صفحه محصول - بررسی فیزیولوژی تنیدگی و اثرات آن

بررسی فیزیولوژی تنیدگی و اثرات آن (docx) 31 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 31 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

20637559944000 2273935-2095500 دانشگاه آزاد اسلامي واحد دانشكده پايان‌نامه برای دریافت درجه كارشناسي ارشد (M.A) عنوان: پژوهشگر: الهه بندلی 2- 3 تنیدگی 2-3-1 دیدگاهای نظری در مورد تنیدگی 2-3-1-1 سندروم سازش عمومی سلیه 2-3-1-2 الگوی تعاملی تنیدگی 2-3-1-3 دیدگاه زیست شناختی تنیدگی 2-3-2 فیزیولوژی تنیدگی 2-3-3 اثرات تنیدگی 2-4 مروری بر مطالعات انجام شده 2-4-1 مطالعات انجام شده در داخل کشور 2-4-2 مطالعات انجام شده در خارج از کشور 2-5 جمع بندی تنیدگی تعریف نظری تنیدگی ترجمه واژه «استرس» در زبان انگلیسی می‌باشد که از لغت لاتین «استرینگر» به معنی سختی کشیدن، مشتق شده است و در قرن هفدهم برای تشریح سختی یا محنت به کار برده می‌شد. در اواخر قرن هجدهم، این مفهوم دلالت بر فشار، کوشش و سختی‌ای می‌کند که متوجه فرد یا عضوی از اعضا یا نیروهای روانی او می‌باشد (مرادخان، 1372). به عبارت ساده، تنیدگی حالتی است در روان و تن که ناشی از وارد شدن فشار به روان یا جسم فرد می‌باشد (الوانی، 1372). تعریف عملیاتی منظور از تنیدگی در این تحقیق نمره‌ای است که از پرسشنامه‌ی سنجش تنیدگی (ملکی رنجبر،1373) که شامل 43 سؤال است به دست می‌آید. 2- 3 تنیدگی تنیدگی را می‌توان به عنوان یک حالت فشار جسمانی یا روانی ناشی از عواملی که تمایل به تغییر تعادل تعادل موجود دارند، تعریف نمود ( ویرث، 2005 ). از نظر مک ایون (2000 ) تنیدگی را می‌توان به عنوان عنوان یک تهدید فیزیولوژیکی یا روان شناختی دانست که باعث پاسخ‌های رفتاری و یا فیزیولوژیکی در فرد می‌شود و به اعتقاد سلیه، تنیدگی حالتی است ترجمان یک نشانگان معین که با همه تغییرات نامعینی که بر یک نظام زیست شناختی اثر می‌کنند، مطابقت دارد، و آخرین مفهومی که سلیه از تنیدگی ارایه داد: تنیدگی پاسخ نامعین ارگانیسم ددر بربر هر خواسته محیطی است (دادستان، 1386). تعاریف متعددی از تنیدگی به عمل آمده است. بیشتر این تعاریف را می‌توان در یکی از طبقات سه گانه زیر گنجاند (ایوانسویچ و ماتسون، 1980 ) الف- تعاریفی که بر محرک تأکید دارند : این تعاریف بیانگر این مسأله هستند که همه موقعیتها و محرکات تنیدگی زا می‌باشند. هر چند در بعضی از افراد منجر به بروز پاسخ نمی‌شوند. همان طور که در شکل 2-3 می‌بینید در این تعاریف تنیدگی، اصطلاحا به محرکات معینی که از محیط بزور وارد می‌شود و او را تحت فشار قرار می‌دهد اطلاق می‌شود. 274955165100فردفشارمحیط خارجیپاسختنیدگیمحرک00فردفشارمحیط خارجیپاسختنیدگیمحرک شکل 2-3) تأثیر محرک در به وجود آمدن تنیدگ ب– تعاریفی که بر پاسخ تأکید دارند: طبق این تعاریف تنیدگی پاسخ خاص ارگانیسم به موقعیت‌های تنیدگی زا می‌باشد. شکل 2-4 مدل مربوط به این دسته از تعاریف را نشان می‌دهد. تحقیقاتی که بر اساس این مدل انجام گرفته است تنیدگی را فقط یک متغیر وابسته قلمداد می‌کند که تحت تأثیر متغیر مستقل قرار دارد. 2940057620فشارتنیدگیمحرکفردمحیط خارجیپاسخ00فشارتنیدگیمحرکفردمحیط خارجیپاسخ شکل 2-4) تنیدگی به عنوان یک پاسخ ارگانیستمی 2-3-1 دیدگاهای نظری در مورد تنیدگی 2-3-1-1 سندروم سازش عمومی سلیه کرتیس تنیدگی را پاسخ غیر اختصاصی در نظر گرفت که می‌توانست توسط هر تعداد از تنیدگی زاهای محیطی ایجاد شود و الگوی سندروم سازش عمومی را ارایه داد که در آن، برخورد با تنیدگی در سه مرحله صورت می‌گیرد. واکنش هشدار: این واکنش اولیه، بدن را در پاسخ به تنیدگی، با فعال کردن دستگاه عصبی خود مختار بسیج می‌کند تا برای پاسخ جنگ یا گریز آماده شود. آدرنالین آزاد می‌شود، ضربان قلب و فشار خون افزایش می‌یابد. تنفس سریع تر می‌شود و خون از اعضای داخلی به سمت ماهیچه‌های اسکلتی منحرف و آماده برای عمل می‌گردد. به علاوه، غدد عرق فعال می‌شوند و فعالیت دستگاه معدی- رورهای کاهش می‌یابد. در کوتاه مدت، این پاسخ‌ها سازش بالایی فراهم می‌کنند و خطر را از خود دور می‌کنند. مرحله مقاومت: در این مرحله، ارگانیسم با عامل تنیدگی زا سازش حاصل می‌کند. طول دوره سازگاری به شدت تنید گی زایی و نحوه سازش پدیری ارگانیسم بستگی دارد. سازش بیشتر در این جا به معنی دوره مقاومت طولانی تر است. سلیه معتقد بود که میزان تداوم تنیدگی، تغییرات هورمونی و عصب شناختی ادامه داری را ایجاد می‌کند، که ممکن است عملکرد داخلی بدن را مختل کند. این امر نیز ممکن است بیماری‌های سازشی، شامل زخم گوارشی (معده) و کولیت زخمی (ورم روده بزرگ) فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی عروقی، پرکاری تیروئید و آسم ریوی ایجاد کند. به علاوه، ممکن است دستگاه ایمنی را تضعیف کند و احتمال خطر عفونت را شدت بخشد. مرحله خستگی: در این مرحله توانایی ارگانیسم برای مقاومت به پایان رسیده و به فروپاشی منجر می‌شود و این امر ممکن است به افسردگی یا حتی مرگ منجر شود (آشتیانی، 1385). 2-3-1-2 الگوی تعاملی تنیدگی لازاروس (2000) به تنیدگی به عنوان یک وضعیت بیرونی که خواست‌های غیر معمول فوق العاده را بر شخص تحمیل می‌کند توجه کرده است. سیل، طوفان، ناتوانی در یک امتحان مهم، جدایی از همسر و یا مبارزه از نمونه‌های بارز تنیدگی اند. همچنین تنیدگی می‌تواند به عنوان پاسخ‌های شخص به یک رویداد تنیدگی زا اطلاق شود که موارد زیر را در بر می‌گیرد: پاسخ‌های هیجانی مانند ترس، اضطراب و یا خشم، پاسخ‌های حرکتی مانند اختلالات کلامی، لرزش و یا تعریق زیاد، پاسخ‌های شناختی مانند ناتوانی در تمرکز، اختلالات ادراکی و مانند آن، تغییرات جسمانی در ضربان قلب و تنفس. برخی از محققین ترجیح می‌دهند تنیدگی را با دنیای درون ذهن شخص مرتبط بدانند، بدین معنی که حوادث و رویداد‌ها فقط زمانی به تنیدگی منتهی می‌شوند که یک تهدید به حساب آیند. برخی از عوامل تنیدگی زا مانند مصیبت‌های طبیعی، جنگ هسته‌ای، توفان‌های شدید و زلزله، صرف نظر از میزان آمادگی شخص، تهدید هستند که فرد را به وحشت می‌اندازند، البته درجات تنیدگی برای افراد مختلف یکسان نیست. این تعامل بین فرد و موقعیت، را بر آن داشت تا تنیدگی را به عنوان یک ارتباط خاص بین شخص و محیط تعریف کنند، محیطی که برای فرد به منزله عاملی که به وی تحمیل می‌گردد و منافع ور را در معرض خطر قرار می‌دهد، ارزیابی می‌گردد و ارزیابی‌های شخصی از وقایع تنیدگی زا بیش از پیش، ذهنی و فاعلی هستند. آشتیانی( 1384) بیان کرد که تفسیر رویداد‌های تنیدگی زا، از خود رویداد مهم تر است. این تعبیر و تفسیر عبارت است از ادراک بالقوه زیان‌ها، تهدید‌ها و مبارزه طلبی‌ها، و این که چقدر در برخورد و کنترل آن‌ها مطمئن هستیم. این امر توانایی ما را در مقابله با تنیدگی معین می‌کند. 2-3-1-3 دیدگاه زیست شناختی تنیدگی آدمیان برای آن که به طرز بهنجاری به کار و کوشش بپردازند، بایستی کمی تنیدگی احساس کنند. اما در عین حال، تنیدگی شددید یا طولانی دارای اثرهای آسیب زای فیزیولوژیک و روان شناختی است (جان بزرگی و نوری، 1388). هورمون‌های تنیدگی شامل کاتکول آمین‌ها (آدرنالین و نور آدرنالین)، گلوکوکورتیکوئیدها (مانند کورتیزول و کورتیزون)، مینرالوکورتیکوئیدها (مانند آلدوسترون‌ها و کورتیکوسترون‌ها) می‌باشند (دادستان، 1386). هرگاه دستگاه عصبی خود مختار که کار بسیج بدن را در موقعیت‌های اضطراری بر عهده دارد، برای مدت طولانی بی وقفه فعالیت کند، ممکن است برخی اختلال‌های جسمانی بروز کند، مانند زخم‌های گوارشی، افزایش فشار خون و بیماری‌های قلبی. تنیدگی شدید نیز (که از راه دستگاه عصبی مرکزی، موازنه‌های هورمونی را بر هم می‌زند) پاسخ‌های ایمنی جاندار را مختل کرده و توانایی بدن را رد مبارزه علیه ویروس‌ها و باکتری‌ها کم می‌کند. چنین برآورد شده که فشار هیجانی در بیش از پنجاه درصد از اختلال‌های جسمانی نقش عمده‌ای دارد (جان بزرگی و نوری، 1388). از دیدگاه "رابینز" تنیدگی حالتی پویاست که در آن فرد با موقعیت‌ها و فرصت‌ها، موانع و محدودیت‌ها یا نیازها و انتظاراتی مواجه می‌گردد که نتایج حاصل از آنها برای او مهم است. اما امکان نتایج مذکور نامطمئن و غیر قابل پیش بینی دقیق می‌باشد (رابینز، 1993). بدین ترتیب احتمال نامشخص وقوع نتایج ناخوشایند و مهم بودن عوامل مذکور بوجود آورنده تنیدگی در فرد می‌باشد. به عنوان مثال زمانی که نتایج ارزشیابی برای یک کارمند بسیار مهم است و در ضمن او اطمینان ندارد که در آن موفق خواهد بود یا خیر، دچار تنیدگی می‌گردد. "ایوان سویچ" و "ماتسون" تنیدگی را به زبان ساده "تأ ثیر و تأ ثر ارگانیسم و محیط" تعریف می‌کنند، ولی بلافاصله یک تعریف کاربردی تفضیلی بدین شرح به آن می‌افزایند: "این تأ ثیر و تأثر، نوعی پاسخ انطباقی است که با میانجیگری ویژگی‌های شخصی و یا فرآیندهای روان شناختی تحقق می‌یابد، یعنی معلول هر نوع عمل خارجی، موقعیت یا واقعه‌ای است که شخص را در برابر تقاضاهای خاص جسمانی و یا روان شناختی قرار می‌دهد" (لوتانز ، 1989) 2-3-2 فیزیولوژی تنیدگی به نظر "سلیه" (1976)،تنیدگی، عکس العمل نامشخص بدن در مقابل هرگونه تقاضای وارد شده به آن می‌باشد. پس از این که موجود زنده رویداد تنیدگی زا را دریافت کرد، مثل هر دریافت دیگر یک رشته پاسخ را در دستگاه عصبی ایجاد می‌کند. مهمترین واکنش‌ها در بخش بسیار مهمی از مغز به نام "هیپوتالاموس" روی می‌دهد."هیپوتالاموس" شامل مراکز کنترل بسیاری از اعمال گوناگون بدنی است. این مراگز گوناگون به طرق متفاوتی تحریک می‌شوند و در نتیجه مجموعه‌ای از واکنش‌های فیزیولوژیک در بدن بوقوع می‌پیوندد. "سیله" مجموعه تمامی این پاسخ‌ها را "نشانگان سازگاری کلی" نام نهاد. "سیله" آن را "کلی" نامید. زیرا تنیدگی بر چندین عضو از اعضای بدن اثر می‌گذارند، کلنه "سازگاری" به تحریک نظام دفاعی بدن جهت برقراری تعادل مجدد آن، اشاره دارد و "نشانگان" معین می‌کند که اجزای فردی عکس العمل، کم و بیش با یکدیگر رخ می‌دهد و درواقع با یکدیگر بستگی دارند (ایوان سویچ و ماتسون، 1980). نشانگان سازگاری دارای سه مرحله است" "واکنش اخطار"، "مقاومت" و "فرسودگی" (سلیه، 1976) در مرحله واکنش اخطار یک عامل تنیدگی زای خارجی نظام درونی تنیدگی را تحریک می‌نماید. در این مرحله تعدادی واکنش‌های فیزیولوژیکی و شیمیایی نظیر افزایش ترشحات غده هیپوفیز، آدرنالین و حساسیت شدید حواس به وجود می‌آید. اگر عامل تنیدگی زا تداوم یابد، "نشانگان سازگاری کلی" وارد مرحله مقاومت می‌شود. در این مرحله بدن، اندام یا نظام لازم را برای مقابله با تنیدگی به یاری می‌طلبد. بالاخره اگر عامل تنیدگی زا به مدت طولانی ادامه پیدا کند. احتمال دارد، اندوخته مکانیسم‌های سازگاری مرحله دوم به پایان برسد و انسان تحلیل برود. هنگامی که این حالت حادث می‌شود، ممکن است شخص به مرحله "واکنش اخطار" بازگردد و دوباره این فرآیند را با یک اندام یا نظام دیگر آغاز نماید (لوتانز، 1989). تکرار چنین فرآیندی برای انسان سنگین می‌باشد و اثرات نامطلوبی را به همراه دارد. "شفر" توالی وقایع در "نشانگان سازگاری کلی" را در قالب نمودار نشان داده است (بلورچی،1372). 2-3-3 اثرات تنیدگی اثرات تنیدگی به شکل‌های مختلف نمایان می‌شود. "کوکس" اثرات تنیدگی را به پنج دسته اثرات عینی، اثرات رفتاری، اثرات شناختی اثرات فیزیولوژیکی و اثرات سازمانی تقسیم می‌کند (میتچل، 1982) در یک تقسیم بندی کلی تر تنیدگی در قالب عوارض فیزیولوژیکی، روانی و رفتاری مطرح شده است (رابینز، 1993، لوتانز،1989، ایوانسویچ و ماتسون، 1980). در این قسمت ضمن معرفی نشانه‌ها و اثرات فیزیولوژیکی، روانی و رفتاری تنیدگی، اثرات سازمانی تنیدگی نیز با توجه به ماهیت تحقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد. -19050156845عامل تنیدگی زاحادثه خارجی یا داخلیادراک و ارزیابی شناختیتصمیم گرفته شدهسالمخطرناکمر حله اول واکنش اخطارG.A.Sمتوقف می‌شودنبرد یا گریزرفتار موفقمؤثربی‌تأثیرG.A.Sنقصان می‌یابدیا متوقف می‌شودمرحله دوم: مقاومتمرحله سوم: فرسودگی00عامل تنیدگی زاحادثه خارجی یا داخلیادراک و ارزیابی شناختیتصمیم گرفته شدهسالمخطرناکمر حله اول واکنش اخطارG.A.Sمتوقف می‌شودنبرد یا گریزرفتار موفقمؤثربی‌تأثیرG.A.Sنقصان می‌یابدیا متوقف می‌شودمرحله دوم: مقاومتمرحله سوم: فرسودگی شکل 2-5) توالی وقایع در نشانگان سازگاری کلی i.A.s الف- اثرات فیزیولوژیک امروز ارتباط بین تنیدگی و بیماری‌های مزمن بدون هیچ تردیدی مطرح است و حجم تحقیقات انجام شده توسط دانشمندان و محققان در این زمینه در طول چند دهه اخیر گواه این مسأله است. از بارزترین این بیماری‌ها، بیماری‌های دستگاه قلب و گردش خون است. استرس ممکن است سبب بیماری‌های فشار خون، افزایش چربی‌های خون وتشدید خطر تصلب شرائین، اختلال خون رسانی به ماهیچه قلب بخصوص در افراد مبتلا به تنگی سرخرگهای الکیلی (کرونر) و حتی مرگ ناگهانی شود. همچنین تنیدگی ممکن است موجب بروز سردردهای میگرنی و بیماری‌های عصبی دیگر شود. بیماری‌های غدد درون ریز (نظیر دیابت، نازایی و عقیمی). بیماری‌های دستگاه ایمنی، دستگاه گوارش و پوست از جمله موارد دیگر هستند که بر اثر تنیدگی به وجود می‌آیند (بهزاد، 1372). جدول 2-2 انواع بیماری‌های ناشی از تنیدگی را نشان می‌دهد. "ملویش" اثرات فیزیولوژیک تنیدگی زا در طول زمان را در جدول 2-2 نشان داده است (مرادخان، 1372). جدول 2-2 بیماری‌های ناشی از تنیدگی در دستگاهای مختلف بدن (روزنامه اطلاعات، سه شنبه 10 فروردین 1372 شماره 19872) دستگاه اعصاب:تیکهای عصبی دست و پا وچشم، سردرد‌های شدید همراه با اختقان مغزی و سرگیجه یا میگرن، لکنت زبان، عصبانیت و تند خویی، لرزش عضوی، شوک کلی و بیحالی، سست شدن دست و پا، فلجهای دست وپا یا نیمه بدنسختی و صلابت عروق:سکته قلبی، گرفتگی شدید عروق، افزایش فشار خون، طپش قلب، ضعف عضلات قلبدستگاه گوارش:ورم میروبی لثه، از بین رفتن لثه، اسپاسم مری، ازدیاد ترشح معده، زخم عثنی عشر، ورم زمزن روده، اسهال یا یبوست متناوب بی اشتهایی یا اشتهای کاذبدستگاه تنفس:سینوزیت آلرژیک، آسم یا تنگی نفسسوخت و ساز بدن:گواتر، دیابت، نقرس، چاقی مفرط، لاغری مفرط، ازدیاد اوره در خون تشکیل سنگ‌های صفراوی و کلیویپوست:اگزما یا سودا، بوزیس نوعی بیماری جلدی که بر اثر آن روی پوست لکه‌های پوسته دار ایجاد می‌شود، کهیر، خورنگولوز که بر اثر آن جوش‌های چرکی در روی پوست پیدا می‌شود،نظام دفاعی بدن:کاهش مقاومت قلبی بدن، ورم مزمن مفاصل یا آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوز (لکه‌های قرمز خون در بدن) ب- اثرات روانی اثرات روانی و فیزیولوژیکی تنیدگی از جهتی به هم شبیه‌اند. در این جا نیز همین که شخص به مرحله تحلیل رفتگی نزدیک می‌شود نشانه‌ها قوی تر و نیرومند تر می‌شوند. از نظر روانی نشانه نزدیک شدن به مرحله تحلیل رفتگی، ناتوانی و ضعفی است که با خستگی همراه است ( بلورچی، 1371). جدول 2-3 اثرات روانی تنیدگی را نشان می‌دهد. جدول 2-3 اثرات روانی تنیدگی (کاری کوپر، زندگی با اضطراب، ترجمه ماشاءالله مدیحی، چاپ اول، یادآوران، 1370) کج خلقی دائماحساس عدم توانایی در مقاومتبی علاقه گی به زندگیاحساس دائمی یا ادواری ترس از بیماریاحساس گناهاحساس بد بودن یا آزار رساندن به خوداشکال گرفتن در تصمیم‌گیریاحساس زشتیبی علاقه گی نسبت به سایر افرادآگاهی از خشم فروخوردهناتوانی در نشان دادن احساس واقعیاحساس هدف دشمنی دیگران قرار گرفتن از دست دادن احساس لذتاحساس فراموشیهراس از آیندهاحساس شکست به عنوان یک فرداحساس نداشتن کسی که به او اعتماد کنداشکال در تمرکز حواسعدم توانایی اتمام یک کار قبل از پرداختن به کار دیگرترس از یک فضای باز یا فضای بسته و یا ترس از تنهایی ج- اثرات رفتاری بدن تنها وسیله‌ای نیست که اطلاعات در مورد تنیدگی را بتوان از آن به دست آورد. رفتار و احساست نیز شاخص‌های مهمی برای تعیین این که آیا فرد تحت فشار می‌باشد محسوب می‌شود. طی واکنش اخطار و پس از آن تا مرحله مقاومت شمار گوناگونی از شاخص‌های رفتاری حضور مراحل "نشانگان سازگاری کلی" را که در بدن رخ می‌هد، آشکار می‌سازد (بلورچی، 1371). اثرات رفتاری تنیدگی به صورت بروز اختلالی در رفتار فرد ظاهر می‌شود. این اختلالات عبارت اند از (وهاب زاده، 1366): - اختلال تطابق با خلق افسرده: تظاهر عمده شامل علائم افسردگی، از قبیل، گریه و نو میدی است. - اختلال تطابق با خلق مضطرب: با علائمی از اضطراب، از قبیل عصبانیت دلواپسی و از کوره در رفتن ظاهر می‌شود. - اختلال تطابق با خصایص خلقی مختلف؛ این اختلال ترکیب‌های مختلفی از افسردگی و اضطراب یا سایر خلق‌ها را نشان می‌دهد. - اختلال تطابق با آشفتگی کردار: این اختلال به طور عمده با تجاوز به حقوق دیگران یا نقض قواعد عرضی مهم، به تناسب سن فرد ظاهر می‌شود (مثل مسئولیت نپذیرفتن) - اختلال تطابق با آشفتگی مختلف خلق و کردار: این اختلال هم آشفتگی خلق و هم آشفتگی کردار را نشان می‌دهد. - اختلال تطابق با انزوا کناره گیری: تظاهر عمده عبارت است از کناره گیری اجتماعی بدون آن که خلق به طور مایانی، افسردگی یا اضطراب داشته باشد. - اختلال تطابق با خود داری از کار: تظاهر برجسته در اینن جا عبارت است از مهار در کاریا فعالیت‌های تحصیلی در فردی که عملکرد شغل یا تحصیلی او حاکی از کفایت بوده است. - اختلال تطابق با خصیصه‌های ناجور: این طبقه با علائمی تظاهر می‌کند که آن را نمی‌توان مشمول ردیف‌های بالا نمود. د- اثرات سازمانی تنیدگی تحقیقات زیادی ثابت کرده است که تنیدگی اثرات برروی سازمان می‌گذارد تحقیقات "ایوان سویچ و ماتسو" (1980) برآوردی را نشان می‌دهد که بیش از ده درصد تولید ناخالص داخلی آمریکا صرف هزینه عواقب تنیدگی می‌شود. ای هزینه فقط مربوط به سلامت افراد در سازمان است و ضرر زیادی متوجه متغیر‌های مهمی مانند رضایت و عملکرد شغلی می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که بین تنیدگی و رضایت شغلی رابطه معکوس وجود دارد (سولیوان، 1992). بدین صورت که هر چه میزان تنیدگی افزایش می‌یابد میزان رضایت شغلی کاهش می‌یابد. تنیدگی عملکرد را نیز تحت تأثیر قرار ممی دهد. در سال 1980 "رابرت یرک" و "جی. دی. دادسون" ثابت کردند که تنیدگی تا حد مشخص کارایی را افزایش می‌دهد ولی پس از آن کارایی به شدت سقوط می‌کند (وزیری، 1362). افراد در سطوح پایین تنیدگی فعال نمی‌باشند. وقتی تنیدگی در حد اعتدال است عملکرد بالا است. در این حالت افراد انرژی خود را به جای مقابله با تنیدگی صرف بالا بردن عملکرد می‌نمایند؛ وقتی تنیدگی از حد اعتدال فراتر می‌رود افراد به جای بالا بردن عملکرد، انرژی خود را صرف مقابله با تنیدگی می‌نمایند (دیویس و نیواستورم، 1989). 2-4 مروری بر مطالعات انجام شده 2-4-1 مطالعات انجام شده در داخل کشور حقانی و همکاران (1389) در بررسی تأثیر سبک‌های مدیریت و ویژگیهای شخصیتی مدیران بر بهداشت روانی کارکنان سازمانها و ادارات استان تهران، دریافتند که ارتباط مثبت معنی‌داری بین سبک‌های مدیریت و ویژگیهای شخصیتی با وجدان بودن و دلپذیر بودن با بهداشت روانی کارکنان و ارتباط منفی معنی‌داری بین ویژگی روان‌نژندی با بهداشت روانی کارکنان وجود دارد. چهارده‌چریک و رحیمی (1388) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی عاملهای تنیدگی شغلی مدیران ورزشی استان فارس» به این نتیجه رسیدند که حقوق به عنوان یک عامل تنیدگی هم از نظر شدت و هم از نظر تکرار بالاترین نمره را به خود اختصاص داده است. نداشتن وقت کافی در بعد شدت و محیط پر سروصدا در بعد تکرار، پایین ترین نمره را داشتند و همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نیز حاکی از آن بوده است که عاملهای شدت و تکرار رویداد هر دو پیش‌بینی‌کننده مثبت و معنادار تنیدگی شغلی هستند. علوی و کاظمی زاده (1387) در تحقیقی تحت عنوان «مقایسه تأثیر سبک‌های رهبری مدیران بر میزان تنیدگی کارکنان ادارات با توجه به نوع شخصیت آنان» نشان دادند که سبک رهبری استبدادی-استثماری، بر افزایش تنیدگی کارکنان با شخصیت نوع A و B و سبک رهبری استبدادی- خیرخواهانه بر افزایش تنیدگی کارکنان با شخصیت نوع A، تأثیر دارد. همچنین سبک رهبری استبدادی- خیرخواهانه بر تنیدگی کارکنان با شخصیت نوع B تأثیر ندارد و سبک رهبری مشارکتی بر کاهش تنیدگی کارکنان با شخصیت نوع A و B تأثیر دارد. در مجموع نتیجه گرفتند که بین سبک‌های رهبری مدیران و میزان تنیدگی با توجه به شخصیت کارکنان، رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحقیق مشابه، بیگی‌نیا و کلانتری (1387) تحت عنوان «رابطه بین سبک‌های رهبری مدیران و تنیدگی روانی ناشی از شغل کارکنان با تأکید بر گونه‌های شخصیتی» نشان داد که بین سبک رهبری مدیران سازمان مورد مطالعه و میزان وجود تنیدگی روانی ناشی از شغل کارکنان، رابطه معناداری وجود دارد و میزان شیوع تنیدگی روانی در سبک رهبری اقتدارگرا، از همه بیشتر و در سبک رهبری مشاوره‌ای- مشارکتی از همه‌ی سبک‌های رهبری کمتر است. یوسفی و همکاران (1386) در بررسی ارتباط سبک رهبری مربیان با جو انگیزشی تیم‌های ورزشی، به این نتیجه رسیدند که سبک آموزشی در بین مربیان متداولتر است و پس از آن سبک‌های بازخورد مثبت، سبک حمایت اجتماعی، سبک آزادمنشانه و سبک آمرانه در اولویتهای بعدی قرار دارند. همچنین جو مهارتی در ورزشکاران بیشتر از جو عملکردی بود. بین سبک‌های رهبری (بجز سبک آمرانه) و جو مهارتی ارتباط منفی و معنی‌دار و با جو عملکردی ارتباط مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. از دیدگاه ورزشکاران رشته‌های گروهی، سبک حمایت اجتماعی در مربیان این رشته‌ها بیشتر است. همچنین بین جو انگیزشی مهارتی و جو عملکردی ورزشکاران گروهی و انفرادی و بر حسب گروههای سنی مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد. ضمنا مقایسه سبک‌های رهبری مربیان نشان داد که ورزشکاران دارای تحصیلات عالی، سبک رهبری مربیان را آزادمنشانه و حمایتی‌تر می‌دانند. محرم‌زاده و رجائیان (1385) در بررسی منابع و عوامل تنیدگی شغلی در مربیان ورزشی استان آذربایجان غربی، دریافتند که 78.3 درصد مربیان، شیوع عوامل تنش‌زای سازمانی و 73.9 درصد مربیان، شیوع عوامل تنش‌زای شغلی را در حرفه مربیگری در حد متوسط ارزیابی نمودند. باقری و همکاران (1384) در پژوهشی تحت عنوان «ارتباط بین سبک‌های رهبری مربیان فوتبال با میزان تعهد و تحلیل‌رفتگی بازیکنان» نتیجه گرفتند که بین سبک رهبری مدیران با میزان تحلیل‌رفتگی بازیکنان رابطه معناداری وجود داشته و بین سبک رهبری مربیان و میزان تعهد بازیکنان رابطه معناداری وجود ندارد. مظفری و همکاران (1384) در پژوهشی تحت عنوان «ارتباط بین سبک‌های رهبری مربیان تیم‌های ملی کشتی جهان با میزان نگرش به موفقیت آنان» نشان دادند که بین سبک‌های رهبری انسان‌گرایی و وظیفه‌گرایی مربیان کشتی جهان تفاوت و بین میزان نگرش به موفقیت مربیان کشتی کشورهای جهان ارتباط معنی‌داری وجود دارد. همچنین بین نگرش به موفقیت مربیان کشتی جهای با سبک‌های رهبری ارتباط معنی‌دار مشاهد شد و میزان موفقیت با سبک رهبری انسان‌گرایی دارای ارتباط بود. مرادی و همکاران (1383) در تحقیقی تحت عنوان «رابطه‌ی سبک رهبری مربیان با انسجام گروهی بازیکنان در تیم‌های بسکتبال باشگاه‌های لیگ برتر کشور»، نشان دادند که ارتباط مثبت و معنی‌داری بین سبک‌های رهبری رفتار آموزشی، دموکراتیک، حمایت اجتماعی و بازخورد مثبت و ارتباط منفی معنی‌داری با سبک آمرانه با انسجام اجتماعی و انسجام تکلیف بازیکنان وجود دارد. همچنین بین سبک‌های رهبری مربیان تیم‌های موفق و کمتر موفق تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. با توجه به نتایج تحقیق، سبک رهبری مربیان از عوامل مرتبت با انسجام گروهی است و انسجام گروهی نیز از عوامل مرتبط با موفقیت یک تیم ورزشی است. رمضانی‌نژاد (1381) در بررسی عاملهای استرس‌زای شغلی و در بین مربیان ورزش دانشگاه‌های کشور نشان داد که به طور کلی، مربیان زن و مربیان با تحصیلات تربیت‌بدنی از نظر تعادل شرایط کاری- سازمانی نسبت به مربیان مرد و مربیان با تحصیلات غیرتربیت‌بدنی در وضعیت بهتری قرار داشتند. شیوع عاملهای استرس‌زای شغلی در بین مربیان ورزش، بالاتر از حد متوسط بود. رشد و پیشرفت شغلی؛ حساسیت کار؛ فشار زمان و حجم کار به ترتیب شایعترین عامل استرس‌زا از دیدگاه مربیان بود. مربیان زن نسبت به مربیان مرد عاملهای استرس‌زای بیشتری داشتند. همچنین بنی‌هاشمیان (1385)، در مطالعه‌ای تحت عنوان تفاوتهای جنسیتی در رهبری تبادلی روی نمونه‌ای از مدیران زن و مرد استرالیایی تحقیق کرد و دریافت که زنان صرفنظر از سن و طبقه‌ی اجتماعی در مدیریت خود بیشتر مایلند تا از سبک تبادلی یا مشارکتی استفاده کنند و مردان بیشتر مایلند از سبک‌های غیر قابل انعطاف تری استفاده کنند. یافته‌های یعقوبیان و پرهیزگار (1378) در بررسی تنیدگی شغلی پرستاران شاغل در بیمارستانهای شرق استان مازندران، حاکی از آن بود که میزان تنیدگی شغلی اکثر پرستاران در حد متوسط است و بین میزان تنیدگی شغلی و ویژگیهای فردی و حرفه‌ای، تنها در دو مورد (نوبت کاری و منبع درآمد دیگر) ارتباط معناداری مشاهده گردید. یافته‌های عابدی (1389) در مقایسه سطح تنیدگی دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار نشان داد که دانشجویان غیر ورزشکار تنیدگی بیشتری را نسبت به گروه ورزشکار تجربه می‌کنند و تفاوت تنیدگی در دو جنس معنا دار نیست و فعالیت‌های مختلف ورزشی تأثیر مثبتی بر کاهش تنیدگی دارند. اسدی و دیگران (1382) در بررسی درونگرایی و برونگرایی و ارتباط آن با تنیدگی شغلی در معلمان ورزش به این نتیجه رسیدند که تنیدگی شغلی بر اشخاص درونگرا و برونگرا احتمالاً به یک نسبت تأثیر می‌گذارند ولی افراد برونگرا در مواجه شدن و مقابله با تنیدگی‌های شغلی بهتر می‌توانند آنها را پیش‌بینی کرده و عکس‌العمل نشان دهند. همچنین دریافتند بین سن و تنیدگی شغلی معلمین ورزش رابطه معناداری وجود دارد. 2-4-2 مطالعات انجام شده در خارج از کشور لوپز و دیگران (2010) در تحقیقی تحت عنوان «رابطه‌ی بین سبک رهبری و تنیدگی کارکنان» که شامل 138 شرکت‌کننده بود، دریافتند بین میزان تنیدگی کارکنان و سبک رهبری مدیران رابطه معنی‌داری وجود دارد و هرچه مدیران با ملاحظه‌تر باشند کارکنان احساس حقارت و تحلیل‌رفتگی عاطفی کمتری می‌کنند. ‌ هاند (2010) در پژوهشی تحت عنوان «فاکتورهای نقش، سبک رهبری و تنیدگی در بین کارکنان مدارس ابتدایی کاتولیک» که در بین 136 نفر از کارکنان مدارس زیر نظر کلیسای کاتولیک در کوینزلند استرالیا انجام گرفت به این نتیجه رسید که تفاوت معنی‌داری بین میزان تنیدگی کارکنان ارشد مختلف وجود ندارد و تنیدگی کارکنانی که آموزش مدیریتی رسمی دیده‌اند و آنان که چنین آموزشی ندیده‌اند به یک میزان است. همچنین سن، جنس و سابقه کار رابطه‌ای با میزان تنیدگی ندارد. لیونز و اشنایدر (2009) در مطالعه‌ای تحت عنوان «تأثیر سبک رهبری بر پیامدهای استرس» که بر روی 214 نفر شرکت‌کننده که در محیطی استرس‌زا قرار گرفته بودند انجام گرفت، دریافتند که سبک رهبری ارتباط مستقیم با میزان عملکرد دارد. اچ‌جی موهدپیلوس و سادن (2009) در تحقیقی تحت عنوان «سبک رهبری مربیان و رضایت ورزشکاران در تیم‌هاکی» نشان دادند که بین سبک رهبری مربیان و رضایت ورزشکاران رابطه معنی‌داری وجود دارد و مربیان می‌بایست سبک‌های متفاوتی را در برخورد با هر ورزشکار اتخاذ نمایند. گتلیب (2002)، در تحقیقی بر روی دانشجویان دریافت که اساتید و مدیرانی که رهبری سنتی داشتند شاگردانشان نسبت به دانشجویانی که سبک رهبری استادانشان مردمی و آزادمنشانه بود، پیشرفت تحصیلی کمتری دارند. درسکات (2002)، تفاوتهای جنسیتی در سبک رهبری را مورد بررسی قرار داد. در این تحقیق او از نمونه‌ای به تعداد 635 نفر از کارمندان در مورد سبک رهبری آنها نظرخواهی کرد. تتایج نشان داد که علاوه بر اینکه اکثر کارمندان سبک رهبری مشارکتی را می‌پسندیدند، مدیران زن را بیشتر از مدیران مرد مشارکتی معرفی کردند. دیل و واینبرگ در سال 1989 سبک رهبری و تحلیل رفتگی در مربیان را مورد مطالعه قرار دادند و دریافتند کسانی که از سبک توجه، استفاده می‌کنند دچار فرسودگی احساسی و زوال شخصیت بیشتری می‌شوند. ماهر (1997)، در مطالعه‌ای نشان داد که زنان در رهبری خود رابطه محور بودند در حالیکه مردان بیشتر سبک وظیفه محوری داشتند . در این مطالعه زنان سبک رهبری مشارکتی را نشان دادند درحالی که مردان سبک آمرانه را در مدیریت خود نشان دادند. سالمنین و لیوکونن (1996) به بررسی ارتباط بین مربی، ورزشکار و رفتار مربی در طول فصل تمرینات در بین 68 مربی فنلاندی و 400 ورزشکار تحت نظر این مربیان پرداختند، که این ارتباط از طریق مقایسه و ارزیابی مربیان و ورزشکاران از سبک رهبری مربی بوسیله مقیاس رهبری در ورزش صورت گرفت و نتایج نشان داد که سبک رهبری دموکراتیک مربیان غالبا با رفتار مربیگری مشاهده شده همبستگی داشت و نیز مربیانی که اهمیت زیادی برای نظریات و احساسات خود قائل می‌شدند، بهترین رفتار و برخورد را با ورزشکاران تحت نظر خود داشتند. شرمن (1996) در تحقیقی به بررسی رفتار مربیان جوان ورزش پرداخت و مشاهده کرد که مربیان بیسبال، فوتبال و تنیس در هنگام تمرین و مسابقه بیشتر از سبک آمرانه استفاده می‌کنند. این نتیجه نشان می‌دهد که مربیان کم تجربه و جوان برای کنترل و نظم بخشیدن به مراحل تمرین و پیروی ورزشکاران از آنها تمایل بیشتری برای استفاده از این سبک دارند. کوپر (1986) ویژگیهای شخصیتی دو گروه ورزشکار و غیر ورزشکار رابا یکدیگر مقایسه کرد و به این نتیجه دست یافت که ورزشکاران ازویژگی اجتماعی و ساختار شخصیتی بالاتری برخوردارند. ایوانسویچ و ماتسون (1980) در بررسی اثرات تنیدگی بر روی سازمان، نتیجه گرفتند که بیش از ده درصد تولید ناخالص داخلی آمریکا صرف هزینه‌ی عواقب تنیدگی می‌شود. و بین تنیدگی و رضایت و عملکرد شغلی رابطه معنی داری وجود دارد. ‌ هامر، تیلر و استپتو (2006) در فرا تحلیل خود تحت عنوان اثر تمرین هوازی کوتاه مدت بر تنیدگی در ارتباط با فشار خون، دریافتند که گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل کاهش معنادار میزان تنیدگی مرتبط با فشار خون را نشان داده‌اند. 2-5 جمع بندی مربیگری در روانشناسی ورزش توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است.(جباری1379و خبیری1385) مربیان محور و رکن اصلی تیم‌های ورزشی اند و در بین سه عامل ورزشکار ، مربی و تماشاگر،مربی سازمان‌ دهنده‌ی قوی و زیر‌بنای پیشرفت ورزشی یا تیمی است.ازین رو مربی گری اثربخش در بر گیرنده ی نقشها و سبک‌های گوناگون است.(کوزه‌چیان1380)سبک مربیگری در پیامدهای تیمی(فردی و اجتماعی)نقش مهمی دارد.همجنین اعضای تیم برای موفقیت به احساس اتحاد گروهی،نیاز دارند و اساس موفقیت مربیان نیز در انسجام تیمی و ایجاد صمیمیت و یگانگی در میان بازیکنان است.در ورزش‌های گروهی افراد با یکدیگر کنش متقابل دارند و موفقیت زمانی حاصل می‌شود که اعضای تیم به طور مؤثر و هماهنگی با هم کار کنند و اینجاست که نقش مربی به عنوان رهبر و هماهنگ کننده بسشتر مشخص می‌شود و سبک مربیگری او در کارکرد تیم و هماهنگی اعضای تیم نقش بسزائی دارد.(مرادی 1383). به دلیل اهمیت نقش سبک‌های مربیگری بر فرآیند‌های روانی و عملکرد ورزشکاران،روانشناسان ورزشی به بررسی پیامدهای مختلف مربیگری علاقه مند شده‌اند(جاکوئین 2006). لازاروس به تنیدگی به عنوان یک وضعیت بیرونی که خواستهای غیر معمول یا فوق العاده را بر شخص تحمیل می‌کند توجه کرده است.سیل ،طوفان،ناتوانی در یک امتحان،جدائی از همسر،مسابقه و یا مبارزه از نمونه‌های بارز تنیدگی اند.همچنین تنیدگی می‌تواند به عنوان پاسخ‌های مشخص به یک رویداد تنیدگی زا اطلاق شود پاسخ‌های هیجانی مانند ترس،اضطراب ویا خشم،پاسخ‌های حرکتی مانند اختلالات کلامی ،لرزش و یا تعریق زیاد و پاسخ‌های شناختی مانند ناتوانی در تمرکز،اختلالات ادراکی و مانند آن تغییرات جسمانی در ضربان قلب و تنفس.آدمیان برای آنکه به طرز به هنجاری به کار و کوشش بپردازند،بایستی کمی تنیدگی احساس کنند اما در عین حال تنیدگی شدید یا طولانی دارای اثر‌های آسیب زای فیزیولوژیک یا روانشناختی است.چنین براورد شده که فشار هیجانی در بیش از پنجاه درصد از اختلال‌های جسمانی و روانی نقش عمده‌ای دارد. بر اساس مدل چند بعدی رهبری در ورزش چلادوری(1990)رفتار مربیان تحت تاثیر ویژگی‌های موقعیتی مانند شرایط تیم،ویژگی‌های رهبر یا مربی مانند سن،درجه و سابقه ی مربیگری و ویژگی‌های اعضای تیم یا ورزشکاران مانند سن،سابقه و سطح بازیکنان قرار دارد و در نهایت رفتار مربیان موفقیت،عملکرد،استرس و رضایتمندی ورزشکاران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.در تحقیقات بسیار زیادی وجود سبک‌های مربیگری متفاوت در میان مربیان و تیم‌های ورزشی مختلف نشان داده شده است. برای مثال مرادی 1383،چلادری 1990،ریمر و چلادوری 1995 و نشان دادند که مربیان بیشتر از رفتار آموزش و تمرین و کمتر از رفتار آمرانه استفاده می‌کنند. با توجه به اینکه محیط‌های ورزشی هیجانات زیادی را برای ورزشکار و مربی به دنبال دارد و ورزشکاران رکن اصلی موفقیت در تیم‌های ورزشی هستند و یک ورزشکار برای شرکت در یک مسابقه و پیروزی هم باید روان وفکر سالمی داشته باشد و هم جسم سلامت و با عنایت به اینکه عوامل تنیدگی‌زا دانشجویان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد(لازاروس 2000).و این احتمال نیز وجود دارد که سبک مربیگری ممکن است هم بر تنیدگی ورزشکاران و هم در موفقیت تیم‌ها مؤثر باشد،در پی پاسخ به این سؤال هستیم که آیا سبک رهبری مربیان تاثیری بر کاهش یا افزایش تنیدگی دانشجویان ورزشکار دارد؟ منابع منابع و مآخذ - منابع فارسی 1- ابطحی، حسین و مهدی الوانی (1371). پژوهشی پیرامون فشارهای عصبی مدیران بخش صنعت در کشور، مطالعات مدیریت، شماره 5. 2- اردوآبادی، م باح (1371). استرس عاطفی و بهداشت روانی، ترجمه دنیس مرادخان، چاپ اول، دانشگاه آزاد اسلامی. 3- استورا (1386). تنیدگی یا استرس، بیماری جدید تمدن، ترجمه پری‌رخ دادستان، تهران، انتشارت رشد. 4- اسدی، حسن و دیگران (1382). درونگرایی و برونگرایی و ارتباط آن با تنیدگی شغلی در معلمان ورزش منطقه 10 آموزش و پرورش تهران، مجله حرکت، شماره 16، ص 177-159. 5- اکبرزاده، ح. (1381). بررسی آمادگی قلبی- عروقی و استرس فیزیولوژیک دو گروه فعال و غیرفعال اعضای هیأت علمی دانشگاه یزد (سنین 30-50). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینای همدان. 6- الوانی، سید مهدی (1372) مدیریت عمومی، چاپ سوم، نشر نی، تهران. 7- الیوت، دوبرت (1362). ترجمه شاهرخ وزیری، چاپ اول، تهران، انتشارات خاتون. 8- انشل، مارک.اچ، (1380). روانشناسی ورزش، ترجمه سید علی اصغر مسدد، چاپ اول، تهران، انتشارات اطلاعات. 9- باقری، قدرت‌اله و همکاران (1384). ارتباط بین سبک‌های رهبری مربیان فوتبال با میزان تعهد و تحلیل‌رفتگی بازیکنان، مجله علوم حرکتی و ورزش، شماره 3(5)، تابستان 1384، ص 40-23. 10- برد، آن ماری (1370). روانشناسی و رفتار ورزشی، ترجمه حسن مرتضوی، چاپ اول، تهران، انتشارات دفتر تحقیقات سازمان تربیت بدنی. 11- بنی‌هاشمیان، کوروش (1385). رابطه هوش هیجانی، سبک رهبری و کارآمدی مدیران، پایان نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه تربیت مدرس. 12- بهزاد، محمود (1372). استرس (فشار روانی)، مجله دانشمند، ضمیمه 43، سال سی‌ام، ص 16-13. 13- بیگی‌نیا، دکتر عبدالرضا و فاطمه کلانتری (1387). رابطه بین سبک‌های رهبری مدیران و تنیدگی روانی ناشی از شغل کارکنان با تأکید بر گونه‌های شخصیتی، دوماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال پانزدهم، شماره 29. 14- ترنس آر میچل. مردم در سازمان‌ها. ترجمه حسین شکرشکن. چاپ اول. تهران. انتشارات رشد.1373. ص451 15- جان بزرگی، مسعود و ناهید نوری (1388). شیوه‌های درمان‌گری اضطراب و تنیدگی، چاپ دوم، تهران، انتشارات سمت. 16- جباری، غلامرضا و همکاران (1379). بررسی سبک رهبری، توانایی‌ها و نحوة عملکرد مربیان فوتبال باشگاه‌های دسته اول و دوم کشور (جام آزادگان)، نشریة حرکت، شمارة 6، صص 120- 103. 17- چهارده چریک مجید، اسکندر رحیمی (1388). بررسی عامل‌های تنیدگی شغلی مدیران ورزش استان فارس، مجله مطالعات آموزش و یادگیری، علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، صص 64-49. 18- حسینی کشتان، میثاق (1386). ارتباط بین سبک رهبری مربیان و انسجام تیمی تی مهای فوتبال لیگ برتر ایران، پایان نامة کارشناسی ارشد، رشتة تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه گیلان. 19- حقانی، دکتر محمود، حبیب عزیزی و عبدالحسین رسولی‌نژاد (1389). تأثیر سبک‌های مدیریت و ویژگیهای شخصیتی مدیران بر بهداشت روانی کارکنان سازمانها و ادارات استان تهران، فراسوی مدیریت، سال چهارم، شماره 13. 20- خسروزاده، اسفندیار.(1375). بررسی رابطه بین سبک رهبری و خصوصیات شخصی مدیران تربیت بدنی مؤسسات و مراکز آموزش عالی کشور. پایان نامه کارشناسی ارشد تربیت بدنی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران. 21- دیویس، کیت و جان نیواستورم (1375). رفتار انسانی در کار (رفتار سازمانی). ترجمه دکتر محمدعلی طوسی، چاپ سوم، تهران، مرکز آموزش مدیریت. 22- رابینز، استیفن. پی (1377). رفتار سازمانی، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، چاپ اول، تهران، انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی. 23- رابینز، استیفن. پی (1376). مبانی رفتار سازمانی، ترجمه دکتر قاسم کبیری، چاپ سوم، تهران، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی. 24- راو، ج کلارنس (1366). مباحث عمده در روان‌پزشکی، ترجمه جواد وهاب‌زاده، چاپ اول، تهران، سازمان انتشارات انقلاب اسلامی. 25- رضائیان، علی (1381). مبانی سازمان و مدیریت، چاپ چهارم، تهران، انتشارات سمت. 26- رفیعی، مجتبی (1373). بررسی تأثیر فشارهای عصبی بر عملکرد کارکنان کارخانه ماشین سازی اراک،پایان‌نامه فوق لیسانس، دانشگاه تربیت مدرس. 27- رمضانی‌نژاد، رحیم، میثاق کشتان حسینی و محمد احسانی (1381). رابطه سبک‌های رهبری مربیان و انسجام گروهی تیم‌های فوتبال لیگ برتر ایران، فصلنامه المپیک، سال هجدهم- شماره1 (پیاپی 49). 28- رمضانی‌نژاد، رحیم، میثاق حسینی کشتان نوشین بنار، فاطمه محدث (1389). رابطة سبک‌های مربیگری با انسجام گروهی و موفقیت تیم‌های والیبال دانشجویان دختر دانشگاه‌های آزاد اسلامی، نشریه مدیریت ورزشی، شماره 6، صص، 29-46. 29- رمضانی‌نژاد و همکاران (1379). بررسی عوامل استرس زای شغلی در بین مربیان تربیت بدنی و ورزش دانشگاه‌های دولتی کشور، مجله حرکت، شماره 6، پاییز 1379. 30- شفر، مارتین (1371). فشار روانی، ترجمه پروین بلورچی، چاپ دوم، تهران. 31- شیرازی، محمود (1381). بررسی شیوه‌های مقابله با تنش روانی (استرس) و ارتباط آن با سلامت روان در دانش‌آموزان تیزهوش و عادی شهرستان زاهدان، مجله علوم انسانی دانشگاه سیستان و بلوچستان، شماره 20. 32- عابدی، بهرام (1389). مقایسه سطح تنیدگی ورزشکاران و غیرورزشکاران، مجله روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، سال 6، شماره 23. 33- علوی، سید حمیدرضا و حمیدرضا کاظمی‌زاده (1387). مقایسه تأثیر سبک‌های رهبری مدیران بر میزان تنیدگی کارکنان ادارات با توجه به نوع شخصیت آنان، دوماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال پانزدهم، شماره 31. 34- فراست، روبن (1365). روانشناسی ورزش (کاربرد مفاهیم روانی در تربیت‌بدنی و مربیگری)، ترجمه عیدی علیجانی و مهوش نوربخش، چاپ اول، تهران، دفتر آموزش و تحقیقات سازمان تربیت‌بدنی. 35- کریتس، آنتونی جی (1385). روانشناسی سلامت، ترجمه علی فتحی آشتیانی و‌هادی عظیمی آشتیانی، تهران، انتشارات بعثت. 36- لوتانز، فرد (1372). رفتار سازمانی، ترجمه دکتر غلامعلی سرمد، تهران، موسسه بانکداری ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. 37- لیث، لاری. ام. (1380). مدیریت ورزشی، ترجمة‌هاشم کوزه چیان، چاپ اول، تهران، انتشارات دانش افروز. 38- مارتنز، راینر (1385). روانشناسی ورزشی، راهنمای مربیان، ترجمة محمد خبیری، انتشارات بامداد. 39- مارتنز، راینر (1372). روانشناسی ورزش (راهنمای مربیان و ورزشکاران)، ترجمه فرهاد هژیر، چاپ اول، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی. 40- محرم‌زاده، مهرداد (1382). مدیریت سازمانهای ورزشی، چاپ اول، ارومیه، انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه. 41- محرم‌زاده، مهرداد و ابوالقاسم رجائیان (1385). بررسی منابع و عوامل تنیدگی شغلی در مربیان ورزشی آذربایجان غربی، مجله پژوهش در علوم ورزشی، شماره 13، زمستان 1385، ص 50-33. 42- مرادی، محمدرضا (1383). رابطه سبک رهبری مربیان با انسجام گروهی بازیکنان در تیم‌های بسکتبال باشگاه‌های لیگ برتر کشور، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت مدرس. 43- مرادی، محمدرضا، دکتر‌هاشم کوزه‌چیان، دکتر محمد احسانی، اکرم جعفری (1385). رابطه‌ی سبک رهبری مربیان با انسجام گروهی بازیکنان در تیم‌های بسگتبال باشگاه‌های لیگ برتر کشور، مجله حرکت، شماره 29. 44- مظفری، سید امیر احمد و همکاران (1384). ارتباط بین سبک‌های رهبری مربیان تیم‌های ملی کشتی جهان با میزان نگرش به موفقیت آنان، مجله علوم حرکتی و ورزش، تابستان 1384، صص 116-101. 45- ملکی رنجبر، فرهاد (1373). بررسی رابطه بین سطح برخورداری از مهارتهای مدیریتی شخصیت و تنیدگی در مدیران آموزشی مقطع متوسطه شهر همدان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس. 46- مورهد و گریفین (1377). رفتار سازمانی، ترجمه سید مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده، چاپ سوم، انتشارات مروارید. 47- هرسی، پال و کنت بلانچارد (1371). مدیریت رفتار سازمانی، ترجمه قاسم کبیری، چاپ سوم، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی. 48- یعقوبیان، محبوبه و سعادت پرهیزگار (1378). بررسی تنیدگی شغلی پرستاران شاغل در بیمارستانهای شرق استان مازندران در سال 1387، مجله دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، سال هفتم شماره 25. 49- یوسفی پاسکه، مریم، رحیم رمضانی نژاد و مهرعلی همتی‌نژاد طولی (1386). ارتباط سبک رهبری مربیان با جو انگیزشی تیم‌های ورزشی، ششمین همایش بین‌المللی تربیت‌بدنی، تهران، پژوهشکده تربیت بدنی. - منابع خارجی 50. Bennett, G. & M. Maneual, Leadership Style of Dixie Youth Baseball Coaches. Research Quarterly for Exercise and Sport, Vol. 71, No. 1, 243-256, 2000. 51. Bryce, C. P., Insights into the Concepts of Stress, Retrieved January 28, 2007. 52. Carron, A. V., Cohesiveness in sport groups: Interpretations and Considerations, Journal of Sport Psychology, 20(2), 1982. 53. Charmandari, E., C. Tsigos & G. Chrousos, Endocrinology of the Sport Response, Annual Reviw of Physiology, 67, 250-284, 2005. 54. Chelladurai, P., & S. D. Saleh, Preferred Leadership in Sports, Canadian Journal of Applied Sport Science, 3, 1978. 55. Chelladurai, P., & S. D. Saleh, Dimensions of Leader Behavior in Sport: Development of a Leadership Scale, Journal of Sport Psychology, 2, 1980. 56. Chelladurai, P., & A. V. Carron, Athletic Maturity & preferred Leadership, Journal of Sport Psychology, 5, 1983. 57. Chelladurai, P., Human Resource Management in Sport & Recreation, USA, Journal of Applied Sport Science, 3, 1999. 58. Cooper, B. & B. J. Bredemeier, M. Weiss, D. L. Shields, the Relationship of sport Involvement with Children’s Moral Reasoning and Aggression Tendencies. Journal of Sport Psychology, 8, 304–318, 1986. 59. Currie, J. M., Stress and the Exercise Experience: Freedom or Constraint? Leisure Studies, 23(3), 2004. 60. Dedovic, K., Wadiwalla, M., Engert, V., & Pruessner, J. C. the Role of Sex and Gender Socialization in Stress Reactivity, Developmental Psychology, 45 (1), 45-55, 2009 61. Dale J. & R. S. Weinberg, the Relationship between Coaches' Leadership Style and Burnout, the Sport Psychologist, 3(1), 1989. 62. Druskatt, V. U., Gender and Leadership in Roman Catholic Church, the Leadership Quarterly, Vol. 5(2), 1994. 63. Fiedler, F. E., A Theory of Leadership Effectiveness, New York, McGraw Hill, 1967. 64. Fox, K. R., the Influence of Physical Activity on Mental Well-Being, Public Health Report, 2(3), 1999. 65. Gotllieb, R. J., Academic Self-Concept: Academic Achievement and Leadership in University Students Studying in a Physical Therapy Program, Journal of Allied Health, Vol. 40(2), 2002. 66. Hamer, M., A. Taylor & A. Steptoe, the Effect of Acute Aerobic Exercise on Stress Related Blood Pressure Responses: A Systematic Review and Meta-Analysis, Biological Psychology, 71, 2006. 67. Hand, Lynette Ena, Role factors, Leadership Styles and Stress among Catholic Primary School Executives, Bond University, 2010. 68. Hersey, P. & Blanchard, K. H., Management of Organizational Behavior: Utilizing Human Resources, 3rd ed, New Jersey,Prentice Hall, 1977 69. HJ Mohd Pilus, Asiah & Rosli Saadan, Coaching Leadership Styles and Athlete Satisfaction among Hockey Team, Center for Languages and Human Development, University Technical Malaysia Melaka, 2009. 70. Ivancevich M. & Michal M. Matteson, Stress and Work, First Edition, Scott, Foresman and Company U SA, 1980. 71. Joaquin, D.J., the Sport Psychologist's Handbook, a Guide for Sport–Specific Performance Enhancement, John Wiley and Sons Ltd, the Atrium, Southern Gate, Chichewter, West Sussex, England, 2006. 72. Lazarus, J., Stress Relief & Relaxation Techniques, Journal of College Student Development, 32(2), 25-3, 2000. 73. Lopez, Debra, Mark T. Green, Diana Garza-Ortiz, the Relationship Between Leadership Srtyle and Employee Stress, Business Research Yearbook, Vol. 17(2), 2010. 74. Luthans, Fred, Organizational Behavior, 5th Ed, McGraw Hill, New York, 1989. 75. Lyons, Joseph B. & Tamera R. Schneider, the Effects of Leadership Style on Stress Outcomes, the Leadership Quarterly, Volume 20, Issue 5, 2009. 76. McClelland, D. C., The achieving society. D.Van Nostrand Company, Inc, 1961. 77. McEwen, Bruce S., Stress, Definitions and Concepts of, Encyclopedia of stress, Vol. 3, 2000. 78. Mitchell Terence R., People in Organization, Second Ed., McGraw Hill, New York, 1982. 79. Maher, K. J., Gender-Related Stereotype of Transformational and Transactional Leadership: Sex Roles, a Journal of Research, Vol. 37(3), 1997. 80. Newstorm, Jhon & Keit Denis, Organizational Behavior, 8th Ed., McGraw hill, New York, 1989. 81. Ramakrishna, G., Milavetz, J. J., Zinsmeister, A. R., Farkouh, M. E., Evans, R. W., Allison, T. G., Smars, P. A., & Gibbons, R. J., Effect of Exercise Treadmill Testing and Stress Imaging on the Triage of Patients With Chest Pain, Chemical Engineering Research, 80(3), 322-329, 2005. 82. Robbins, P. Stephan, Essential of Organizational Behavior, Forth Editions, Prentic- Hall, New York, 1993. 83. Salminen, S. & J. Liukkonen, Coach-Athlete Relationship & Coaching Behaviors in Training Session, Journal of Sport Psychology, 1996. 84. Seley Hans, the Stress of Life, Second Edition, McGraw Hill, New York, 1978. 85. Schneider, R. H., Alexander, C. N., Staggers, F., Rainforth, M., Salerno, J. W., Hartz, A., & Charmandari, E., Tsigos, C., & Chrousos, G.. Endocrinology of the stress response, Annual Review of Physiology, 67, 250-284, 2005 86. Sherman, M. A., Investigate of Young Sport Coach Behavior, Journal of Sport Management, 2, 27 – 35, 1996. 87. Sulivan Shery E., Organizational Stress, Job Satisfaction and Performance, Journal of Management, No. 2, Vol. 18, Jun 1992. 88. Weerth, Carolin & Jan K. Buitelaar, Physiological Stress Reactivity in Human Pregnancy – a Review, Neuroscience and Biobehavioral Reviews, Vol. 29, 2005. 89. Wyshak, G., Women’s College Physical Activity and Self-Reports of Physician-Diagnosed Depression and of Current Symptoms of Psychiatric Distress, Journal of Women’s Health and Gender-Based Medicine, 10(4), 363-370,