پاورپوینت خط ریحان و کاربرد آن (pptx) 16 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 16 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
عنوان : خط ریحان و کاربرد آن
مقدمه :
تکامل خط در ابتدا تدریجی بوده و تشخیص و ریشه یابی آن براساس بررسی جزئیات و صور حروف هر خط امکان دارد .
خطوط شش گانه یا اقلام سته که از آنها به عنوان خطوط اصول هم نام برده می شود شش خط اصلی در خوشنویسی اسلامی هستند که در تمامی کشورهای اسلامی از جمله ایران رواج داشتند و هنوز هم اغلب آنها مورد استفاده خوشنویسان است . هر یک از این خطوط یا قلم ها دارای قواعد و نظم معینی می باشد . خطوط شش گانه عبارت اند از :
محقق
ریحان
ثلث
نسخ
رقاع
توقیع
تاریخچه خط ریحان :
خط ریحان از قرن چهارم برای مدت شش قرن خط بلامنازع قرآنی محسوب میشده است. قرآن نویسان معروفی در آثار ماندگار قرآنی خود از این خط بهره میبردند. نام سبکی از خوشنویسی به خط عربی فارسی است. خط ریحان مشتق از خط محقق و خطی میباشد.
خطّ «ریحان» که «ریحانی» هم نامیده میشود، معروف است که ابن البوّاب، مبتکر آن بوده است .
ابداع گر خط ریحان :
ابداع این قلم به علی ابن عبید ریحانی میباشد که این خط را نوشته و ظاهرا نام خود را نیز بر این خط گذارده است اما فضائلی این انتساب را با تحقیق رد کرده است. در برخی دیگر از منابع عربی و فارسی از سده پنجم تا دوازدهم ،ابداع این خط را به ابن بواب نسبت داده اند. ابن بواب در تکمیل قواعد این خط و ترویج آن نقش بسیار مهمی داشته است
در اواخر سده دهم یاقوت مستعصمی ، ظرافت و توازن خط ریحان را به تکامل رساند.
یکی از زیباترین نمونه های این خط ، قرآن نفیسی است که با دستان توانا و هنرمند یاقوت مستعصمی کتابت شده است .
ریحان در واقع برگرفته از محقق است اما با مختصاتی متفاوت در اندازۀ حروف و در جهت تناسب با قلمی که برای کتابت مناسب باشد .
این خط بسیاری از ویژگیهای خاص خط محقق را دارد، اما حرکات قلم و شکل حروفش نازکتر و برازندهتر است و حرکات افقی کوتاهتری در آنها دیده میشود. خط محقق و ریحان در اولین نظر همانند خط ثلث است، اما در اصل، تفاوتهای بسیار واضحی در شکل حروف آنها وجود دارد.
خط ریحان برای نوشتن قرآن در بسیاری از کشورهای مسلمان تا سدههای 10 تا 11 ق استفاده میشد و بیشترین ارزشمندی آن خوانا بودن آن بود.
ویژگی های خط ریحان :
خط ریحان ظریف و کوچک اندام و تمام ویژگیهای خط محقق را دارد. ولی ظریفتر است و به همین جهت آن را به گل و برگ و ریحان تشبیه کردهاند. این خط برای سهولت در نگارش ابداع شدهاست و خواستهاند سبک و روش محقق را در خلاصهنویسی بکار برده باشند.
دارای یک دانگ و نیم دور و چهار دانگ و نیم سطح می باشد. اگر چه بعضی آن را مشتق از خط نسخ می دانند اما بهر حال از ثلث و نسخ لطیف تر است و همین لطافت است که بعضی می پندارند به تشابه گیاهی با ساقه لطیف این نام را بر آن نهادند. این ویژگی از آن رو تشدید می شود که خطوط قائم و عناصر تزئینی حروف آن به تندی و تیزی هایی ختم شده و اعراب حروف هم بسیار ظریف و با قلمی ریزتر کتابت می شود که گاهی رنگ مرکب هم در اعراب گذاری ها متفاوت می باشد.
ویژگی های خط ریحان :
بسیاری دیگر آن را تابع خط محقق می دانند ، به هر صورت اگر خط ریحان از محقق هم مشتق نشده باشد به مرور ، به آن نزدیکی و شباهت بسیاری پیدا کرده است به آن میزان که خواهر محقق به حساب می آید. عرض قطع قلمی که با آن خط ریحان تحریر می شود به اندازه نصف عرض محقق است. از اصول مشترک خط ریحان با خط محقق این است که مرکز حلقه حروف هرگز پر نمی شود اما بر عکس آن تزئینات زیر خط دارند. از ویژگی های دیگر این خط در مقایسه با خط ثلث نیز این است که خطوط قائم آن مستقیم و ممتد می باشد و قوس های آن از قوس های ثلث بازتر است.