده کنندگان قرار می گیرند. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات مطابق اهداف ارائه شده، ابتدا میزان و یا مقدار هر متغیر حاصل شده در قالب جداول و نمودارهای توصیفی دیدگاه کلی از چگونگی استفاده از الگوهای آماری گوناگون کمک می نماید. تحقیق حاضر بر حسب روش و طبقه بندی جزء تحقیقات همبستگی است و هدف اصلی آن تعیین وجود رابطه میان متغیرهای مورد آزمون است. به این ترتیب هریک از فرضیه های تحقیق با استفاده از اطلاعات واقعی که بر مبنای عملکرد واقعی بورس اوراق بهادار تهران در طول دوره ی زمانی تحقیق حاصل شده است آزمون می شود. در این فصل به ارائه فرضیات تحقیق و جامعه آماری و نحوه انتخاب نمونه آماری پرداخته شده و سپس روش های گردآوری اطلاعات مورد نظر و روشهای آماری مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده ها و متغیرهای تحقیق تشریح می شود. در پایان نیز به شرح مختصری از آزمونهای انجام شده جهت صحت نتایج تحقیق پرداخته می شود. 3-2-پرسشهای تحقیق آیا معاملات بلوک بر قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران اثرگذار هستند؟ 3-3- فرضیه تحقیق فرضیه اصلی: بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد. فرضیات فرعی: بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی کل معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد. بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی دائمی معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد. بین اندازه معامله، نوسانات قیمت، حجم معاملات، بازده بازار، بازده روزانه تجمعی ماقبل، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت با اثر قیمتی موقت معاملات بلوک رابطه معناداری وجود دارد. 3-4- طرح تحقیق 3-4-1- جامعه آماری تحقیق جامعه آماري عبارتست از کليه عناصر و افرادي که در يک مقياس جغرافيايي مشخص داراي يک يا چند صفت مشترک باشند.هرچه جامعه آماري کوچکتر باشد ميتوان آنرا دقيقتر از يک جامعه آماري بزرگتر مطالعه نمود. جامعه آماری این تحقیق به لحاظ محدودیتهای بازارهای مالی در ایران( بازار پول، ارز، کالا و ... ) محدود به بورس اوراق بهادار تهران می باشد. از خصوصیات مهم و اصلی این جامعه، رسمیت، جامعیت و ارائه منظم اطلاعات روزانه قابل اتکار می باشد. جامعه مورد بررسی، معاملات بلوک سهام انجام شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال 1391 می باشد. 3-4-2- نمونه آماری تحقیق چنانچه جامعه آماري بزرگ باشد؛ محقق با توجه به محدوديت امکانات ناچار است از بين افراد جامعه تعداد مشخصي را به عنوان نمونه برگزيند و با مطالعه اين جمع محدود، ويژگيها و صفات جامعه را مطالعه کرده، شاخصها و اندازه هاي آماري آن را محاسبه کند.به اين جامعه محدود، نمونه مي گويند. نمونه عبارتست از تعدادي از افراد جامعه که صفات آنها با صفات جامعه مشابهت داشته و معرف جامعه بوده و از تجانس و همگني با افراد جامعه برخوردار با شند. در پژوهش حاضر هدف ما بررسی کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1391 بوده است، لیکن با توجه به این قلمرو زمانی، شرکتهای برگزیده شده باید دارای شرایط زیر برای گزینش باشند: شرکت در سال 1391 معامله بلوک انجام داده باشد. شرکت در بازه زمانی 01/01/1391 الی 30/12/1391 عضو بورس اوراق بهادار تهران باشد. شرکتهای سرمایه گذاری، بانکها و موسسات واسطه گری مالی و شرکتهای عضو فرابورس به دلیل شرایط خاص عملیاتی آنها از نمونه آماری حذف می شوند. اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه متغیرهای تحقیق در مورد آن شرکتها در طول دوره تحقیق در دسترس باشند. لذا از مجموع 236 معامله بلوک انجام شده در سال 1391 با توجه به شرایط فوق، نمونه آماری تحقیق شامل 94 معامله بلوک تعیین شد. جدول 3-1- گزینش نمونه آماری تحقیقتعداد مشاهدات قبل از گزینششرایط گزینشتعداد حذف شدهتعداد مشاهدات بعد از گزینشــــشرکت در سال 1391 معامله بلوک انجام داده باشدــــ236236شرکت در بازه زمانی 01/01/1391 الی 30/12/1391 عضو بورس اوراق بهادار تهران باشد0236236شرکت های سرمایه گذاری، بانکها و موسسات واسطه گری مالی و شرکتهای عضو فرابورس از نمونه حذف می گردند129107107اطلاعات مورد نیاز آنها در دسترس باشند1394 3-4-3- قلمرو تحقیق باتوجه به اینکه درایران بورس اوراق بهادر از جمله سازمانهایی است که دارای اطلاعات دردسترس می باشد و مراکز اطلاعاتی جامع و کامل دیگری که بتوان از اطلاعات آن برای مراکز پژوهشی و پژوهشگران استفاده کرد به تعداد اندکی وجود دارند، لذا درپژوهش حاضر شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران به عنوان جامعه آماری برگزیده شده اند. 3-4-4- روش گردآوری اطلاعات و داده های تحقیق اطلاعات مورد نیاز بخش کتابخانه ای پژوهش از کتب و مجلات فارسی و لاتین و مقالات علمی پژوهشی گردآوری شده و داده های مورد نیاز بخش میدانی پژوهش با مراجعه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران و شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، گزارشات ارائه شده از طریق مرکز اطلاع رسانی و خدمات بورس اوراق بهادار تهران و سایت بورس اوراق بهادار تهران و همچنین نرم افزار ره آورد نوین استخراج شدند. 3-4-5- روش تحقیق در این تحقیق از همبستگی و رگرسیون جهت تبیین روابط بین متغیرها استفاده شده است. از بعد زمانی پس رویدادی و از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی است. در این پژوهش اثر قیمتی معاملات بلوک در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی یکساله از تاریخ 1/1/1391 تا 30/12/1391 سنجیده می شود. 3-4-6- روشهای آماری در این تحقیق برای بررسی روابط میان متغیرهای وابسته و مستقل از تحلیل همبستگی استفاده شده است. تحلیل همبستگی ابزاری آماری برای تعیین نوع وشدت رابطه یک متغیر کمی با متغیر کمی دیگراست. جهت برآورد رابطه ریاضی میان متغیرها نیز از تحلیل رگرسیون بهره گرفته شده است. برای مدلهای رگرسیون خطی، روش حداقل مربعات معمولی ساده‌ترین و مرسوم‌ترین روش است. طرح اولیه این روش را که معمولاً با OLS نشان داده می‌شود کارل فریدریش گوس ریاضی دان معروف آلمانی در قرن هجدهم مطرح کرده است. زیربنای فکری روش حداقل مربعات معمولی این است که ضرایب مدل مقادیری اختیار کنند که مدل رگرسیون نمونه بیشترین نزدیکی را به مشاهدات داشته باشد. به عبارت دیگر کمترین انحراف را از مشاهدات فوق نشان دهد. روش OLS برای برآورد ضرایب نیاز به هیچ شرطی روی جمله اخلال ندارد اما برای آنکه ضرایب برآورد شده نااریب(بدون تورش) باشند و استنتاج آماری(مثلاً تستهای معناداری) روی آنها امکان پذیر باشد، برقرار بودن فروض کلاسیک الزامی است. داده های اولیه این تحقیق بعد از استخراج از منابع ذکر شده وارد نرم افزار اکسل شده تا با انجام برخی محاسبات متغیرهای مورد نیاز در فرضیه پژوهش بدست آیند. نتایج حاصل از اندازه گیری متغیرها به منظور آزمون فرضیه پژوهش وارد نرم افزار ای - ویوز شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ابتدا آماره های توصیفی متغیرهای پژوهش شامل میانگین، انحراف معیار و ... محاسبه و سپس آزمون همبستگی شامل ضریب همبستگی و رگرسیون خطی استفاده شده است. 3-5- تخمین و استنباط آماری در ابتدا جهت تصریح مدل ابتدا رابطه متغیرهای مستقل از منظر آمار استنباطی بررسی می گردد. آنچه که مسلم است متغیرها علاوه بر تاثیری که روی متغیر وابسته دارد از تغییرات سایر متغیرهای توضیحی نیز تاثیر می پذیرند. از اینرو با بهره جستن از مدل(Frino,2007) تاثیر متغیرهای توضیحی را به طور مجزا بر اثرقیمتی کل، اثرقیمتی دائمی و موقتی مورد بررسی قرار می دهیم: شکل ضمنی مدل اول عبارت است از: Total Impact=f (size, volatility, turnover, market return, momentum, BAS) تابع زیر نشاندهنده اثرات گروهی هر یک از عوامل تاثیرگذار بر اثر قیمتی کل می باشد. Total impact = β0 + β1 size + β2 volatility + β3 turnover + β4 market return + β5 momentum + β6 BAS + ε شکل ضمنی مدل دوم: Permanent Impact=f (size, volatility, turnover, market return, momentum, BAS) تابع زیر نشاندهنده اثرات گروهی هر یک از عوامل تاثیرگذار بر اثر قیمتی دائمی می باشد. Permanent impact = β0 + β1 size + β2 volatility + β3 turnover + β4 market return + β5 momentum + β6 BAS + ε شکل ضمنی مدل سوم: Temporary Impact=f (size, volatility, turnover, market return, momentum, BAS) تابع زیر نشاندهنده اثرات گروهی هر یک از عوامل تاثیرگذار بر اثر قیمتی موقتی می باشد. Temporary impact = β0 + β1 size + β2 volatility + β3 turnover + β4 market return + β5 momentum + β6 BAS + ε 3-6- تعریف و نحوه محاسبه متغیرهای تحقیق متغیرهای تحقیق اولین و مهمترین مرحله در یک کار تجربی، مشخص کردن متغیر های وابسته و مستقل، شکل تابعی الگو و مقادیر و علائم مورد انتظار پارامترها است. تعیین الگوی صحیح بسیار اساسی بوده و به تصریح سنجی معروف است.در متون اقتصادسنجی و به هنگام ارزیابی تجربی الگوها، دو نوع خطا معرفی می شود: خطای تصریح خطای تعیین غلط الگو خطای تصریح زمانی مطرح می شود که محقق الگوی درست و مناسبی را انتخاب می کند، اما به شیوه های متعددی در تخمین آن دچار خطا می شود. وجود خود همبستگی پیاپی، ناهمسانی واریانس ها، نرمال نبودن اجزا جمله اخلال، خطای تصریح جز اخلال، حذف یک متغیر مهم، وارد کردن یک متغیر غیر ضروری، شکل تابعی غلط، خطای اندازه گیری(در متغیرهای مستقل) و ... برخی از این نوع خطاها هستند.اما خطای تعیین غلط الگو در وضعیتی رخ می دهد که الگوی واقعی معلوم نیست و ممکن است که در نتیجه انتخاب اشتباه بین نظریه های رقیب رخ دهد(صمدی، 1388). لذا در این قسمت از مطالعه متغیر وابسته و متغیرهای مستقل جهت تبیین صحیح الگو بیان می شود: 3-6-1- متغیرهای وابسته اثر قیمتی کل Total Impact اثر قیمتی کل برابر است با درصد بازده پنج معامله قبل از بلوک به معامله بلوک می باشد و بدین شکل محاسبه میگردد: Total impact=close-close-5close-5 close-5 = قیمت پایانی پنج معامله قبل از معامله بلوک Close = قیمت معامله بلوک همانطور که در نمودار زیر مشاهده می گردد، اثر قیمتی شرکتهای منتخب و پذیرفته شده در بورس اورق بهادار تهران در سال 1391 تفاوت چشمگیری دارد به طوری که بیشترین مقدار با عدد 39/2 متعلق به شرکت زامیاد و کمترین مقدار با عدد 87/0- متعلق به شرکت پتروشیمی فن آوران بوده است. نمودار3-1- اثر قیمتی شرکتها در سال 1391 در جدول زیر آماره توصیفی مربوط به متغیر Total impact ارائه شده است، مشاهده میگردد میانگین آن در سال مورد مطالعه برابر با 42/0و انحراف معیار استاندارد برابر با 71/0 می باشد. همچنین با توجه به احتمال برآورد شده ی آماره Jarque-Bera، می توان گفت توزیع داده های متغیر مزبور غیرنرمال است. جدول3-2-آمار توصیفی Total impact تعدادحداقلحداکثرمیانگینانحراف معیار استانداردآمارهJarque-Beraاحتمال برآوردشدهکشیدگیچولگیاثر قیمتی کل9487/0-39/242/071/054/702/03.3757100.668282 اثر قیمتی موقت Temporary impact   اثر قیمتی موقت،درصد بازده معامله بلوک به معامله پنجم بعد از معامله بلوک می باشد و به صورت زیر محاسبه شده است. Temporary impact=close+5-closeclose close+5 = قیمت پایانی پنج معامله بعد از معامله بلوک Close= قیمت معامله بلوک همانطور که در نمودار زیر مشاهده می گردد، اثر قیمتی موقت شرکت ها با یکدیگر تفاوت فاحشی دارد به گونه ای بیشترین مقدار با عدد 51/0 متعلق به شرکت پتروشیمی فن آوران و کمترین مقدار با عدد 7/0- متعلق به شرکت مهرکام پارس است. نمودار3-2- اثر قیمتی موقت شرکتها در سال 1391 در جدول زیر آماره توصیفی مربوط به متغیر Temporary impact ارائه شده است، مشاهده میگردد میانگین آن در سال مورد مطالعه برابر با 18/0- و انحراف معیار استاندارد برابر با 3/0 می باشد. همچنین با توجه به احتمال برآورد شده ی آماره Jarque-Bera، می توان گفت توزیع متغیر مزبور نرمال می باشد. جدول3-3-آمار توصیفی Temporary impact تعدادحداقلحداکثرمیانگینانحراف معیار استانداردآمارهJarque-Beraاحتمال برآوردشدهکشیدگیچولگیاثر قیمتی موقت947/0-51/018/0-30/034/318/02.4088320.354779 اثر قیمتی دائمی Permanent impact اثر قیمتی دائمی، درصد بازده پنج معامله قبل از بلوک به پنج معامله بعد از معامله بلوک می باشد و به صورت زیر محاسبه شده است. Permanent impact=close+5-close-5close-5 close+5 = قیمت پایانی پنج معامله بعد از معامله بلوک close-5 = قیمت پایانی پنج معامله قبل از معامله بلوک همانطور که در نمودار زیر مشاهده می گردد، اثر قیمتی موقت شرکت ها با یکدیگر تفاوت فاحشی دارد به گونه ای بیشترین مقدار با عدد 33/0 متعلق به شرکت فولاد امیر کبیر کاشان و کمترین مقدار با عدد 23/0- متعلق به شرکت پتروشیمی فن آوران است. نمودار3-3- اثر قیمتی دائمی شرکتها در سال 1391 در جدول زیر آماره توصیفی مربوط به متغیر Permanent impact ارائه شده است، مشاهده میگردد میانگین آن در سال مورد مطالعه برابر با 02/0 و انحراف معیار استاندارد برابر با 1/0 می باشد. همچنین با توجه به احتمال برآورد شده ی آماره Jarque-Bera، می توان گفت توزیع متغیر مزبور غیر نرمال می باشد. جدول3-4-آمار توصیفی Temporary impact تعدادحداقلحداکثرمیانگینانحراف معیار استانداردآمارهJarque-Beraاحتمال برآوردشدهکشیدگیچولگیاثر قیمتی دائمی9423/0-33/002/010/051/1400/03.9372770.840606 3-6-2- متغیر های توضیحی با توجه به مطالعات انجام شده و روابط منطقی حاکم بر متغیرها، جهت تبیین عوامل موثر بر اثر قیمتی از متغیرهای توضیحی اندازه (size )، نوسانات ( volatility )، حجم معاملات (turnover )، تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت سهام(BAS)، بازده بازار ( market return ) و بازده روزانه تجمعی ماقبل momentum ) ( بهره جسته ایم. اندازه (size ) منظور از اندازه در تحقیق حاضر لگاریتم طبیعی تعداد سهام معامله شده در هر معامله بلوک می باشد. همانطور که از نمودار زیر مشاهده میگردد تفاوت اندازه معاملات در سال مورد مطالعه در بازه 11 تا 20 بوده است. در واقع بزرگترین مقدار با عدد 61/20 متعلق به شرکت پالایش نفت بندرعباس و کمترین مقدار با عدد 51/11 متعلق به شرکت سیمان خزر می باشد. نمودار3-4- اندازه (size ) در جدول زیر آماره توصیفی مربوط به متغیر اندازه ارائه شده است، مشاهده میگردد میانگین آن درسال مورد مطالعه برابر با 11/16 و انحراف معیار استاندارد برابر با 33/2 می باشد. همچنین با توجه به احتمال برآورد شده ی آماره Jarque-Bera، می توان گفت توزیع متغیر مزبور نرمال می باشد. جدول3-5-آمار توصیفی size تعدادحداقلحداکثرمیانگینانحراف معیار استانداردآمارهJarque-Beraاحتمال برآوردشدهکشیدگیچولگیاندازه معامله9451/1161/2011/1633/263/41/02.049262-0.264791 نوسانات ( volatility ) منظور از نوسانات در تحقیق حاضر، انحراف استاندارد قیمت های معاملات در روزهای معاملاتی قبل از معامله بلوک می باشد و با توجه به آمار توصیفی این متغیر مشاهده می گردد نوسانات مربوط به شرکتها ی منتخب در سال 1391 تفاوت محسوسی با یکدیگر نداشته است. تنها از میان آنها، شرکت ایران ترانسفو کمترین مقدار(145534) را دارد و بیشترین مقدار با عدد 197100 متعلق به شرکت پتروشیمی فن آوران می باشد. نمودار 3-5-نوسانات volatility در جدول زیر آماره توصیفی مربوط به متغیر volatility ارائه شده است، مشاهده میگردد میانگین آن در سال مورد مطالعه برابر با 167056 و انحراف معیار استاندارد برابر با 10834 می باشد. همچنین با توجه به احتمال برآورد شده ی آماره Jarque-Bera، می توان گفت توزیع متغیر مزبور نرمال می باشد. جدول3-6-آمار توصیفی volatility تعدادحداقلحداکثرمیانگینانحراف معیار استانداردآمارهJarque-Beraاحتمال برآوردشدهکشیدگیچولگینوسانات941455341971001670561083497/313/03.0303810.503634 حجم معاملات (turnover ) منظور از حجم معاملات در تحقیق حاضر، لگاریتم طبیعی ارزش پولی کل سهام مبادله شده تقسیم بر ارزش سهام موجود در روز معاملاتی قبل از معامله بلوک می باشد. همانطور که مشاهده میگردد مقدار عددی حجم معامات برای تمامی شرکت ها منهای دو شرکت کاشی نیلو(91/0) و کاشی حافظ(25/0)، منفی می باشد و از میان کمترین مقدار با عدد 21/11- از آن شرکت مخابرات ایران می باشد. نمودار3-6- حجم معاملات turnover در جدول زیر آماره توصیفی مربوط به متغیر turnover ارائه شده است، مشاهده میگردد میانگین آن در سال مورد مطالعه برابر با 52/4- و انحراف معیار استاندارد برابر با 70/2 می باشد. همچنین با توجه به احتمال برآورد شده ی آماره Jarque-Bera، می توان گفت توزیع متغیر مزبور نرمال می باشد. جدول3-7-آمار توصیفی turnover تعدادحداقلحداکثرمیانگینانحراف معیار استانداردآمارهJarque-Beraاحتمال برآوردشدهکشیدگیچولگیحجم معاملات9421/11-91/052/4-70/214/412/02.300448-0.377489 BAS متغیر BAS در تحقیق حاضر، نشان دهنده تفاوت بین بالاترین و پائین ترین قیمت سهام است که معیار دیگر نقدشوندگی می باشد و به صورت زیر محاسبه شده است: Relative spread=high-low/(high+low)2 همانطور که از نمودار زیر مشاهده میگردد مقدار متغیر مزبور برای شرکت های مختلف متفاوت می باشد، بطوریکه کمترین مقدار صفر و بیشترین مقدار با عدد 019/0 برای شرکت شکر می باشد. نموار 3-7- متغیر BAS در جدول زیر آماره توصیفی مربوط به متغیر BAS ارائه شده است، مشاهده میگردد میانگین آن در سال مورد مطالعه برابر با 007/0 و انحراف معیار استاندارد برابر با 005/0 می باشد. همچنین با توجه به احتمال برآورد شده ی آماره Jarque-Bera، می توان گفت توزیع متغیر مزبور نرمال می باشد. جدول3-8-آمار توصیفی متغیر BAS تعدادحداقلحداکثرمیانگینانحراف معیار استانداردآمارهJarque-Beraاحتمال برآوردشدهکشیدگیچولگیمتغیر BAS940019/0007/0005/045/317/089.040979.303470 بازده بازار ( market return ) بازده بازار در روز معامله بلوک که تمام شرکت های فهرست شده در بازار را پوشش می دهد. همانطور که از نمودار زیر مشاهده میگردد مقدار متغیر مزبور برای شرکت های مختلف متفاوت می باشد، بطوریکه کمترین مقدار 01/1- و بیشترین مقدار با عدد 40/1 می باشد. نمودار 3-8- متغیر market return در جدول زیر آماره توصیفی مربوط به متغیر market return ارائه شده است، مشاهده میگردد میانگین آن در سال مورد مطالعه برابر با 09/0 و انحراف معیار استاندارد برابر با 69/0 می باشد. همچنین با توجه به احتمال برآورد شده ی آماره Jarque-Bera، می توان گفت توزیع متغیر مزبور نرمال می باشد. جدول3-9-آمار توصیفی متغیر market return تعدادحداقلحداکثرمیانگینانحراف معیار استانداردآمارهJarque-Beraاحتمال برآوردشدهکشیدگیچولگیبازده بازار9401/1-40/109/069/013/321/02.1245000.091642 بازده روزانه تجمعی ماقبل ( momentum ) بازده روزانه تجمعی سهام برای پنج روز معاملاتی قبل از معامله بلوک می باشد.همانطور که از نمودار زیر مشاهده میگردد مقدار متغیر مزبور برای شرکت های مختلف متفاوت می باشد، بطوریکه کمترین مقدار 64/223- و بیشترین مقدار با عدد 73/623 می باشد. نمودار 3-9- متغیر momentum در جدول زیر آماره توصیفی مربوط به متغیر momentum ارائه شده است، مشاهده میگردد میانگین آن در سال مورد مطالعه برابر با 77/54 و انحراف معیار استاندارد برابر با 75/189 می باشد. همچنین با توجه به احتمال برآورد شده ی آماره Jarque-Bera، می توان گفت توزیع متغیر مزبور غیرنرمال می باشد. جدول3-10-آمار توصیفی متغیر momentum تعدادحداقلحداکثرمیانگینانحراف معیار استانداردآمارهJarque-Beraاحتمال برآوردشدهکشیدگیچولگیبازده روزانه تجمعی ماقبل9464/223-73/62377/5475/18937/2900/03.9676961.280994 3-7- بررسی خودهمبستگی در جملات اخلال در مطالعه حاضر برای بررسی خودهمبستگی از آزمون Correlation LM بهره برده ایم.چنانچه مقدار احتمال برآورد شده کمتر از 0.05 باشد دلیل بر وجود خودهمبستگی است. مدل اول با توجه به نتیجه آزمون(پیوست 1 )، مدل حاضر مشکل خود همبستگی دارد، از اینرو جهت رفع این مشکل جزء AR(1) را وارد مدل می کنیم و بار دیگر آزمون مورد نظر انجام شده و مشاهده می شود که با ورود جزء AR(1) مشکل خودهمبستگی رفع شده و فرض عدم خودهمبستگی به قوت خود باقی می ماند. مدل دوم با توجه به نتیجه آزمون(پیوست 1)، مدل دوم نیز مشکل خود همبستگی دارد، از اینرو جهت رفع این مشکل جزء AR(1) را وارد مدل می کنیم و بار دیگر آزمون مورد نظر انجام شده و مشاهده می شود که با ورود جزء AR(1) مشکل خودهمبستگی رفع شده و فرض عدم خودهمبستگی به قوت خود باقی می ماند. مدل سوم با توجه به نتیجه آزمون(پیوست 1)، مدل سوم مشکوک به مشکل خود همبستگی است ضمن اینکه مقدار دوربین واتسون در این حالت برابر با 6/1 است و تفاوت قابل ملاحظه ای با عدد 2 دارد، از اینرو جهت رفع این مشکل جزء AR(1) را وارد مدل می کنیم و بار دیگر آزمون مورد نظر انجام شده و مشاهده می شود که با ورود جزء AR(1) مشکل خودهمبستگی رفع شده و فرض عدم خودهمبستگی به قوت خود باقی می ماند. 3-8- بررسی ناهمسانی واریانس در جملات اخلال در تحقیق حاضر برای آزمون فرض همسانی واریانس از آزمون Heteroskedasticity بهره جسته ایم. در این آزمون چنانچه مقدار احتمال برآورد شده کمتر از 0.05 باشد آنگاه مشکل ناهمسانی واریانس خواهیم داشت. در این قسمت برای لحاظ کردن تفاوت های شرکت های منتخب و جلوگیری از ناهمسانی واریانس، گزینه white را فعال کرده و سپس تخمین زده شد. آنگاه آزمون مزبور انجام شد و مشاهده میگردد Prob تخمین زده شده بیش از 0.05 است(پیوست 1)، لذا هر سه مدل مشکل ناهمسانی واریانس ندارد. 3-9- بررسی نرمال بودن توزیع در صورتی که با قیمانده های مدل دارای توزیع نرمال باشند،آزمون های tو f مبنی بر معنی دار بودن ضرایب ومعنی دار بودن کل رگرسیون قابل استناد است . بنا براین دانستن اینکه باقیمانده های مدل دارای توزیع نرمال باشند از اهمیت خاصی بر خوردار است.وبرای این منظور اقدام به برآوردآزمون می شود،این آزمون توسط Jargue-bera انجام شد.در این آزمون فرضیه های آماری به صورت زیر می باشد: نرمال بودن H0: غیر نرمال بودن H1: مدل اول با توجه به میزان آماره جراک بار برابر با 4.71 است و با توجه به مقداراحتمال محاسبه شده که بیشتر از 0.05 شده(0.09) لذا فرضیه H0مبنی بر نرمال بودن باقیمانده های مدل پذیرفته می شود . مدل دوم با توجه به میزان آماره جراک بار برابر با 5.34 است وتوجه به مقداراحتمال محاسبه شده که بیشتر از 0.05 شده(0.07) لذا فرضیه H0مبنی بر نرمال بودن باقیمانده های مدل پذیرفته می شود . مدل سوم با توجه به میزان آماره جراک بار برابر با 5.39 است وتوجه به مقداراحتمال محاسبه شده که بیشتر از 0.05 شده(0.06) لذا فرضیه H0مبنی بر نرمال بودن باقیمانده های مدل پذیرفته می شود . 3-10-خطای تصریح مدل نظر به اینکه خطای تصریح می تواند تهدیدی جدی برای تحلیل باشد، لذا در این تحقیق از آزمون Ramsey RESET جهت کشف این مشکل استفاده شده است و نتایج(پیوست 1) حاکی از آن است که، خطای تصریح در مدل حاضر وجود ندارد. 3-11- آزمون هم خطی میان متغیرها در مطالعه حاضر آزمون هم خطی در نرم افزار ایویوز انجام شد و نتایج(پیوست 1) بدست آمده نشان می دهد که ضریب همبستگی بین متغیرها بین 0.02 تا 0.2 می باشد و تفاوت فاحشی با عدد یک دارد لذا می توان عدم خطی شدید را ادعا نمود. 3-12- خلاصه فصل در این فصل ابتدا به بیان فرضیات تحقیق پرداخته شده و نحوه انتخاب نمونه آماری از جامعه آماری تشریح شده است. شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران بعنوان جامعه آماری و با استفاده از روش غربال گری به انتخاب نمونه آماری پرداخته شده است. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز به صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته و از همبستگی و رگرسیون جهت تبیین روابط بین متغیر ها استفاده شده است. داده های اولیه این تحقیق بعد از استخراج از منابع ذکر شده وارد نرم افزار اکسل شده تا با انجام برخی محاسبات متغیرهای مورد نیاز در فرضیه پژوهش بدست آیند. نتایج حاصل از اندازه گیری متغیرها به منظور آزمون فرضیه پژوهش وارد نرم افزار ای - ویوز شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ابتدا آماره های توصیفی متغیرهای پژوهش شامل میانگین، انحراف معیار و ... محاسبه و سپس آزمون همبستگی شامل ضریب همبستگی و رگرسیون خطی استفاده شده است. برای بررسی خودهمبستگی از آزمون Correlation LM بهره برده ایم. نتایج بدست آمده نشان می دهد که هر سه مدل دچار خودهمبستگی بودند که با ورود جزء AR(1) این مشکل حل شد. برای آزمون فرض همسانی واریانس از آزمون Heteroskedasticity بهره جسته ایم. نتایج بدست آمده نشان می دهد که هیچ کدام از مدل ها مشکل ناهمسانی واریانس ندارند. برای بررسی نرمال بودن باقیمانده های مدل از آزمون Jargue-bera استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که باقیمانده های هر سه مدل دارای توزیع نرمال هستند. از آزمون Ramsey RESET جهت کشف مشکل خطای تصریح مدل استفاده شده است و نتایج حاکی از آن است که، خطای تصریح در مدل حاضر وجود ندارد. از نتایج بدست آمده از آزمون هم خطی نیز می توان عدم هم خطی شدید را ادعا نمود. منابع و مأخذ الف- منابع فارسی اعتمادی، حسین، دهقان، طوبی، انواري رستمي، علی اصغر، آذر، عادل ١٣٩٢, 'طراحی مدلی برای قیمت گذاری بلوکهای کنترلی سهام', فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال ششم، شماره هجدهم اميد قائمي، مصطفي، 1379 ، "بررسي ارتباط بين حجم معاملات و قيمت سهام در شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران " پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشكده علوم اداري شهيد بهشتي پورحیدری، امید، بیات، علی(1389) " بررسی سودمندی متغیرهای بنیادی و متغیرهای مبتنی بر بازار در تعیین بازده سهام " ، نشریه بررسی های حسابداری و حسابرسی، تابستان 1389، شماره 60 پی جونز، چارلز، مدیریت سرمایه گذاری،1391، چاپ نهم، ترجمه رضا تهرانی؛ عسگر نوربخش، نشر نگاه دانش خاکی، غلامرضا روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی، مرکز تحقیقات علمی کشور با همکاری کانون فرهنگی انتشاراتی درایت چاپ اول سال 1378 ربیعی، محمد مهدی، بررسی روند تغییرات قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران دوره زمانی 1378 تا 1383 با هدف آزمون کارایی بازار، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(ع)، 1384 سازمان بورس و اوراق بهادار، آئین نامه معاملات در شرکت بورس و اوراق بهادار تهران Available at: http://www.seo.ir/Page/7FdS3zlLQgT2SLw-3IV5Dg صادقی، محسن، 1385، " بررسی اثر روزهای مختلف هفته بر روی بازدهی، نوسان پذیری و حجم معاملات در بورس اوراق بهادار تهران "، پایان نامه، دانشگاه شهید بهشتی صفرنواده، محمود رضا، 1380، "پیش بینی قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از متغیرهای خاص"، پایان نامه، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) صمدی، علی حسین، 1388، روابط کاذب در اقتصاد سنجی، دانشکده علوم اقتصادی و نور علم، چاپ اول، تهران " عوامل موثر بر سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران "، ماهنامه بانک ملی ایران. خرداد 1389 شماره 164،ص ص 21-26 ، available at : magiran.com/p746955 قالیباف اصل، حسن، رزاقی، محدثه، 1391، " رابطه بین بازده و اسپرد در بورس اوراق بهادار تهران " . کرمی قهی، ولی الله، 1371، تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر عرضه، تقاضا و قیمت سهام از دیدگاه نظری، مجله اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 77 و 78 ، ص ص 110-102 کلبری، سمیه، قالیباف اصل، حسن، " بررسی اثرات پیشرو – پسرو وابسته به اندازه و حجم معامله در بازده و نوسان سهام در بورس اوراق بهادار "، تحقيقات مالي، دوره 11 ، شماره 27 ، بهار و تابستان 1388 ، از صفحه 81 تا 96 گجراتی، دامودار، 1388، مبانی اقتصاد سنجی، ترجمه: حمید ابریشمی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم، جلد دوم. گجراتی، دامودار، 1388، مبانی اقتصاد سنجی، مترجم: حمید ابریشمی، جلد اول، چاپ هفتم، تهران مجتهد زاده، ویدا، نظری تنها، نرگس، " بررسی رابطه بین تغییرات عایدی پیش بینی شده هر سهم با تغییرات قیمت سهام "، پژوهش نامه علوم انسانی و اجتماعی، شماره 28، بهار 1387، از صفحه 117 تا 134 مومنی، منصور، فعال قیومی، علی، 1388، "مقایسه انواع تحلیل های رگرسیونی برای داده های حسابداری". بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره 58، صص103-112 مهرگان، نادر، رضائی، روح اله، 1390، راهنمای ای ویوز 7 در اقتصاد سنجی، انتشارات دانشکده علوم اقتصادی و نورعلم، چاپ اول، تهران هاگن، رابرت، 1390، " بازار سهام ناکارا " ترجمه دکتر شهاب الدین شمس و دکتر هستی چیت سازان، انتشارات ترمه. ب- منابع انگلیسی Agarwalla, Sobhesh Kumar and Pandey, Ajay, Price Impact of block Trades and Price Behavior Surrounding Block Trades in the Indian Capital Market (March 16, 2010). Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1572997 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1572997 Alhranzi, A., Gregoriou, A., Hudson, R., 2012. Can market frictions really explain the price impact asymmetry of block trades? Evidence from the Saudi stock market. Emerging Markets Review 13, 202–209. Alhranzi, A., Gregoriou, A., Hudson, R.,2013, Price impact of block trades in the Saudi stock market. Journal of International Financial Market . Institutions & Money. Anderson, Hamish D. and Cooper, Saphhire and Prevost, Andrew K., Block Trade Price Asymmetry and Changes in Depth: Evidence from the Australian Stock Exchange (March 2002). Massey University, Department of Finance, Banking & Property Working Paper No. 02-02. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=308622 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.308622 Arthur M. Berd , Lessons from the Financial Crisis 2nd Impression, The Endogenous Dynamics of Markets: Price Impact, Feedback Loops and Instabilities , Jean-Philippe Bouchaud [CFM], 6 Nov 2013 Barclay, M., Warner, J., 1993. Stealth trading and volatility: which trades move prices? Journal of Financial Economics 34 (3), 281–305. Dufour, A., Engle, R.F., 2000. Time and the price impact of a trade. Journal of Finance 55, 2467–2498. Frino, A., Mollica, V., Walter, T., 2003. Asymmetric Price Behaviour Surrounding Block Trades: A Market Microstructure Explanation. University of Aarhus/CAF, Centre for Analytical Finance, Working paper series No. 154 ed. Holthausen, R., Leftwich,R., & D.Myers, (1990), Large-block transactions, the speed of response, and temporary and permanent stock-price effects, Journal of Financial Economics, Vol. 26, pp.71-95. Holthausen, R., Leftwich,R., & D.Myers, (1987), The effect of large block transactions on security prices: A cross-sectional analysis, Journal of Financial Economics, Vol 19, pp. 237-268. Jones, C.M., Kaul, G., Lipson, M.L., 1994. Transactions, volume, and volatility. Review of Financial Studies 7 (4), 631–651. Keim, D.B., and A.Madhavan, (1996), The upstairs market for large-block transactions: Analysis and measurement of price effects, Review of Financial Studies, Vol. 9, pp. 1-36. R Stoll Hens. Market Microstructure, Handbook of the Economics of Finance2003; 553-604. Saar, G., 2001. Price impact asymmetry of block trades: an institutional trading explanation. Review of Financial Studies 14 (4),1153–1181. Abstract Price impact of block trades is Tehran stock exchange Monitoring and controlling the price effect is one of the most vibrant areas of research in businesses, and is expanding rapidly. Effects of block trades can be helpful in understanding how the market responds. The aim of this study is evaluate the impact of block trades on stock price volatility using daily data associated with next and previous five transaction to block trade and the practical purposes is to help to predict stock prices for all users, including financial analysts, brokers, investment firms and applicants stock in Tehran Stock Exchange.This research method is inductive.in time is After the events and in purpose is applied research. In this study the price effect of block trades on the Tehran Stock Exchange is measures for the period of one year from the date of 1391/01/01 to 1391/12/30 and using the correlation between trade size, volatility, turnover, market return, momentum, BAS with the price impact of block trades is measured”. Basic data from this study, had entered into Excell after extracting from listed sources to do some calculations in order to obtain variables required in research theory. Results of measurement of the variables has entered to E-Views to test the research theory. In general the research shows that permanent price effect grows by increasing the momentum. Total price impact grows by increasing turnover and market return, while reduced by increasing trade size, volatility and momentum. Temporary price impact grows by increasing trade size, volatility and momentum, and reduced by increasing turnover and market return. Key words: Price impact, Block trades, Tehran stock exchange. Masoumeh Sahranavard Espely Islamic Azad University Rasht Branch Faculty of Accounting Department of Management and Accounting Presented in partial fulfillment of the requirements for (M.A.) degree Title: Price impact of block trades in Tehran stock exchange Supervisor: Dr. Sina Kheradyar Author: Masoumeh Sahranavard Espely