صفحه محصول - مبانی نظری و پیشینه تحقیق رضایت زناشویی 2

مبانی نظری و پیشینه تحقیق رضایت زناشویی 2 (docx) 44 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 44 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات سیرجان پایان نامه کارشناسی ارشد رشته :روانشناسی گرایش عمومی موضوع: بررسی رابطه سرسختی روانشناختی و هوش هیجانی بر رضایت زناشوئی معلمان استاد راهنما : دکتر جعفر پویا منش استاد مشاور: دکتر قربان فتحی اقدم نگارش: مهدیه احمدی پور -14859013081000 تقدیم به همه کسانی که در طی این مسیر مشوقم بوده اند .بخصوص مادرم ، پدرم و همسرم . تقدیر سپاس بی کران پروردگار یکتا را که هستی مان بخشید و به طریق علم و دانش رهنمونمان شد و به همنشینی رهروان علم و دانش مفتخرمان نمود و خوشه چینی از علم و معرفت را روزیمان ساخت . اکنون در آستانه راهی نو به پاس نعمات بی حد پروردگار بر خود لازم می دانم سپاس گذار تمام عزیزانی باشم که دربرابر سختی ها و ناملایمات روزگار یاریم نمودند. مراتب سپاس صمیمانه خود را از استاد فرزانه جناب آقای دکتر پویا منش که به عنوان استاد راهنما با محبتهای بی دریغشان راهنمای واقعی راهم بودند و در این راه از هیچ کوششی کوتاهی نکردند و صبر و حوصله ایشان در تمامی مراحل تحقیق قابل ستایش است و با سپاس از همه کسانی که به من آموختند. فهرست مطالب صفحه TOC \o "1-3" \h \z \u تعريف مفهومی و عملیاتی متغیرها PAGEREF _Toc526845002 \h 6 فصل دوم PAGEREF _Toc526845003 \h 10 مقدمه: PAGEREF _Toc526845004 \h 11 رضایت زناشویی PAGEREF _Toc526845005 \h 11 تعریف رضایت زناشویی PAGEREF _Toc526845006 \h 13 نظریه های مربوط به رضایتمندی زناشویی PAGEREF _Toc526845007 \h 14 نظریه های طبقه بندی ازدواج های بادوام PAGEREF _Toc526845008 \h 15 نظریه مدل اجتماعی نای PAGEREF _Toc526845009 \h 16 نظریه چرخه زندگی زناشویی PAGEREF _Toc526845010 \h 16 نظریه عقلانی – هیجانی الیس PAGEREF _Toc526845011 \h 19 عوامل و مولفه های رضایت زناشویی PAGEREF _Toc526845012 \h 19 درآمد و اشتغال PAGEREF _Toc526845013 \h 22 عوامل فرهنگی، اجتماعی و تربیتی PAGEREF _Toc526845014 \h 22 شناخت و تفکر PAGEREF _Toc526845015 \h 24 خصوصیات شخصیتی PAGEREF _Toc526845016 \h 24 رابطه جنسی PAGEREF _Toc526845017 \h 25 تعهد و وفاداری PAGEREF _Toc526845018 \h 25 طول ازدواج PAGEREF _Toc526845019 \h 27 هوش هیجانی : PAGEREF _Toc526845020 \h 28 نظریه های هوش PAGEREF _Toc526845021 \h 30 نظریه هوش اسپیرمن : PAGEREF _Toc526845022 \h 30 هوش دو عاملی کتل PAGEREF _Toc526845023 \h 31 نظریه هوش چند گانه PAGEREF _Toc526845024 \h 31 نظریه سه وجهی هوش PAGEREF _Toc526845025 \h 33 مفهوم هیجان PAGEREF _Toc526845026 \h 33 هوش عمومی و هوش هیجانی PAGEREF _Toc526845027 \h 34 تاریخچه هوش هیجانی PAGEREF _Toc526845028 \h 35 مفاهیم وتعاریف هوش هیجانی PAGEREF _Toc526845029 \h 36 طبقه بندی هیجان ها PAGEREF _Toc526845030 \h 40 محاسن هیجان های مثبت و منفی PAGEREF _Toc526845031 \h 41 هوش هیجانی و مؤلفه های آن PAGEREF _Toc526845032 \h 44 مهارت های اجتماعی: PAGEREF _Toc526845033 \h 45 مدلهای هوش هیجانی PAGEREF _Toc526845034 \h 46 سرسختی روانشناختی PAGEREF _Toc526845035 \h 55 پیشینه عملی تحقيق PAGEREF _Toc526845036 \h 63 منابع PAGEREF _Toc526845037 \h 70 تعريف مفهومی و عملیاتی متغیرها هوش هیجانی تعریف مفهومی: بار-ان(2000)مدلی چند عاملی برای هوش تدوین کرده است.وی معتقد است که هوش هیجانی مجموعه ای از توانایی ها ،قابلیت ها و مهارتهایی است که فرد را برای سازگاری مؤثر با محیط و کسب موفقیت در زندگی تجهیز می کند.و صفت هیجانی در این نوع هوش رکن اساسی است که آن را از هوش هیجانی شناختی متمایز می کند.از دیدگاه بار-ان هوش هیجانی دارای ابعاد 15گانه است.از نظر وی هوش هیجانی ، مهارتهای هیجانی و اجتماعی طی زمان رشد وتغیر می کند و می توان با آموزش وبرنامه های اصلاحی مانند برنامه های درمانی آنها را بهبود بخشید(ناظم،1386). سرسختی روانشناختی سرسختی روان شناختی دارای سه مولفه اساسی شامل کنترل ( قابلیت کنترل کردن موقعیت های متنوع زندگی)، تعهد (تمایل به در گیر شدن، برخلاف دور شدن از انجام کاری) و چالش (قابلیت درک اینکه تغییرات در زندگی چیزی طبیعی است) می باشد (هورسبرگ، شرمر، وسلکا و ورنان، 2008). رضایت زناشوئی رضایت زناشوئی احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن و شوهر را می گویند، رضایتمندی زناشوئی در واقع نگرش مثبت و لذت بخش است که زن وشوهر از جنبه های مختلف روابط زناشوئی دارند(سلیمانیان، 1373). رضايت زناشويي حالتي از رضايت مندي در ازدواج است كه به وسيله ي ادراك درون فردي )واكنش تجربه شده دروني ( يا يك ادراك بين شخصي ) سازش بين انتظارات يكي و رفتار ديگري ( تعريف ميشود، تمركز رضايت زناشويي به احتمال زياد، بر رضايتمندي از فرصت ها، تصميم گيري ها، درآمد، سبك زندگي، ارتباط، رابطه ي جنسي يا دوستان است. بدين لحاظ رضايت از رابطه ي زناشويي را يك مفهوم چندبعدي مي دانند كه عوامل گوناگوني ر ا در بر مي گيرد و مجموعه ي اين عوامل در رضايت یا خشنودي كلي از روابط نقش دارند. ازجمله ي اين عوامل را مي توان برآوردن انتظارات و نيازهاي مادي و عيني، عاطفي، اجتماعي، اقتصادي و بسياري مسايل ديگر دانست(رضویه، معین و بهلولی اصل، 1389). تعریف عملیاتی مفاهیم هوش هیجانی: در این پژوهش منظور از هوش هیجانی نمره ای است که فرد در آزمون33سوالی سیبریا شرینگ کسب می کند. مؤلفه های هوش هیجانی خود آگاهی یا آگاهی از هیجانات خود تعریف مفهومی:خود آگاهی توانایی شناخت احساسات ،نقاط ضعف و قوت خویش وعوامل بوجود آورنده نوع احساسات می باشد(گلمن،1380). تعریف عملیاتی:در این پژوهش منظور از خود آگاهی نمره ای است که فرد در آزمون سیبریاشرینگ (سوالات6-10-12-14-24-27-32-33)کسب می کند. خود کنترلی یا مدیریت خود تعریف مفهومی:خود کنترلی توانایی ابراز احساسات است ،به طوری که جریان تفکر و ارتباطات سالم را ممکن می سازد(گلمن،1380) تعریف عملیاتی:در این پژوهش منظور از خود کنترلی نمره ای است که فرد در آزمون سیبریا شرینگ (سوالات 2-5-11-16-18-23-30)کسب می کند. خود انگیختگی تعریف مفهومی:خودانگیختگی شامل مسئولیت ،توانایی تمرکز بر تکلیف در دست انجام و عطف توجه وکاهش تکانشگری و افزایش خویشتن پنداری می باشد(گلمن،1380). افراد خود انگیخته ارضاء و سرکوب خواسته ها را به تعویق می اندازند،اغلب به تکمیل یک عمل می پردازند ،اهمال کاری نمی کنند و زمان را هدر نمی دهند.آنها همواره در تکاپو هستند و تمایل دارند همواره مولد و موثر باشند.(گلمن،1380) تعریف عملیاتی:در این پژوهش منظور از خود انگیختگی نمره ای است که فرد در آزمون سیبریاشرینگ (سوالات 1-9-15-20-21-26-31) کسب می کند. همدلی تعریف مفهومی:همدلی احساس مهارت روابط مردمی است.فرد همدل با سر نخهای ظریف اجتماعی وتعامل هایی که بیانگر نیازها و خواسته های دیگران باشند،مأنوس وآشنا هستند این مهارتها افراد را در حیطه آموزشی ، حرفه -ای و مدیریت توانمند می سازد(گلمن،1380). تعریف عملیاتی:در این پژوهش منظور از همدلی نمره ای است که فرد در آزمون سیبریاشرینگ (سوالات 3-4-17-22-25-29)کسب می کند. مهارتهای اجتماعی یا تنظیم روابط بین فردی تعریف مفهومی:مهارتهای اجتماعی توانایی مدیریت روابط خود با دیگران می باشد همچنین با جنبه های ذاتی رهبری ارتباط دارد(گلمن،1380). تعریف عملیاتی:در این پژوهش منظور از مهارتهای اجتماعی نمره ای است که فرد در آزمون سیبریاشرینگ (سوالات 7-8-13-19-21-30) کسب می کند. رضایت زناشوئی: منظور از رضایت زناشوئی در پژوهش حاضر نمره ای است که آزمودنی در آزمون رضایت زناشوئی اینریچ کسب می کند. سرسختی روانشناختی: منظور از سرسختی روانشناختی در پژوهش حاضر نمره ای است که آزمودنی در آزمون سرسختی اهواز کسب می کند. فصل دوم پیشینه و ادبیات تحقیق مقدمه: رضايت از زندگي زناشويي نکات زيادي لازم دارد که بايد مورد توجه باشد زيرا رضايت در اثر ارضاي نيازهاي اساسي انسانها به وجود مي آيد. انجام خواسته ها بايد يک ارتباط دو سويه و متقابل باشد و در روابط بيابين با مديريت آگاهانه اي وارد عمل شد. مثلاً بايد براي همسر مستمع خوبي بود و با توجه به شخصيت طرف مقابل باعث برانگيختن نقاط مثبت او شد و با کمال علاقه و حوصله به خواسته ها و اميال ايشان توجه كرد و در حد توان در انجام آنها تلاش و کوشش به عمل آورد زيرا اين کوشش ها دليل بر احترام و علاقه است و يا مثلاً ميل باطني خود را به صورت پيشنهاد عرضه کرد. در نتيجه طرف مقابل نيز با رغبت به آنها گوش فراهم ميدهد و در صورت توان آنها را انجام ميدهد و در مجموع براي رسيدن به يک رضايت زناشويي بالا در خيلي از مراحل زندگي مهارت داشت تا به يک زندگي موفق و ايده آل و با رضايت بالاي زناشويي دست يافت. رضایت زناشویی ازدواج اولین قدم برای یک پیوند خانوادگی و پرورش نسل بعد به حساب می آید. از این رو به عنوان مهمترین و اصلی ترین عامل ارتباطی میان انسانها معرفی شده است (روزن و گراندن و همکاران، 2004، به نقل از نظری، 1385) از نظر برخی محققان ازدواج دارای مولفه های است. نیکولز (1996 به نقل از اولسون و نمکک، 1999)، مولفه های ازدواج را این گونه بیان می کنند: 1- ارتباط: توانایی اشتراک معنایی با یکدیگر است که می تواند به شکل های کلامی و غیرکلامی و یا نمادین باشد. ارتباط ابزاری برای تاثیرگذاری بر رابطه و تقویت آن است. در اینجا این اصطلاح به ساختن یک فضای مشترک؛ به وجود آوردن تعاملات کلامی و برقراری الگوهای مناسب ارتباطی اشاره دارد. 2- تعهد: به معنی این است که زوجین تا چه حد برای روابط خود ارزش قائل هستند. و برای حفظ و تدام آن انگیزه دارند. 3- توجه: نوعی دلبستگی عاطفی است که زوجین را در پیوند با یکدیگر نگاه می دارد. این اصطلاح در تجاربی که درمانگران با مراجعان دارند به جای اصطلاح عشق به کار می رود. وایلنت ( 1977 به نقل ازدونلان و همکاران،2005 )، در مورد تاثیر یک ازدواج خوب بیان می کند که یک ازدواج خوب می تواند از لحاظ روانی نیز خاصیت درمانی داشته باشد و به شخص در غلبه کردن بر عوارض ناخوشایدن بودن دوران کودکی کمک کند و بسیاری از مطالعات حاکی از این است که افراد متاهل شادمان تر و سالم تر از افراد مجرد هستند. با وجود خوشایند بودن پیوند ازدواج، داده های آماری حکایت از آن دارد که رضایت زوجین به آسانی در دسترس نمی باشد (ساپینگتون،2000 ؛ به نقل از شاهی و برواتی،1384). گورین، ورف و رلد ، 1960، گزارش کردند که 24 درصد از تمامی کسانی که برای حل مشکلات روانی خود در پی دریافت کمک های تخصصی هستند، این مشکلات را با کارکرد زناشویی ضعیف مرتبط می دانند. و بلوم، آشر و وایت (1978، به نقل ازدونلان و همکاران،2005)، چنین نتیجه می گیرند که میان ناآرامیهای زناشویی و اختلاف جسمانی و عاطفی، یک رابطه صریح و روشن وجود دارد. تعریف رضایت زناشویی محققان درباره تعریف رضایت زناشویی اتفاق نظر ندارند. وینچ (1974)، رضامندی زناشویی را انطباق بین وضعیت موجود و وضعیت مورد انتظار می داند. براساس این تعریف زمانی که وضعیت فعلی زندگی زناشویی فرد با آنچه مورد انتظار وی است، همخوانی داشته باشد، رضامندی زناشویی برقرار است و زمانی که انتظارات فرد از زندگی زناشویی با وضعیت فعلی وی منطبق نباشد، عدم رضایتمندی حاصل می شود. از نظر وی جنبه مرکزی زندگی اجتماعی و عاطفی یک شخص، ارتباط با همسر است و عدم رضایتمندی زناشویی می تواند به توانایی زوجین برای برقراری ارتباط رضایتمندانه با فرزندان و همچنین سایر اشخاص خارج از خانواده آسیب برساند. لئو و کلوهنن ، رضایت زناشویی را پیوندی دوستانه همراه با تفاهم و درک یکدیگر و تعادلی منطقی میان نیازهای مادی و معنوی همسران می دانند. رضایت زناشویی بنیادی ترین ستون سلامت روانی افراد در خانواده است که از عاملهای گوناگونی مانند وضع مالی، سن ازدواج، وضع کاری و... اثر می پذیرد (لئو و کلوهنن،2005). برخی از صاحب نظران در تعریف رضایت زناشویی آن را تابعی از مراحل چرخه زندگی می دانند. از جمله الیس (1994) می نویسد: طرف مختلفی برای تعریف رضایت زناشویی وجود دارد که یکی از بهترین تعاریف توسط هاوکینز انجام گرفته است. وی رضایت زناشویی را چنین تعریف می کند: احساسات خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر زمانی که همه جنبه های ازدواج شان را در نظر می گیرند. از نظر ملازاده (1387)، رضایت یک متغیر نگرشی است بنابراین یک خصوصیت فردی زن و شوهر محسوب می شود. طبق تعریف فوق رضایت زناشویی در واقع نگرش مثبت و لذت بخش است که زن و شوهر از جنبه های مختلف روابط زناشویی دارند. و در نهایت طبق یکی از جدیدتری تعاریف، رضایت زناشویی یک حالت روحی است که مزایا و هزینه های ادراک شده وی از ازدواج با یک شخص خاص را منعکس می کند. هر چند فرد در ازدواج خود با شریک زندگی اش احساس کند که هزینه های زیادی پرداخت کرده است، بطور کلی از آن شخص و ازدواج با او رضایت کمتری خواهد داشت. برعکس هر چند فکر کند در ازدواج با شریک زندگی خود مزایای بیشتری به دست آورده است از او و زندگی مشترکشان رضایت بیشتری خواهد داشت. نظریه های مربوط به رضایتمندی زناشویی در مورد رضایتمندی زناشویی، محققان این رشته، نظریه های مختلفی دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود هر کدام از این نظریه ها به ازدواج و زندگی مشترک از یک منظر نگاه می کنند، برخی به دوام ازدواج و اینکه تداوم زندگی مشترک در همسران به چه شکل در می آید؟ برخی به ازدواج به عنوان یک مدل اقتصادی می نگرند که چنانچه پاداش در ازدواج بیشتر از هزینه های آن باشد، رضایت بیشتری در زندگی در هر دوره دستخوش چه تغییراتی می گردد؟ و دسته ای از این نظریه پردازان هم به باورها و عقایدی که زوجین در زندگی مشترک دارند، می پردازند. (ساپینگتون،2000 ؛ ترجمه: شاهی و برواتی،1384). نظریه های طبقه بندی ازدواج های بادوام بررسی کوبر، و هاروف 1992، به نقل از دانش، 1385)، در موارد ازدواج های رضایت بخش منجر به توسعه یک طبقه بندی از ازدواج های بادوام شده است و پنج مدل از روابط مشخص گردیده است که به قرار ذیل می باشد: 1- مدل فقدان و کم تحرکی حیات و زندگی انطباق و جور شدن به میزان کم که همسران نه تنها در تعارضات بلکه در علایق نیز این چنین هستند. در این مدل هر چند اشتیاق و علاقه سالهای اولیه کم رنگ شده است، اما به نظر نمی رسد که طرفین علاقه مند به ترک رابطه باشند. 2- مدل خو گرفته با تعارض این دوره با درگیری و مشاجره زیاد مشخص می شود و طرفین به خوبی این جنگ و جدال را تحمل می کنند هر چند که چنین کاری برای آنها واقعاً لذت بخش هم نمی باشد. 3- مدل همخویی منفعلانه انطباق و سازش راحت و بی دردسر؛ در این مدل زوجین مانند روابط با دیگران به راحتی با یکدیگر جور می شوند. 4- مدل کلی ویژگی این مدل همیشه در کنار یکدیگر بودن و داشتن علایق متقابل شدید است. 5- مدل حیات – زندگی در این مدل هر چه طرفین تا حد زیادی به یکدیگر وابسته هستند اما یکدیگر را محدود نمی کنند و در مقایسه با مدل کلی به یکدیگر فرصت بیشتری را برای رشد و پیشرفت شخصی می دهند. (دانش، 1385). نظریه مدل اجتماعی نای یکی از نظریه های مهم در زمینه ازدواج و خانواده که توجیه مناسبی برای روابط رضایتبخش و بالعکس می باشد، نظریه مبادله اجتماعی نای (1978) است. نظریه مبادله اجتماعی مبتنی بر یک مدل اقتصادی از رفتار انسانی است و فرض اساسی در نظریه فوق این است که روابط با پاداش های بیشتر و هزینه های کمتر رضایتمندی بیشتری را ایجاد خواهد کرد و دوام بیشتری خواهند داشت. شواهدی وجود دارد که دوام یک رابطه با سطح کلی پاداشهای موجود مرتبط می باشد. این نظریه اشاره به این مطلب دارد که هر کس منابع شخصی مانند پول، دانش، استعداد، عاطفه و ... دارد که برای پاداش مناسب به دیگران از این منابع استفاده می کند. چنین منابعی می توانند منبع قدرت در تصمیم گیری زوجین باشد. نظریه مبادله اجتماعی می تواند به طور گسترده برای کمک به زوجین در موقع های تعارض استفاده شود. اکثر درمانهای موفق زناشویی برحداکثر سازی جنبه های پاداش دهنده روابط و به حداقل رساندن موانع تاکید می کند (لاسول و لاسول، 2000 به نقل از دانش، 1385). نظریه چرخه زندگی زناشویی شواهد حاکی از آن است که در ازدواج، دوره های خاصی وجود دارد که سطح رضایتمندی پایین تر یا بالاتر از سایر دوره هاست. نظریه چرخه زندگی زناشویی با تقسیم بندی مراحل زندگی و تغییرات و تنش ها و نقش های خاص هر مرحله به بررسی تفاوت ها در سطح رضایتمندی زناشویی که ناشی از تغییرات دوره های مختلف است می پردازد. نظریه روانی اجتماعی هر مرحله از چرخه زندگی را محصولی از توالی منظم وقایع قبلی می داند، چنین رویکردی برای توجیه تاثیرات زندگی بر روابط مفید می باشد. مفهوم مهمی که اغلب متخصصین خانواده درمانی، جامعه شناسان و طراحان چرخه زندگی به آن اشاره کرده اند پدیده اپی ژنیک سیستم ارتباطی است. با توجه به اصل اپی ژنیک مطرح کرده است که مبادلات هر مرحله رشدی براساس تبادلات قبلی می باشد. موفقیت یا شکست در مراحل بعدی بستگی به پیامدهای تکالیف و تبادلات مراحل قبلی دارد و همین موضوع برای متخصصین مربوطه مدل جالبی از چهار جریان عمده در اپی ژنیک سیستم ارتباطی با دوام ارائه می دهد که عبارتند از: (دلبستگی – مراقبت – ارتباط- حل مساله مشترک و تقابل)دانش به نقل از برچلر پنج مرحله ای از چرخه زندگی زناشویی را به قرار ذیل مطرح می کند: مرحله اول: سالهای اولیه ازدواج: در بین مراحل چرخه زندگی زناشویی سالهای اول به نظر متخصصین مخاطره آمیزترین و هیجان انگیزترین مرحله می باشد و برای اکثر افراد، بالاترین سطح رضایتمندی زناشویی را به همراه دارد. مرحله دوم: انتقال به دوره والدینی: این مرحله از تولد اولین فرزند تا زمانی که وی به سنین نوجوانی می رسد طول می کشد اغلب بررسی های طولی نشان می دهد که اکثر زوجین در فاصله یک تا 3 ماه پس از تولد نوزاد، کاهش در رضایتمندی زناشویی را تجربه می کند. این بررسی ها همچنان نشان می دهد که هر مشکل عمده ای در این زمان بیشترین تاثیر را بر همسر و مادر می گذارد، هر چند اگر همسر از رابطه رضایت داشته باشد و از طرف شوهر حمایت شود با استرس های این دوره کنار خواهد آمد تحقیقات مختلف نشان دهد که میزان رضایت زناشویی در مراحل تولد و تربیت فرزندان کاهش پیدا می کند. تنش های مربوط به نقش های زناشویی پس از استقلال زندگی فرزندان، نسبت به زمانی که آنها در خانواده حضور داشتند کمتر است و زوجها از رفتار خود نسبت به یکدیگر کمتر شکایت دارند (سلیمانیان، 1373). مرحله سوم: نیمه زندگی این مرحله زمانی است که فرزند آخر به دوره نوجوانی می رسد و اولین فرزند خانه را ترک می کند. در این زمینه زوجین دوباره کشمکش های کلاسیک دوره نوجوانی را با تنش زیاد تجربه می کند، مسائلی همچون تلاش دریافتن هویت شخصی، تلاش در تعیین نمودن و دنبال کردن زندگی شغلی و بحران هویت میانه زندگی، سازماندهی مجدد و .... (سلیمانیان، 1373). مرحله چهارم: فرا والدینی این مرحله زمانی شروع می شود که آخرین فرزند، خانه را ترک کرده و زمانی است که زن یا شوهر بازنشسته می شوند. سندرم آشیانه خالی ویژگی این مرحله است. بررسی های اخیر نشان می دهد که این مرحله برای اکثر زوج ها دوره نسبتاً مثبتی بوده و رضایتمندی زناشویی نسبت به مراحل قبلی بهبود می یابد. زوجین نهایتاً تفاوت های خود را فهمیده و می پذیرند و انرژی خود را صرف همراهی و مراقبت می کنند. مشکلاتی مانند دور شدن فرزندان از خانه، مرگ والدین، دوستان و بستگان و تحلیل نیروهای جنسی – روانی در این دوره موجب نزدیکتر شدن مرز زناشویی می شود. مرحله پنجم: اوج اکثر زوج هایی که به مرحله پایان چرخه زندگی مشترک می رسند یاد گرفته اند که چگونه می توانند هسمران خوبی باشند. این مرحله دوره میان بازنشستگی و مرگ یکی از طرفین است که ممکن است چند هفته، چند ماه و 10 الی 15 سال طول بکشد (سلیمانیان، 1373). نظریه عقلانی – هیجانی الیس نظریه عقلانی – هیجانی معتقد است که اختلال زناشویی به طور مستقیم به اعمال طرف دیگر یا به رفتار همسر مربوط نمی شود بلکه بیشتر به خاطر نظر و عقیده ای است که زن و شوهر در این رفتار دارند. بنابراین RET در رابطه، به افراد توجه دارد، یعنی به جای اینکه تنها تعاملات یا تنها سیستمی که زن و شوهر در آن هستند مورد نظر باشد. این رویکرد افراد را مورد اصلی در اختلال می داند، احساسات و رفتارهای آشفته ای که در روابط وجود دارد، صرفاً معمول رفتار غلط یکی از زن و یا شوهر هستند که به دنبال تحریکاتی مثل رفتار غلط، باعث و سازنده اختلال می گردند یا به عبارت دیگر RET پیوسته به احساسات و اعمال زن و شوهر توجه دارد اما به طور اخص به تفکر هر یک از آنها می پردازد. این تفکر است که در حد وسیعی منجر به خشم و دیگر هیجانات و تعاملات آشفته زوج می گردد. (سلیمانیان 1373). عوامل و مولفه های رضایت زناشویی در منابع گوناگون و از نظر محققان، عوامل مختلفی برای رضایت و نارضایتی زناشویی ذکر شده است.عوامل موثر بر رضایت زناشویی قدری وسیع و پیچیده است و تعاریف گوناگون از پژوهشگران و محققان در این زمینه به این پیچیدگی کمک می کند. در اینجا، اول به اختصار این عوامل از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار می گیرند و در مرحله بعد به آن دسته از عواملی که در اکثر منابع اشاره شده است به صورت مفصل پرداخته خواهد شد. الیس (به نقل از فرحبخش، 1383) نارضایتی زناشویی را در دو عامل می داند: 1- اسطوره های ارتباطی 2- ناهمخوانی های مهم. 1- اسطوره های ارتباطی: به نظر الیس نارضایتی های زناشویی به خاطر وفاداری زوجین به یک یا چند اسطوره است که غیر واقعی و دارای حالت آرمانی هستند. اسطوره هایی وجود دارند که موجب می شوند زوجین انتظارات خود را از یکدیگر بالا ببرند. این اسطوره ها عموماً مربوط به رضایت زناشویی یا عشق و عاشقی است. این اسطوره ها به طور ضمنی و نهفته در ذهن زوجین وجود دارد. اسطوره یک باور همگانی است که اکثر افراد یک قوم به آن باور دارند. مثلاً: اساس عشق زیبایی است. 2- ناهمخوانی های مهم: ناخشنودی زناشویی زمانی به وجود می آید که آنها در یک یا چند زمینه تطابق و همگانی نداشته باشند. عدم تطابق ممکن ناشی از انتخاب سطحی، بدون دقت و شناخت ناکافی باشد. شویتا و لوینسون (2007) در مقاله ای تحت عنوان پژوهشی در ماهیت و مولفه های تعیین کننده رضایت زناشویی، عوامل و مولفه های زیر را بر رضایت زناشویی موثر می دانند: الف: فرایندهای بین فردی در ازدواج مثل شناخت ها، عواطف، سلامت جنسی، الگوهای رفتاری، حمایت اجتماعی و خشونت. ب: عوامل زمینه ای مثل فرزندان، زمینه های محیطی زوجین و خصوصیات آنها، فشارهای زندگی و دوره های انتقال. ج: عوامل زمینه ای بزرگ مثل وضعیت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و جغرافیایی زوجین. چهار عامل موثر بر رضایت زوجین از رابطه شان را شناسایی کرده است که عبارتند از: 1- سازگاری زوجین: نحوه سازگاری زوجین با یکدیگر درباره مسایلی که در زندگی آنها در حال جریان است. شامل: نحوه ارتباط های زوجین، چگونگی تقکر آنها نسبت به یکدیگر و احساس آنها در زمان با هم بودن. 2- رویدادهای زندگی: به رویدادهای مهم در زندگی افراد مثل: شغل، وضعیت جمسی و خانواده اشاره می کند. 3- عوامل فردی: خصوصیات هر یک از همسران به عنوان یک فرد و ظرفیت ها و آسیب پذیری آنها اشاره می کند. این عوامل فردی پیشینه و تجارب یادگیری افراد منعکس می کند. 4- بافت: به زمینه ای از زندگی و فرهنگ افراد، خانواده گسترده، دوستان هر فرد اشاره می کند (ساپینگتون، 2000 ؛ ترجمه: شاهی و برواتی،1384). و در نهایت امیلی و همکارانش (2006 به نقل از ثنایی، 1383)، مولفه ها و مکانیسم هایی را برای رضایت زناشویی برشمرده است که عباتند از: 1- شناخت ها 2- سلامت جسمانی 3- الگوهای تعامل 4- حمایت اجتماعی 5- خشونت همسران 6- خصوصیات شخصیتی همسران 7- میزان کنترل گر بودن همسران 8- آسیب پذیری همسران نسبت به خیانت در روابط زناشویی 9- ارزش های همسران 10- فرزندان. در ذیل برخی از عوامل موثر بر رضایت زناشویی مرتبط با شرایط زندگی همراه با یافته ها و پژوهش های مرتبط با آن آورده شده است: ارتباط صحیح کلامی و غیرکلامی اساس یک زندگی زناشویی موفق است. زن و مردی که از داشتن، یک ارتباط صحیح با یکدیگر و دیگر افراد خانواده محروم هستند، دارای نشانه های رفتاری ویژه ای می باشند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد: یاس، نومیدی و درماندگی زن یا شوهر، وجود تعارض بین زن و شوهر، داشتن انواع مشکلات در زمینه های مالی، جنسی، رفتاری، نرخ پایین و تقویت یکدیگر، نبود رضایت و خشنودی از زندگی زناشویی شکایت و انتقاد از یکدیگر و غیره که سرانجام سلامت روانی افراد خانواده را مورد تهدید قرار می دهد (نوابی نژاد، 1387). پژوهش های متعدد نشان داده اند که بعضی از ویژگی های خانوادگی در مقاوم ساختن افراد برای مقابله با فشار زندگی نقش اساسی ایفا می کنند. از جمله این ویژگی ها روابط گرم و با محبت، همبستگی، حمایت عاطفی و با ساختار بودن خانواده است. از آنجا که مشخصه اصلی افراد سرسخت، مقاومت بیشتر در برابر فشار های زندگی است، ارتباط بین این شرایط و ویژگی های خانوادگی با سرسختی روانشناختی مورد انتظار است(شریفی، عریضی و نامدار، 1384). درآمد و اشتغال از جمله عوامل خطرساز مشکلات ازدواج بویژه برای مردان، درآمد کم و شغل نامناسب می باشد. درآمد کم و ناامنی شغلی با رضایتمندی زناشویی پایین همراه است. هنگامیکه زوجین بطور دائم درباره پول نگرانی داشته باشند، رضایت زناشویی پایین خواهد بود. به ویژه برای شوهر، رضایت شغلی با خشنودی زناشویی رابطه دارد . در مورد زنان نیز گووه (1980 به نقل از ملازاده، 1387)، معتقد است زنان خانه دار از رضایت زناشویی کمتری نسبت به زنان شاغل برخوردارند. عوامل فرهنگی، اجتماعی و تربیتی عوامل فرهنگی و اجتماعی، آداب و رسوم، رفتار و سلوک و حتی آداب پوشیدن و غذا خوردن می تواند زمینه های همدلی بیشتری را برای هسمران پدید آورد (نوابی نژاد، 1387). وايت وهمكاران (2004) نشان دادند زوجینی که از نظر زمینه فرهنگی، قومی و نژادی با هم تفاوت دارند، انتظارات و باورهایشان در مورد روابط زناشویی نیز متفاوت است. این تفاوت در پیش فرض ها و باورها، در صورتی که زوجین بتوانند عاقلانه نقاط قوت و تفاوت های فرهنگی شان را در نظر بگیرند، می تواند منبع قدرت رابطه آنها باشد. اما در عین حال، تفاوت های محسوس در انتظارات زوجین می تواند منبع مهم تعارض آنها باشد. از جمله عوامل موثر بر چگونگی تعامل همسران با هم می توان بازخوردهای مربوط به اجتماع پذیری در زمینه رفتار زناشویی که از طریق مشاهده والدین آموخته شده، ارزشهای اجتماعی و مجموعه باورها و جهت گیری کنونی ناشی از تجارب پیشین اشاره نمود. ریشه های روابط در خانواده ماننده روابط خوب با پدر و مادر نیز تا حدی با موفقیت و رضایت زناشویی مرتبط است. بر همین اساس مشخص شده که زنان دارای پدر با خصوصیات گرم و پرورش دهنده به مردان و به ویژه شوهرانشان اعتماد بیشتری دارند و زنان دارای پدر سرد د برقراری روابط با همسرشان بیشتر مضطرب شده و ممکن است در ارتباط با آنها دچار مشکل شوند. با وجود این، پاره از شواهد دال بر اینست که افراد کسانی را برای ازدواج انتخاب می کنند که مشابه والدینشان باشد. شاید به این دلیل که روابط دوستانه و محبت آمیز نخست از والدین آموخته می شود (ملازاده، 1387). از جمله عوامل موثر بر رضایت زناشویی نوع جامعه و طبقه اجتماعی است. در گذشته اگر دو نفر با هم ازدواج می کردند تا آخر عمر با یکدیگر زندگی می کردند، خواه با هم تفاهم داشتند خواه نداشتند. در حال حاضر در برخی از جوامع که دارای ارزشهای سنتی هستند، هنوز این وضعیت ادامه دارد. جوامع بزرگتر طلاق را به راحتی می پذیرد و در این جوامع محدودیت طلاق کمتر است و زوجین کمتر به فکر چاره اندیشی و حل تعارضات برمی آیند. شناخت و تفکر الیس ( 1989) در کتاب خود تحت عنوان زوج درمانی براساس نظریه عقلانی – هیجانی، نقش تفکر را در بروز نارضایتی زناشویی مورد بحث قرار می دهد. وی اعتقاد دارد که اختلال در روابط زناشویی ناشی از برداشتی است که زن یا شوهر درباره رفتار همسر خود دارند، نه خود رفتار. در واقع برداشت زن و شوهر از رفتار یکدیگر بیش از خود رفتار در بروز خشم و دیگر هیجانها و تعامل های آشفته موثر است. بک نیز مشکلات زناشویی را از دیدگاه شناختی مورد بحث قرار می دهد و معتقد است که نوع تفکر و نگرش ما نسبت به مسائل مختلف است که موجب بروز اختلال در روابط زناشویی می شود. عواطف و احساسات هرگز مستقیماً منتقل نمی شوند، بلکه برای انتقال آنها به کلمات، لحن صدا، اشارات صوت و عمل و رفتار نیاز است. یکی از عواملی که می تواند موجب بروز مشکلاتی در روابط زناشویی گردد، برداشت اشتباه زوج ها از همین اشاره ها و حرکات یکدیگر است. خصوصیات شخصیتی از جمله عوامل مهم و موثر در رضایت زناشویی خصوصیات شخصیتی می باشد که نسبت به عوامل دیگر کمتر به آن پرداخته شده است. هر یک از همسران با پیشینه تحولی و سبک شخصیتی و ترکیب عوامل زیست شناختی، محیطی و تجربی گوناگون به زندگی مشترک قدم می گذارند و یافته های پژوهشی نشان می دهند که عوامل و ابعاد شخصیتی بهتر از متغیرهای تقویمی مثل سن، تحصیلات یا سابقه جدایی در گذشته رضایت زناشویی را پیش بینی می کند (بنتلر و نیوکمپ، 1989). در واقع زندگی زناشویی محلق شدن دو شخصیت به یکدیگر است و ویژگی های شخصیتی مانند برونگرایی، پایداری هیجانی، مسئولیت پذیری، توافق جویی، مهربانی و ... در هر یک از زوجین بر میزان رضایت خود و همینطور همسرش از زندگی زناشویی بسیار تاثیرگذار است تاثیر شخصیت همسر به حدی است که نتایج جدیدترین یافته ها نشان می دهد که شخصیت همسر می تواند تاثیر مهمی بر روی توانایی افراد برای بهبودی از یک بیماری وخیم تهدید کننده سلامت آنها داشته باشد و می تواند سطح افسردگی همسرش را در هجده ماه بعد پیش بینی کند (سانتیانا، 2007). رابطه جنسی رابطه جنسی یکی از متغیرهای مهم در روابط زناشویی است. محققان و درمانگران مسائل زناشویی کیفیت رابطه جنسی بین زن و شوهر را مهمترین عامل تعیین کننده رضایت زناشویی می دانند. شادکامی کلی زناشویی با رضایتمندی جنسی رابطه دارد. زوج های شادکام نسبت به زن و شوهرهای ناشاد از زندگی جنسی خود خشنودترند و همیشه رابطه ای قوی بین رضایتمندی از رابطه، فعالیت و رضایت جنسی وجود دارد (ساپینگتون، 2000 ؛ ترجمه: شاهی و برواتی،1384). تعهد و وفاداری تعهد عبارتست از تمایل فرد برای پایداری دائمی روابط. میزان تعهد همسران یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر روابط زناشویی است تعهد به روابط زناشویی حیات می بخشد و زمینه ای را ایجاد می کند که زوجین بتواند روی موانع کار کنند و زمانی را برای تلاش اختصاص دهند (سیلیمن، 2001). کاسلو و رابینسون (1996، نقل از ملازاده، 1387) در تحقیقات خود پا را فراتر نهاده اند و تعهد را به عنوان اصلی ترین عامل موفقیت و زناشویی در نظر گرفته اند آنها اظهار کرده اند که تعهد نسبت به روابط زناشویی عامل اساسی و اولیه برای تداوم رابطه زناشویی به ویژه در زمانهای دشوار می باشد (49 درصد)، حتی میزان تاثیر عشق در مقایسه با نقش تعهد در پایداری رابطه زناشویی کمتر است (47درصد). عوامل ارتباطی اغلب زوج ها طریق صحیح گفتگو و برقراری ارتباط کلامی با یکدیگر را نمی دانند و فاقد مهارتهای لازم در این زمینه هستند بنابراین بارها بدون آنکه بخواهند زمینه رنجش و ناراحتی را در همسر خود فراهم می کنند (لاور ،2005، به نقل از اولسون و همکاران،1989)، درباره ارتباط چنین بیان می کند: زوج هایی که ارتباط موثر برقرار می کنند توانایی تصدیق یکدیگر، گوش دادن و پاسخ غیرتدافعی به نیازهای همسرخود، تمرکز بر سایق موجود در هنگام بروز سوء تفاهم، احساسات منفی به روش غیرمخرب از خود نشان می دهند. بسیاری از زوج هایی که در جستجوی درمان ازدواج هستند، به صورت قابل ملاحظه ای فاقد مهارتهای اصلی ارتباط هستند وجود نقطه ضعف هایی در ارتباط بین زوجین در 10 سال نخست ازدواج منجر به طلاق و نارضایتی از رابطه می شود . عشق و علاقه متقابل عشق در رابطه زوجین شامل ابزار احساسات مثبت، توجه و مراقبت، همدلی و مهربانی، حمایت و قدردانی می باشد. بالارد و ریش (1998)، معتقدند که عشق تشکیل دهنده ادراکات زوجین از همدیگر و ادراکات عشقی در بین زوجین رابطه مثبت با رفتارهای نگه دارنده ازدواج دارد (عبداله زاده، 1382). طول ازدواج تحقیقات نشان داده است که در اوایل ازدواج و همچنین در اواخر ازدواج احتمال افزایش ناسازگاری و ناراحتی زناشویی و همچنین میزان طلاق بیشتر است در اول پس از فرونشینی احساسات اولیه، زوجین با واقعیات زندگی مواجه می شوند و همچنین در اواخر ازدواج پس از آنکه زوجین با آشیانه خالی مواجه می شوند احتمال دارد اختلافات کهنه بین آنها مجدداً بروز نماید. همچنین یافته ها از دیدگاه مثبت در رابطه با پیوندهای قدیمی و طولانی حمایت می کند در مقایسه با پیوندهای زناشویی افراد میانسال، زوج های قدیمی سالمندی نشان می دادند که نیروی بالقوه کمتری برای برخورد و تعارض دارند و در عوض دارای انرژی بیشتری برای لذت جویی در مواردی چون رابطه با فرزندان هستند و همچینن اختلافات سنی کمتری در منابع لذت بروز می دهند ( شویتا و لوینسون ، 2007). وجود فرزند آوردن بچه تغییرات زیادی را در بافت ازدواج ایجاد می کند. رضایت زناشویی هم بر روی فرزندان تاثیر می گذارد و هم از آن تاثیر می پذیرد. حضور بچه در ازدواج اثر متناقض بر افزایش ثبات ازدواج دارد (حداقل زمانی که بچه ها در سن پایین قرار دارند)، در حالیکه رضایت زناشویی را کاهش می دهد. اما در زمان ترک خانه توسط فرزندان، زوجین دوباره افزایش در میزان رضایت زناشویی گزارش می کنند. از عوامل دیگر موثر در رضایت زناشویی زوجین می توان به موارد زیر اشاره کرد: داشتن مهارتهای حل مساله، موقعیت مذهبی، تحصیلات، سهیم شدن زوجین در تصمیم گیریها و مسایل مالی، سلامت جسمانی و روانی، سن، دخالت خویشان و بستگان، ایده آل های مشترک، سبک وابستگی، همگنی، روابط قلبی، حمایت متقابل و... پیشینه عملی تحقيق آزموده و همکاران (1386) عنوان کردند که بین جهت گیري مذهبی و متغیرهاي شادکامی و سرسختی روانشناختی رابطه معنادار وجود دارد و افراد با جهت گیري درونی نسبت به افراد با جهت گیري بیرونی از تعهد، مهار و مبارزه جویی بیشتري برخوردارند. دیگر نتایج آنها دلالت می کرد که بین زنان و مردان از نظر سرسختی روانشناختی تفاوت معنی داري هست و دختران از سطح سرسختی روانشناختی قوی تري برخوردارند. نریمانی (1386) نشان داد بین متغیرهاي سرسختی روانشناختی، سبک هاي تفکر و مهارت هاي اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت معناداري وجود دارد و از سه متغیر پیش بین تنها متغیرهاي سرسختی روانشناختی و سبک هاي تفکر قابلیت پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را داشتند. درتحقیق کامیار(1386) رابطه معناداري بین عوامل خود انگیزي در هوش هیجانی با عوامل سرسختی دیده نشد. یافته دیگر این پژوهش حاکی بود که زنان و مردان از نظر سرسختی و هوش هیجانی تفاوتی ندارند (یاسمی نژاد، محمدیان و فعلی، 1390). مصاحبی(1383) در پژوهش خود با عنوان رابطه بین رضایت زناشوئی و میزان انعطاف پذیری بین زن وشوهرها به این نتیجه رسید که همسانی در انعطاف پذیری یکی از ویژگی های شخصیتی افراد است که با رضایت از زندگی زناشوئی ارتباط دارد. در پژوهش نادری و همکاران(1388) رابطه هوش معنوي و هوش هيجاني با رضايت از زندگي سالمندان، نتايج نشان داد که بين هوش معنوي و رضايت از زندگي، همچنين بين هوش هيجاني و رضايت از زندگي رابطه معني داري وجود دارد. نتايج تحليل رگرسيون با روش ورود نشان داد كه متغيرهاي هوش معنوي، هوش هيجاني به ترتيب پيش بيني كننده رضايت زندگي بودند. اسماعيل خاني و همکاران(1388) در پژوهشی با عنوان بررسي روابط ساده و چندگانه هوش هيجاني، خود کارآمدي و سرسختي روان شناختي با سبک مديريت تعارض سازش در دانشجويان، نشان دادند که: الف) بين هوش هيجاني و سبک مديريت تعارض سازش رابطه معني داري وجود ندارد. ب) بين خود کارآمدي و سبک مديريت تعارض سازش رابطه منفي و معني دار وجود دارد. ج) بين سرسختي روان شناختي و سبک مديريت تعارض سازش رابطه منفي و معني دار وجود دارد. د) نتايج تحليل رگرسيون به روش ورود مکرر نشان داد که بين متغيرهاي پيش بين با متغير سبک مديريت تعارض سازش، همبستگي چندگانه وجود دارد. هم چنين نتايج تحليل رگرسيون به روش مرحله اي نشان داد که از ميان مجموع متغيرهاي پيش بين تنها متغيرهاي سرسختي روان شناختي و هوش هيجاني به ترتيب، قادر به پيش بيني سبک مديريت تعارض سازش هستند. در پژوهشی با عنوان بررسي رابطه هوش هيجاني و رضايت زناشويي که توسط سليمانيان و محمدي (1388) انجام شد. نتايج تحقيق نشان داد بين هوش هيجاني و رضايت زناشويي همبستگي مثبت معناداري وجود دارد و هوش هيجاني به تنهايي 30 درصد از تغييرات رضايت زناشويي را تبيين مي کند. همچنين اين تحقيق نشان داد بين مولفه هاي هوش هيجاني (توجه، وضوح، بازسازي خلقي) و رضايت زناشويي همبستگي مثبت معناداري وجود دارد. نتيجه تحليل رگرسيون چند گانه گام به گام نشان داد عامل توجه بيشترين توانايي تبيين تغييرات رضايت زناشويي را دارد و 19 درصد از تغييرات رضايت زناشويي را تبيين مي کند. عامل وضوح 7 درصد و عامل بازسازي 3 درصد از تغييرات رضايت زناشويي را تبيين کرده اند. نتيجه تحقيق همچنين نشان داد ميزان هوش هيجاني در زنان به طور معناداري بيشتر از مردان است در پژوهش كامیار و یزدی (1386) با عنوان بررسي رابطه سرسختي با هوش هيجاني و مقايسه آن در زنان و مردان دانشجوي شاغل دانشگاههاي شهر تهران، نتایج نشان داد که بين سرسختي و هوش هيجاني دانشجويان، رابطه معنادار وجود دارد؛ همچنين بين مولفه هاي تعهد، کنترل، و چالش در سرسختي و مولفه هاي خودآگاهي، خودکنترلي، هشياري اجتماعي و مهارت هاي اجتماعي در هوش هيجاني رابطه وجود دارد؛ نيز، رابطه معناداري بين مولفه هاي خودانگيزي در هوش هيجاني با مولفه هاي سرسختي ديده نشد. آخرين يافته هاي اين پژوهش حاکي از آن است که زنان و مردان از نظر سرسختي و هوش هيجاني تفاوتي ندارند. فروغي، حسینیان و یزدی (1387)در بررسي رابطه بين هوش هيجاني و مولفه هاي آن با رضايت زناشويي کارکنان بيمارستان به نتایج زیر رسیدند بين هوش هيجاني و رضايت زناشويي رابطه مثبت و معناداري وجود دارد (r<0.39 p<0.01). همچنين بين مولفه هاي هوش هيجاني (خود آگاهي، همدلي، خودکنترلي و مهارت هاي اجتماعي) و رضايت زناشويي رابطه مثبت و معناداري وجود دارد. بين مولفه خود انگيزي و رضايت زناشويي رابطه معناداري بدست نيامد. صلاحيان و همکاران(1389) در بررسي رابطه بين هوش هيجاني و بخشودگي با تعارضات زناشويي نتايج به دست آمده از تحليل رگرسيون نشان داد كه هوش هيجاني و بخشودگي زوج ها پيش بين متغير تعارضات زناشويي بوده است. در پژوهش زرگر، نجاریان و نعامی (1387) که به بررسي رابطه ويژگي هاي شخصيتي (هيجان خواهي، ابراز وجود، سرسختي روانشناختي)، نگرش مذهبي و رضايت زناشويي با آمادگي اعتياد به مواد مخدر در كاركنان يك شركت صنعتي در اهواز پرداختند. يافته هاي پژوهش نشان داد كه كاركناني كه نارضايتي بيشتري از همسر دارند آمادگي به اعتياد بيشتري دارند. كاركنان هيجان خواه بالا، سرسختي روانشناختي پايين و نگرش مذهبي پايين، آمادگي به اعتياد سربالاتري داشتند. بالاترين ضريب همبستگي مربوط به رضايت از همسر بود كه مهمترين متغير پيش بين در اين پژوهش مي باشد. بين ابراز وجود و آمادگي به اعتياد، رابطه معني داري به دست نيامد. ضرايب تحليل رگرسيون با روش ورود مكرر براي تركيب خطي متغيرهاي رضايت از همسر، هيجان خواهي، سرسختي روانشناختي، نگرش مذهبي و ابراز وجود با آمادگي به اعتياد در سطح كمتر از 0.001 معني دار بود عطاري و همکاران (1383) در مقايسه سرسختي روانشناختي، هيجان خواهي و سنخ شخصيتي الف غيرسمي و سمي در بين مردان و زنان مبتلا به سرطان و افراد عادي مراجعه كننده به مراكز مشاوره و روان درماني شهر اهواز، به این نتایج رسیدند که: بين مردان و زنان از لحاظ متغيرهاي سرسختي روانشناختي، هيجان خواهي، سنخ شخصيتي الف غيرسمي و سمي تفاوت ديده نشد و فقط بين گروههاي سه گانه مردان و زنان سرطاني، برادران و خواهران سرطاني و برادران و خواهران عادي از لحاظ متغيرهاي هيجان خواهي و سنخ شخصيتي الف- سمي تفاوت وجود دارد. ايوبي، تيموري و نيري (1389) در پژوهشی با عنوان سرسختي، کيفيت زندگي و احساس بهزيستي نتايج نشان دادند که بين سرسختي، کيفيت زندگي و بهزيستي مديران همبستگي مثبت و معنادار وجود دارد. عامل هاي سرسختي (تعهد، مهار و چالش) توانستـند به ترتيب 18.2، 28.5 و 10.1 درصد از واريانس کيفيت زندگي را تبيين کنند. يافته ها در ارتباط با نقش سرسختي در سلامت مديران مورد بحث قرار گرفتند. در پژوهش حسيني (1388) با عنوان رابطه اميد به زندگي و سرسختي روان شناختي نتايج نشان داد كه بين اميد به زندگي و سرسختي روان شناختي رابطه مثبت و معناداري وجود دارد. همچنين، نتايج حاصل از تحليل رگرسيون چند متغيري براي تركيب خطي متغيرهاي اميد به زندگي، جنسيت، وضعيت تاهل و سن، با سرسختي روان شناختي دانشجويان معنادار بود. شريفي و همکاران (1384) در بررسي رابطه بين عملكرد خانواده و سرسختي روان شناختي در دانش آموزان ، يافته ها، حاکي از رابطه مثبت و معنادار بين عملکرد خانواده و سرسختي در کل نمونه و گروه هاي پسران و دختران است. همچنين ابعادي از عملکرد خانواده در تحليل رگرسيون به عنوان پيش بيني کننده نمرات سرسختي، تعهد، کنترل و مبارزه جويي ظاهر شدند. اما تفاوت دو جنس در ميزان سرسختي معنادار نبود. سلگي (1387) در پژوهشی با عنوان بررسي ارتباط بين هوش هيجاني، سلامت رواني و پيشرفت تحصيلي دانشجويان دانشگاه هاي پيام نور استان كرمانشاه نشان داد که تفاوت هوش هيجاني و مؤلفه هاي آن در دانشجويان دختر و پسر معنادار نبود. نتايج پژوهش برغمدي (1387) با عنوان تعيين نقش واسطه اي هوش هيجاني در تأثير استرس بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان مقطع پيش دانشگاهي شهرستان سبزوار نشان داد تفاوت بين مؤلفه هاي هوش هيجاني در دختران و پسران معنادار نيست. نتایج تحقیقات مدي و همکاران (1996) بیانگر این بود که بین سرسختی و مصرف مواد مخدر و الکل رابطه منفی وجود دارد. مدي (1987) در پژوهشی نشان دادکه سرسختی بالاتر، موفقیت تحصیلی بیشتري را نیز به همراه دارد. سوتر و همکاران (1996) روابط متقابل سرسختی، استرس شغلی و سلامتی را در 126 پرستار مورد بررسی قرار دادند. آنها در این پژوهش دریافتند که میزان تحلیل عاطفی در پرستاران بطور معناداري بالاتر از جمعیت عمومی است. اما نمرات بدست آمده در مقیاس هاي مسخ شخصیت و موفقیت فردي معنادار نیست. همچنین نمرات بدست آمده در پرسشنامه سرسختی حکایت از میزان سرسختی پایین آنها بوده است. در نهایت اینکه در این پژوهش پرستاران نمرات بیشتري را در تحلیل عاطفی و نمرات کمتري را در سرسختی نسبت به جمعیت عمومی گزارش کرده اند. در بررسی که بویل و همکاران (1991) در رابطه با ویژگی شخصیتی سرسختی، راهبردهاي مقابله اي حمایت اجتماعی و فرسودگی شغلی در پرستاران مراقبت هاي ویژه انجام دادند، سرسختی پیش بینی کننده معناداري در رابطه با فرسودگی شغلی بود و همبستگی منفی با استفاده از مکانیزم هاي مقابله اي هیجان محور داشت (به نقل از جعفر پور، 1376). راش و همکاران (1995) به بررسی نقش سرسختی، در واکنش افراد به تغییرات اجباري درمحیط کار یا فضاي شغلی افراد پرداختند. تغییراتی که در محیط کار صورت می گیرد، چنانچه ماهیت اجباري و یا تحمیلی داشته باشد و کارکنان در ایجاد آن نقش نداشته باشند، موقعیتی پرتنش و فشارزا بوجود می آید. این پژوهشگران نتیجه گرفتند که عامل سرسختی با فشار روانی در محیط کاري فشارزا رابطه منفی و با رضایت شغلی رابطه مثبت دارند (به نقل از مجیدیان، 1384). راف و لوترمن (1993) در تحقیقی با عنوان سرسختی به عنوان پیش بینی کننده فرسودگی شغلی و سپري در مقابل تنیدگی و فرسودگی شغلی نشان دادند که بین سرسختی و فرسودگی شغلی ارتباط معکوس معناداري وجود داشت. در این تحقیق همچنین مشاهده شد که سرسختی یک پیش بینی کننده براي فرسودگی شغلی و سپري در ارتباط بین تنیدگی و فرسودگی شغلی است. مضافاً اینکه ارتباط بین سرسختی و تنیدگی قوي تر از ارتباط بین تنیدگی و فرسودگی شغلی است (به نقل از جعفر پور، 1376). بينگهام و استريكر (1995) بر اين باورند كه عوامل تاثير گذار بر سرسختي دختران، بيشتر از درون خانواده سرچشمه مي گيرد در حالي كه در مورد پسران، ممكن است عوامل اجتماعي و آموزشگاهي نيز دخيل باشند. زانگ (2010) در پژوهشي كه در بين دانشجو يان چينی انجام گرفت، نشان داد كه سرسختي با پنج عامل بزرگ شخصيت ارتباط دارد، به طوري كه سه مؤلفة سرسختي (تعهد، مهار و مبارزه جويي) با روان رنجورخويي ارتباط منفي و معنادار و با چهار عامل ديگر شخصيت (برونگرايي، گشاده رويي، خوشايندي و وظيفه شناسی) ارتباط مثبت و معناداري دارند. دلاهيج، گيلارد و دام (2010) گزارش كردند كه سرسختي با شيوه هاي مقابله اي سازگارانه ارتباط مثبت و معنادار و با سبك ها ي مقابله اي ناسازگارانه ارتباط منفي و معنادار دارند. انزليچت، آروسون، گود و مكي(2006)، خاطر نشان كرد ه اند كه تاب آوري و سرسختي باعث كاهش افسردگي و اضطراب مي شوند. منابع 1-احدی، حسن.(1386). هوش هیجانی. روزنامه آفرینش. 2988 و 2987، 3-1. 2-ابراهیمی نژاد،حسین علی.(1386).مفاهیم و تئوری های هوش هیجانی .اصفهان .نشردوران. 3-اتیکنسون، ریتا. ال، اتیکنسون، ریچارد. سی، اسمیت، ادوارد. ای، داریل، ج. بم.، وهوکسما، سوزان (1385). متن کامل زمینه روانشناسی هیلگارد. (ترجمه محمدنقی براهنی، بهروز بیرشک، مهرداد بیک، رضا زمانی، سعید شاملو، مهرناز شهرآرای، یوسف کریمی سیانگاهان، مهدی محی الدین، کیانوش هاشمی) تهران: انتشارات رشد. 4- اسماعیلی، علی شایسته، سیاوش و گودرزی، ناصر. (1384). مبانی روانشناسی عمومی. تهران. شلاک. برادبری، تراویس و گریوز، جین. (1384). هوش هیجانی (مهارت ها و آزمون ها) (ترجمه مهدی گنجی) تهران: سالاوان. 5- احدي، بتول(1386) رابطه شخصيت و رضايت زناشويي، روانشناسي معاصر، پاييز 1386; 2(2 (پياپي 4)):31-37. 6-برغمدي، مهدي. ( 1387 ). تعيين نقش واسطه اي هوش هيجاني در تأثير استرس بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان مقطع پيش دانشگاهي شهرستان سبزوار. پايان نامه كارشناسي ارشد.دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي، دانشگاه شهيد بهشتي. 7-پورغفاری،سید سوگل؛ پاشا، غلامرضا و عطاری، یوسفعلی( 1389). بررسی اثربخشی آموزش مولفه های سبک زندگی مبتنی بر رویکرد روانشناسی فردی بر رضایت زناشوئی .... مجله علمی – پژوهشی یافته های نو در روانشناسی. 8- تیرگری، عبدالحکیم. (1383). هوش هیجانی و سلامت روان. رویکردها، راهبردها و برنامه های پیشگیری در بهسازی زندگی زناشویی. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال چهارم، 114، 102-85. 9-ثنایی، باقر(1383). بررسی و مقایسه منبع کنترل و رضایت زناشویی در بین زنان شاغل و خانه دار در شهر تهران. تازه های پژوهشهای مشاوره، سال3.شماره9-10. 10- جعفرپور، ح. ( 1376 ). ارتباط بین سخت رویی و فرسودگی شغلی در معلمان مدارس عادي و استثنایی. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه تهران، تهران. 11-دلاور، ع (1385) مبانی نظري و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران، چاپ اول. 12-زارع، م. مقایسه رابطه حمایت اجتماعی و سخت رویی با فرسودگی شغلی رانندگان اتوبوسهاي شرکت واحد اتوبوسرانی و رانندگان شرکت تاکسیرانی شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران. 13-سید جوادین ،سید رضا .(1386). بررسی تاثیر هوش هیجانی در عملکرد کارکنان در سازمان تامین اجتماعی ، سومین کنفرانس ملی مدیریت عملکرد. مرکز همایش های علمی جهاد دانشگاهی ،20-1. 14-سرسرابی، شراره السادات. (1386). شناخت لایه های پنهان فراگیری از طریق هوش چندگانه. ص 7-1. 15-سیف، علی اکبر. (1387). مجله روانشناسی پرورشی. تهران:نشر آگاه.چاپ نهم. 16-شجاعت، گروه (1383)EQدر سازمان. مجله دوره آموزش مدیران توسعه (دوره امیرکبیری)، 19-1. 17-دانش، عصمت (1385). تاثير همانندي تضاد در ویژگی های شخصیتی برونگرايی و درونگرايی بر رضایت زناشویی. دو ماهنامه علمي- پژوهشی دانشگاه شاهد، سال12.شماره10. 18-ساپینگتون، اندوا (2000). بهداشت روانی. ترجمة شاهی و برواتی،1384. تهران : نشرروان. 19-سلیمانیان، علی اکبر(1373). بررسی تاثیر تفکرات غیر منطقی بر نارضایتی زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه تربیت معلم. 20-سلگي، زهرا. ( 1387 ). بررسي ارتباط بين هوش هيجاني، سلامت رواني و پيشرفت تحصيلي دانشجويان دانشگاههاي پيام نور استان كرمانشاه. طرح پژوهشي، گروه روانشناسي، دانشگاه پيام نور كرمانشاه. 21- سیاروچی، ژوزف؛ فورگاس، ژوزف و مایر، جان( 1383)، هوش هیجانی در زندگی روزمره، ترجمه: نوری امام زاده ای، اصغر؛ نصیری، حبیب اله، اصفهان، نوشته، چاپ اول. 22-شریفی، خلیل، عریضی، حمید رضا و نامداری، کورش(1384)، رابطه بین عملکرد خانواده و سرسختی روانشناختی در دانش آموزان)، دو ماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال دوازدهم، دوره جدید، شماره10، صص 94-85. 23-سیتر، ویرجینیا(1983). آدم سازی در روانشناسی خانواده، ترجمه: بیرشک، بهروز(1384). تهران، انتشارات رشد. 24-صافی، احمد(1385). خانواده متعادل. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان جمهوری اسلامی ایران، چاپ چهارم. 25-فهيمي، ر .(1380). بررسي رابطه بين ميزان رضايت زناشويي والدين و ميزان افسردگي فرزندان آنها، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه شيراز. 26-رضويه، اصغر؛ معين ، لادن و بهلولي اصل، فاطمه (1389). نقش ويژگيهاي شخصيتي و رضايت زناشويي بر رضايت شغلي كاركنان متأهل بنياد شهيد وامورايثارگران شهر شيراز، فصلنامه ي علمي – پژوهشي زن وجامعه، سال اول، شماره ي چهارم، ص 17-1. 27-گلمن، دانیل. (1386). هوش هیجانی (ترجمه پارسا) تهران: انتشارات رشد. 28- گلمن،دانیل(1380)ترجمه نسرین پارسا،تهران انتشارات رشد. 29- یاسمی نژاد، پریسا؛ گل محمدیان، محسن و فعلی، بهنام(1390)، بررسی رابطه جهت گیری مذهبی و سرسختی روانشناختی در دانشجویان، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال نوزدهم، دوره جدید، شماره 12: صص 137-119. 30- نريماني، محمد و عباسي، مسلم (1388)، بررسي ارتباط بين سرسختي روانشناختي و خود تاب آوري با فرسودگي شغلي، فصلنامه فراسوی مدیریت، سال دوم، شماره 8، صص 92-75. 31-شيربيم، زهرا؛ سوداني، منصور و شفيع آبادي، عبداله (1388)، رابطه سلامت روان و سرسختي روان شناختي دانشجويان، فصلنامه اندیشه و رفتار، دوره ی چهارم، شماره13، صص 16-7. 32-زاهدبابلان، عادل؛ قاسم پور، عبداله و حسن زاده، شهناز(1390)، نقش بخشش و سرسختي روان شناختي در پيش بيني اميد، فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال دوازدهم، شماره3، صص 19-12. 33-کامیار، کاوه؛ یزدي، سیده منوره(1386)بررسی رابطه سرسختی با هوش هیجانی و مقایسه آن در زنان و مردان دانشجوي شاغل دانشگاههاي شهر تهران. فصلنامه اندیشه هاي نوین تربیتی، دوره 13، سال سوم، ش2 ، صص 35-23. 34-کیامرثی، آذر؛ نجاریان، بهمن؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز(1377) ساخت و اعتبار یابی مقیاسی براي سنجش سرسختی روانشناختی. مجله روانشناسی، 35-مجیدیان، ف. (1384) بررسی رابطه باورهاي خودکارآمدي و سخت رویی با استرس شغلی مدیران مقطع متوسطه شهر سنندج . پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران. 36-نادري، ف. و حسيني، م. (1389) رابطة اميد به زندگي و سرسختي روان شناختي در دانشجويان دختر و پسر دانشگاه آزاد، فصلنامة زن و جامعه، ش 2، صص 143-123. 37-ويسي، م. عاطف وحيد، م. و رضايي، م. (1379) تأثير استرس شغلي بر خشنودي و سلامت روان: اثر تعديل كنندة سرسختي و حمايت اجتماعي. فصلنا مة انديشه و رفتا ر، ش 3، صص 78-70. 38-منصوری ،بهزاد(1380)هنجاریابی آزمون هوش هیجانی سیبریاشرینگ برای دانشجویان کارشناسی ارشد در دانشگاههای دولتی شهر تهران،دانشگاه علامه طباطبایی. 39-عرفان منش، نرجس. (1386). هوش هیجانی. مجله معاونت دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، 12-1. 40-علوی، سید امین ا.... (1377). روانشناسی مدیریت و سازمان (رفتار سازمانی). تهران: مرکز آموزشی مدیریت دولتی. 41-فاطمی، سید محسن. (1386). هوش هیجانی. تهران: سارگل. 42-کشتکار، بتول. (1378). بررسی مقایسه ای بهره هوش دانش آموزان دختر رشته های مختلف تحصیلی شهر کرمان. پایان نامه کارشناسی ارشد، مرکز آموزش مدیریت دولتی کرمان. 43-کورمن، آبراهام. ک. (1380). روانشناسی صنعتی و سازمانی (ترجمه حسین شکرکن) تهران: رشد. 44-گلمن، دانیل، بویاتزیسف ریچارد، و مک کی، آنی. (1385). هوش هیجانی در مدیریت و رهبری سازمانی (ترجمه بهمن ابراهیمی) تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی. 45-لطفی کاشانی، فرح. (1385). هوش هیجانی: واقعیت ها و ادعاها. فصلنامه روانشناسی کاربردی. شماره 2، 22-6 46-ریو، جان مارشال (1386)، انگیزش و هیجان، ترجمه: سید یحیی سید محمدی، تهران، نشر ویرایش. 47-فرح بخش ، کیومرث(1383). بررسی میزان اثر بخشی زوج درمانی گلاسر بر کاهش استرس وافزایش رابطه صمیمانه در زوجین....فصلنامه مطالعات روانشناسی و تربیتی ، شماره7 48-ملازاده، جواد (1387).بخشایش و رضایت زناشویی در مردان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه ناشی از جنگ و همسران آن. فصلنامه اصول بهداشت روانی، بهار87.سال10.شماره37. 49-نظری، محمد علی(1385). بررسی تاثیر مشاوره راه حل محور بر رضایت زناشویی، در ابعاد پرخاشگری و زمان با هم بودن...فصلنامه روانشناسی دانشگاه تبریز.سال 3. شماره9. 50-نوابی نژاد، شکوه(1387). اثربخشی زوج درمانی کوتاه مدت خودنظم بخشی بر افزایش رضایت زناشویی مراجعان درمانگاه و فرهنگیان شهرستان بابلسر، فصلنامه خانواده پژوهی، سال4،شماره15. 51-ملازاده اسفنجانی، رحیم؛ کافی، موسی و صالحی، ایرج (1390)، مقایسه سرسختی روانشناختی با سبک های مقابله با فشار روانی در افراد معتاد و عادی، فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، سال پنجم، شماره17، صص57-41. 52-منصوری ،بهزاد(1380)هنجاریابی آزمون هوش هیجانی سیبریاشرینگ برای دانشجویان کارشناسی ارشد در دانشگاههای دولتی شهر تهران،دانشگاه علامه طباطبایی. Refrence: 1-Amerikaner, M., Monks, G., Wolfe, P., & Thomas, S. (1994). Family interaction and individual psychological health. Journal of Counseling and Development. 72 (6), 614- 623. 2-Delahaij, R., Gaillard, W.D., & Dam, K.V. (2010). Hardiness and the response to stressful situations: Investigating mediating processes. Personality and Individual Differences, 49, 386-390. 3-Maslach, .C., (1976). Manual of the maslach burnout inventory (2ed.). Palo Alto: consulting psychologists press inc. 4- Goleman, D. (1998). Working with Emotional intelligence. New York: Bantam Book 5-Goleman Daniel,(1995) Emotional Intelligence why it can Matter more than IQ. Newyork : Bantam Book. 6-Kobasa S. C. 1979. Stressful events, personality and health: A inquiry in to hardiness. Journal of personality and social psychology. 37: 1-11. 7-Horsburgh, A. V., Schermer, A. J., Vwselka, L.,& Vernon, A. P. (2008). A behavioral genetic study of mental toughness and personality. Personality and Individual differences. Article in press 8-Sheard, M., Golby, J. (2007). Hardiness and undergraduate academic study: The moderating role of commitment. Journal of Personality and Individual Differences, 43, 579- 588 9-Mayer, J, D: Salovey , P, (1997). What is emotional intelligence? In P.Salovey and D.Sluyter (Eds.) emotional development and emotional intelligence: Implicationc for educators. (pp, 3-31). New York Basi. 10 -Zakin, G., Solomon, Z., & Neria, Y. (2003). Hardiness, attachment style and long term psychological distress among Israeli POWs and combat veterans. Journal of Personality and Individual Differences, 34, 819- 829. 11-Kobasa, S. C., & Maddi, S. R. (1992). Early experience in hardiness development.Consulting Psychology journal and research, 51(2), 106- 116. Kobasa, s. C.(1988). Hardiness.in lindzey, Thompson, and Spring (Eds). Psychology (3rd). New york: Worth Publishers. Mayer, J. D., & Salovey, P. (1997). Emotional intelligence: Imagination, cognition,and personality. pp, 211-785. 12-CHerniss.g.v. (2000). An EI-Based Theory of performance: 1-18. 13- Salovey, Peter, and grewal, Paisy. (2005). The science of Emotional intelligence. PP: 281-285. www.Eiconsortium.org 14- Peins, Annette. (2006). Emotional intelligence and leadership in corporate management: A fortigenic. 15-Bentler, P. M, New comb. M. D, (1998).Longitudinal study of marital success and Failure. Journal of stalting and clinical Psychology vol.46, p,1053-1070. 16-Donnellan. B. M, Conger. R. D, Bryant. Ch. M(2005). The Big five and enduring marriages. Journal of Research in personality. Vol39. (p 206-207). 17- Fisher. T. D, Mcnulty. j. (2008). Neuroticism and marital satisfaction: the mediating role played by the sexual relationship. Journal of family psychology. vol22 (1)112-122. 18-Luo, S. & Klohnen, E. C (2005). Assortative mating and marital quality in Newlyweds: A couple - Centered an approach. Journal of personality and social psychology, 88, 304-326. 19-Olson. R. R & Nemchek. S (1999). Five factor personality similarity and marital adjustment. Social Behavior and personality: An International Journal. (P):309-317. 20-Santayana, G (2007). Spouse's personality may be hazardous to your health. Weds worth. 21-Shiota, M. N & Levenson, R. W (2007). Birds of feather don't Always fly farthest: similarity in big five personality predicts more negative marital satisfaction trajectaries in long - term marriages. Journal of psychology and aging. Vol: 22, No, 4,666-675. 22-White, j. K, hendrich, S & hendrich, C (2004). Big five personality variables and relationship constructs. The enneagram institute Discussion Board. 23-Winch, R (1974). Selected studies in marriag and the family. New york: hitrin rhurt and winston, ine. 24-Bingham, S., & Stryker, S. (1995). Things will be different for my daughter: A practical guide to building her self-esteem and self-resilience. New York: Penguin. Books. 25-Maddi, S. R., Wadhwa, P., & Haier, R. J. (1996). Relationship ofhardiness to alcohol and drug use in adolescents. The AmericanJournal of Drug and Alcohol Abuse, 22 (22), 247-257. 26-Maddi, S. R., (1987). Hardiness training at Illinois Bell Telephone. In J. P. Opatz(Ed.), Health promotion evaluation, pp. 101-1115. Stevens point, WI: Ntional Wellness Institute. 27- Maddi, S. R., (1994). Hardiness and mental health. 28-Zhang, L.F. (2010). Hardiness and the Big Five personality traits among Chinese university students. Learning and Individual Differences, 21(1), 109-113. 29-Inzlicht, M., Aronson, J., Good, C., & McKay, L. (2006). A particular resiliency to threatening environments. Journal of Experimental Social Psychology. 42, 323-336.