دانلود ارائه ی مدلی جهت مقایسه سیستم های یکپارچه ی کامپیوتری مدیریت فرآیند کسب وکار در سازمان ها BPMS's (docx) 154 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 154 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
موضوع:
ارائهی مدلی جهت مقایسه سیستمهای یکپارچهی کامپیوتری مدیریت فرآیند کسبوکار در سازمانها BPMS's
چکیده
تحول در دنیای رو به رشد و پررقابت امروزی، یکی از الزامات هر سازمان به شمار میرود. مدیریت فرآیند کسبوکار، پیشرفتهترین نوع مدیریت است که سازمانها را به سمت بهینهسازی مستمر سوق میدهد و جهشی به سوی بهبودی محسوب میشود. مديريت فرآیند کسبوکار، مجموعه فرآيندهايي است كه به سازمانها كمك ميكند تا كارآيي كسبوكارشان، بهبود داده شود. در این راستا، سیستمها و نرمافزارهایی تحت عنوان BPMS در سازمانها استقرار مییابند. بیش از 100 نوع نرمافزار در زمینهی مدیریت فرآیند کسبوکار مشغول به فعالیت هستند که با قابلیتهای خاص، شرایط پویای سازمانی را موردتجزیه و تحلیل قرار میدهند. در مطالعهی حاضر با مروری بر ادبیات و تحقیقات پیشین به بررسی مدیریت فرآیند کسبوکار و استقرار سیستمها در سازمانها پرداخته شده است.
بهعلاوه، با بررسی منابع گوناگون، الگوی جامعی، متشکل از 650 شاخص، جهت ارزیابی یک سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار، ارائه شده است. این شاخصها در 16 دسته از جمله قابلیت مدلسازی و قابلیت شبیهسازی، طبقه بندی شدهاند. همچنین، با ارائهی یک مدل به کمک شبکه عصبی چند لایه، به بررسی 10 نرمافزار فعال و مورد استفاده در زمینهی مدیریت فرآیند کسبوکار از جمله ORACLE و ARIS، پرداخته شده و قابلیتها و ویژگیهای خاص این نرمافزارها بررسی شده است. از آنجاییکه کشور ما، سعی در بهبود فضای رقابتی خود دارد و صنایع گوناگون در حال رشد و دگرگونی هستندلذا، اقداماتی در جهت رقابت در سطح بین المللی انجام میدهند، به باور ما، این شکاف بایستی در تحقیقات آتی مورد توجه قرار گیرد، چرا که بومیسازی این شاخصها برای کسبوکار در حال توسعهی ایران، چابکی و بهینهسازی صنایع را در پی خواهد داشت.
واژههای کلیدی: مدیریت فرآیند کسبوکار، سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار، شبکه عصبی، شاخص.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق1
مقدمه2
تعریف مسئله3
سوال تحقیق4
اهداف تحقیق5
پیشفرضهای تحقیق5
قلمرو تحقیق6
محدودیتهای تحقیق6
کاربردهای تحقیق7
نوآوری تحقیق8
روش انجام تحقیق8
محتویات تحقیق 9
1-11-1- فصل اول: کلیات تحقیق................................................................................................9
1-11-2- فصل دوم: ادبیات موضوعی و پیشینهی تحقیق9
1-11-3- فصل سوم: روش تحقیق9
1-11-4- فصل چهارم: نتایج تحقیق10
1-11-5- فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات10
فصل دوم: ادبیات موضوعی و پیشینهی پژوهشی11
مقدمه12
مدیریت فرآیند کسبوکار12
تعاریف مختلف در خصوص BPM15
هدف مدیریت فرآیند کسبوکار17
روند تکامل سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار18
علل رویکرد سازمانها به مدیریت فرآیند کسبوکار19
مزایای دیگر مدیریت فرآیند کسبوکار21
موانع پیادهسازی مدیریت فرآیند کسبوکار22
چرخهی حیات مدیریت فرآیند کسبوکار22
اجزاء مدیریت فرآیند کسبوکار24
پیشینهی مطالعات در زمینهی BPM27
سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار31
2-6-1- ویژگیهایBPMS مناسب32
2-6-2- اهداف اصلی در استفاده ازBPMS33
دو رکن اساسی مدیریت فرآیند کسبوکار33
2-7-1- مهندسی مجدد فرآیند کسبوکار34
2-7-2- بهبود فرآیند کسبوکار34
2-7-3- تفاوت BPM و BPR35
سیستم مدیریت گردش کاری35
2-8-1- معایب سیستم گردش کاری35
2-8-2- تفاوت BPM و WFM36
فصل سوم: روش تحقیق38
مقدمه39
معیارهای انتخاب BPMS مناسب40
قابلیت مدلسازی41
3-2-1-1- سطوح متفاوت مدلسازی فرآیند42
3-2-1-2- مهمترین مزایای استانداردسازی در مدلسازی43
3-2-1-3- افراد درگیر در تیم مدلسازی43
قابلیت شبیهسازی52
3-2-2-1- مزایای شبیهسازی53
قابلیت پیادهسازی56
قابلیت تجزیهو تحلیل فرآیند58
3-2-4-1 بهینهسازی58
3-2-4-2 مزایای مشهود بهینهسازی59
3-2-4-3 مزایای نامشهود بهینهسازی59
3-2-4-4 تکنیکهای تجزیه و تحلیل59
فنآوری محصولات61
3-2-5-1- استانداردهای BPM61
3-2-5-1-1- استاندارد BPMN62
3-2-5-1-2- استاندارد XPDL63
3-2-5-1-3- استاندارد BPML63
3-2-5-1-4- استاندارد BPEL64
سازگاری نرمافزار68
3-2-6-1- مزایای قابلیت یکپارچگی سیستمها69
همکاری فرآیند71
3-2-7-1- پشتیبانی از نگارشات متعدد فرآیند72
مدیریت امنیت75
مدیریت فرم77
3-2-10 پرتال گردش کار80
3-2-10-1- مزایای گردش کار80
3-2-11 نظارت و مدیریت82
3-2-11-1- داشبورد مانیتورینگ83
3-2-12 مستندات و گزارشگیری87
3-2-12-1 مزایای سیستم مستندات و گزارشگیری87
3-2-13 قواعد کسبوکار88
3-2-13-1 موتور قوانین کسبوکار89
3-2-13-2 مزایای موتور قواعد کسبوکار89
3-2-14 تأمینکننده91
3-2-15 خدمات و پشتیبانی92
3-2-16 سابقهی نرمافزار94
شبکه عصبی مصنوعی95
3-3-1- مدل ارائه شده به کمک شبکه عصبی مصنوعی96
فصل چهارم: نتایج تحقیق101
مقدمه102
Oracle103
AuraPortal104
Bizagi107
Software AG108
Tibco110
BonitaSoft112
Appian113
Signavio115
AccuProcess117
Adonis118
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادها125
نتیجهگیری126
پیشنهادها127
ضمائم129
مراجع136
چکیده انگلیسی141
فهرست شکلها
عنوان صفحه
فصل دوم
شکل 2-1- چهار حوزهی مورد پشتیبانی توسط مدیریت فرآیند کسب و کار17
شکل 2-2- چرخهی حیات مدیریت فرآیند کسب و کار22
شکل 2-3- اجزاء مدیریت فرآیند کسب و کار27
فصل سوم
شکل 3-1- شاخصهای اصلی مدیریت فرآیند کسب و کار41
شکل 3-2 نمودار شماتیک همکاری فرآیند در مدیریت فرآیند کسبوکار71
شکل 3-3- مدل شبکه عصبی جهت انتخاب BPMS100
فهرست جدولها
عنوان صفحه
فصل سوم
جدول 3-1- شاخصهای مدلسازی فرآیند کسبوکار45
جدول 3-2- شاخصهای شبیهسازی فرآیند کسبوکار55
جدول 3-3- شاخصهای پیادهسازی فرآیند کسبوکار57
جدول 3-4- شاخصهای تجزیهوتحلیل فرآیند کسبوکار60
جدول 3-5- شاخصهای فنآوری محصولات فرآیند کسبوکار64
جدول 3-6- شاخصهای سازگاری نرمافزار فرآیند کسبوکار70
جدول 3-7- شاخصهای همکاری فرآیند کسبوکار73
جدول 3-8- شاخصهای مدیریت امنیت فرآیند کسبوکار76
جدول 3-9- شاخصهای مدیریت فرم فرآیند کسبوکار78
جدول 3-10- شاخصهای پورتال گردش کار فرآیند کسبوکار81
جدول 3-11- شاخصهای نظارت و مدیریت فرآیند کسبوکار85
جدول 3-12- شاخصهای مستندات و گزارشگیری فرآیند کسبوکار88
جدول 3-13- شاخصهای قواعد فرآیند کسبوکار90
جدول 3-14- شاخصهای تأمینکننده فرآیند کسبوکار91
جدول 3-15- شاخصهای خدمات و پشتیبانی فرآیند کسب و کار93
جدول 3-16- شاخصهای سابقهی نرمافزار فرآیند کسب و کار95
جدول 3-17- ساختار شبکه عصبی مدل ارائه شده97
جدول 3-18- اطلاعات لایه ورودی شبکه98
جدول 3-19- اطلاعات لایه خروجی شبکه99
فصل چهارم
جدول 4-1- نتایج حاصل از مقایسهی نرمافزارها121
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
در سالهای اخیر، به دلیل رشد روزافزون تکنولوژی و فنآوری اطلاعات و تغییرات سریع محیطی، سازمانها و کسبوکارها با چالشهایی اساسی روبهرو شدهاند، بنابراین راههایی را جهت تطبیق خود با محیطهای پیچیدهی امروزی و مقابله با سایر سازمانهای رقیب، انتخاب میکنند، که آنها را در جهت برونرفت کارآمد از آن پیچیدگیها و تغییرات حمایت کنند. مدیریت فرآیند کسبوکار یکی از مهمترین و کارآمدترین راهها در جهت پشتیبانی از سازمان در برابر پویایی محیط میباشد که با استقرار سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار نمود پیدا میکند. سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار، براساس توسعه در دو حوزهی فنآوری اطلاعات و کسبوکار بنیان نهاده شده است. مهمترين قسمتها در حوزهی كسبوكار، مديريت كيفيت فراگير و مهندسي مجدد فرآيند كسبوكار است. در حوزهی فنآوری اطلاعات، انواع مختلف سيستمهاي اطلاعاتي مانند برنامهریزی منابع سازمان، سيستمهاي مديريت جريان كار و سیستمهاي برنامهريزي پيشرفته بر روي سيستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار تأثير ميگذارند [8].
امروزه فرآیندهای کسبوکار کلید موفقیت هر سازمان هستند. بنابراین داشتن یک رویکرد مدیریت فرآیند کسبوکار قوی در سازمانها حائز اهمیت است. فرآیندها در سازمانها، به سه گروه تقسیمبندی میشوند: فرآیندهای اصلی، فرآیندهای حمایتی و فرآیندهای مدیریتی [9]. سازمانها به تجربه آموختهاند که مدیریت فرآیند کسبوکار، سرمایهگذاری قوی در رویارویی سریع با تغییرات محیطی است. با توجه به این که سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار بستری را فراهم میآورد تا انجام کلیهی فرآیندها در سازمان به صورت خودکار درآیند، همهی راهها در حال منتهی شدن به سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار به عنوان هسته اصلی سیستمهای سازمانی، جهت بهبود عملکرد کسبوکار میباشد [1].
با رشد فنآوریها و تکنولوژیهای ابداع شده توسط بشر، امکانات سادهتر و کارآمدتری در اختیار افراد قرار گرفته است. این فنآوریهای جدید، همان فنآوری اطلاعات است که از آن به عنوان بزرگترین انقلاب در زندگی بشر یاد شده است. در سیستمهای پیشین، کنترل و گردش فرآیندهای کسبوکار داخل سازمان اکثراً دستی بود، زیرا فرهنگ فنآوری اطلاعات در بسیاری از سازمانهای کسبوکار استفاده نمیشد. اما امروزه سازمانها برای افزایش چالاکی، کاهش هزینه، معنا بخشیدن و ملموس کردن فرآیندها، درون سازمانهای کسبوکار، به سوی فنآوری اطلاعات حرکت کردهاند و سعی دارند از تکنولوژیهای مطرح استفاده نمایند [2]. نرمافزارهای سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار در ایران، در مقایسه با سایر نرمافزارهای کاربردی مانند حسابداری، بسیار اندک هستند و تعداد انگشتشماری از شرکتهای ایرانی در این زمینه به صورت حرفهای فعالیت نمودهاند. علت این موضوع، عمدتاً به واسطهی دانش فنی و علم گستردهای است که در حوزهی BPMS مورد نیاز است. اساساً، در حوزهی بینالمللی نیز، شرکتهای قدرتمند نرمافزاری (مانند Oracle و ...) توانایی خلق سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار را داشتهاند. امروزه، بستههای نرمافزاری در حوزهی مدیریت فرآیند کسب وکار توانسته است تا حد زیادی مشکلات سازمانها را برطرف و فعالیت آنها را بهینه سازد. شرکت پژوهشی فورستر اعلام کرده است: "استفاده از سیستم مدیریت فرآیندهای کسبوکار، باعث افزایش 46 درصدی بهرهوری در شرکتها خواهد شد".
تعریف مسئله
مدیریت فرآیندهاي کسبوکار(BPM) پارادیمی مدیریتی است، که هدف آن کنترل و بهبود فرآیندهاي سازمانی در بستر فنآوري اطلاعات است. مدیریت فرآیندهاي کسبوکار به دنبال کنترل بر چرخهی حیات فرآیندها، از زمان تعریف ومدلسازي تا زمان اجرا و بهینهسازي است. فنآوري اطلاعات نقش مهمی در پشتیبانی فنی و ابزاري از این رویکرد دارد و به مدیران سازمان کمک میکند، اجرا و مدیریت بر فرآیندها را از کانال ابزارها و سیستمهاي گردش کار محقق سازند [3]. هر فرآیند کسبوکار دارای یک ساختار، ورودی، خروجی و کاربر میباشد و وظایف و عملکردهای داخلی و خارجی را شامل میشود [10].
فرآیندهاي موجود در سازمانها، پیچیده، پویا و دائماً در حال تغییر هستند، که به صورت نامنظمی گسترشیافتهاند و در هر سیستم و سکویی به صورتی متفاوت، محلی سازي شدهاند. سیستم مدیریت فرآیندهاي کسبوکار ( (BPMS، باهدف اتوماسیون گردش کار فرآیندهاي سازمانی و ایجاد امکان پایش و مدیریت فرآیندها ارائه شده است. این سیستمها سعی دارند تمام چرخهی حیات فرآیندها را از زمان تعریف و مدلسازی تا زمان اجرا و بهینهسازی تحت ابزارهاي مبتنی بر فنآوري اطلاعات مدیریت کنند [3].
این موضوع اهمیت راهاندازی سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار را در سازمان نشان میدهد که نهتنها موجب اتوماسیون فعالیتهای درون سازمان میشود، بلکه قابلیت پایش و بهبود فرآیندها را در سازمان ایجاد میکند. مدیران در راستای سنجش و ارزیابی سازمان به طور مداوم، گلوگاهها و نقاط ضعف طراحی فرآیندها را کشف کرده و با اصلاح مستمر فرآیندهاي سازمانی به منظور تطابق با تغییرات محیطی، به هدف نهایی هر کسبوکار یعنی افزایش سطح کارایی و رضایتمندی دست مییابند.
از این رو، بر مبناي ارزیابی کارایی کل فرآیندهای یک سازمان، شاخصهای ارزیابی سیستمهای فرآیند کسبوکار مورد توجه قرار میگیرند. در واقع سازمانها علیرغم استفاده از روشهایی نظیر: مدیریت منابع سازمان، مدیریت کیفیت، مدیریت رضایت مشتری، مدیریت زنجیره تأمین و غیره، به دلیل عدم وجود یک سیستم یکپارچه سازمانی که کل فرآیندها را در بر گیرد، دچار عدم هماهنگی فعالیتها و فرآیندها بین بخشهای مختلف میباشند و این مسئله لزوم پیادهسازی یک سیستم مدیریت فرآیند کسب و کار را بیش از پیش نشان میدهد. ارزیابی سیستم پیادهسازی شده، به کمک معیارهایی انجام میشود که کل فعالیتهای درون سازمانی و برون سازمانی را پوشش دهد.
در این تحقیق سعی شدهاست تا با ترکیب ایدههای نوین نظیر شبکههای عصبی از روش فراابتکاری الگوی مناسبی برای مدلسازی سیستمهای مدیریت فرآیند کسب و کار ارائه شود.
سوال تحقیق
مهمترین مرحله در انجام تحقیق، بیان مسئله است. سوال اصلی این تحقیق عبارت است از:
نحوهی انتخاب مؤثر BPMS مناسب جهت پیادهسازی در سازمان ها بر چه اساسی صورت میگیرد؟
شاخصهای پایه جهت ارزیابی یک سیستم مدیریت کسبوکار در چند دسته طبقهبندی میشوند و هرکدام شامل چه زیر معیارهایی میشود؟
اهداف تحقیق
نرمافزارهای مختلفی در حیطهی مدیریت فرآیند کسبوکار و گردش کار و فرآیندها وجود دارند، که هر کدام ویژگیهای خاص خود را داشته و بعضاً ویژگیهای مشترکی نیز در آنها یافت میشود. این تحقیق درصدد است که با استفاده از پیشینهی نظری و تجربی موجود و ارائهی یک مدل در شبکه عصبی به بررسی و تحلیل قابلیتهای نرمافزارهای مرتبط با مدیریت فرآیند کسبوکار بپردازد، تا بتواند بستری مناسب جهت استفاده از این نرمافزارها ایجاد نماید. ضرورت انجام این طرح به منظور تسهیل استفاده از نرمافزارها برای کاربران و سازمانهای مختلف میباشد تا بتوانند هرچه بیشتر در دنیای در حال رقابت، پویاتر گام بردارند. استفادهی بهینه از امکانات و منابع و رسیدن به بالاترین حد از عملکرد و کارایی از نتایج انجام این پروژه میباشد. لذا سازمانهایی که قصد استقرار سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار را دارند، با استفاده از شاخصهای جمعآوری شده در این تحقیق، میتوانند با سنجش سیستم در سازمان گامی مطمئنتر بردارند.
پیشفرضهای تحقیق
مدیریت فرآيند كسبوكار، یک روش ساختاریافته و سیستماتیک برای تحلیل، توسعه، کنترل و مدیریت فرآيندها با هدف توسعهی کیفیت محصولات و خدمات ميباشد. در واقع مجموعه فرآیندهایی است که به سازمانها کمک میکنند تا کارایی کسبوکارشان را بهبود بخشند. کارایی و اثربخشی هر سازمان با اتوماتیک نمودن فرآیندهای کسبوکار بهینه میشوند.
سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار، ابزاري مبتني بر فنآوري اطلاعات میباشد که بخشي از چرخهی مديريت فرآيندهاي کسبوکار را اجرا ميکنند و از تمام چرخهی عمر فرآيندهاي كسب وكار پشتيباني ميكند. هدف از استقرار BPMS در یک سازمان، کاهش خطاهای انسانی ناشی از تبادل نادرست اطلاعات بین افراد و نیز سوق دادن افراد به ایفای بهینهی مسئولیتهای خود میباشد.
نشانگذاری مدلسازی فرآیند کسبوکار، زبان نشانهگذاری و استانداری است که توانایی کافی برای مدلسازی و بیان فرآیندها را دارد. مدل نمودن فرآيندهاي سازمان باعث میشود که ديد بهتر و كاملتري نسبت به فرآيندها ایجاد شود.
قلمرو تحقیق
پژوهش مورد بررسی از نوع پژوهش توسعهای است که با تحلیل روش کار نرمافزارهای مرتبط با مدیریت فرآیند کسبوکار انجام میشود. پژوهش توسعهای پژوهشي است که با هدف گسترش مرزهاي دانش عمومي بشر صورت ميگيرد. بنابراين هر يک از موضوعاتي که در حوزهی علوم انساني و تجربي بتواند به گسترش اين علوم کمک نمايد و به شرح و تبيين آن بپردازد و وجوه ناشناختهی آن را روشن کند، در حوزهی تحقيقات توسعهاي جاي ميگيرد.
محدودیتهای تحقیق
هر تحقیقی بسته به ماهیت موضوع مورد پژوهش با محدودیتهایی سرکار دارد که وجود برخی از آنها گاهی میتواند اعتبار و صحت نتایج آن تحقیق را به چالش بکشد. در این تحقیق نیز محدودیتهایی وجود داشت که برخی از این محدودیتها عبارتند از:
استفاده از نظرات افراد متخصص و خبره یکی از راههای صحت و اعتبار یک تحقیق میباشد. در زمینهی سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار دسترسی به خبرگانی که با چندین نرمافزار مختلف آشنایی کامل داشته باشند و سالها در این حیطه کار کرده باشند بسیار سخت است. امید است، با انجام چنین تحقیقاتی که تاکنون به اندازه کافی به آنها پرداخته نشده است، اهمیت مدیریت فرآیندهای کسبوکار، در سازمانها بیش از پیش آشکار شود و در سالهای آتی نخبگانی در این زمینه پرورش داده شوند، چراکه کسبوکارها برای رقابت در محیط در حال توسعهی خود نیاز مبرمی به این متخصصان دارند.
از طرفی دیگر، به دلیل اینکه در این تحقیق سعی در بررسی نرمافزارهای خارجی است، دستیابی به خود نرمافزارها و اطلاعات آنها به طور کامل و جامع امکانپذیر نبود. چراکه بعضی از نرمافزارها به دلیل محدودیتهای موجود، به صورت رایگان قابل دانلود نبودند و در ازای مبلغ چشمگیری توسط شرکتها خریداری میشوند. بعضی از نرمافزارها، نسخهی آزمایشی را در سایتهای اینترنتی خود قرار دادهاند. این نسخههای آزمایشی نیز صرفأ جهت آشنایی با محیط نرمافزار کاربرد داشتند و تمام قابلیتها را به صورت رایگان در اختیار کاربر قرار نمیدهند. بنابراین، برای دستیابی به برخی از مهمترین اطلاعات موجود در نرمافزارها از راهنمای کاربر موجود در سایت اینترنتی نرمافزارها و همچنین اطلاعاتی که در سایتها برای معرفی آنها بیان شده، استفاده شده است.
جمعآوری و دست یافتن به شاخصهای مختلف مدیریت فرآیند کسبوکار، که آن را از جنبههای مختلف مورد سنجش قرار دهد، مطالعهای بسیار سخت میباشد چرا که بایستی نرمافزارهای مختلف را در بر گیرد و بتواند بهترین سنگ محک را برای مدیران و متخصصین شرکتها فراهم آورد.
کاربردهای تحقیق
اقتصادی کردن و افزایش کارایی سازمانی و بهرهبرداری بهینه از منابع سازمانها، کارخانهها و مجتمعهای صنعتی و تولیدی، همواره از اهداف اصلی و مهم مدیران آنها بوده است. سادهترین و در عین حال پیچیدهترین راه رسیدن به این مهم، استقرار سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار در سازمان است. از آنجاییکه طی بررسیهای به عمل آمده پروژه و تحقیقی که به صورت یکپارچه، مدلی برای تصمیمگیری و انتخابBPMS مبنی بر تحلیل نرمافزارهای حوزهی مدیریت فرآیند کسبوکار مبتنی بر نیازهای سازمان ارائه نشده است، لذا با انجام این طرح سعی در بهبود فضای مدیریت فرآیند کسبوکار شده است. بنابراین با انتخاب چند نرمافزار و بررسی شاخصهای مهم، مدیران سازمانها را در جهت انتخاب نرمافزارهای مناسب و اهمیت شاخصها و معیارها آگاه میسازیم.
نوآوری تحقیق
در این مطالعه با انتخاب چندین نرمافزار در زمینهی مدیریت فرآیند کسبوکار و مقایسه بین آنها، با در نظر گرفتن شاخصهای بسیار مهم، که اصولأ ماهیت BPM را نشان میدهند؛ به اهمیت این موضوع در دنیای پررقابت امروزی میپردازیم و از آنجاییکه تاکنون چنین الگوی جامع و یکپارچهای در زمینهی مدیریت فرآیند کسبوکار و جمعآوری شاخصهای مختلف آن و بررسی و مقایسهی نرم افزارها، از دیدگاههای مختلف انجام نشده است، به انجام نوآوریهایی پرداخته شده است. در این تحقیق با استفاده از چندین منبع مختلف از جمله مقالات، کتابها و اینترنت و حتی استفاده از محیط داخلی بعضی نرمافزارهای رایگان، شاخصهای مختلف جمعآوری و یکپارچه شدند و در گروههای گوناگونی مورد طبقهبندی قرار گرفتند. همچنین نوآوری دیگری که در این پژوهش انجام شده است، ارائهی یک مدل در شبکه عصبی مصنوعی چند لایه میباشد، که با در نظر گرفتن 16 دسته از شاخصهای ارزیابی نرمافزار به عنوان لایهی ورودی شبکه و 10 نرمافزار بررسی شده به عنوان لایهی خروجی شبکه، اهمیت این موضوع بیان میشود.
روش انجام تحقیق
با علم به اینکه مدیریت فرآیند کسبوکار و سیستمهای مربوط به آن امروزه بسیار مورد توجه مدیران سازمانها قرار گرفته است، بایستی سیستمهایی در سازمانها مورد استفاده قرار بگیرند که کارایی لازم را داشته باشند. بنابراین، ما درصدد برآمدیم که با جمعآوری و یکپارچه کردن شاخصهای مورد نیاز یک سیستم، مدیران را از اهمیت این موضوع، که تا کنون در مطالعات ملی مورد توجه قرار نگرفته بود، آگاه سازیم. این پروژه، از اساس یک پژوهش تئوریک است و قصد آن ارائهی یک الگوی جامع برای ارزیابی سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار با تأکید بر حفظ بقا و اهمیت سازمانها در تعامل با محیط است. از این رو، بیشتر از رویکرد توصیفی و کیفی برای این مسئله بهره گرفته شده است و پس از مطالعه در زمینهی مدیریت فرآیند کسبوکار برای رسیدن به هدف مورد نظر، یعنی ارزیابی سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار، از طریق مطالعات کتابخانهای، اینترنت، مقالات و محیط داخلی برخی نرمافزارهای در دسترس، به ارائه مدلی جامع از شاخصهای مورد نظر و ارائهی مدلی به کمک شبکه عصبی چند لایه، برای ارزیابی BPMSهای سازمانی پرداخته شده است. پس از آن برای استفاده از شاخصها، 10 نرمافزار فعال در زمینهی BPM را انتخاب کرده و به بررسی و مقایسهی آنها پرداختیم.
محتویات تحقیق
به منظور تحقق اهداف تحقیق، این پایاننامه در 5 فصل تدوین شدهاست. این 5 فصل عبارتند از:
1-11-1- فصل اول: کلیات تحقیق
شرح مختصری از روند مطالعات در حوزهی مدیریت فرآیند کسبوکار و ضرورتهای پرداختن به آن، در ادامهی مسیر این مطالعات در فصل اول در دستور کار قرار گرفت. این فصل مقدمهی ورود به بحث سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار در این مطالعه است.
1-11-2- فصل دوم: ادبیات موضوعی و پیشینهی تحقیق
در این فصل به بیان اصطلاحات و واژگان مورد استفاده در ادبیات مدیریت فرآیند کسبوکار و مفاهیم مرتبط با آن پرداخته شدهاست. در این مسیر مطالعات و تحقیقاتی که در گذشته در این زمینه انجام شده است تشریح میشود.
1-11-3- فصل سوم: روش تحقیق
این فصل شاخصهای مختلف در زمینهی مدیریت فرآیند کسبوکار را شرح میدهد. بر این اساس شاخصهای مورد بررسی که طبقهبندی شدهاند، و با بیان الگوی جامعی قابلیتهای نرمافزارها تشریح میشوند. در ادامه، با ارائهی یک مدل در شبکه عصبی مصنوعی چند لایه اهمیت این موضوع بیان میشود. به این ترتیب از جنبههای مختلف روش تحقیق در این مطالعه پردهبرداری میشود.
1-11-4- فصل چهارم: نتایج تحقیق
این فصل به بررسی چند نرم افزار فعال در زمینهی مدیریت فرآیند کسبوکار و بیان ویژگیها و قابلیتهای آنها و ارائهی نتایج حاصل از آن بررسیها، میپردازد.
1-11-5- فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات
در این فصل، نتایج بهکارگیری رویکرد ارائه شده در مدیریت فرآیند کسبوکار و پیادهسازی سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار در نرمافزارهای مورد بررسی، بحث میشود و پیشنهاداتی برای پژوهشهای آینده ارائه خواهد شد.
فصل دوم
ادبیات موضوعی و
پیشینهی پژوهشی
2-1- مقدمه
در سالهای اخیر، رویارویی کسبوکارها با چالش تغییرات سریع محیطی، موجب شده است که فرآیندها به دلیل ارتباطات متقابل مؤلفههای داخلیشان و تأثیرات متقابل خود با محیط، پیچیدگی بسیاری را نشان دهند. بنابراین، سازمانها برای وفق یافتن با محیطهای پیچیدهی امروزی به قابلیتهای مدیریت فرآیند کسبوکار توجه بیشتری نشان میدهند. عموماً، مدیریت فرآیند کسبوکار، به مفهوم توسعهی موارد کاربردی کسبوکار، که مستقیماً منطق اجرایی فرآیندهای زیر بنایی را دنبال میکنند، مطرح شده است [2]. سازمانها به تجربه آموختهاند که مدیریت فرآیند کسبوکار، سرمایهگذاری قویای در رویارویی سریع با تغییرات محیطی است. مدیریت فرآیند کسبوکار با داشتن الگوهای متعدد مورد نیاز سازمانها، روشی یکپارچه و نظاممند را برای طراحی، اجرا و مدیریت فرآیند کسبوکار سازمانها ارائه مینماید. در هر یک از فرآیندها، افراد و سامانهها نقش دارند. با توجه به این که سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار بستری را فراهم میآورد تا انجام کلیهی فرآیندها در سازمان به صورت خودکار درآیند، همهی راهها در حال منتهی شدن به سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار به عنوان هستهی اصلی سیستمهای سازمانی جهت بهبود عملکرد سازمانها میباشد [1]. عملکرد رایج سازمان بستگی به توانایی مجموع فرآیند کسبوکار، در دستیابی به اهداف اساسی آن سازمان دارد. عملکرد درازمدت سازمان بستگی به توانایی مدیریت در تطبیق با تغییرات بیرونی همچون چرخهی حیات محصول، رقبای جدید و انواع تغییرات محیطی دارد [11].
در اين خصوص، ديدگاه موجود اين است که مديريت عملکرد يکي از اجزاي ضروري در بهکارگيري مديريت فرآيند کسبوکار است. مديريت فرآيند کسبوکار بر مديريت منابع و يک سلسله از سيستمهاي ارزيابي متکي است که چنين سيستمهایي تنظيم اهداف، کنترل جريانها و انجام اقدامات اصلاحي را ميسر ميسازند. کاربرد مديريت فرآیند کسبوکار از طريق مديريت صحيح عملکرد موجب توسعه و رشد سازمان ميشود]4[.
2-2- مدیریت فرآیند کسب وکار
سازمانها را میتوان به دوگونهی سنتی و مدرن تقسیمبندی نمود. سازمانهای سنتی با ساختارهای سلسه مراتبی، از طریق چارتهای سازمانی مورد طراحی قرار میگرفتند و واحدهای عمودی، که عموماً در قالب معاونتها ومدیریتها تفکیک میشدند، هدف و وظیفه مشخصی را دنبال مینمودند. سازمانهای مدرن با این ایده که کسبوکار میتواند به شکل فرآیندی ترسیم شود و بهبود فرآیند برابر با بهبود کسبوکار است، ایده جدیدی است که در اواخر قرن اخیر به طور جدی مطرح گردید.
ساختار سازمانها بهصورت بخشهای عمودی میتواند افراد و فعالیتهای مرتبط با آنان را مدیریت و کنترل نماید. از این رو خدمترسانی و خروجی سازمان در اثر تعامل و ارتباط بین چند بخش عمودی محقق میشود. ساختار عمودی و سلسله مراتبی سازمان نمیتواند، نظارت و دید همهجانبهای داشته باشد و مدیریت فعالیتهای هر بخش فقط توسط مدیریت آن بخش قابل بررسی و گزارشدهی خواهد بود و اطلاعات به صورت عمودی و جزیرهای در میآیند. اما در سازمانهای فرآیند محور، فرآیندها در سطح سازمان تعریف شده و از واحدهای عمودی عبور مینمایند و فعالیتها در مرکز فرآیندها قرار میگیرند. از این رو وظیفه مدیریت بخشهای عمودی صرفأ معطوف به مدیریت افراد و اجرای فرآیندهاست. مالکین فرآیندها درک صحیحی از فرآیندهایشان از ابتدا تا انتها دارند و براساس شاخصهای تعریف شده در فرآیندها به ارزیابی آنها میپردازند. سيستم مديريت عملکرد بهعنوان يکي از مهمترين وظايف مديريت سازمان شناخته ميشود و معمولاً سازمانها و خصوصاً شرکتهاي توليدي در عين جاريسازي آن، نتايج شفاف و مدوني از اجراي سيستم مديريت عملکرد ندارند. انجام صحيح و اصولي مديريت عملکرد استراتژيک بر بهسازي و افزايش توانمندي نيروي انساني پوشيده نيست. نيروي انساني بهعنوان بزرگترين سرمايه يک سازمان همواره مورد توجه هر سازمان میباشد.
مدیریت فرآیند کسبوکار شاخهای از علم مدیریت است که روندی سیستماتیک را با رویکردی ساختاریافته دنبال میکند و برای حمایت از فرآیندهای صریح مدیریت، از روشها، تکنیک و ابزار، منابع انسانی، سازمانها، برنامههای کاربردی، اسناد و دیگر منابع اطلاعاتی برای رسیدن به اهداف سازمان استفاده میکند ]12،13 [.
پیدایش این ایده به دوره فردریک تیلور باز میگردد. ایدهی BPM، زاییدهی تلاش تیلور و همکارانش در سال 1880 برای توسعهی مهندسی صنعتی پیشرفته است. در آن زمان بعد از وقوع انقلاب صنعتی دوم و در خلال جنگ جهانی اول، تیلور مفهوم مدیریت علمی را پایهگذاری نمود، تا با ایجاد تخصصیسازی بین کارکنان و کارگران، مفاهیم اولیهی بهینهسازی را به وجود آورده باشد و این تخصصیسازی از طریق تقسیمات کاری بین کارکنان به وجود آمد]14[. جهش بعدی BPM، ترکیبی از ایدهی تیلور با کنترل فرآیند آماری که در سال 1986 توسط شوارت، دمینگو جوران طرحریزی شد. این نگارش از مدیریت فرآیند شامل اندازهگیری و محدودیتهای نوسانات فرآیند و بهبود مستمر به جای بهبود مقطعی بود و به کارکنان اجازه میداد تا بتوانند فرآیندهای خود را بهبود بخشند.
سال 1980، دوران آغاز ایجاد تفکر فرآیندی در سازمانها بود و از جمله کسانی که این مهم را دنبال میکردند آقای همر، در جریان فرآیند خرید کارخانه ماشینسازی فرد بود. در سال 1990، با ایجاد رویکرد مهندسی مجدد کسبوکار، تغییرات اساسی و پایهای در زمینهی ایجاد تغییر و تحول در سازمانها به وجود آمد. در واقع سازمانها با تکیه بر اصول مهندسی مجدد، این رسالت را دنبال میکردند که تنها راه بهبود بخشیدن به وضعیت موجود سازمان، طراحی مجدد و بنیادین فرآیندهای کسبوکار برای دستیابی به بهبودهای ریشهای در شاخصهای اصلی عملکرد نظیر هزینه، کیفیت، خدمات و سرعت است]14[. در واقع مهندسی مجدد کسبوکار، تکنولوژی را به عنوان یک عامل کلیدی در مدیریت فرآیندها و تغییرات فرآیندی معرفی میکند]15[.
مدیریت فرآیند کسبوکار، دیدگاههای جدید کسبوکار و اهداف سطح بالای کسبوکار را جایگزین دیدگاه سنتی میکند که مبتنی بر سیستمها و واحدهای وظیفهای جدا از هم است و در قالب یک پایگاه فنآوری، مجموعهای از نرمافزارهای موردنیاز برای بهینهسازی عملکرد را ارائه میدهد، اهداف انتزاعی عملکرد را بهصورت عینی درمیآورد، آنها را با دادههای فرآیند پیوند میزند، فعالیت های فرآیند را خودکار کرده و بر آنها نظارت میکند و نهایتاً، سکویی برای چابکسازی و بهبود عملکرد سازمان فراهم میآورد. مدیریت فرآیند کسبوکار را میتوان، حمایت از فرآیندهای کسبوکار با استفاده از روشها، تکنیکها و نرمافزارهایی برای طراحی، تصویب، کنترل، و تجزیهوتحلیل فرآیندهای عملیاتی که شامل انسانها، سازمانها، برنامههای کاربردی، اسناد و دیگر منابع اطلاعات، تعریف کرد]12،16،17[. در واقع مدیریت فرآیند کسبوکار، در نتیجهی همگرایی بسیاری از روندها مانند مدلسازی فرآیند کسبوکار، مدیریت کیفیت، مدیریت تغییر، محاسبات توزیع شده، مدیریت گردش کار و مهندسی مجدد کسبوکار است به وجود آمده است]12،18[.
2-2-1 تعاریف مختلف در خصوص BPM
فرآیند کسبوکار مجموعهای هماهنگ، کامل و پویا میباشد که از همکاری و تعاملات و فعالیتهای افراد یک سازمان در جهت ارائهی ارزش به مشتریان انجام میشود]18[. شرکت گارتنر، مدیریت فرآیند کسبوکار را طراحی، اجرا و بهبود فعالیتهای بین وظیفهای که اشخاص، سیستمهای اطلاعاتی و شرکای تجاری را به هم پیوند میدهد، تعریف میکند]19[.
انجمن متخصصین BPM، مدیریت فرآیندهای کسبوکار را یک رویکرد منظم برای شناسایی، طراحی، اجرا، مستند سازی، پایش، کنترل و اندازه گیری فرآیندهای دستی و خودکار کسبوکار ، برای دستیابی به نتایج هدفگذاری شده، سازگار با اهداف استراتژیک سازمان معرفی مینماید. مدیریت فرآیند شامل تعیین، تجزیهو تحلیل، اندازهگیری و بهبود مستمر فرآیندها از طریق مشارکت تمامی فرآیندهاست. مدیریت فرآیند، از طریق درگیر کردن مدیریت و کارکنان تمامی سطوح سازمانی در فرآیندها، ایجاد میشود. مدیریت فرآیند نهتنها شامل مستندسازی فرآیندها و مشتریگرایی میشود، بلکه در برگیرندهی شناسایی و اولویت بندی فرآیندهای سازمان، انطباق فرآیندها با راهبرد سازمان و کنترل فرآیندها به کمک شاخصهای اندازهگیری است. در نهایت، بهبود مستمر فرآیندها به همراه اندازهگیری فرآیندها، سازمان را به سمت مدیریت فرآیند هدایت خواهد کرد که نتیجهی آن بهبود فعالیتهای تجاری سازمان خواهد بود[2].
طبق گزارش تحقيقاتي گارتنر در سال 2007 ، ديدگاه برتر در مديريت سازمانها، مديريت فرآيندهاي كسبوكار است. نگاهي كلي به رويكرد جهاني، حاكي از آن است كه بسياري از سازمانها در حال آمادهسازي خود براي پيادهسازي نرمافزارهای BPMS هستند [20]. تحقیقات گارتنر عنوان میکند که بازارBPMS، دومین میانافزار یکپارچهای است که در بخشبندی بازار به سرعت در حال رشد میباشد و تخمین میزند که بازار BPMS، دارای نرخ رشد مرکب سالانه بیش از 24 درصد از سال 2006 تا 2011 است [21]. همچنین طبق گزارشهای حاصل از پژوهشهای تیم تحقیقاتی گارتنر در سال 2005، مدیریت فرآیند کسبوکار در اولویت اول در انتخاب سیستمهای مدیریتی قرار دارد و قابلیتهای موجود در این نوع سیستمها از چالشهای بزرگ پیش روی مدیران میباشد ]22.[
سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار بر اساس توسعه در دو حوزهی فنآوری اطلاعات و کسبوکار بنیان نهاده شده است. مهمترين قسمتها در حوزهی كسبوکار، مديريت كيفيت فراگير و مهندسي مجدد كسب و كار است. در حوزهی فنآوری اطلاعات انواع مختلف سيستمهاي اطلاعاتي مانند برنامهریزی منابع سازمان، سيستمهاي مديريت جريان كار، سیستمهاي برنامهريزي پيشرفته و …بر روي سيستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار تأثير ميگذارند. همراه با اين پيشرفت كلي، BPM در ابتدا به عنوان خودكار كنندهی فرآيندهاي داخلي شركت عمل میکند، سپس از طريق ديجيتالي كردن زنجيرهی تأمين، خارجي محور میشود [20]. بعضی از محققین بر این عقیده هستند که مدیریت فرآیند کسبوکار، سیستم محدودی است که با ادغام محیط درونی سازمان با گروههای محدودی از ذینفعان به فعالیت میپردازد، حال آن که برخی دیگر بر این عقیده استوار هستند که مدیریت فرآیند کسبو کار، سیستمی با دامنه فعالیت بسیار گسترده و عواملی چون فرهنگ، دولت و عوامل استراتژیک بینالمللی بر روی آن تأثیر مستقیم یا گاهاً غیر مستقیم دارد ]23[.
سیستمهاي BPMS تنها ابزار مبتنی بر فنآوري اطلاعات هستند که بخشی از چرخهی مدیریت فرآیندهاي کسبوکار را اجرا میکنند. بخش دیگري از این چرخه مبتنی بر تئوریهاي مدیریتی و فرآیندي از جمله: انتخاب شاخصهای کلیدي براي ارزیابی فرآیندها، تعیین اولویت استراتژیک فرآیندها براي پیادهسازی ، تعیین مکانیزمهای اصلاح و یا تغییر فرآیندها و مرتبط نمودن شاخصهای کارایی با اهداف سازمانی میشود [3].
براساس رویکردهای نظری، مدیریت فرآیند کسبوکار با دارا بودن قابلیتهای پویا، فرآیندهای کسبوکار موجود در سازمان را ادغام کرده و آنها را با محیط سازمانی یکپارچه میکند ]24،25[.
مديريت فرآيند کسبوکار نوعی مديريت تغيير و روششناسی استقرار سيستم است که به درک و مديريت مستمر فرآيندهای کسبوکار کمک میکند. روششناسی مديريت فرآيندهای کسبوکار بر فرضيات زير استوار است [26] :
فرآيندهای کسبوکار هميشه در حال تغيير هستند.
فرآيندها با هم تقاطع دارند.
فرآيندها ميان سازمانهای متعدد و اشخاص ذينفع جريان دارد.
ساختار مدیریت فرآیند کسبوکار يک ساختارافقی است و در کل سازمان به کارگرفته میشود، چراکه فرآيندها به هم وابستهاند. مدیریت فرآیندهای کسبوکار از چهار حوزهی زیر پشتيبانی میکند[26] :
افراد که شامل کارمندان ، مشتریان و فروشندگان هستند.
فرآیندها که وظایف هماهنگی سلسله مراتبی در عرض سازمان را دارند.
اطلاعات که شامل بانک اطلاعاتی ساختيافته با دادههای بدون ساختار مشخص، هستند.
سيستمها که شامل بستههای نرمافزاری و نرمافزارهای سفارشی هستند (شکل 2-1).
شکل2-1- چهار حوزهی مورد پشتیبانی توسط مدیریت فرآیند کسبوکار [26]
2-2-2 هدف مدیریت فرآیند کسبوکار
مديريت فرآيند كسبوکار يك فنآوري نوظهور است كه هدفش ارائهی راهحلهاي نرم افزاري براي دستيابي به خودكارسازي و استاندارد كردن فرآيندها ميباشد. مدیریت فرآیند کسبوکار به دليل قابليتي كه در كاهش عمدهی فاصله بين اهداف راهبردي كسبوكار شركت، و پيادهسازي راهحلهاي نرم افزاري دارد با توليد و به كاراندازي سنتي نرمافزار در سازمانهاي بزرگ متفاوت است [20]. هدف مدیریت فرآیند کسبوکار، مدیریت فرآیندها در سازمان و ارائهی ابزاری برای بهبود فرآیندها در گذشت زمان میباشد. فرآیندهای بهتر، کاهش هزینه و افزایش درآمد در سازمان، ایجاد انگیزه در کارمندان و رضایت بیشتر در مشتریان را باعث میشود که هدف نهایی مدیریت فرآیند کسبوکار، به عنوان یک رویکرد در سازمانها است. BPM یک تلاش گروهی بین واحدهای کسبوکار و دنیای فنآوری اطلاعات است و این تلاش الگوی جدیدی از فرآیندهای کسبوکار را به وجود میآورد [27].
2-2-3 روند تكامل سيستمهاي مديريت فرآيند كسب وكار [11]:
تاكنون، چهار نسل از سيستمهاي اطلاعاتي به وجود آمدهاند :
نسل اول: نرمافزارهاي منفرد
نرمافزارهاي تك كاربره و منفرد، مدت زمان زيادي جهت پشتيباني از فرآيندهاي سازماني شركتها به كار گرفته شدهاند. تا حدود سال 1990 پشتيباني از فرآيندهاي كاري به طور معمول توسط اين برنامههاي كاربردي انجام ميشد، به طوريكه امروزه از آنها بهعنوان نرمافزارهاي سنتي و قديمي ياد ميشود؛ اما، اين نرم افزارها احتياجات جديدی از قبيل قابليت انعطافپذیری و تغيير سريع و شفافيت را برآورده نميسازند .
نسل دوم: سيستمهای برنامهریزی منابع سازمان
بعد از دهه 1990 بستههاي نرمافزاری مانند: ERP oracle financials ,People soft ,SAP ، به عنوان نرمافزارهاي مديريت فروش، معرفي شدند که ميتوانند تعداد زيادي و يا حتي اكثر احتياجات شركتها را برآورده كنند. اين سيستمها قرار بود قابل اطمينان و كارا، با قابليت انعطاف، سريع و شفاف باشند. اما در عمل سيستمهايERP، هيچ كدام از قابليتهاي وضوح و قابليت انعطاف سريع را برآورده نكردند؛ مضاف بر اينكه به دليل هزينهی زياد پيادهسازي سيستمهاي متفاوت نرم افزاريERP،عملكرد آنها را در مواجهه با فرآيندهاي كاري متوقف شد.
نسل سوم: سيستمهاي مدیریت گردش کار
سيستمهاي گردش كار يكي از راهحل هاي ديگري است كه تاكنون ارائه شده است. اين سيستمها از فرآيندهاي دفتري استاتيك پشتيباني ميكنند. اين نرم افزارها قابليت تغيير و بهروزرساني سريعي دارند، اما محدوديت اصلي آنها عدم يكپارچهسازي آنها است. همچنين پيادهسازي آن بر مبناي جريان كار وابسته به كسبوكاراست، كه براي انجام آن به وجود آمدهاند و بهراحتي قابل بهكارگيري در مورد مشتريان يا تأمينكنندگان و شركتهاي تجاري ديگر نیستند.
نسل چهارم: سيستمهاي مديريت فرآيندهاي كسبوكار
همهی راهها در حال منتهي شدن به سيستم مديريت فرآيندهاي سازماني به عنوان هستهی سيستمهاي سازماني آينده هستند. هدف اصلي آنها هماهنگ كردن فرآيندها با كار ديگران است و شعار اصلي آنها اين است كه جزئي از سيستم يا افراد آنها باشيم. اين سيستمها كه از سال 2005 به بعد در حال فراگير شدن هستند؛ اكثراً مبتني بر تكنولوژي و پروتكلهاي معماري سرويسگرا هستند .دلیل استفاده از معماری سرویسگرا قابلیت بالای انعطافپذیری و استفادهی مجدد این معماری است که در مباحث مدیریت فرآیندهای کاری مورد نیاز است.
2-2-4 علل رويكرد سازمانها به مديريت فرآيندهاي كسبوكار]27[:
مستندسازي و تعريف فرآيندها: استانداردهايي مانند BPMNامكان مستندسازي فرآيندها را فراهم مينمايد. خودكارسازي اجراي فرآيندها با BPM منجر به استفاده از تمام قوانين و منطقهاي تجاري سازمان خواهد شد.
شناسايي فرصتها و بهبود فرآيندها: معيارهايي براي اندازهگيري هزينهی فرآيندها و زمان اجرا فراهم ميكند.
حذف فعاليتهاي غيرضروري: در سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار به كمك مدلسازي فرآيندها، سازمانها ميتوانند فرصتي براي حذف كارهاي غيرضروري داشته باشند.
كنترل كارايي فرآيندهاي در حال اجرا: به کمک ابزارهاي نظارتي موجود در سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار امكان نظارت وضعيت فرآیندها ممكن ميشود، در نتيجه اين كنترل باعث ثبات و سازگاري فرآيندها براي رسيدن به كيفيت بيشتر و بهينه كردن آنها براي كارآیي بيشتر ميشود.
همكاري مشتريها و شركا در فرآيندهاي تجاری: امكان همكاري مشتريان و شركا در خارج از سازمان فراهم ميشود و براي فرآيندهايي كه در خارج از محدودهی سازمان قرار دارند؛ بسيار كاربردي خواهد بود.
كاهش منابع موردنياز: سازمانها به افراد و منابع بسياري جهت دستیابی به اهداف سازمانی نياز دارند. مدیریت فرآیند کسبوکار ميتواند تعداد منابع موردنياز براي يك فرآيند را كاهش دهد.
افزايش هماهنگی: هماهنگي بين بخشهاي مختلف يك سازمان از بعد جغرافيايي را میتواند بهبود بخشد.
افزايش سرعت اجراي سيكل فرآيندها: مدیریت فرآیند کسبوکار، با كاهش زمان اجراي فرآيندها و امكان اجراي موازي آنها سرعت كسبوكار را بهبود میبخشد.
چابكي سازمان: BPM، اين امكان را براي سازمانها فراهم ميكند كه در صورت تغيير شرايط بهراحتي بتوانند تغييرات را در فرآيندها اعمال نمايند. به اين ترتيب، به حفظ موقعيت سازمان در بازار رقابتي كمك مينمايد.
افزايش رضايتمندي مشتری: با كاهش زمان اجرا و اطيمنان از درستي فرآیندها باعث ميشود كه مشتريان سريعتر و آسانتر به نيازمنديهاي خود دست یابند.
افزايش بهرهوري فرآيندها: مدیریت فرآیند کسبوکار منجر به افزایش کارایی با صرف منابع کمتر میشود.
سرعت در بازار: هنگامی که یک ایده یا محصول جدید وارد بازار میشود، مدیریت فرآیند کسبوکار عاملی است که میتواند سازمان را به سمت رهبر بودن سوق دهد.
دستیابی به انطباق: مواجه شدن با پیچیدگیها و قوانین، میتواند بسیار پرهزینه و وقتگیر باشد. با استفاده از مدیریت فرآیند کسبوکار میتوان این هزینهها را تحت کنترل نگه داشت.
تسریع نوآوری: سازمانها به محیط کسبوکاری نیاز دارند که نهتنها تشویق به نوآوری در آن انجام میشود، بلکه نوآوری بخش طبیعی از عملیات روزانه سازمان است.
2-2-5- مزایای دیگر مدیریت فرآیند کسبوکار:
از دیگر مزایای مدیریت فرآیند کسبوکار در سازمان می توان به موارد زیر اشاره کرد]27:[
نظارت بهتر بر عمليات كسبوکار
بازگشت سريع سرمايه
دستیابی به بازار جهانی
امکان شناسايی و اصلاح فرآيندها
بهبود فرآيندهای ارتباطی
باز خورد سريع
شناسايی گلوگاهها
بهبود مداوم
تسهيل تغييرات و هماهنگی با شرايط جديد
ايجاد مبانی تعريف سياستگذاری
يکپارچهسازی فرآيندها و خدمات
تهيه گزارشها و تحليل اجرايی و مديريتی
افزايش رضايت مشتری
اولويتدهی مؤثر
سرعت بخشیدن به تصميمگيری
توسعهی فنآوری و تکنولوژی
بلوغ سازمان
2-2-6 موانع پیادهسازی مدیریت فرآیند کسبوکار در سازمانها ]27[:
تغییر فرهنگ سازمان،
عدم آشنایی با مشکلات مربوط به طراحی فرآیندها،
عدم استفاده از نظرات کاربران سیستم به هنگام انتخاب نرمافزار،
نیاز مستمر BPM به پشتیبانی و مدیریت و ارزیابی فرآیندها.
2-3- چرخهی حیات مدیریت فرآیند کسبوکار
مدیریت فرآیندهای کسبوکار، فرآيندي منطقي براي مديريت کسبوکار و تغييرات آن است. هر فرآيند بايستی با توجه به وضع مطلوب پياده شود و سپس در طول زمان ميتوان فرآيند مورد نظر را بهبود بخشید. اين روال ممكن است بارها در مورد هريك از فرآيندها اجرا گردد. از اين رو، چرخهی حيات مدیریت فرآیندهای کسبوکار به طور تكرارشونده انجام میشود و درهر تكرار بايد ارزش افزودهاي به فرآيند و منطق کاری آن افزوده گردد (شکل2-2). در ابتدا براي اتوماسيون فرآيندهاي سازماني، بهتر است فرآیندهايي انتخاب شوند که در سازمان محوريت داشته باشند و در افزايش کارايي و کيفيت سرويسدهي به مشتريان مؤثر باشند [26].
شکل2-2- چرخهی حیات مدیریت فرآیند کسبوکار [26]
مرحلهی مدلسازي و طراحي:
در اين مرحله، منطق کسبوکار و فرآيندهاي آن مدل ميشوند. ديدگاه مدیریت فرآیندهای کسبوکار، بر اين مبنا است که در ابتدا لازم نيست فرآيندهاي کسبوکار بهينه گردند، بلكه ميتوان وضعيت موجود را مدل ساخت و بعد با استفاده از مكانيزمهايي که سيستم مدیریت فرآیندهای کسبوکار در اختيار ميگذارد، فرآيندها را بهبود بخشيد و آنها را بهينهتر ساخت. به منظور مدلسازي کامل منطق کسبوکار لازم است قوانين کسبوکار را مدلسازي نمود که اين کار از طريق موتور قوانين کسبوکار ممكن ميگردد. از طريق اين موتور ميتوان قوانين کسبوکار را مدل نمود و در طول زمان، تغييرات لازم را در آنها اعمال کرد؛ بدون آن که نيازي به تغيير در ساير اجزاي کسبوکار باشد.
مرحلهی توسعه و استقرار:
بعد از شناخت و مدلسازي فرآيندهاي کسبوکار، لازم است فرآيندهاي مربوط را به همراه قوانين کسبوکار پيادهسازي نمود و در سازمان مستقر ساخت. کلیهی سيستمهاي قديمي و موروثي از طريق سيستم مدیریت فرآیند کسبوکار بايد به هم متصل و يكپارچه شوند .جدا بودن محل نگهداري قوانين کسبوکار از فرآيندهاي کسبوکار اين امكان را فراهم ميسازد که بتوان مديريت تغييرات قوانين کسبوکار را بدون درگير شدن با تغييرات در فرآيندها به انجام رسانید.
مرحلهی مديريت و تعامل:
پس از استقرار سيستم در سازمان، کاربران مختلف در سازمان ميتوانند فرآيندها را اجرا کنند. در حین اجراي فرآيندها، گروههاي مختلفي از افراد سازمان با توجه به نقشي که در سازمان دارند، با فرآيندها به گونهاي که خاص نقش آنها است، درگير خواهند شد. به عنوان مثال، کاربران کسبوکار بعد از استقرار فرآيندهاي مكانيزه شده در سازمان بايد کارهایی از قبیل تأيید یا رد برخي تصميمات کلیدي و مديريت استثناهاي خارج از استراتژي معمول سازمان را انجام دهند، مديران و ناظران بر اجراي فرآيندها به طور مؤثر و بهينه نظارت کنند و متخصصان فنآوری اطلاعات، بايد فرآيندهاي مكانيزه را از لحاظ تطابق با استانداردهاي مختلف مديريت نمايند.
مرحلهی تحليل و بهينهسازي:
استقرار فرآيندها در سازمان به منزلهی اتمام کار نيست؛ بلكه، از اين پس کاربران حوزهی کسبوکار بايد بتوانند اجراي فرآيندها را بر اساس يك سري از پارامترهاي کلیدي در زمينهی اندازهگيري کارايي فرآيندها، تحليل نمايند و در صورت لزوم، تغييرات لازم را در فرآيندها اعمال کنند تا از اين طريق، کارايي فرآيندها افزايش يابد و هر نوع بهينهسازي مورد نياز در مورد آنها اعمال گردد. به وسيلهی اين قابلیت، کاربران حوزهی کسبوکار میتوانند تصميمگيريهاي مرتبط با فرآيندها را در زمان اجراي سيستم مشخص نمايند و در همانجا آنها را اعمال کنند.
2-4- اجزاء مدیریت فرآیند کسبوکار
مدیریت فرآیند کسبوکار چند ضابطه را در بر میگیرد تا در محیطها و بخشهای متفاوتی در یک سازمان به کار گرفته شود. برخی از این روشها عبارتند از ]9،12 [:
مدلسازی فرآیند کسبوکار:
این روش، فرآیند را در یک قالب گرافیکی تعریف میکند. فرآیندهای مدل شده به طور مستقیم در ضوابط بعدیBPM استفاده میشوند. بنابراين، مدلسازی فرآیند معمولاً به عنوان شروع کار مدیریت فرآیند کسبوکار در نظر گرفته میشود. این مدلها با استفاده از ابزار مدلساز فرآیند تعریف میشوند، که نباید با ابزارهای گرافیکی مانند Visio و PowerPoint اشتباه گرفته شود. مدل بهدست آمده از اشیایی تشکیل شده که با موتورهای مدیریت فرآیند کسبوکار، میتوانند به یکدیگر مرتبط شوند. این مدلها از دیاگرامهای متفاوتی تشکیل میشوند تا ابعاد متفاوتی از سازمان را نمایش دهند. مدلها در یک انبار ساختیافته نگهداری میشوند.
مستندات فرآیند کسبوکار:
این بخش، مکملی است بر دیاگرامهای فرآیندها با استفاده از اشكال گرافيكی، توضیحات عملکردها (آنچه باید انجام شود) و ترتیب کارها. همچنین مستندات بیشتری نیز در رابطه با چگونگی انجام فعالیتهای کسبو کار وجود دارد. مواردی مانند دستورالعمل کار، روالهای کاری استاندارد، قالبهای اصلیو اجزای آموزشی به دیاگرامها اضافه میشوند تا یک فرآیند مستند شده را ایجاد کنند.
گواهی فرآیند کسبوکار:
مراقبت از قابلیت فرآیندها، برای هماهنگی با استانداردهای مستندات صنعتی مانند ISO را شامل میشود. این مورد تأیید میکند که فرآیندها قبل از بهکارگیری در داخل سازمان با روش مناسبی تأیید و گواهی شدهاند.
همکاری فرآیند کسبوکار:
از یک سو فرآیندها را در اینترانت یا اکسترانت در اختيار ميگذارد و از سوی دیگر به کاربران این امکان را میدهد تا از دانش چگونگی انجام فرآیندها استفاده کنند و از طریق همکاری کاربر و کار، تولید را بهبود بخشند. این بخش از BPM ، نه تنها فرآیندهای مستند شده و آماده برای کلیهی کارمندان و بخشها را تهیه میکند، بلکه با فراهم کردن کارکردهایي براي همکاری کارمندان به آنها این امکان را میدهد که پروژهها، کارها و تراکنشها را در یک کار تیمی مدیریت کنند. به این ترتیب مدیریت دانش را درسطح کل سازمان توسعه میدهند.
سازگاری فرآیند کسبوکار:
فرآیندها را برای تنظیمات داخلی و خارجی آماده میکنند. یکپارچه ساختن فرآیندهای موجود در BPMS با سایر نرمافزارهای سازمان هزینههای عملیاتی را کاهش میدهد. فرآیندهایی که گواهی شدهاند، براي انجام مميزي و دريافت گواهي مورد استفاده قرار میگیرند.
بهینهسازی فرآیندهای کسبوکار:
این ضابطه، مسئول بهبود مستمر فرآیندها است و شامل ابزارهایی برای تعیین کارایی فرآیند واقعی در برابر استانداردهای داخلی و شاخصهای صنعتی است. قابلیت تحلیل کمیِ یکپارچه نیز برای تشخیص گلوگاهها و تخمین زمانهای توان عملیاتی و امکان کاهش هزینه در این ضابطه به کار میرود. این تحلیل کمی معمولاً شامل یک موتور شبیهساز، برای تحلیل هاي "اگر ... چه می شود؟" است.
اتوماسیون فرآیند کسبوکار:
وظیفهی این ضابطه، یکپارچگی کاربرها، فرآیندها و نرمافزارهای کاربردی مربوطه است. با استفاده از یک موتور مدیریت جریان کار با استفاده از اطلاعات فرآیند BPM، آنگونه که مدل شده است؛ ميتواند برای مسیردهی و اجرای تراکنشهای خودکار بهكار رود. این تراکنشهای خودکار میتواند شامل اجرای کار پیادهسازی شده توسط کار قبلی، برنامهریزی کار تکامل یافته و اعلان کاربر، نظارت در زمان واقعی بر اجرای کار و غیره باشند (شکل 2-3).
شکل 2-3- اجزاء مدیریت فرآیند کسبوکار [12]
2-5- پیشینهی مطالعات در زمینهی مدیریت فرآیند کسبوکار
بنا به نظر آلست و همکاران (2003)، مدیریت فرآیند کسبوکار توسعهیافتهی مدیریت گردش کار میباشد، که در دههی نود آغاز شد و شامل پشتیبانی فرآیندهای کسبوکار با به کارگیری متدها، تکنیکها و نرمافزارهای طراحی میباشد و تصویب، کنترل و تحلیل فرآیندهای عملیاتی، افراد، سازمانها، برنامههای کاربردی و مستندات را امکانپذیر میسازد [28].
بنا به نظر اسمیت و فینگر (2007)، هدف اصلی مدیریت فرآیند کسبوکار افزایش توانایی سازمانها برای پاسخگویی سریع به تغییرات محیط میباشد. فنآوری اطلاعات، نقش بزرگی در پشتیبانی و کنترل فرآیندهای کسبوکار امروزی بازی میکند و کنترل فرآیندها را به کسبوکار و کنترل سیستمها را به فنآوری اطلاعات باز میگرداند. مدیریت فرآیند کسبوکار مسیر مستقیمی را از تحلیل و طراحی فرآیندها تا پیادهسازی و استقرار آنها طی میکند [2].
شمس و مهجوریان در مقالهی " مدل وابستگی میان مدیریت فرآیندهای کسبوکار با معماری سرویس گرا" برای مدل تعامل BPM و SOA دو الگوي مختلف ارائه دادهاند. در الگوي اول معماري سرویسگرا به عنوان چارچوبی گسترده، هم در کسبوکار و هم در فنآوري اطلاعات مطرح میشود که دربردارندهی BPM نیز هست. اما در الگوي دوم BPM به عنوان رهیافتی در لایهی کسبوکار سازمان که هدفش کنترل و بهینهسازي فرآیندها است، ترسیم میشود که از SOA، تنها به عنوان فنآوري پشتیبان کننده استفاده میکند، هدف این مقاله تدوین ویژگی و حوزهی کاربرد هر کدام از این دو الگو است [3].
وحیدی (1389)، در پایاننامهی خود با عنوان "ارائهی مدل یکپارچه برای مدیریت فرآیند کسبوکار با رویکرد معماری سرویسگرا" خاطرنشان میکند که با توجه به ماهیت مدیریت فرآیند کسبوکار و معماری سرویسگرا که هر دو رویکردی بادید فنآوری دارند میتوانند مکمل یکدیگر باشند. زیرا مدیریت فرآیند کسبوکار درک عمیقی از فرآیندها را ایجاد میکند. همچنین تکنولوژیهای مطرح در مدیریت فرآیند کسبوکار میتوانند هماهنگسازی اجرای فرآیندها را از طریق سرویسهای معماری سرویسگرا انجام دهند. البته از سوی دیگر، فشارهای هزینه و رقابت بین سازمانی باعث شده است که سازمانها به سمت ایجاد مدیریت فرآیند کسبوکار ساده و سازگار با توان بالا حرکت کنند. در این تحقیق از چرخهی عمر معماری سرویسگرا و مدیریت فرآیند کسبوکار و لایههای درگیر ارتباطی آنان برای ارائهی یک مدل یکپارچه استفاده میشود [2].
صفر زاده و قریشی (1390)، در مقالهی " نقش بهکارگیری سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار در بهبود عملکرد سازمانها" بیانگر این موضوع هستند که مدیریت فرآیند کسبوکار با داشتن الگوهای متعدد مورد نیاز سازمانها، روشی یکپارچه و نظاممند را برای طراحی، اجرا و مدیریت فرآیندهای کسبوکار سازمانها ارائه مینماید. با توجه به این که سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار بستری را فراهم میآورد تا انجام کلیهی فرآیندها در سازمان به صورت خودکار درآیند، همهی راهها در حال منتهی شدن به سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار به عنوان هستهی اصلی سیستمهای سازمانی جهت بهبود عملکرد سازمانها است. در این مقاله انواع دادههای مربوط به یک فرآیند عنوان شده و سپس، یک مدل یکپارچه برای هماهنگی این دادهها با مدیریت فرآیند کسب و کار بیان میگردد و به بررسی همسوسازی مدیریت فرآیند کسبوکار و مدیریت راهبردی پرداخته میشود، زیرا تدوین راهبرد مناسب و مهمتر از همه پیادهسازی مطلوب آن با استفاده از مدیریت فرآیند، باعث بهبود عملکرد و ارتقاء اثربخشی سازمان شده و موجب رضایت ذینفعان میگردد [1].
کیم و همکاران (2007)، رویکردی جهت ایجاد تغییرات اساسی در محیط پویای کسبوکار، بر اساس الگوهای تغییر در مدیریت فرآیند کسبوکار ارائه میدهد. بر این اساس الگوهای تغییر در مدیریت فرآیند کسبوکار را مبنی بر الگوهای گردش کار شناسایی میکند. با توجه به افزایش انعطافپذیری اجرا و پیادهسازی فرآیندهای گوناگون ، مکانیسمی جهت کوتاه کردن زمان اجرای فرآیندها در این تحقیق، طراحی کردهاند. مکانیسم ارائه شده، با هدف حمایت از انتخاب نسخههای فرآیندهای پویا انجام شده است. لذا، این مقاله کمک مؤثری به مدیریت تغییرات فرآیندهای کسبوکار و افزایش انعطاف پذیری BPMS در سازمان مینماید ]29[.
طبق نظر گران و همکاران (2007)، برای ساخت مدلهای فرآیند کسبوکار، تحلیلگران فرآیند کسبوکار معمولأ از زبانهای گرافیکی مانند BPMN و UML استفاده میکنند. یکی از اهداف این مدلها این است که به عنوان پایهای برای ارتباط بین سهامداران در فرآیند توسعهی نرمافزار استفاده کنند. علاوه بر این، روشهای مهندسی نرمافزار مدل محور مدرن، این پتانسیل را دارند که به طور مستقیم به تولید نرمافزار بپردازند. به این دلایل، کیفیت BPM ها برای موفقیت توسعهی نرمافزار حیاتی است. در این مقاله، در مورد چگونگی به کار بردن مفاهیم قابل مقایسه با برنامه نویسی ساختار یافته BPM ها میپردازد [30].
جانژاک (2011)، در مقالهی خود، شبیهسازی را یک جزء کلیدی در مدیریت فرآیند کسبوکار میداند و عنوان میکند: وسعت قابلیتهای شبیهسازی گسترده است و کاربرد آن هم در طراحی فرآیند و هم در بهبود جریان فرآیند میباشد. قابلیت پیشبینی ابزار شبیهسازی در مدیریت فرآیند کسبوکار، میتواند یکپارچگی منسجمتری را در سیستم ایجاد کند. در حالی که استانداردهای کامل برای تعریف فرآیندهای کسبوکار وجود دارد، استانداردهای لازم برای تعریف پارامترهای شبیهسازی ایجاد نشده است. این مقاله چالشهای موجود در ابزار شبیهسازی را بررسی میکند و چگونگی تعریف استانداردها برای شبیهسازی را ارائه میدهد ]31[.
انواع فرآیندهای کسبوکار، اعم از فرآیندهای گردش کار و فرآیندهای کسبوکار نیمهساختیافتهی انعطافپذیر و روشهای مدلسازی فرآیند کسبوکار توسط ستاونو و همکاران(2013)، بررسی شده است. توسعهی مدلهای فرآیند کسبوکار مبتنی بر دانش اقتصادی، تغییرات استراتژیک شرکتها، طراحی سازمانها و الگوهای چابک سازمانی هستند که نیازمند فنآوری BPMS برای حمایت از کسبوکار با ساختارها و فعالیتهای ضعیف، میباشند [20].
دلگادو (2013)، بر این عقیده است که سازمانها بهسرعت در حال اتخاذ مدیریت فرآیند کسبوکار برای تمرکز بیشتر بر فرآیندهای کسبوکار هستند؛ چراکه آنها عناصر کلیدی در کنترل و بهبود کسبوکار میباشند. اطلاعات فرآیند کسبوکار با تمرکز بر جمعآوری و تجزیهوتحلیل اطلاعات از فرآیندهای کسبوکار و سیستمهای پشتیبان تصمیم، برای کشف فرصتهای توسعهای بنا نهاده شده است [8].
سازمانهای کسبوکار با چالشهای اثر بخشی و کارایی فرآیندهای عملیاتی برای موفقیت در بازارهای رقابتی جهانی مواجه هستند. مندراگون و همکاران (2013)، بر این باورند که برای دستیابی به این هدف، فنآوریBPMS ، برای حمایت از استقرار و نظارت بر محیطهای مدیریت فرآیند کسبوکار در 15 سال گذشته پا به عرصهی وجود گذاشته است. به تدریج، سیستمهای نرمافزاری کسبوکار فرآیندگرا با تنوعبخشی اختصاصی یا روشهای غیراستاندارد موقت توسعه یافتند. بنابراین، برای سیستمهای نرمافزاری کسبوکار فرآیندگرا، در تقابل با انواع دیگر سیستمهای نرمافزاری، دسترسی به ساختار خوب و کامل و روشهای توسعهی استاندارد، هنوز امکان پذیر نیست. این مطالعه به معرفی سیستم متدولوژی توسعه برای سیستمهای نرمافزاری کسبوکار فرآیندگرا بهعنوان یک روش توسعهی ساختاری خوب فراهم شده است [26].
واکا و همکاران (2013)، عنوان میکنند که استفاده از سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار در عرصهی فنآوری اطلاعات برای اتوماسیون کردن فرآیندهای کسبوکار پدیدار شده است. در اکثر موارد، موضوع امنیت به طور پیشفرض نادیده گرفته میشود، از این رو در این سیستمها هزینههای بالقوه و تهدیدهای فاجعه باری برای سازمان ایجاد میشود. بنابراین، انتخاب کنترلهای اولیهی امنیتی باعث کاهش خطرات واقعی و مهم است. در این مقاله با انتخاب یک روش مبتنی بر تجزیهوتحلیل خودکار و انتخاب تنظیمات بهینهی امنیتی، تأمین امنیت سهامداران با ابزارهای خودکار برای انتخاب تنظیمات بهینهی امنیتی فنآوری اطلاعات با توجه به طیف وسیعی از حالات فرآیند کسبوکار و سازمانی چند معیاره بیان میشود [32].
2-6- سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار
یک سیستم نرمافزار عمومی است که با طراحی و مدلسازی شفاف فرآیندها برای توانمندسازی و مدیریت عملیاتی فرآیندهای کسبوکار به وجود آمده است [16]. سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار، بستری را فراهم میآورد تا بهوسیلهی آن انجام رویههای سازمانی و گردش کار سازمان، بر اساس فرآیندها، به صورت کاملاً نظاممند و خودکار درآید. درواقع سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار، مجموعهای از نرمافزارهای کاربردی میباشد که قادر به مدلسازی، اجرا، نظارت فنی و عملیاتی (به نمایندگی کاربران) در فرآیندهای کسبوکار است و اجرای قواعد کسبوکار را بر اساس ادغام و قابلیتهای سیستمهای اطلاعاتی موجود و سیستمهای اطلاعاتی جدید برعهده دارد و دادهها را از طریق خدمات، هماهنگ و یکپارچه میکند[33].
با استفاده از این سیستم، مدیران و برنامهریزان سازمانی میتوانند فرآیندهای اجرایی سازمان را مطابق نظر خود تعریف نموده و در هر زمان تغییر دهند. مسئولان اجرای فرآیندها در مورد نحوهی اجرای فرآیندهای تحت مسئولیت خود، اطلاعات کامل و بهروز را دریافت نموده و در هر لحظه میتوانند بر روند اجرای هر یک از فرآیندها تأثیر گذارند. مدیران سازمان، نظارت دقیقی بر روند اجرای روال های جاری در سازمان خود داشته و گزارشهای آماری ارائه شده توسط این سیستم، اطلاعات با ارزشی را در جهت بازمهندسی فرآیندهای کاری و تجاری سازمان و بهبود روشها در اختیار میگذارند [1].
هر فرآیند کسبوکار یک سیستم اجتماعی- فنی است که توسط انسان و ماشین مدیریت میشود. ولی BPMSها سیستمهایی کاملاً فنی هستند [11].BPMS ها برنامههایی سیستمساز هستند؛ درواقع بدون نیاز به برنامهنویس و استفاده از کدهای وقتگیر برنامهنویسی (روشهای سنتی برنامه نویسی)، این امکان را برای کاربر ایجاد میکند که سیستم یا برنامه کاربردی را با مکانیزه کردن فرآیندها دریافت نماید [17]. رویکرد BPMS براساس مطلوبیت تدریجی میباشد. بهعبارتی، اگر فرآیندهای وضع موجود در سطح 30 هستند با مهندسی مجدد به 100 رسانده نمیشوند؛ بلکه، با استفاده از BPMSو اجرای فرآیندها در سطح سازمان میتوان به گلوگاهها و نقاط بهبود دست یافت. با این رویکرد وجه افتراق BPMS با معماری سازمانی و مهندسی مجدد مشخص میشود.
در پایان سال 2006، درآمد نرمافزارهای بازارBPMS نزدیک به 7/1 میلیارد دلار آمریکا در سال رسید که مبین ویژگیهای جریان اصلی بازار نرمافزار بود. بازارBPMS همچنین، دومین میانافزار )یک نوع نرم افزار یکپارچه) سریعاً در حال رشد دربخش بندی بازار میباشد. تحقیقات گارتنر تخمین میزند که بازار BPMS بیش از 24 درصد نرخ رشد مرکب سالانه داشته باشد [21،34].
2-6-1- سیستمهای مناسب برای مدیریت فرآیند کسبوکار دارای ویژگیهای زیر میباشند [11]:
اين سيستمها بايد داراي رويكرد و ساختار افقي باشند به جاي رويكرد عمودي – وظيفهاي.
قابليت تغيير و انعطافپذيري بالایی داشته باشند، به دليل تغيير مداوم کسبوکار.
در سطح کل سازمان بهکار گرفته شوند چون فرآيندها به هم وابستهاند.
2-6-2- اهداف اصلی در استفاده از : BPMS
تسهیل درک و ارتباطات انسانی
کمک به بهبود فرآیند
کمک به مدیریت فرآیند
هدایت اتوماتیک فرآیند
اتوماتیکسازی مدیریت اجرایی
اتوماتیکسازی اجرای فرآیند
دستیابی به این اهداف بدون وجود یک مدل، غیر ممکن است. مدلهای قابل اجرا، BPMS را قادر میسازند که تغییرات اتوماتیکی را در فرآیندهای کسبوکار در حوزهی محدود خود، شامل قوانین تصمیمگیری، اولویتهای کنترل نشانههای تغییر و توانایی تشخیص الگوها، ایجاد کند [11].
2-7- مدیریت فرآیند کسبوکار دو رکن اساسی دارد [5]:
مهندسی مجدد فرآیند کسبوکار BPR
بهبود فرآیند کسبوکار BPI
در حال حاضر دیدگاههای متنوع دیگری در ارتباط با تحقق فرآیندمحوری، در سازمانها وجود دارند که از آنها میتوان به BPR وBPI اشاره کرد. اما مزیت اصلی BPM نسبت به سایر دیدگاهها این است که در ابتدا لازم نیست فرآیندهای کسبوکار سازمان بهینه گردند، بلکه میتوان وضعیت موجود را مدل کرد و بعد با استفاده از مکانیزمهایی که این دیدگاه در اختیار میگذارد، فرآیندها را بهبود بخشید و آنها را بهینهتر ساخت.
2-7-1- مهندسی مجدد فرآیند کسبوکار
سازمانها برای ماندگاری در کسبوکار جهان امروز، باید به شکل یک تیم کار کنند و وظایف خود را با شناخت کامل از فرآیندهای میان واحدی به صورت مناسب یکپارچه سازند. مهندسی مجدد در واقع، به وجود آورندهی مزیت رقابتی ماندگار است و بهبودهای اساسی در سازمان ایجاد میکند. تعریفی که همر و چامپی از مهندسی مجدد فرآیند کسبوکار بیان میکنند، این است که مهندسی مجدد، تفکر اصولی و طراحی مجدد بنیادین فرآیندهای کسبوکار برای دستیابی به بهبودهای بنیادین در شاخصهای اصلی عملکرد نظیر هزینه، کیفیت، خدمات و سرعت است [35].
مهندسی مجدد طراحی دوباره و ریشهای فرآیندهای کسبوکار یک شرکت است. مهندسی مجدد نقش عظیمی برای افزایش بهرهوری از طریق کاهش زمان فرآیند، کاهش هزینه، بهبود کیفیت و رضایت مشتری دارد و اغلب، این امر به یک تغییر بنیادی در سازمان نیاز دارد. در واقع دیدگاه مهندسی مجدد فرآیند کسبوکار، یک دیدگاه افراطی جهت بهبود وضعیت سازمان میباشد که با رویکردی بالا به پایین در سطح کل سازمان پیادهسازی میشود. این تکنیک با ریسک بسیار بالایی با هدف کاهش هزینه انجام میشود [15].
2-7-2- بهبود فرآیند کسبوکار:
BPI، رویکردی نظاممند است که هدف آن، کمک به سازمانهاست، تا بتوانند تغییراتی چشمگیر در زمینهی چگونگی انجام کسبوکار، از طریق تعریف مجدد اهداف استراتژیک، همراستاسازی فرآیندها با این اهداف و تعیین روندهای بازار و بهینهسازی خدماتی که برای مشتریان یا ذینفعان ارائه میشود، ایجاد کنند. اصول متعددی در پس بهبود فرآیند کسبوکار وجود دارد که چند مورد از آنها در ادامه آورده شده است:
همراستاسازی مناسب اهداف کسبوکار
بالا بردن ارزش مشتری
تشکیل مالکیت کسبوکار
ساخت نقاط کنترل
باید در نظر داشت که تغییرات باید به طور مستمر اعمال شوند. حتی سیستمهایی که به بهترین نحو مدیریت میشوند هم، ممکن است به مرور زمان با خطا مواجه شوند. فرآیند نوآوری باید همیشه در رأس لیست اولویت های یک کسبوکار باشد.
2-7-3- تفاوت BPM و :BPR
سیستمهایBPM وBPR در سازمان نقشهای یکسانی ندارند؛ چراکهBPR خواستار نابودی رادیکال فرآیندهای کسبوکار موجود است وBPM از فرآیندهای موجود با برنامهریزی عملی، تکرار شونده و افزایشی به وضع مطلوب میرسد [34].
2-8- سیستم مدیریت گردش کاری:
سیستم مدیریت گردش کار، سیستمی تعریف میشود که اجرای گردش کار را تعریف، ایجاد و مدیریت میکند و با استفاده از یک نرمافزار و یک یا چند موتور گردش کار، قادر به تعریف و تفسیر فرآیندها و تعامل با کاربران در گردش کار میباشد و در صورت نیاز، با استفاده از فنآوری اطلاعات ابزارها و برنامههای کاربردی را فراخوانی میکند [16].
2-8-1- معایب سیستم WFM
سیستم گردش کار تنها یک نوع ابزار مسیریابی است که بر جنبههای عملیاتی متمرکز است. در واقع تمرکز آن تنها روی فرآیندهای کاری است نه محتوای فعالیتها و وظایف. یعنی صرفاً انتقال دادهها طبق روالها و قواعد از پیش تعیین شده بدون انجام هیچگونه تجزیهوتحلیلی روی دادهها انجام میشود.
رویکرد وظیفهای دارد؛ نه فرآیندی.
امکان برقراری ارتباط با پایگاههای دادهی سیستمهای دیگر بهراحتی و سادگی امکانپذیر نیست.
همراه سیستم گردش کار، سیستمهای فرمساز و گزارشساز هم باید تهیه شود. چراکه سیستم گردش کار به تنهایی دارای محیط فرمساز و گزارشساز نیست.
قواعد کاری ساده را پوشش میدهد.
یکپارچهسازی آن محدود است.
محیط طراحی فرآیند و فرمها، دارای استاندارد جهانی نیست و برای این عملیات، حتماً، باید از متخصصین خبره برنامهنویس استفاده کرد.
عدم کاربرپسندی محیط طراحی فرآیند به دلیل استفاده از کدنویسیهای طاقتفرسا و زمانبر.
امکان اعمال تغییرات و بهبود فرآیندها به راحتی امکانپذیر نیست.
محدود بودن امکانات کنترلی و مدیریتی مدلسازی و طراحی فرآیند.
عدم سهولت و سادگی در عملیات بهبود فرآیندها پس از اجرای آنها.
قابلیت اخذ گزارشات کنترلی و مدیریتی آن در حد مقدماتی و محدود است.
عدم پشتیبانی از دو نسخه از یک گردش کار
عدم توانایی در پایش اطلاعات
2-8-2- تفاوت BPM و WfM
BPMSها توسعه داده شده و تکامل یافتهی WFMها هستند، چراکه در سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار، محدودیتهای سیستمهای مدیریت گردش کار برطرف شده و راه حلهایی برای هرکدام از محدودیتها در نظر گرفته شده است. به زبان ساده میتوان چنین گفت که BPMS نهتنها تمام امکانات و قابلیتهای موجود در WFMS از قبیل ایجاد فرم، تعیین قوانین ساده و ثابت برای گردش فرمهای ایجاد شده و ... را پوشش میدهد، بلکه دارای امکانات و قابلیتهای بسیار قدرتمندتری نیز میباشد که از آن میتوان به قابلیت یکپارچهسازی قوی نرمافزار، توسعهی نرمافزار، تجزیهوتحلیل روند و شبیهسازی غنیتر فرآیند و مدل سازی، مدیریت و به روزرسانی نسخههای جدید، پشتیبانی از قواعد کاری پیچیده و... است [11،36].
محققان از دو دیدگاه، تفاوت سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار و سیستمهای مدیریت گردش کار را بررسی میکنند. دیدگاه اول بنابر تحقیقاتی که توسط شرکت گارتنر انجام شده است، بیان میکند کهBPM به عنوان یک نظام مدیریت فرآیندگرا در نظر گرفته میشود و رویکردی فرآیندی به فعالیتهای سازمان دارد و در تلاش است فعالیتهایی از سازمان که در تعریف فرآیند میگنجند را پوشش دهد، در حالیکهWFM به عنوان یک تکنولوژی معرفی میشود که از آن سیستم پشتیبانی میکند. دیدگاه دیگر که از سوی محققانی از جمله آلست و همکاران بیان میشود این است که WFM زیرمجموعهای از BPMتعریف میشود و در واقع یک مرحله از چرخهی حیات BPM میباشد ویک نقش مهم و بحرانی در مدیریت سیستمهای فرآیند کسبوکار بازی میکند. از بارزترین کمبودهای WFM تشخیص خطاها و تجزیهوتحلیل فرآیندها است [15،34،37].
بنابراین میتوان BPMS را به عنوان نسل بعد ازWFMS در نظر گرفت. به وجود آمدن قابلیتهای جدید در سیستمهای BPMS در سازمان، قدرت بهبود مستمر را ایجاد میکند که اساسیترین تفاوت را با سیستمهای سنتی و غیر انعطافپذیر WFMS، سبب میشود.
فصل سوم
روش تحقیق
3-1- مقدمه
مدیریت فرآیند کسبوکار شامل فعالیتهای مختلف میباشد که به نوع طرح، چرخهی حیات BPM و سطح بلوغ سازمان بستگی دارد [38،39]. BPMS، بهعنوان یک ابزار و راهکار مدیریتی به معنای واقعی برای مدلسازی، اجرا و پیادهسازی، پایش و بهبود فرآیندهای کسبوکار سازمانی میباشد. این راهکار، حاکمیتی را درسازمان برای افزایش چابکی و کارایی فراهم میآورد و به مدیران اجازه میدهد، بتوانند عملیات سازمان را با اهداف راهبردی و استراتژیهای کلان، همراستا نمایند. بدین جهت ضروری است این ابزار قابلیت یکپارچگی و پیوند زدن اشخاص، سیستمهای اطلاعاتی، وظایف، کسبوکارها، مشتریان و شرکا را با یکدیگر دارا باشد، بهطوری که بتواند تمام فرآیندهای خرد و کلان سازمان را بهصورت هوشمند و خودکار درآورده و مانع از بروز دوبارهکاریها و تأخیرها در فعالیتهای سازمان شود. بنابراین اهمیت انتخاب یک BPMS مناسب برای یک سازمان از اهمیت فراوانی برخوردار است. از این رو سازمانهایی که به ضرورت وجود این نوع سیستم پی بردهاند، در هنگام خرید و انتخاب BPMS دچار تردید و سردرگمی میشوند، چراکه هنگام انتخاب عواملی مانند: حمایت مدیریت ارشد، استراتژیهای سازمانی، فرهنگ سازمان مبتنی بر سیستم جدید، تکنولوژی و مدیریت پروژه نقش مهمی ایفا میکنند [40].
در حال حاضر طیف گستردهای از ابزارهایBPM برای استفاده در سازمانهای مختلف، در بازار موجود میباشد که برای هر هدف، نمادها، روش ها و ابزارهای مختلف استفاده میشود. همهی ابزارهای BPM ازهمهی فعالیتها یا هدفهای سازمان حمایت نمیکنند. با این حال برخی از ابزارها جامعتر و پیچیدهتر از بقیه میباشند. سازمانها اطلاعات کمی از جنبه های مختلف BPM دارند و همچنین عرضهکنندگان نرمافزار اطلاعات فنی محدودی در اختیار آنها قرار میدهند. از این رو در یک موقعیت آسیبپذیر قرار میگیرند و انتخاب ابزاری که خواستههای آنان را بدون هدر رفتن زمان و هزینهی زیاد برآورده سازد، امری ضروری میباشد [38،39].
امروزه، تعداد زیادی BPMS در بازار داخل و خارج کشور وجود دارد که مشتریها در انتخاب بین آنها، بعضاً با سردرگرمی مواجه میشوند. گرچه پیادهسازی BPMS در سازمان با مزایای فراوانی همراه است، ولی مسلماً انتخاب یک BPMS مناسب با وضعیت کسبوکار سازمان، توانایی مالی و اجرایی آن و مهارت کارکنان نیز به نوبهی خود از اهمیت بسیار زیادی برخوردار میباشد [41]. براین اساس، معیارها و راهکارهای اصلی وجود دارد که سازمانها با تکیه بر آنها در تصمیمگیری خود، در نهایت میتوانند مطمئن شوند که یک BPMS مناسب انتخاب نمودهاند. در این بخش با بررسی شاخصهای ارزیابی BPMS میتوان به یک الگو جهت تعیین کارایی نرمافزارهای این حوزه دست یافت. باید توجه داشت که همهی ویژگیها در یک محصول خوب از نظر فنی خلاصه نمیشود، چرا که هدف سازمان صرفاً خرید یک BPMS مناسب نیست، بلکه هدف اصلی این است که بتوان این سیستم را در حداقل زمان ممکن و با بالاترین کیفیت و سرعت در سازمان اجرا و پیادهسازی نمود.
قابلیتهای کلیدی سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار [15]:
مشارکت نزدیک کسبوکار و فنآوری اطلاعات،
قابلیت یکپارچهسازی افراد و سیستمهایی که در فرآیندهای کسبوکار شرکت دارند،
توانایی شبیهسازی فرآیندهای کسبوکار جهت طراحی بهینهترین فرآیندها برای اجرا در سازمان،
قابلیت نظارت، کنترل و بهبود فرآیندهای کسبوکار در زمان واقعی
قابلیت ایجاد تغییر در فرآیندهای کسبوکار موجود در زمان واقعی.
3-2- معیارهای انتخابBPMS مناسب
شاخصهای انتخاب شده، براساس چرخهی حیات مدیریت فرآیند کسبوکار، اجزاء مدیریت فرآیند کسبوکار و نظر خبرگان در زمینهی BPMS، به 14 گروه اصلی طبقهبندی شدهاند. همانطور که اشاره شد، چرخهی حیات BPMS، به 4 قسمت عمده تقسیمبندی میشود که به بهبود مستمر فرآیندهای سازمان منتج میشود. آن 4 گروه عبارتند از: مدلسازی و طراحی، توسعه و استقرار، مدیریت و تعامل، تحلیل و بهینهسازی. جهت سنجش میزان کارایی نرمافزار هرکدام از این بخشها به چند زیر مجموعه تقسیم میشوند که برای تعیین شاخصهای نرمافزار از آن زیرمجموعهها استفاده میشود.
برخی از شاخصها به دلیل اهمیتی که در زیرساخت و فنآوری سیستم دارند، جزء شاخصهای اصلی محسوب میشوند که شامل معیارهای فنی و اجرایی هستند و برخی دیگر به دلیل نقش حمایتی جزء شاخصهای فرعی محسوب میشوند. اما این موضوع به منزلهی بی اهمیت بودن و حذف شاخصهای فرعی نیست، چراکه در ارزیابی سیستم و نرمافزار، نقش خاص خود را ایفا میکنند. معیارهای اصلی که در چرخهی حیات BPMS میگنجند، عبارتند از: قابلیت مدلسازی، قابلیت شبیهسازی، قابلیت پیادهسازی، تجزیهوتحلیل فرآیند، فنآوری نرمافزار، سازگاری نرمافزار، همکاری فرآیند، مدیریت امنیت، مدیریت فرمها، پورتال گردش کار، مدیریت و نظارت، بایگانی و گزارشات، قواعد کسبوکار و معیارهای فرعی شامل تأمین کننده، خدمات و پشتیبانی و سابقهی محصول میباشد (شکل 3-1).
شکل 3-1- شاخصهای اصلی مدیریت فرآیند کسبوکار [42]
3-2-1- قابلیت مدلسازی:
فاز اول بسیاری از پروژهها از جمله بهبود فرآیندها، مهندسی مجدد، معماری سازمانی و... با مدلسازی فرآیندهای وضعیت موجود سازمان آغاز میگردد. به بصریسازی توالی فعالیتهای کسبوکار و اطلاعات مرتبط با آن مدلسازی فرآیند اتلاق میگردد. هدف از مدلسازی فرآیندهای کاری یک سازمان، ایجاد یک زبان مشترک مفهومی (مبتنی بر استاندارد) و ساده (در قالب اشکال گرافیکی که هم حجم کمتری دارند و هم بهراحتی توسط کاربر قابل درک هستند)، بین مدیران و کارشناسان سازمان، و تحلیلگران سیستمی، با هدف استخراج فرآیندهای موجود و نمایش فرآیندهای جدید میباشد. در چنین فعالیتی تحلیلگران از ابزارهای مدلسازی برای مدل کردن وضعیت فعلی و وضعیت آینده سازمان استفاده میکنند. بنابراین بایستی تجزیهو تحلیل مناسب جهت ارتقاء سطح سازمان صورت گیرد. تصویر گرافیکی در مدلسازی باعث سهولت ارتباط و درک مشترک گروههای ذینفع از فرآیند میشود. با استفاده از ابزار مناسب، مدلها را میتوان با اطلاعات در مورد مسائل، خطرات، مفروضات، فرصتها، و غیره غنی نمود و با عناصر اطلاعات سایر مدلها از جمله دادهها و نمودار سازمانی، برای تجزیهوتحلیل دقیقتر و بهترو گزارشهای گسترده سازمانی ارتباط برقرار کرد. مدلها باید به راحتی در دسترس افراد متصدی فرآیند قرار گیرند و توسط صاحبان کسبوکار نگهداری و بهروزرسانی شوند، چراکه پایهای برای پیادهسازی فرآیندها و بهبود مستمر آنها در سازمان محسوب میشوند. این ابزار به یک مخزن مرکزی جهت سهولت دسترسی و بدون محدودیت الگوسازان برای کمک به تولید مدلهای صحیح و کامل نیاز دارد [38،39].
در سیستمهای BPMS، لزومی ندارد قبل از استقرار سیستم، مدل مطلوب فرآیندی احصاء شود. با توجه به سرعت تغییر نیازمندیها در سازمان تهیه مدل مطلوب، بدون ضمانت اجرایی، مؤثر نخواهد بود. بنابراین میبایست از روش بهبود مستمر استفاده نمود و پس از مدلسازی وضعیت موجود و اجرای فرآیندها براساس وضعیت موجود، اقدام به بهبود فرآیندها نمود. هدف از مدلسازی فرآیند کسبوکار شناسایی و مستندسازی فعالیتهای جاری و شناسایی و مستندسازی فعالیتهای وضع مطلوب است. در واقع چالشی است برای تشخیص این مسئله که راهکارها و فرآیندها در حال حاضر چگونه انجام میشود و برای رسیدن به وضعیت بهینه چه اقداماتی شامل سیستمهای فنآوری اطلاعات، دادهها، آموزش، اختیارات و مسئولیتها، تعاملات و مستندسازی در اولویت قرار میگیرند [43].
3-2-1-1- سطوح متفاوت مدلسازی فرآیندها:
نقشهی فرآیند (فلوچارتهای ساده)
توصیف فرآیند (فلوچارت به همراه اطلاعات جزئی)
مدلهای فرآیند (فلوچارت به همراه اطلاعات کامل که فرآیند بتواند تجزیهوتحلیل، شبیهسازی و یا اجرا شود.)
BPMN که هر یک از سطوح نام برده در فوق را پوشش میدهد.
3-2-1-2- برخی از مهمترین مزایای استانداردسازی علائم مورد استفاده در مدلسازی فرآیند به شرح زیر است:
ایجاد تفکر مشترک و گروهی
تسهیل ارتباطات
ایجاد درک متقابل
راهکار دسترسی به کیفیت
راهکار بهبود مستمر
عامل اعتماد و رضایت مشتری
راهکار تشخیص، پیشگیری و کنترل
کاهش هزینه و ضایعات
3-2-1-3- افراد درگیر در تیم مدلسازی فرآیند:
کارشناس کسبوکار: کسی که دانش زیادی درباره فرآیند دارد.
صاحب فرآیند: فردی که مسئول اجرای کل فرآیند است و اصلاحات فرآیند را تأیید میکند.
مدیر یا میانجی: مسئول قرار ملاقاتها و سؤال جهت راهنمایی برای گرفتن تصمیمهای درست
کارشناس مدلسازی: مسئول طراحی مدل فرآیند.
مدلسازی فرآیندها، هدف نهایی پروژههای فرآیند محور محسوب نمیشود، بلکه میتوان آن را یک مرحله گذرا و موقت جهت حرکت به سمت هدف اصلی دانست. هدفی که بهطور معمول از دو حالت زیر خارج نیست:
بهبود افزایش عملکرد فرآیندها و در طی آن افزایش بهرهوری سازمان
مکانیزاسیون فرآیندهایی که اغلب بهصورت دستی و سنتی انجام میشوند.
در این راستا رویکردهای مختلفی پیش روی سازمان قرار میگیرد. رویکرد اول، این است که در ابتدا تمامی فرآیندهای موجود در سازمان استخراج شده و سپس نسبت به بهبود و یا مکانیزاسیون آنها اقدام نمود و رویکرد دیگر، این است که تک به تک، فرآیندهای سازمان را استخراج کرده و بهصورت تدریجی آنها را وارد چرخهی BPMS نمود. مدل کردن کلیهی فرآیندهای سازمان امری زمانبر است، بهطوریکه در بسیاری از پروژههای مدلسازی فرآیند، در انتهای پروژه (مثلاً بعد از گذشت 6 ماه)، به دلیل پویایی بالای کسبوکارهای کنونی و عوامل مختلف تأثیرگذار بر آنها (مثل نوسانات ارزی، تغییرات مدیریت، تغییر اسناد بالادستی و...)، تعداد قابل توجهی از فرآیندها تغییر مییابند.
بنا به دلایل فوق، میتوان نتیجه گرفت که، ضرورتی ندارد که ابتدا، کلیهی فرآیندهای سازمان استخراج و حتی بهبود داده شوند و سپس آنها را وارد چرخه BPMS نمود، بلکه میتوان ابتدا با چند نمونه از فرآیندهای اصلی سازمان، مدلسازی را آغاز کرد. به این صورت که به ازای هریک از فرآیندهای منتخب لازم است مراحل زیر طی شود:
• مدلسازی فرآیندهای وضعیت موجود• ساخت مدل داده و فرمها• تعیین قوانین تجاری• تعیین ایفاکنندگان• اجرای فرآیند • بهبود مستمر
البته فاز «بهبود مستمر»، امریست تکرارپذیر که هیچ نقطه انتهایی ندارد. بعد از اجرای فرآیندهای منتخب در سطح سازمان ایجاد مکانیزاسیون و حذف کاغذ توسط پرسنل سازمان، میتوان بهتدریج مدلسازی را روی فرآیندهای دیگر سازمان آغاز و مراحل فوق را برروی آنها تکرار نمود [44].
طبق شاخصهای جمعآوری شده در مدلسازی فرآیندها، معیارهایی از درجهی اهمیت بیشتری برخوردار هستند، که از جملهی آنها می توان به قابلیت طراحی فرآیند، مدلسازی گردش کار، رویدادها، تعامل با کاربر، تخصیص وظیفه، قوانین کسبوکار، کنترلهای کسبوکار، مدلسازی داده، پشتیبانی از استخراج فرآیند،اتصال متغیرهای فرآیند، ارتباط فرآیندها، وظایف دستی، سررسیدها، سرعت مدلسازی، یکپارچگی محیط مدلسازی و شبیهسازی و پشتیبانی از دیدگاههای مختلف در مدلسازی، اشاره کرد. جدول 3-1 شاخصهای مدلسازی فرآیند کسبوکار را نشان میدهد:
جدول 3-1- شاخصهای مدلسازی فرآیند کسبوکار
1مدلسازی فرآیند1-1قابلیت طراحی فرآیند1-1-1گردش کار میتواند به صورت گرافیکی طراحی شود1-1-2نمودار وضعیت سطح ارشد (برای کاربران کسبوکار)1-1-3نمودار فنی با جزئیات (برای مجریان)1-1-4ابزار گرافیکی برای تعریف افراد، نقش ها و گروههای کاری1-1-5پشتیبانی از ابزارهای نمایش اطلاعات بصری ساده (پروفایلهای هزینه زمان، نمودار پای، نمودار هیستوگرام، نمودار پارتو، و نمودارهای میلهای)1-1-6قابلیت حق دسترسی به ماژولهای مختلف با توجه به گروههای مختلف یا نقشهایی که کاربر به آنها تعلق دارد1-1-7کشیدن و رها کردن ماژولهای گردش کار1-1-8طراحی توسط کاربران غیرفنی1-1-9ادغام با شخص ثالث IDE1-1-10ذخیرهی مدلهای طراحی شده در مخزن ساختاریافته1-1-11نشان دادن زوایا و چشماندارهای گوناگون از یک فرآیند کسبوکار1-1-12قابلیت تعریف اولیه مایل استونها در یک فرآیند که میتواند در تعیین درصد پیشرفت یک قلم کاری استفاده شود1-1-13امکان تولید محصول مصنوعی در هنگام مدلسازی1-1-14امکان مشخص کردن قسمتها یا گروههای کاری توسط lane swim در مدلساز فرآیند1-1-15محیط مناسب همکاری در هنگام مدلسازی فرآیند برای افراد تیم طراحی1-2گردش کار1-2-1موتور گردش کار1-2-1-1موتور وظیفه محور1-2-1-2موتور هدایت محور1-2-1-3ایجاد خودکار نمونهها بر اساس داده ها و/ یا رویدادهای خارجی1-2-1-4پیگیری وضعیتهای گردش کار1-2-1-5گردش کار میتواند وضعیتهای متعدد بهطور همزمان داشته باشد1-2-1-6گردش کار میتواند بهطور دستی دوباره روت شود1-2-1-7گردش کار میتواند بهصورت خودکار براساس زمان دوباره روت شود1-2-1-8پشتیبانی از موتورهای اجرایی فرآیند های چندگانه کسبوکار1-2-1-9پشتیبانی از موتورهای اجرایی فرآیندهای توزیع شده کسبوکار1-2-1-10خوشهبندی سرورها و فرآیندها جهت توازن بار مؤثر1-2-2طراحی گردش کار1-2-2-1شعب گردش کار، گسسته و دوباره متصل شوند1-2-2-2وارد کردن نمودارهای گردش کار از محصولات خارجی1-2-2-3یکپارچگی و سازگاری با تقویم فردی و/ یا گروهی برای دسترسی به انتخاب شرکت کننده1-2-2-4جلوگیری از ایجاد گردش کار نمونه براساس قوانین اعتبارسنجی1-2-2-5اجازه دسترسی به مشخصات کاربر و مکان او برای انتخاب، فیلتر، و بهروزرسانی1-2-2-6مراحل گردش کار میتواند دسترسی به محتوی اهداف را سبب شود1-2-2-7نمونههای گردش کار میتواند باعث کشف محتوای یک نوع هدف شود1-2-3کاربرد گردش کار1-2-3-1حفظ جداگانه لیست کارها و لیست انتظار برای هر کاربر1-2-3-2پشتیبانی از فیلترها و قابلیتهای جستجو برای کاربر خاص در انجام و تماشای لیستها1-2-3-3صدا و نمایش گردش کار وضعیت نمونه، مراحل فعال و تجهیزات جاری1-2-4اطلاعیه گردش کار1-2-4-1هشدار به کاربر مسئول در مراحل گردش کار1-2-4-2هشدار به کاربر مسئول در گردش کار خاص1-2-4-3یکپارچگی مکانیزمهای اطلاع رسانی گردش کار با محصولات کنترل دسکتاپ (مثل Outlook یا یادداشت های لوتوس)1-2-4-4یکپارچهسازی مکانیزمهای گردش کار با سرور RDBMS1-2-4-5یکپارچهسازی مکانیزم گردش کار با دسکتاپ کاربر1-2-4-6هشدار، از طریق پست الکترونیکی یا در محیط همکاری اعلام شود1-2-4-7پشتیبانی یک باره از اطلاعیهها1-2-4-8نمایش و اطلاعرسانی فرآیندهای متوقف شده در لیست کاری کاربران1-2-4-9قابلیت اطلاعرسانی فرآیند متوقف شده و تأثیرات آن به سوپروایزر1-2-4-10قابلیت ارائه پیامهای اخطار به کاربر نهایی و مدیر پرتال کاری وقتی یک قلم کاری ایجاد یا به عنوان کاری با اولویت بالا تیک خورده است1-2-5مدیریت گردش کار1-2-5-1کاربران غیر فنی مجاز میتوانند فرآیندهای گردش کار را مدیریت کنند1-2-5-2مدیریت و اقدامات موازی گردش کار1-2-5-3ذخیره کردن و تغییر نام گردش کارها1-2-5-4کنترل و تعامل با نمونههای گردش کار: ایجاد، فعالسازی، تعلیق، خاتمه1-2-5-5ویژگیهای اطلاعیهها را میتوان توسط مدیران سیستم فعال یا غیر فعال کرد1-2-5-6قابلیت پیکربندی سطوح مختلف لاگگیری برای هر گردش کار1-2-5-7امکان ایجاد الگوهای شاخهای، مشروط و حلقه در گردش کارها1-2-5-8قابلیت کنسل کردن یا اضافه کردن اقلام کاری از صف کارها توسط کاربر مجاز1-2-5-9قابلیتی که به مدیران اجازه میدهد، به صورت دستی اقلام کاری را به کاربران مشخص نسبت دهند1-2-5-10قابلیت ردیابی و انتساب مجدد اقلام از صف کار کاربر به وسیله کاربران مجاز1-2-5-11قابلیت ردگیری و گوشزد به کاربر درباره قلمی که کنسل شده یا از صف کار حذف شده است1-2-5-12قابلیت تشخیص وجود اقلام کاری تکراری در هنگام ورود یک قلم کاری جدید به خصوص برای ایجاد دستی اقلام کاری1-2-5-13برای شروع یا راهاندازی یک فرآیند، نمونه، تایمر، تقویم، پیام و قوانینی داشته باشد: یک گردش کار در تاریخ 1 ژوئیه هر سال آغاز گردد.1-2-5-14امکان توقف یک گردش کار توسط کاربرو راهاندازی مجدد آن1-2-5-15قابلیت الصاق اسناد به قلم کاری و قابل مشاهده بودن آن برای همه کارگرانی که روی مراحل کاری در یک نمونه گردش کار مشابه کار میکنند (یک کارگر یک فولدر)1-2-5-16قابلیت نگهداری و توزیع ورژنهای مختلف گردش کار ( طرح فرآیند قابل اجرا) از مخزن1-2-5-17امکان بررسی و مدیریت خطاها در گردش کار1-2-5-18قابلیت پیکربندی سطوح مختلف لاگگیری برای هر گردش کار1-2-5-19قابلیت جستوجوی اقلام کاری روی لیستهای کارگران دیگر به وسیله کاربران مجاز1-2-5-20قابلیت الحاق تریگرها (مانند ارسال پست الکترونیک، آغاز یک فرآیند و ...) به گردش کار جهت آغاز و اجرای برخی کارها1-2-5-21امکان تغییر نمونه فرآیندها توسط ادمین سیستم و کاربران مجاز وجود دارد: ایست، صرفنظر، شروع بعد از توقف، شروع مجدد و...1-2-5-22قابلیت بومیسازی نمای لیست کاری برای کاربران مانند پنهان کردن بعضی ستونها و مرتب کردن اقلام کاری بر اساس نوع گردش کار1-2-5-23قابلیت فیلتر کردن یا پرسوجو برای کمک به سوپروایزرها و کاربران برای مشاهده داده های لیست کاری1-2-5-24کاربران بتوانند لیست کار را بر مبنای اولویت و یا تاریخ خاتمه برای اقلام مربوط به خودشان مرتبسازی کنند1-2-5-25قابلیتی که به کاربران اجازه میدهد اولویتها و موعدهای متفاوتی را برای اقلام کاری نسبت دهند1-2-6گزارشگیری گردش کار1-2-6-1قابل مشاهده بودن وضعیت محتوای یک شی از طریق فرآیند گردش کار1-2-6-2قابل مشاهده بودن وضعیت نمونههای گردش کار فردی1-2-6-3قابل مشاهده بودن وضعیت تمام نمونههای گردش کار1-2-7گردش کار موقت1-2-7-1قدم اول موقت اجرا کننده1-2-7-2قدم بعدی موقت اجرا کننده1-2-7-3تنظیم مجدد نمونه1-2-7-4راهاندازی مجدد نمونه1-3-1رویدادها ( ابزار گرافیکی برای تعریف رخدادها)1-3-1-1محرکهای رویداد1-3-1-2محرکهای جهانی1-3-1-3نمونههای مرتبط با محرک1-3-1-4محرک نسبی1-3-1-5محرک فرمولبندی دادهها1-3-2رویدادهای خودکار1-3-2-1قابلیت اجرای برخی کارها هنگامی که رویدادی رخ میدهد: فرستادن یک ایمیل به یک یا گروهی از کاربران تعیین شده، آغاز دوباره یک حالت به تعلیق درآمده1-3-2-2تغییر وضعیت1-3-2-3قوانین اجرایی موفق1-3-2-4انتساب کاربر1-4تعامل (قابلیت دادن اخطار به کاربر)1-4-1انتخاب اخطار1-4-1-1پشتیبانی از قراردادن اطلاعات در اختیار کاربر1-4-1-2پشتیبانی از اطلاع رسانی فعال1-4-1-3پشتیبانی از اطلاع رسانی منفعل1-4-1-4با خبرسازی افراد مسئول از طریق پست الکترونیکی1-4-1-5با خبرسازی کاربران در نقشهای خاص از طریق ایمیل1-4-1-6با خبرسازی کاربران خاص از طریق پست الکترونیکی1-4-1-7پشتیبانی از کنترل استثنائات1-4-1-8پشتیبانی برای اطلاعرسانی همزمان استثنائات1-4-1-9پشتیبانی برای اطلاعرسانی غیرهمزمان استثنائات1-4-2تکرار اخطار1-4-2-1یکبار1-4-2-2تکرار محدود1-4-2-3تکرار بی نهایت1-4-3مکانیزمهای اطلاعرسانی1-4-3-1پیامهای ایمیل1-4-3-2پرسوجوهای SQL1-4-3-3تماس وب سرویس1-4-4قابلیت استفاده از رویدادهای خارجی و داخلی1-4-5پشتیبانی از رویدادهای انسان مبنا1-4-6پشتیبانی از رویدادهای سیستم مبنا1-5تخصیص وظیفه (قابلیت گرافیکی انتساب وظایف به نقشها و گروهها)1-5-1به کاربر1-5-2به تیم1-5-3به نقش1-6قوانین کسبوکار1-6-1اسکریپتهای تعبیه شده1-6-2قوانین بیرونی1-6-3موتورهای قوانین شخص ثالث1-7کنترلهای کسبوکار1-7-1تعریف کنترلها1-7-2قابلیت شناسایی خطرات در فرآیندها1-7-3قابلیت شناسایی صاحب هویت1-7-4ورود به سیستم نمره ممیزی1-7-5قابلیت شناسایی رابطه بین مراحل فرآیند1-7-6قابلیت تست و غلط زدایی مدلسازی1-7-7مدیریت شکستها1-7-7-1قابلیت کنار آمدن با شکستهای موتور فرآیند کسبوکار1-7-7-2توانایی مقابله با شکستهای فعالیت1-7-7-3قابلیت مقابله با خرابی سیستم1-7-7-4توانایی کنار آمدن با خطاهای معنایی1-7-7-5توانایی کنار آمدن با خطاهای رفتاری1-7-7-6توانایی کنار آمدن با خطاهای ارتباطی1-8مدلسازی داده1-8داده از نوع متن1-8داده از نوع عددی1-8داده از نوع تاریخ / زمان1-8داده از نوع متن بزرگ1-9پشتیبانی از فرآیند استخراج1-9-1قابلیت رسیدگی به لاگهای ناقص1-9-2توانایی رسیدگی به سر و صدا1-9-3توانایی کنترل نامهای تکراری فعالیت1-9-4انواع سازه پشتیبانی (گراف و یا بلوک)1-9-5توانایی رسیدگی به برچسب زمانی.1-9-6توانایی رسیدگی به برابری پایه1-9-7توانایی رسیدگی به سازههای غیر آزاد در انتخاب1-9-8توانایی رسیدگی به حلقههای اساسی پایه1-9-9توانایی رسیدگی به حلقههای دلخواه1-10اتصال متغیرهای فرآیند1-10-1ورودی کاربر1-10-2پایگاه دادههای خارجی1-10-3خدمات وب1-10-4تماسهای API1-10-5محاسبه شده از متغیرهای دیگر1-10-6چک کردن مرجع1-11ارتباط فرآیندها1-11-1نقشه برداری داده1-11-2ارتباط همزمان، انتظار برای تکمیل فرآیند ناقص1-11-3ارتباط ناهمگام، فرآیند ناقص به طور مستقل اجرا میشود1-11-4بهراحتی لینک کردن فرم ها به فرآیندها و استفاده از فرمها درگردش کارها حین فرآیند1-11-5آغاز یک جریان کاری پس از تکمیل مرحله کاری پیش نیاز1-11-6قابلیت آرشیو و استفادهی مجدد از زیرفرآیند ها1-11-7وجود قابلیت کنترل روابط بین فیلدی بهطوری که اگر داده ای در یک فیلد وارد شد فیلد مرتبط دیگر نیز حتمأ ورود اطلاعات شود و خالی نماند1-12وظایف دستی (قابلیت الصاق دستورالعمل جهت انجام و تکمیل مراحل کاری پیچیده)1-12-1تغییر وضعیت1-12-2قوانین اجرایی موفق1-12-3انتساب کاربر1-13سررسیدها1-13-1تاریخهای چندگانه در فرآیند های یکسان1-13-2سررسیدهای استاتیک1-13-3سررسیدهای پویا1-14سرعت مدلسازی1-15پشتیبانی ازدیدگاهها و نظرات مختلف در مدلسازی فرآیند کسبوکار.1-16یکپارچگی محیط شبیهسازی با محیط مدلسازی
3-2-2- قابلیت شبیهسازی فرآیند:
شبیهسازی نوعی مدلسازی کامپیوتری از یک وضعیت فرضی است که میتواند برای استقرار آن مدل در سیستم مورد تجزیهوتحلیل قرار گیرد]45[. برای کمک به صاحبان فرآیند کسبوکار و تحلیلگران کسبوکار در طراحی فرآیند،BPMS قابلیت شبیهسازی فرآیند و توانایی مدلسازی را فراهم میکند. شبیهسازی، شامل توزیع احتمالی زمان برای هر فعالیت در فرآیند شبیهسازی شده میباشد. بدیهی است که آمادهسازی مدل هنگامی صورت میگیرد که الگوریتم شبیهسازی مورد استفاده و مدلهای توزیع احتمال متناسب با هر یک از فعالیتها در فرآیند کسبوکار تعیین گردد.
پس از این که دادهها جمعآوری شدند؛ شبیهساز فرآیند، گلوگاهها و نقاط ضعف در طراحی فرآیند را شناسایی میکند و بر اساس نتایج حاصل از شبیهسازی، طراحی فرآیند اولیه میتواند باعث بهبود در چرخهی مدیریت فرآیند کسبوکار شود. در واقع، صاحبان فرآیند میتوانند شبیهسازی دادهها را بهمنظور افزایش کارایی فرآیندهایی که به طور مداوم درحال پیشرفت هستند استفاده نمایند. شبیهسازی همچنین عاملی است که میتواند شکاف چشمگیر بین وضع مطلوب و فرآیند مستقر در سازمان را کاهش دهد]15،42[.
پس از اینکه یک فرآیند طراحی شد، میتوان با استفاده از قابلیت شبیهسازی، رفتارهای مختلف فرآیند طراحی شده را بررسی نمود که به دلیل سرعت بالای شبیهسازی فرآیند میباشد. شبیهسازی فرآیندها، هنگامی که تغییراتی در ویژگیهای یک فرآیند مانند منابع مورد نیاز، هزینه، مدت زمان و ویژگیهای صفبندی ایجاد میشود، ازطریق سناریوهای What-If اجرا میگردد. با تجزیهوتحلیل What-If، میتوان عملکرد فرآیندهای شبیهسازی شده را قبل از پیادهسازی تحلیل کرد. آزمایشها با استفاده از المانهای مختلف مانند مسیرهای گوناگون، سطح منابع، قوانین و ... به دنبال پاسخی بهینه میگردد.
نتایج شبیهسازی بهصورت گرافیکی همراه با اطلاعات مربوط به تکمیل مراحل کار، طول صف، اسناد دریافتی، مسیریابی سند در میان فرآیند، شروع، توقف و ... ارائه میشود. قابلیت دیگر شبیهسازی، توانایی گزارشدهی میباشد. در واقع تحلیلگران با گزارشات گرافیکی که از نتایج شبیهسازی بهدست میآورند میتوانند اقدامات اصلاحی را در جهت بهبود فرآیند انجام دهند. گزارشات شبیهسازی جزئیات بیشتری از فرآیند، از جمله دادههای شبیهسازی، تجزیهوتحلیل آنها و نمودارها را ارائه میدهند]45[.
تحلیلگر میتواند با شبیهسازی فرآیندها زمان انجام فرآیندها را مشخص نماید. باید توجه داشت که شبیهسازی مدل انتزاعی، نیاز به اجرای واقعی کار و جایگزین کردن جزئیات توسط توزیعهای تصادفی دارد. بعضی از شرکتهای عرضه کننده، یک ابزار شبیهسازی مستقل (مانند Arena, Extend ) ارائه میدهند. در حالیکه برخی این ابزار را در یک سیستم مدیریت گردش کار (FileNet، COSA) یا در یک ابزار مدلسازی فرآیند کسبوکار (PROTOS، ARIS) قرار میدهند]38،39[.
3-2-2-1- مزایای شبیه سازی ]42[:
تعیین تنگناها، گلوگاهها و نقاط ضعف فرآیندها
تعیین وابستگی فرآیندها و منابع سازمان
مقایسه فرآیندها و سناریوهای مختلف بر اساس کارایی و سرعت
بررسی مشکلات فرآیند کنونی از طریق شبیهسازی
دست یابی به نتایج بهتر
هزینهی کمتر
یک شبیهساز فرآیند تعداد زیادی از نمونههای فرضی یک فرآیند را تولید میکند، نمونه ها را گام به گام اجرا میکند و سوابق هر مرحلهی اجرا را ثبت مینماید. خروجی یک شبیهساز به طور معمول شامل اطلاعات ثبت شده در شبیهسازی و همچنین آمار مربوط به چرخهی زمان، متوسط زمان انتظار و بهرهبرداری از منابع سازمان میباشد. شبیهسازها، از الگوریتمهای خاص و هوشمندی برای تکمیل فرآیند شبیهسازی با سرعت بالا استفاده میکنند. شبیهسازی فرآیند کسبوکار، میتواند حجم بالایی از فرآیندها و فعالیتها را در چند ثانیه بهطور مؤثری شبیهسازی نماید. برای هر یک از آیتمهای کاری ایجاد شده در طی شبیهسازی، ابزار شبیهساز موارد زیر را در نظر میگیرد:
• زمانی که فرآیند آمادهی اجرا است،• زمانی که فرآیند آغاز میشود،• زمانی که فرآیند تکمیل میشود.
با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده، ابزار شبیهسازی میتواند زمان انتظار متوسط برای هر وظیفه را محاسبه نماید، چرا که در شناسایی تنگناها و گلوگاههای فرآیند مثمر ثمر میباشد.. در واقع، اگر زمان انتظار فرآیندی بسیار بالا بود، به این معنی است که گلوگاهی در سطح این کار وجود دارد و تحلیلگر پس از تشخیص آن تنگنا میتواند اقدامات اصلاحی در جهت بهبود وضعیت موجود انجام دهد ]14[.
بنابراین قابلیت شبیهسازی در سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار، شامل شاخصهایی از جمله: جنبههای بصری، کارایی، تستپذیری، امکانات آزمایش و امکانات آماری است. جدول 3-2 شاخصهای شبیهسازی فرآیند کسبوکار را نشان میدهد:
جدول 3-2- شاخصهای شبیهسازی فرآیند کسبوکار
2قابلیت شبیهسازی فرآیند2-1 جنبههای بصری2-1-1انیمیشن2-1-2نوع انیمیشن2-1-3 انیمیشن با ساعت بصری2-1-4بیانگری و کیفیت گرافیک2-1-5کتابخانه گرافیک 2-2کارایی 2-2-1پایداری 2-2-2سطح جزئیات 2-2-3قابلیت استفاده مجدد مدل 2-2-4قابلیت اطمینان مدل 2-2-5مقیاس زمانی برای مدلسازی 2-2-6 قابلیت زنجیری شدن مدل (ارتباط خروجی ها از مدلهای مختلف) 2-2-7روشهای صفبندی (به نوبت پردازش کردن) 2-3تستپذیری (قابلیت تست و غلط زدایی مدل) 2-3-1بررسیهای منطقی 2-3-2پیامهای خطا 2-3-3سهولت اشکالزدایی 2-3-4ردیابی فایلها 2-3-5 تابع پلکانی (رویداد به رویداد پریدن) 2-3-6نمایش دینامیکی عناصر (ظرفیت، رویدادها، شرایط) 2-3-7نمایش مسیر گردش کار 2-4امکانات آزمایش 2-4-1نقاط انفصال 2-4-2تنظیم سرعت 2-4-3تعیین اتوماتیک مدت زمان اجرا 2-4-4اجرای خودکاردستهای 2-5امکانات آماری 2-5-1توزیعهای آماری نظری 2-5-2توزیعهای تعریف شده توسط کاربر 2-5-3جریان عدد تصادفی 2-5-4تجزیهوتحلیل دادههای خروجی 2-5-5کیفیت تسهیلات تجزیهوتحلیل دادهها 2-5-6اتصالات و جاسازی توزیع 2-5-7فواصل اطمینان 2-5-8دورهی آمادهسازی
3-2-3- قابلیت پیاده سازی فرآیند:
پیادهسازی و اجرای فرآیند یکی از مراحل چرخهی حیات مدیریت فرآیند کسبوکار است. روشن است که پیادهسازی BPM، یک فرآیند پیچیده و دشوار است که به طور بالقوه میتواند مزایای زیادی برای شرکت های موفق ایجاد کند و برای آن دسته از سازمانهایی که موفق به پیادهسازی صحیح نمیشوند، فاجعه بار خواهد بود ]46[.
جهت اجرای BPMدر سازمان، 7 عامل مورد توجه قرار میگیرد، که این 7 مورد عبارتند از:
تعیین دامنه کسبوکار
اهداف کسبوکار
روشهای انجام فرآیندها
مهارت کارکنان
ابزارهای مورد استفاده
سرمایهگذاریهای مربوط به کسبوکار
پشتیبانی از سیستم
در پیاده سازی BPMS ، معیارهای مهم باید مورد اهمیت قرار گیرند. یک نمونه از پروژه به صورت آزمایشی مورد انتخاب شده و در صورت موفق بودن تست، در کل سازمان اجرا میشود. اولین بار که سیستم در سازمان پیادهسازی میشود یکی از مهمترین مراحل اجرا میباشد. در اجرای سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار، سرمایهگذاری در آموزش و حمایت از آن نکات قابل توجهی هستند و همچنین، پیادهسازی، باید شامل همهی ذینفعان فرآیندها شود و تغییرات محیطی آینده را در صدر چالشهای پیش روی سازمان ببیند ]47،48[. بنابراین پیادهسازی سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و شاخصهای مربوط به آن بایستی با دقت زیادی مورد بررسی قرار گیرند.
یکی از مهمترین معیارها هزینهی پیادهسازی است؛ چرا که استقرار سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار از هزینهی بالایی برخوردار است. جدول 3-3- شاخصهای پیادهسازی فرآیند کسبوکار را نشان میدهد:
جدول 3-3- شاخصهای پیادهسازی فرآیند کسبوکار
3قابلیت پیادهسازی فرآیند3-1پیادهسازی3-2تعداد شرکای پیاده سازی و/ یا مشاورین در فروش3-3تجربه فروشنده و/ یا شرکای پیادهسازی2-4دانش بخش3-5روشهای استفاده شده در پیادهسازی3-6هزینهی پیادهسازی
3-2-4- تجزیه وتحلیل فرآیند:
ابزارهای تجزیهوتحلیل فرآیند کسبوکار، ابزارهایی هستند که بهمنظور مستندسازی شیوههای کار یک سازمان و یا ارائهی شرایط و نیازمندیهای کسبوکار، بهمنظور بهبود فرآیند، طراحی مجدد، و یا اتوماسیون بهکار میرود. این ابزار توسط تحلیلگران کسبوکار و مدیران، یک محیط مشترک برای مدلسازی، طراحی و شبیهسازی فرآیندهای کسبوکار ایجاد میکند. به دلیل پیچیدگی فرآیندها، به ویژه فرآیندهای استراتژیک موجود در سازمان و حفظ و استفاده مجدد از مدلها برای بهبود مستمر فرآیندها، در کنار عناصر اطلاعات مربوط به آن، یک ابزار اختصاصی تجزیهوتحلیل فرآیند کسبوکار ضروری است.
ابزارهای تجزیهوتحلیل، انعطافپذیری بیشتری برای کاربران کسبوکار ارائه میدهند. علاوه براین، پردازش اطلاعات از طریق نمادها در نشانگذاری مدلسازی، طبقهبندی اطلاعات اعم از منابع انسانی و منابع فیزیکی، اختیارات قانونی و مسائل و خطراتی که به وظایف فردی و فرآیندها مرتبط میباشند را به تصویر میکشد. ارائهی گزارش در ابزار تجزیهو تحلیل اجازه میدهد که جنبههای مختلف از اطلاعات بازیابی شود و در قالب وب، به صورت الکترونیکی منتشر شود. در این صورت، اطلاعات از طریق انواع رسانهها در میان مدیران، کارکنان و ذینفعان داخلی و خارجی مرتبط به اشتراک گذاشته میشود]38،39[.
هنگام تجزیهوتحلیل یک فرآیند کسبوکار، باید توجه داشت که حتی یک فرآیند خوب نیز میتواند بهتر شود. تجربه نشان میدهد که در هر فرآیند کسبوکار، مهم نیست که چه میزان بهبود صورت گرفته است؛ بلکه، مهم آن است که خطا و اشتباهی درآن وجود نداشته باشد. چرا که روزانه اشتباهات، حوادث و مراحل غیرضروری وجود دارد که یک فرآیند کسبوکار را تحت تأثیر قرار دهد. تجزیهوتحلیل، ریشهی اصلی توسعه و بهبود فرآیندهای سازمان است که به تحلیلگران برای شناسایی و درک علت ریشهی مشکلات و مسائلی که روند عملکرد فرآیند را کند میسازد کمک میکند.دو نمونه مهم از روشهای تجزیهوتحلیل، نمودار علت- معلول و نمودار چرا- چرا (نمودار درختی) است ]14[.
3-2-4-1- بهینهسازی:
بهینهسازی فرآیند، عملی است که باعث ایجاد تغییرات و تنظیماتی در یک فرآیند، به منظور بهبود بهرهوری و اثربخشی آن فرآیند میشود] 45[.
3-2-4-2 مزایای مشهود بهینهسازی فرآیندها عبارتند از ]49[:
افزایش بهرهوری
کاهش هزینههای عملیاتی
کاهش منابع انسان و زمان
کاهش تعداد کارکنان
کاهش هزینههای سربار
3-2-4-3- مزایای نامشهود بهینهسازی فرآیندها عبارتند از ]49[:
کاهش زمان انجام کار
کاهش خطاها
افزایش قابلیت اطمینان
بهبود تخصیص امکانات
بهبود کنترل منابع
بهبود برنامهریزی سازمانی
افزایش انعطافپذیری سازمانی
گسترش بهموقع اطلاعات
افزایش کیفیت اطلاعات
افزایش رضایت کارکنان
بهبود تصمیمگیری و تصمیمسازی در سازمان
افزایش رضایت مشتری
بهبود تصویر سازمان در بازار
3-2-4-4- تکنیکهای تجزیهوتحلیل فرآیند کسبوکار:
تصمیمگیری در مورد دامنهی یک فرآیند و نقاط ادغام آن (ورودیها و خروجیها در حوزهی کسبوکار و فنآوری اطلاعات)،
مدلسازی جریان فرآیندها به کمک شناسایی کلیهی فعالیتهای درون آن و چگونگی همکاری آنها،
تجزیهوتحلیل و تعیین ظرفیت فعالیتها و شناسایی گلوگاهها در فرآیند، به عنوان یک کلیت،
ارائهی مراحل بازسازی هر فرآیند برای از بین بردن تک تک تنگناها،
تجزیهوتحلیل و بهینهسازی استفاده از منابع در هر فعالیت و در سراسر فرآیندها، به عنوان یک کلیت.
با توجه به تکنیکهای عنوان شده مشخص میشود که در BPA، میل به بهبود فرآیند با درک تکتک فعالیتها و چگونگی ارتباط یک فعالیت با فعالیت دیگر امکانپذیر است ]50،51[. از جمله شاخصهای مهم در تجزیهوتحلیل فرآیندها، میتوان به عملکرد دادهها، تجزیهوتحلیل روند، بهینهسازی فرآیند، تجزیهوتحلیل What-if، قابلیت ارزیابی فرآیند، پشتیبانی از نتیجه گیری، پشتیبانی از تست مدل- زمان، پشتیبانی از انواع دادههای گذشته موجود برای تجزیهوتحلیل (لاگهای اجرایی، KPIهای محاسبه شده، دادههای برنامه، وضعیت زیرساخت IT) اشاره کرد (جدول 3-4).
جدول 3-4- شاخصهای تجزیهوتحلیل فرآیند کسبوکار
4تجزیهوتحلیل فرآیند4-1 عملکرد دادهها4-1-1مدت زمان هر مرحله گردش کار4-1-2تعداد بازبینیها در هر مرحله گردش کار4-2 تجزیهوتحلیل روند4-2-1حجم فعالیت4-2-2نرخ بسته شدن کار4-2-3 حجم کار عقب افتاده4-2-4مدت زمان کار عقب افتاده4-2-5مدت زمان کار 4-3بهینهسازی فرآیند4-3-1شناسایی گلوگاهها4-3-2قابلیت تشخیص گلوگاه ها در شبیهسازی4-3-3کوتاه شدن زمان چرخه فرآیند4-3-4پیکر بندی مجدد گردش کار به صورت خودکار بر اساس دادههای تاریخی4-3-5تجزیهوتحلیل پیشبینی شده از عملکرد گردش کار4-3-6تنظیم خودکار وظایف شرکتکنندگان به حذف گلوگاهها4-3-7تجزیهوتحلیل مسیر بحرانی گردش کار 4-4تجزیهوتحلیل What-if 4-5قابلیت ارزیابی فرآیند 4-6پشتیبانی از نتیجهگیری 4-7پشتیبانی از تست مدل- زمان 4-8پشتیبانی از انواع دادههای گذشته موجود برای تجزیهوتحلیل (لاگهای اجرایی، KPIهای محاسبه شده، دادههای برنامه، وضعیت زیرساخت IT).
3-2-5- فنآوری محصولات:
فنآوری اطلاعات به طور کلی، بهعنوان اصطلاحی پذیرفته شده که به طور سریع دامنهی گستردهای از تجهیزات و کامپیوترها، ابزارها، ذخیرهسازی دادهها، ابزارهای ارتباطات و شبکهای، کاربردها و خدماتی را که توسط سازمانها استفاده میشود، تا داده و اطلاعات و دانش را ایجاد کنند. نرمافزارهای موجود در بازار به دلیل بعد فنآوری اطلاعات، دارای زیرساختهای فنی هستند. مدیریت فرآیند کسبوکار یک رویکرد فرآیند محور در ایجاد و توسعهی زیرساختهای فنی- تکنولوژیکی ارائه میدهند. فنآوری موجود در سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار از مجموعه اجزاء تکنولوژیکی تشکیل یافته است که از اهداف عملیاتی سازمان پشتیبانی میکند]27[. در سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار، یکی از مهمترین شاخصهای فنآوری اطلاعات زبانهای استاندارد آن است:
3-2-5-1- استانداردهای BPM
استاندارد در لغت، به معنای معیار متعارف و مرسومی است که مورد پذیرش همگان قرار دارد. در مورد مدیریت فرآیند کسبوکار نیز با چند استاندارد شناخته شده روبرو هستیم از جمله:
3-2-5-1-1- استانداردBPMN
استانداردی برای ترسیم و توصیف فرآیندها بینBPMS های مختلف است] 5[. استانداردBPMN ، از نمودارهای فرآیند کسبوکار تشکیل میشود، که نموداری است برای ایجاد مدل گرافیکی در تمام مراحل عملیات فرآیند کسبوکار. این نمودارها از نمادهایی ساخته میشوند که بهراحتی توسط همهی کاربران کسبوکار از جمله تحلیلگران، که پیشنویس اولیهی فرآیندها را آماده میسازند و توسعهدهندگان فنی که مسئول اجرای تکنولوژی هستند و در نهایت، مدیران کسبوکار، که وظیفهی مدیریت و نظارت بر فرآیندها را عهدهدار هستند؛ قابل درک است]43[.
ارتباط بين سطوح گوناگون و افراد مختلف درگير در فرآيندهاي کسبوکار، بهواسطهي استاندارد BPMN قابل حل است. همچنينBPMN امکان نگاشت به يکي از زبانهاي اجرايي سيستمهاي مديريت فرآيندهاي کسبوکار مانند BPEL را نيز فراهم نموده است. بنابراين، BPMNپلي استاندارد براي فاصلهي بين طراحي و پيادهسازي فرآيندهاي کسبوکار را فراهم ميسازد. این استاندارد توسط سازمان مدیریت فرآیند کسبوکار BPMI، در سال 2004 ارائه شد. این استاندارد در سال 2006 عضو رسمی کنسرسیوم گروه مدیریت شئگرا(OMG) شد و به عنوان یکی از استانداردهای بینالمللی مورد تأیید این سازمان قرار گرفت. BPMN ، اصلیترین ابزار و استاندارد در فنآوریBPM میباشد. پس از انتشار نسخه اولیه و غیررسمیBPMN 2.0 ، در ابتدای سال 2011، این استاندارد تاکنون دو بار مورد بازنگری قرار گرفته است.
هدف اوليهيBPMI ، از کار روي علائم مورد استفاده در BPMN، توسعهي روشي براي مدلسازي بود که منجر به ايجاد مدلهايي شود که به سهولت و سادگي براي همهي کاربران کسبوکار، قابل فهم باشد. اين کاربران ميتوانند طيف متنوعي از افراد با تخصصهاي مختلف را در بر گيرند، از تحليلگران کسبوکار که طرح اوليهی فرآيندها را ميريزند، تا توسعهدهندگان فني که مسئول پيادهسازي تکنولوژي مناسب براي اجراي فرآيندها هستند، و نهايتاً، افرادي از کسبوکار، که مسئول مديريت و نظارت بر آن فرآيندها هستند. ابزار مورد استفاده در BPMN، بر مبناي تکنيکهاي رسم فلوچارت بوده و ويژهي فرآيندهاي کسبوکار طراحي شده است. از آنجا که کار با فلوچارتها آسان و سريع است، BPD ميتواند بر سرعت و سهولت درک فرآيندها و برقراري ارتباط بين کاربران مختلف، مؤثر واقع شود. عملاً BPD شبکهاي از اشياء گرافيکي است که فعاليتها (يا کارها) و کنترلهاي جريان (چگونگي ترتيب اجراي فعاليتها) را نمايش ميدهد.
3-2-5-1-2- استانداردXPDL :
این استاندارد به عنوان مبادلهی تعاریف فرآیندها، بین موتورهای گردش کار مختلف، تعریف شده است.XPDL توسط کنسرسیوم مدیریت گردش کارWFMC)) تعریف شده است. WFMC، یک سازمان علمی تحقیقاتی متشکل از تولیدکنندگان، کاربران، تحلیلگران و گروههای دانشگاهی تحقیقاتی گردش کار میباشد، که در سال 1993 پایهگذاری شده است. مأموریت این سازمان، ترویج و توسعهی استفاده از گردش کار است. بدین منظور این سازمان سعی میکند از طریق ایجاد استانداردهایی برای یکسانسازی واژگان و اصطلاحات نرم افزاری، تعامل و همکاری گردش کارهای متفاوت با یکدیگر را تسهیل و تسریع نماید. اولین نسخه این استاندارد تحت عنوان XPDL1.0 در سال 2002 و آخرین نسخه آن نیز با عنوان XPDL 2.1 در سال 2008 ارائه شد.XPDL 2.1 از استانداردBPMN هم پشتیبانی میکند. تقریباً، همه ابزارهای مدلسازی فرآیند استانداردXPDL را، به رسمیت شناختهاند و میتوانند مدلهای فرآیندی را تحت این استاندارد، با دیگر ابزارها مبادله کنند. اساساً، XPDLزبانی است که بر مبنای استانداردXML برای توصیف طراحی مدلهای فرآیندی ایجاد شده است.
3-2-5-1-3- استاندارد BPML:
استاندارد مدلسازی و توصیف فرآیندها میباشد و یک فرازبان برای طراحی فرآیندهای حرفهای است؛ همانطوریکه XML یک فرازبان برای طراحی حرفهای دادهها است. BPML یک مدل اجرایی مجزا را برای فرآیندهای مشارکتی و انتقالی تولید میکند که بر مبنای مفهوم یک دستگاه حالت محدود انتقالی بنا نهاده شده است.
3-2-5-1-4- استاندارد BPEL :
BPEL به معنای زبان اجرای فرآیند کسبوکار میباشد. این استاندارد زبانی برای توصیف فرآیندها و توسعهای از BPML برای کار با سرویسهای وب است] 5[. توصیفات نوشته شده باBPEL ترتیب اجرای یک فرآیند را مشخص میکند که توسط موتورهای گردش کار قابل اجرا هستند. این استاندارد در اصل توسط شرکت های Microsoft و IBM برای توصیف نحوهی تعامل برنامههای مختلف در یک سلسله فرآیندی طراحی شده است؛ اما، در حال حاضر تقریباً همه شرکت های ارائه دهنده BPMS از آن پشتیبانی میکنند. نسخه جدیدتری از این زبان برای کار با سرویسهای وب طراحی شده است که تحت عنوانBPEL4WS شناخته میشود.
بنابراین سنجش فنآوری محصولات در سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار به بسترهای نرمافزاری تکنولوژی، پشتیبانی از تنظیم و هماهنگی، پشتیبانی از طرحریزی دقیق، زیرساخت- سیستم عامل، رایانش ابری، منبع باز یا منبع بسته بودن کد نرم افزار، انعطاف پذیری برنامهنویسی، زبان مدلسازی پشتیبانی از استانداردهای جهانی، قابلیت همکاری بین زبانهای مختلف مدلسازی فرآیند کسبوکار، قابلیت همکاری بین روشهای مدلسازی فرآیند ساده و زبان مدلسازی فرآیند کسبوکار، پشتیبانی از ارتباط بین زبان مدلسازی فرآیند کسبوکار و زبانهای اجرایی فرآیند کسبوکار، پایگاه دادهها، معماری نرمافزار، طراح OS، مرورگر وب، پرتال، خدمات وب، پیام، LDAP، مستندات استانداردهای مورد استفاده، مجوز محصولات، قابلیت حمل و نصب نرمافزار بستگی دارد (جدول 3-5).
جدول 3-5- شاخصهای فنآوری محصولات در مدیریت فرآیند کسبوکار
5فنآوری محصولات 5-1 بسترهای نرمافزاری تکنولوژی 5-2پشتیبانی از تنظیم و هماهنگی 5-3پشتیبانی از طرحریزی دقیق 5-4زیرساخت - سیستم عامل 5-5رایانش ابری 5-6منبع باز یا منبع بسته بودن کد نرمافزار 5-7انعطافپذیری برنامهنویسی5-7-1امکان تعریف گزارشهای مرسوم بدون برنامهنویسی5-7-2نیاز حداقل به مهارتهای برنامهنویسی در طراحی فرآیند 5-8زبان مدلسازی پشتیبانی از استاندارد های جهانی (به عنوان مثال BPMN ,XPDL, WPDL)5-8-1BPMN5-8-2BPEL5-8-3BPML5-8-4Wf-XML5-8-5WPDL5-8-6XPDL5-8-7دیگر 5-9قابلیت همکاری بین زبانهای مختلف مدلسازی فرآیندهای کسبوکار 5-10قابلیت همکاری بین روشهای مدلسازی فرآیند ساده و زبان مدلسازی فرآیند کسبوکار 5-11پشتیبانی از ارتباط بین زبان مدلسازی فرآیند کسبوکار و زبان های اجرایی فرآیند کسبوکار. 5-12پایگاه دادهها 5-12-1API- ODBC 5-12-2API-JDBC 5-12-3IBM DB2 5-12-4IBM Cloudscape 5-12-5IBM Informix 5-12-6Firebird 5-12-7Microsoft Access 5-12-8Microsoft FoxPro 5-12-9Microsoft SQL Server 5-12-10Microsoft Azure SQL 5-12-11MySQL 5-12-12 Oracle 5-12-13PostgreSQL 5-12-14Sybase- A SA 5-12-15Sybase- A SE 5-12-16Apache Derby 5-12-17Other 5-13معماری نرمافزار 5-13-1C++ 5-13-2ColdFusion 5-13-3J2EE 5-13-4J2SE 5-13-5Microsoft .NET 5-13-6Microsoft ASP 5-13-7Perl 5-13-8PHP 5-13-9Python 5-13-10Other 5-14طراح OS5-14-1Apple Macintosh 9.x5-14-2Apple Macintosh OS X5-14-3GNU/Linux (such as Debian, SUSE, or Red Hat)5-14-4Java Virtual Machine (JVM)5-14-5Unix5-14-6Windows5-14-7دیگر 5-15مرورگر وب5-15-1Konquerer5-15-2Microsoft Internet Explorer5-15-3Mozilla/Firefox5-15-4Netscape5-15-5Opera5-15-6Safari5-15-7دیگر 5-16پرتال5-16-1BEA5-16-2CA CleverPath5-16-3Hummingbird5-16-4IBM5-16-5Microsoft SharePoint5-16-6mySAP5-16-7Oracle5-16-8PeopleSoft5-16-9Plumtree5-16-10Sun5-16-11Vignette5-16-12دیگر 5-17خدمات وب5-17-1پشتیبانی از استانداردهای کلیدی وب سرویس (SOAP، UDDI، WSDL، و غیره).5-17-2تجمیع اطلاعات از خدمات چندگانهی وب5-17-3عرضه کردن خدمات وب خارجی به استاندارد HTML، PDF، صفحه گسترده، و یا XML5-17-4تصویربرداری از تجسم دادهها از طریق خدمات وب سایت خارجی5-17-5محصولات XML نوشته شده توسط شخص ثالث میتواند با BPM بومی ادغام شود5-17-6ابزارهای مدیریت طبقهبندی شخص ثالث میتواند با BPM بومی ادغام شود5-17-7قابلیت پرتال وب اضافه بر سازمان برای کاربر نهایی، کاربران کسبوکار، تحلیلگران، مدیران و ادمینها به همراه رابطهای کاربری متفاوت برای کارهایشان 5-18پیام5-18-1SMTP5-18-2MIME5-18-3IMAP5-18-4دیگر 5-19LDAP5-19-1تأیید هویت کاربران و یا نویسنده از یک دایرکتوری LDAP شخص ثالث5-19-2دایرکتوری ناول5-19-3دایرکتوری اکتیو ویندوز5-19-4سایر دایرکتوریها LDAP 5-20مستندات استانداردهای مورد استفاده5-21مجوز محصولات5-22قابلیت حمل5-23نصب
3-2-6- سازگاری نرمافزار:
سازگاری به این معنی است که نرمافزار مورد نظر در سازمان مستقر شده، به درستی اجرا شود و بعد از مدتی کارایی خود را از دست ندهد. یکپارچگی لایه رابط بین اجزایBPMS و برنامههای کاربردی کسبوکار را فراهم میکند. با توجه به تحکیم موقعیت BPMS در سازمانها، ادغام و یکپارچگی بهعنوان یک جزء حیاتی در سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار مورد توجه قرار گرفته است. یکپارچگی سیستمهای مختلف در سازمان باعث بهبود روابط بین فرآیندها شده و به دلیل سازماندهی کردن روابط بین کاری و بین فرآیندی، کاهش دوباره کاریها را به دنبال دارد.چابک شدن سازمان، پویایی روابط درون سازمان و بیرون سازمان، حذف دوباره کاریها از جمله نتایج سازگاری نرمافزار با دیگر سیستمهای جاری در سازمان میباشد.
3-2-6-1- مزایای قابلیت یکپارچگی سیستمها:
قابلیت ترکیب BPMS های مختلف
قابلیت پیادهسازی خودکار BPM، که منجر به ایجاد منافع بیشتر و هزینهی محدودتر در سیستمهای برنامه کسبوکار میشود.
امکان کاهش افزونگی و ناسازگاری و تناقض دادهها که در نتیجه، باعث کاهش هزینهها و بهبود کیفیت میشود.
امکان ایجاد تغییرات سریعتر نسبت به رویکرد سیستمهای سنتی، که باعث چابکی بیشتر و هزینههای کمتر میشود.
سازگاری در روند کسبوکار به دلیل موتور یکپارچهسازی فرآیندها.
ملاحظاتی که در یکپارچهسازی سیستمها مورد توجه قرار میگیرد]42[:
برخی از پروژهها بیش از حد بر پیادهسازی یک برنامهی واحد تمرکز میکنند، که باعث صرف زمان و هزینههای زیادی میشود. به همین دلیل توجه کافی در مورد چگونگی قابلیت یکپارچهسازی در معماری کلی سیستم باعث اجرای بهینهی دادهها در اجرای فرآیندها میشود.
یکپارچهسازی میتواند یکی از سختترین مسائل در پروژهها باشد، چرا که باید مورد رسیدگی، بازنگری، برنامهریزی و تست قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که برنامههای کاربردی قابل اجرا هستند.
هنگام یکپارچهسازی برنامهها این مسئله قابل اهمیت است که داده های مدل، تعاریف و فرآیندها میتواند در سیستمهای مختلف متفاوت باشند. بنابراین بایستی اطمینان حاصل شود که یک ارتباط بدون ابهام بین برنامههای مختلف وجود دارد.
هنگام یکپارچهسازی، بهخصوص با برنامههای خارجی، امنیت باید مورد بررسی قرار گیرد و اطمینان حاصل شود که اطلاعات به صورت محرمانه حفظ میشوند. در واقع امنیت شامل ارتباطات و دریافت اطلاعات از سایر برنامهها و سازمانها میشود.
از آنجاییکه در هر سازمان سیستمها و نرمافزارهای مختلفی ایجاد و بهکارگرفته میشوند، BPMS ایجاد شده درون هر سازمان باید بتواند خود را با نرمافزارهای گوناگون مطابقت دهد و قابلیت یکپارچگی با آنها را داشته باشد. از جملهی آن سیستمها در جدول 3-6 شاخصهای زیر را داریم:
جدول 3-6- شاخصهای سازگاری نرمافزار در مدیریت فرآیند کسبوکار
6سازگاری نرم افزار6-1ادغام با فنآوری میانافزار6-2یکپارچگی و سازگاری با SOA6-3ادغام با بستههای گسترده6-4ادغام با بستههای آماری6-5ادغام با DBMS6-6یکپارچگی با برنامه های کاربردی قدیمی، ERP6-7 یکپارچگی با برنامه های کاربردی قدیمی، CRM6-8ادغام با EDMS و CM6-9قابلیت اجرا در محیط مایکروسافت Enterprise server 20086-10قابلیت اجرا در محیط مایکروسافت SQL server 2008 6-11قابلیت اجرا در محیط vmware با مایکروسافت ویندوز سرور 20086-12قابلیت پشتیبانی معماری .net در محیط ویندوز سرور 2008
3-2-7- همکاری فرآیند:
فرآیندهای موجود در هر سازمان روزانه دستخوش تغییرات و تحولات بسیاری میشوند. هر کاربر، بنا بر وظایف روزانه، فرآیندهای خاص را به اجرا در میآورد، متخصصان و آنالیزگران سازمان، فرآیندها را تجزیه و تحلیل میکنند و گلوگاهها و نقاط ضعف و شکست هر فرآیند را شناسایی مینمایند. از طرفی مدیریت سازمان با تحلیل وضعیت موجود و بررسی برنامههای استراتژیک، جهت دستیابی به وضعیت مطلوب، سعی در ایجاد بهبود مستمر دارند. بنابراین، به دلیل پویایی و مواجهه با دگرگونیهای پیش روی هر سازمان، بایستی این قابلیت در سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار موجود باشد که بتواند پل ارتباطی بین فرآیندهای مختلف سازمان در هر سطح و هر بخش از سازمان ایجاد کند. همانطور که آشکار است، هر دپارتمان در سازمان در پی انجام وظایف مخصوص به آن بخش میباشد. به همین دلیل به دلیل متنوع بودن فرآیندها از جمله فعالیتهای بخش مالی، بازاریابی، منابع انسانی و ...بایستی همکاری بین فرآیندهای انجام شده در این دپارتمنها صورت گیرد.
شکل 3-2- نمودار شماتیک از همکاری فرآیند در سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار ]14[
ویژگیهایی در سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار وجود دارد که باعث ایجاد همکاری بین فرآیندهای سازمان میشود. از جملهی این قابلیتها میتوان به پشتیبانی از نگارشات متعدد فرآیند اشاره کرد. لزوم ایجاد این قابلیت در BPMS ها به دلیل به روز شدن سیستم و امکان استفاده مجدد از فرآیندهای گذشته و امکان ادغام آن با فرآیندهای کنونی میباشد.
3-2-7-1- پشتیبانی از نگارشات متعدد فرآیند
به مرور زمان مدیران، فرآیندهای سازمان را بهبود خواهند بخشید، و نیاز است تا فرآیندهای جاری تغییر یابند. نرمافزارهای BPMS، با داشتن قابلیت پشتیبانی از نگارشات جدید و قدیمی فرآیندها، اطلاعات نسخهی قدیمی هر فرآیند را، در گزارشات سیستم، قابل استفاده میکند. با توجه به تغییرات زیادی که در روالهای کاری سازمانها، بنا به دلایل مختلف از جمله تغییرات قوانین، سمتها و... اتفاق میافتد، نامشخص بودن فرآیندهای در حال اجرا، مشکلساز بوده و سازمان را دچار ناهماهنگی و بروز برخی مشکلات مینماید. مدیریت ورژن باعث میشود پس از اعمال تغییری در فرآیند، نسخه جدیدی از آن در اختیار کاربران قرار گیرد و فرآیندهای قبلی که قبل از این نگارش ایجاد شدهاند، مانند گذشته، به گردش خود طبق فرآیند قبلی ادامه دهند و به اتمام رسند.
از دیگر قابلیتهای موجود در سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار میتوان به قابلیت اعتبارسنجی که جزء لاینفک فرآیندها است و همچنین، استفاده از فایلهای ورودی و خروجی و فرمتهای قابل خواندن برای یک نرمافزار بهخصوص باشد، اشاره کرد (جدول 3-7).
جدول 3-7- شاخصهای همکاری فرآیند در مدیریت فرآیند کسبوکار
7همکاری فرآیند7-1 ثبتنام کردن/ تصفیه حساب کردن7-1-1طراحان گردش کار میتوانند اسناد گردش کار را ثبت نام/ تصفیه حساب کنند7-1-2مدیران گردش کار میتوانند اسناد گردش کار را برای جلوگیری از تغییر بیشتر قفل کنند7-1-3طراحان گردش کار میتوانند تمام نسخههای گردش کاری را که برای دانلود در دسترس است را نمایش دهند7-1-4طراحان گردش کار میتواند یک نسخه گردش کار خاص را دانلود کنند7-1-5تخصیص نظر به هر نسخه خاص در ورود7-1-6انتخاب پس از چک کردن برای تجدید نظر جزئی و یا تجدید نظر عمده7-1-7ذخیرهسازی نامها، گروه، و نقش نویسنده، تاریخ / زمان، در این نسخه از گردش کار7-1-8نیاز به نرمافزار کنترل نسخه شخص ثالث 7-1-9مدیریت ورژن فرآیندها، قواعد، مدلهای سازمانی، مستندسازی، شبیهسازیها، گزارشها، کارها7-1-10بهروزرسانی نمونههای در حال اجرا به آخرین نسخه 7-1-11باقی ماندن نمونههای در حال اجرا با نسخههای قدیمی 7-1-12کاربر نهایی میتواند انتخاب کند که کدام نمونهها بهروزرسانی شود7-1-13کاربر نهایی می تواند انتخاب کند که کدام نسخه های قدیمیتر بهروزرسانی شوند7-1-14کاربر نهایی می تواند انتخاب کند که تمام نمونه های در حال اجرا بهروزرسانی شوند7-1-15ارتقاء هنگامی رخ میدهد که نسخه جدید آپلود شود7-1-16کاربر نهایی می تواند در هر زمان به روز رسانی را انجام دهد7-2امکان مدیریت ورژن گردش کارها7-2-1بهروزرسانی پروسه توزیع (بهروزرسانی و توزیع مجدد مدل فرآیندها بدون تأثیر نامطلوب روی نمونههای در حال اجرایش اجازه همزیستی ورژنهای متنوع از یک فرآیند مشابه (دو نشر متفاوت)7-2-2پشتیبانی از نسخههای قدیمی7-2-3سازگار با نسخههای قبل 7-2-4قابلیت اعتبارسنجی فرآیند7-3اعتبارسنجی دادهها7-3-1پشتیبانی از دوام حالت فرآیند7-3-2قابلیت اعتبارسنجی انواع فیلد ها در فرم برای کاهش ورود داده های نادرست7-3-3چک کردن حلقههای نامحدود7-3-4بررسی منابع چرخهای7-3-5چک کردن توانایی برای تکمیل فرآیند 7-4فرمت فایل های قابل خروج7-4-1PDF7-4-2EMF7-4-3RTF7-4-4Word7-4-5Image7-4-6Visio7-4-7BPMN7-4-8BPEL7-4-9XML7-4-10XPDL7-4-11ADL7-4-12Attributes 7-5فرمت فایلهای قابل ورود7-5-1Visio7-5-2BPMN7-5-3XML7-5-4XPDL7-5-5ADL7-5-6Attributes
3-2-8- مدیریت امنیت:
امنیت در سازمانها و سیستمهای مورد استفادهی آنها یکی از نکات کلیدی و بسیار مهم میباشد، چرا که کل سیستم بر پایهی امنیت استوار است و تمام فرآیندهای موجود در بخشها و دپارتمانهای سازمان از آن بهره میبرند. سازمانی که درجهی امنیت پائینی داشته باشد، نمیتواند در بازار کسبوکار به رقابت بپردازد و هرلحظه باید منتظر جاسوسی و سرقت اطلاعاتش توسط سازمان رقیب باشد، یا حتی در یک شرکت، هر کاربر بایستی یک پرتال شخصی داشته باشد و از امنیت سیستم خود اطمینان حاصل کند.
مواردی که در مدیریت امنیت سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار مورد توجه قرار میگیرند عبارتند از:
پشتيباني از مجوزهاي SSL
پيادهسازي single sign on
فيلترينگ مقادير ارسالي به پايگاه داده بهمنظور جلوگيري از SQL Injection
استفاده از رمزنگاري در نگهداري دادههای حساس
حذف خودکار جلسات کاربران بعد از زمان مشخص، در صورت غيرفعال بودن کاربران
عدم اجازه ورود چند نفر با يك نام كاربري و رمز عبور بهصورت همزمان
اعمال سطوح دسترسي از پيشتعريفشده براي كاربران مهمان
كنترل سطوح دسترسي در سطح محتواي واسط كاربري
ايجاد امنيت و سطوح دسترسي مختلف کاربران برروي هر نوع فرم، رکورد، عمليات، دستهاي از فيلدها و حتي تک تک فيلدها
دادن مجوزهايي مانند اطلاعات، جستجو، ويرايش، مشاهدهی گردش، سابقهی زنجيرهی مدارک به کاربران در خصوص هر فرم
امکان تعيين فيلدها بهصورت مجزا جهت نمايش ويژهی اعضا
استفاده از لايهی امنيتي پورتال در مشاهدهی فرمها
امکان رمزنگاري دادهها
ثبت و ضبط کليهی فعاليتهاي انجام شده در سيستم
نقشها و کاربران، مدیریت نقشها، پروفایلهای کاربران، الگوریتمهای تخصیص کاربر و زمانسنجها از جمله معیارهای مورد توجه در مدیریت امنیت هستند (جدول 3-8).
جدول 3-8- شاخصهای مدیریت امنیت در مدیریت فرآیند کسبوکار
8مدیریت امنیت8-1 نقشها و کاربران8-1-1کاربران فرآیندهای خاص8-1-2نقشهای جهانی8-1-3کنترل دسترسی مبتنی بر نقش 8-1-4انتساب بهموقع (در زمان)8-1-5انتساب دستی (پشتیبانی دستی برای تخصیص یک کاربر برای نقش)8-1-6انتساب اتوماتیک (پشتیبانی اتوماتیک اختصاص کاربر به یک نقش)8-1-7وظایف بهصورت خودکار به سایر کاربران بر مبنای قواعد تعطیلات یا اضافه بار کاری تفویض خواهد شد 8-2مدیریت نقشها8-2-1تعیین قابلیت کاربر بر اساس نقش سازمانی8-2-2تعریف نقشها همراه با اختیارات8-2-3تخصیص امتیازات گردش کار به نقشها8-2-4تخصیص کاربران به یک یا چند نقش8-2-5حذف موقت تخصیص وظایف 8-2-6ماژول مدیریت کاربران امکان پیکربندی آسان گروههای کاربری، نقشها و اختیارات را فراهم کند 8-3پروفایلهای کاربران8-3-1ID منحصر به فرداختصاص داده شده به همه کاربران 8-3-2ID منحصر به فرد کاربر هرگز در معرض نمایش به کاربران قرار نمیگیرد8-3-3ایجاد کنترل دسترسی برای افراد8-3-4قابلیت انتساب وظایف به کاربران منطبق با پروفایل کاربر و قواعد به کار رفته در دادههای کسبوکار در یک قلم کاری8-3-5سطوح مختلف اختیارات برای پروفایلهای مختلف کاربران 8-4الگوریتمهای تخصیص کاربر8-4-1براساس گروههای کاربری8-4-2بر اساس ویژگیهای کاربر8-4-3FIFO8-4-4LIFO8-4-5با گردش نوبت8-4-6مدیریت شیفت8-4-7تسطیح منابع 8-5زمان سنج8-5-1تایمرهای چندگانهی سیستم 8-5-2انتخاب تایمر برای انجام کارهای سیستم8-5-3انتخاب تایمر برای هر کار
3-2-9- مدیریت فرم:
سيستم فرمساز يك سيستم طراحي موجوديتها و فرمهاي سازماني و توليد اسناد سازماني ميباشد. اين سيستم تحت محيط .Net Framework پيادهسازي شده است و از قابليتهاي مهم اين نرمافزار، امكان ايجاد و انتشار اسناد در شكل فرم بر روي محيط سیستم ميباشد. اين فرمها قابليت گردآوري اطلاعات را در سطح سازمان عهدهدار بوده و تغييرات، بهسادگي بر روي آنها اعمال ميگردند. محتواي اين فرمهاي اطلاعاتي بهصورت اسناد سازماني قابل ذخيرهسازي و بازيابي بوده و قابل ارسال از طريق پست الكترونيك و يا ارسال به سيستم گردش كار ميباشد. فرمهاي موجود در اين سيستم را ميتوان به همراه اطلاعات آن و يا بدون اطلاعات به شكل فرم كاغذي چاپ نمود. قدرت سيستم مدیریت فرم هنگامي مشخص ميشود كه با سيستم مديريت گردش كار به صورت هماهنگ اجرا شود. در آن صورت فرمهاي طراحي شده در اين سيستم توسط طراح و موتور گردش كار، در سازمان در روند اجراي فعاليتها به گردش درآمده و در هر مرحله پردازشهاي لازم مانند ورود اطلاعات، تهیه ، تأييد، تنظیم، ارجاع، پاراف، اسکن و ... روی آنها انجام ميشود.
معیارهای طراحی فرمها، چیدمان فرم، انواع فرم، قالببندی، عناصر فرم، اعتبار دادهها، جداول، کلیدهای مؤثر، مقادیر پیشفرض، فرمهای پویا، اتصالات دادهها و فرمهای خارجی در مدیریت فرمها مورد اهمیت قرار میگیرند (جدول 3-9).
جدول 3-9- شاخصهای مدیریت فرم در مدیریت فرآیند کسبوکار
9مدیریت فرم (ایجاد، بایگانی، اصلاح و استفاده مجدد فرمها)9-1 طراحی فرمها9-1-1طراحی فرم در ابزار مدلسازی9-1-2طراحی فرم در ابزار شبیهسازی9-1-3طراحی فرم در گردش کار 9-1-4قابلیت ترکیب (merge) دادههای کسبوکار در فرمهای نامه و چاپ آنها9-1-5ماژول طراح فرم با قابلیتهایی مانند درگ و دراپ کردن اشیا (تکست باکسها، چک باکسها، کلیدهای رادیویی) برای سرعت بخشیدن به ایجاد فرمها در تعاملات کاربری 9-2چیدمان فرم 9-2-1چیدمان دستی فرمها 9-2-2چیدمان اتوماتیک فرمها 9-2-3حمایت از طرحهای چیدمان چندگانه9-2-4توانایی ورود در ایجاد طرحهایی که توسط کاربر ساخته شده 9-3انواع فرم9-3-1فرمهای فردی9-3-2فرمهای به اشتراک گذاشته شده9-3-3فرمهای چندین صفحهای9-4 قالببندی9-4-1برچسبهای فایل میتواند فونتهای مختلفی دارا باشد9-4-2برچسبهای فایل میتواند سبکهای مختلف نمایش داشته باشد (با حروف درشت یا زیر خط دار)9-4-3برچسبهای فایل میتواند رنگهای مختلف داشته باشد9-4-4فایل دادهها را میتوان ترازبندی نمود. (چپ، راست، یا مرکز) 9-5عناصر فرم9-5-1نمایش جداول داده که در آرایههای داده مشخص شدهاند9-5-2ستونهای جدول را میتوان ترازبندی نمود (چپ، راست، یا مرکز) 9-6اعتبار داده ها9-6-1چک کردن موجود بودن داده9-6-2چک کردن اعتبار داده9-6-3اطلاعرسانی کاربران از خطاهای دادههای خاص 9-7جداول 9-8کلیدهای مؤثر9-8-1برای شروع اقدامات از پیش تعریف شده کاربران میتوانند بر روی دکمه اکشن کلیک کنند 9-8-2فعال کردن دکمه اکشن 9-9مقادیر پیشفرض 9-10فرمهای پویا9-10-1گزینههای قابل انتخاب به زمینههای دیگر در همان فرم وابستهاند9-10-2قابلیت دید فایل به زمینههای دیگر در همان فرم وابستهاند9-10-3حفاظت از فایل وابسته به زمینههای دیگر در همان فرم است9-10-4مدیریت امنیت فرمها 9-11اتصالات دادهها9-11-1تداوم اتوماتیک9-11-2تماسهای API9-11-3مقادیر محاسبه9-11-4پایگاه دادههای خارجی 9-12فرمهای خارجی
3-2-10- پرتال گردش کار:
گردش کار، الگوی هماهنگ و قابل تکرار از فعالیتهای کسبوکار است که منابع موجود را، توسط نظام سیستماتیک سازمان در جهت ایجاد فرآیندهایی که موجب تبدیل ورودی به خروجی، ارائهی خدمات و پردازش اطلاعات میشود؛ میگردد]45[. موتور فرآیند سیستم گردش کار، اتوماسیونسازی عملیات کسبوکار، وظایف کارکنان و معاملات بینفردی و بینبخشی در یک سازمان را توصیف میکند که باعث سادهسازی فرآیندهای کسبوکار میشود. یک موتور فرآیند، جزئی نرمافزاری است که بهمنظور اجرای فرآیندها از طریق موتور فرآیند در سازمان، ابتدا مدلسازی میشود و سپس، مورد پردازش قرار میگیرد.
3-2-10-1- مزایای سیستم گردش کار ]42[:
قابلیت خودکارسازی فعالیتهای استاندارد، که منجر به کاهش هزینه و زمان و افزایش کیفیت و قابلیت اطمینان کار خواهد شد.
قابلیت مسیریابی فعالیتها، که براساس وابستگیها، مهارتها و در دسترس بودن انجام میشود، و موجب کاهش زمان کار، کیفیت بهتر و بهرهبرداری بهتر از منابع میشود.
شناسایی فوری خطاها و اطلاعرسانی به کارکنان مرتبط.
امکان پیگیری و ردیابی کارهای خاص و ارائهی اطلاعات در مورد وضعیت تراکنش به مشتریان، در زمان واقعی که منجر به کاهش حجم تماس مشتریان به سازمان میشود.
کارکنان با تمرکز بیشتر وظایف خود را انجام میدهند که رضایت کارکنان و کیفیت بالاتر را در پی خواهد داشت.
یک موتور فرآیند میتواند فرصتهای بهبود دهنده را برای ارائه به مشتریان ایجاد کند و نیازی به پردازش کار توسط کارمندان نیست.
موتور فرآیند به طور کامل خودکار نمیشود؛ چرا که برای هدایت سیستم، کارکنان نیز وظایفی بر عهده دارند که بایستی به صورت دستی وارد شود.
موتور فرآیند اجازه میدهد تا محصولات جدید سریعتر به بازار وارد شوند.
کارهای در فهرست انجام، ناظر فهرست، گزارشها، جستوجو، اطلاعات کار، همکاری، منطقهی زمانی کاربر، و مدیریت حساب کاربری جزء شاخصهای مورد اهمیت در پورتال گردش کار هستند (جدول 3-10).
جدول 3-10- شاخصهای پورتال گردش کار در مدیریت فرآیند کسبوکار
10 پورتال گردش کار 10-1کارهای در فهرست انجام10-1-1همه وظایف10-1-2وظایف سررسیده10-1-3وظایف سررسیدهی روزانه10-1-4وظایف سررسیدهی هفتگی10-1-5وظایف سررسیدهی ماهانه 10-2ناظر فهرست10-2-1همهی وظایف10-2-2وظایف سررسیده10-2-3وظایف سررسیدهی روزانه 10-3گزارشها10-3-1وظایف سررسیده10-3-2وظایف سررسیدهی روزانه10-3-3وظایف سررسیدهی هفتگی10-3-4وظایف سررسیدهی ماهانه 10-4جستجو و پرسوجو10-4-1استفاده کاربران برای جستجوی وظایف با نام وظیفه10-4-2استفاده کاربران برای جستجوی وظایف با نام گردش کار10-4-3استفاده کاربران برای جستجوی وظایف با وضعیت وظیفه10-4-4استفاده کاربران برای جستجوی وظایف توسط زمان شروع10-4-5استفاده کاربران برای جستجوی وظایف با زمان فرارسیده 10-5اطلاعات کار10-5-1کاربر تجهیزات مورد نیاز خود را جهت تکمیل وظیفهها اعلام میکند10-5-2کاربر تجهیزات گزینشی و نه لزوماً مورد نیاز را جهت تکمیل وظیفهها اعلام میکند10-5-3وظایفی که منسوخ میشوند به صورت خودکار از لیست خارج میشوند10-5-4کاربر میتواند وضعیت گردش کار فعلی را ببینید10-5-5وجود دستورالعملهای وظایف شامل چک لیست زیر وظایف در رابطهای کاربری 10-6همکاری10-6-1شرکتکنندگان میتوانند هر تعداد از اسناد در یک نمونه گردش کاری را اشتراکگذاری نمایند10-6-2شرکتکنندگان می توانند برای هر نمونه گردش کار نظر / پیام ارسال نمایند 10-7منطقهی زمانی کاربر10-7-1شناسایی منطقهی زمانی10-7-2تغییر منطقهی زمانی به طور دستی10-7-3تغییر منطقهی زمانی به طور خودکار 10-8مدیریت حساب کاربری10-8-1طبقهبندی دادهها در سیستم10-8-2شناسایی خطرات دادهها و اطمینان از کنترلهای امنیتی مناسب برای کاهش خطرات 10-8-3تأیید درخواست برای دسترسی به انتشار و افشای اطلاعات10-8-4لغو دسترسی به سیستم در زمان مناسب
3-2-11- نظارت و مدیریت:
طبق ضربالمثل: "آنچه را میتوان مدیریت کرد که قابل اندازهگیری باشد"، مدیریت فرآیند کسبوکار اجازه میدهد تا فرآیندها، همانگونه که اجرا میشوند، دیده شوند و با تعیین معیارهای کلیدی کسبوکار، چگونگی انجام معاملات کسبوکار، از طریق فرآیندها نشان داده شوند. این نوع مدیریت در واقع ابزاری است که نهتنها به عملها و عکسالعملها در هر فرآیند واکنش نشان میدهد، بلکه تنها راه برای مدیریت تهدیدها و فرصتها میباشد. بنابراین با ارائهی اطلاعات کمک میکند تا سیستم، علل ریشهای مشکلات را کشف کند و با دریافت بازخورد عینی، فرآیندها را بهبود دهد]45[.
در واقع، مدیریت فرآیند کسبوکار فرآیندهای جاری در سازمان را متبلور کرده و معیارهای کلیدی که بر آن فرآیندها تأثیرگذار هستند را مشخص مینماید. به این ترتیب، میتوان فرآیندهای مؤثر و معیارهای بهبود دهنده را استخراج نمود و در زمان مناسب و بههنگام، بر آنها نظارت کرد. این فنآوری منجر به اندازهگیری عملکرد واقعی سازمان میشود و میتواند با اهداف تعیین شده توسط سازمان مقایسه شود. اطلاعات به دست آمده از پایش فرآیندها به مدیران کمک میکند تا به کشف نقاط ضعف در مدیریت و بهینهسازی فرآیندها دست یابند. به عنوان مثال، در فرآیند تدارکات زنجیره تأمین وضعیت اجرا بررسی میشود و محمولههای دارای تأخیر که با پرچم قرمز نشانهگذاری شدهاند را مشخص میکند، یا در یک فروشگاه خردهفروشی هنگامی که موجودی انبار زیر سطح موجودی تعیین شده باشد، هشداری از ابزارBAM به کاربر جهت رفع کمبود ابلاغ میگردد. این هشدار میتواند، یک فرآیند خودکار اطلاعرسانی سفارش خرید به فروشنده باشد. بنابراین موتور فرآیند کسبوکار از اولین مرحله بایستی به ابزار BAM مجهز باشد ]15[.
از اینرو مدیریت فرآیند کسبوکار به طورخودکار به رفع مشکل ارسال شده میپردازد. مدیران سازمانها با بهرهگیری از راههای مختلفی مدیریت فرآیند های کسبوکار را بر عهده میگیرند. مدیران با بینشی درسطح بالاتر، وظایف گوناگون را به کارکنان واگذار میکنند. آنها همینطور میتوانند به صورت دستی وظیفهای را دوباره به فرد مناسب اختصاص دهند. بهترین ابزار کمک به مدیریت، BAM میباشد که با استقرار KPI ها به مدیران اجازه میدهد به مشاهدهی عملکرد کارکنان در فرآیندها و چگونگی انجام وظایف خاص بپردازند. ارائهی گزارشات تحلیلی بهصورت گرافیکی، نموداری و تحلیلی است.
3-2-11-1- داشبورد مانیتورینگ
مانیتورینگ فعالیت کسبوکار ، عبارتی است که توسط شرکت گارتنر ابداع شده و هدف آن تعیین و تشخیص رخدادهای غیرعادی یک فرآیند و هشدار دادن به کاربر جهت رفع آن رخداد میباشد]15[. این فنآوری، نرمافزاری برای نظارت در زمان واقعی فرآیندهای کسبوکار میباشد و داشبورد، صفحه نمایش بصری است، که نشان دهندهی وضعیت کسبوکار یک شرکت و یا فرآیند، از طریق شاخصهای کلیدی عملکرد بوده و به صورت عددی و گرافیکی نشان داده میشود ]45[. کاربران کسبوکار میتوانند از پیشرفت فرآیندهای عملیاتی با استفاده از مانیتورینگ فعالیت های کسبوکار اطلاع حاصل نمایند.
از طریق BAM، کاربران کسبوکار میتوانند مشکلات فرآیند را تجزیهوتحلیل کرده و به تعیین علت ریشهای مشکلات بپردازند. ابزارBAM اطلاعات موجود را به صورت گرافیکی در اختیار کاربران قرار میدهند و تجسم سطح بالایی از یک فرآیند اجرایی را به یک کاربر ارائه میدهد و جریان مسیرهای بحرانی و تنگناها را در فرآیند مشخص میسازد. کاربران میتوانند سطوح مختلف جزئیات فرآیندها را از طریق KPI ها استخراج نمایند. در داشبورد مانیتورینگ مواردی از جمله، متوسط زمان اجرای فرآیند، کوتاه نمودن زمان اجرای فرآیند، تأخیر اجرای فرآیندها و علت تأخیرها، نقش واحدهای سازمان در اجرا و تأخیر فعالیتها و ... بهصورت هوشمند، قابل ارزیابی هستند و تحت پایش و کنترل قرار خواهند گرفت. پردازش اطلاعات به تحلیلگر اجازه میدهد هزینههای یک فرآیند را بررسی کند و بر اساس اطلاعات هزینه، نرخ بازگشت سرمایه را تخمین بزند]15[.
در این فنآوری زمانی که کاری برای شخصی ارجاع میشود، مهلت انجام آن کار نیز به وی اعلام میگردد. در این هنگام کاربر باید در مدت زمان مشخص شده، اقدام به انجام کار نماید، در غیراینصورت، سیستم میزان تأخیر وی را محاسبه کرده و در گزارشات BAM ارائه خواهد نمود. همچنین، بهدلیل اینکه همهی اقدامات و فعالیتها در سیستم BPMS ثبت میشود، امکان سنجش عملکرد افراد در سازمان و مقایسه آنها با یکدیگر نیز بهراحتی توسط فنآوری BAM وجود دارد.
ویژگیهای نظارت سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار از طریق داشبورد مانیتورینگ]42[:
تعداد فرآیندهای در حال اجرا و خاتمه یافته به صورت آنلاین
عملکرد نسخههای متفاوت فرآیند و مقایسهی آنها با یکدیگر
مشاهدهی پراکندگی فعالیتها در یک فرآیند و نسخههای آن
مشاهدهی عملکرد پرسنل در هر فرآیند
محاسبه زمان میانگین ، بیشترین و کمترین برای انجام هر فرآیند و فعالیتها
محاسبه زمان میانگین ، بیشترین و کمترین برای انجام هر فعالیت به ازای پرسنل
تعریف شاخص KPI بر روی فرآیندها، بر اساس تعداد فعالیتها، میانگین زمان اجرای فعالیت، میانگین زمان اجرای فرآیند
مشاهدهی وضعیت شاخصها در داشبورد مدیریتی
از جملهی شاخصهای دارای اهمیت در زیرگروه نظارت و مدیریت که مرحلهی سوم از چرخهی حیات کسبوکار را شامل میشود میتوان به BAM، مدیریت نمونهای، مانیتورینگ گردش کار، مسیرهای حسابرسی و منابع سازمان اشاره کرد (جدول 3-11).
جدول 3-11- شاخصهای نظارت و مدیریت در مدیریت فرآیند کسبوکار
11نظارت و مدیریت 11-1نظارت بر فعالیتهای کسبوکار (BAM) 11-1-1صفحههای آمار، مجموعههای اطلاعاتی11-1-2نمایش صفحه قدرتمند11-1-3صفحه نمایش شخصی شده برای افراد مختلف یا قابلیتهای مختلف11-1-4 قابلیت تسلط بر فرآیندهای بحرانی با ابزار BAM قدرتمند و صفحه نمایشها 11-1-5پشتیبانی از نظارت و کنترل فنی 11-1-6پشتیبانی از نظارت بر کسبوکار11-1-6-1نظارت فعال11-1-6-2نظارت منفعل11-1-6-3پشتیبانی از سطوح مختلف از جزئیات11-1-6-4پشتیبانی از دیدگاههای مختلف نظارت بر اطلاعات11-1-7پشتیبانی از کنترل کسبوکار11-1-7-1پشتیبانی از پیشبینی موقعیتهای ناخواسته 11-1-7-2پشتیبانی از تکامل نمونهای روند11-1-7-3پشتیبانی از خطای کنترل کنندههای فرآیند11-1-7-4پشتیبانی برای تغییر فعالیتها11-1-7-5پشتیبانی از تغییر توازن حجم کار بین کاربران 11-2مدیریت نمونهای11-2-1کاربران میتوانند نمونه را متوقف و دوباره راهاندازی کنند11-2-2کاربران میتوانند نمونه را راه اندازی مجدد نمایند11-2-3کاربران میتوانند موارد را حذف کنند11-2-4کاربران میتوانند نمونه را کاملا قطع و بینتیجه کنند11-2-5کاربران میتواند دادههای نمونه را دستی لغو کنند11-3 شروع گردش کار 11-3-1گردش کارمیتواند با برنامه آغاز شود 11-3-2گردش کار میتواند از شروع به صورت دستی خارج شود11-3-3گردش کار می تواند فقط توسط کاربران انتخاب شده آغاز شود 11-4مانیتورینگ گردش کار11-4-1کاربران می توانند از وضعیت همه موارد گردش کار در یک نما آگاهی یابند11-4-2کاربران می توانند وضعیت نمونههای گردش کار فردی را نظارت کنند11-4-3کنسول نظارت گرافیکی 11-5آمارهای گردش کار11-5-1گزارش حجم کار کاربر 11-5-2آمار چرخه زمان نمونه11-5-3آمار نمونههای از کار افتاده11-5-4آمار مسیرهای گردش کار11-6 مسیرهای حسابرسی/ ممیزی11-6-1مسیرهای حسابرسی/ ممیزی برای رویدادهای گردش کار11-6-2مسیرهای حسابرسی/ ممیزی برای ورودیهای کاربر در فرم ها11-6-3مسیرهای حسابرسی/ ممیزی برای وظایف کاربر 11-7منابع سازمان 11-7-1مالکیت منابع متمرکز و مدیریت11-7-2مالکیت منابع توزیع شده و مدیریت11-7-3سلسله مراتب سازمان
3-2-12- مستندات و گزارشگیری:
تصميمگيري هنگامي ضرورت مييابد كه مديریت سازمان با يك مسئله يا فرصت روبرو است. هر سازمان بايد شكستها و موفقيتهای گذشته خود را مرور كند و به طور سيستماتيك از آن تجربیات استفاده نماید، به گونه اي كه همهی كاركنان آن را درك كرده و به آن دسترسي داشته با شند. درواقع، مستندسازی، عمل ثبت، مكتوب نمودن، گردآوري، تنظيم و تدوين، دسته بندي و نگاهداري اطلاعات مفاهيمي كه خود از فعاليتي هدفمند، دقيق و منظم حكايت دارد. عدم وجود مستندات دقيق و سازمانيافته، میتواند موجب افزايش نرخ از دست دادن اطلاعات شود. مستندسازي كامل و صحيح باعث مي گردد، کلیه عوامل داخلي و خارجي مؤثر موردتحليل و بررسي قرارگيرد و مدير پروژه در حين مراحل انجام فرآیندها از اجرای صحیح آنها اطمينان حاصل کند. همچنين تهيه مستندات جهت ارتباط بين افراد درگير در انجام فعالیتها از يك طرف، ارتباط بين كاربران از طرف ديگر و نهايتاً ارتباط بين دوگروه مزبور بسيار مفيد است. در هر سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار، مستندسازی و گزارشگیری نقش بزرگی ایفا میکند و بایستی از ابتدای شروع فرآیندها در سازمان به اجرا درآید. سیستم مستندسازی فرآیندها، این امکان را برای کاربر ایجاد میکند که بتواند نحوهی اجرای فرآیندها را در دورههای قبل بررسی کرده و پس از انجام مقایسه با گزارشهای به دست آمده از گذشته، فرآیندها و نتایج حاصل از آنها را تحلیل کند]45.[
3-2-12-1- مزایای سیستم مستندات و گزارشگیری]42[:
هزینههای پایینتر و کیفیت بهتر در مدیریت اسناد به دلیل در دسترس بودن اطلاعات.
افزایش سرعت کار اسناد الکترونیکی و کاهش قابل توجه زمان انجام فرآیندها، چرا که پردازش اسناد را میتوان در هر نقطه از جهان بدون تأخیر انجام داد.
سهولت در بازیابی و ردیابی اسناد قدیمی.
در جدول 3-12- شاخصهای بایگانی و گزارشات در مدیریت فرآیند کسبوکار نشان داده شده است:
جدول 3-12- شاخصهای بایگانی و گزارشات در مدیریت فرآیند کسبوکار
12 بایگانی و گزارشات12-1تواناییهای گزارشدهی گسترده روی نمودارها برای یافتن علتهای ریشهای12-2نشانه ی تحویل گزارش به عنوان نمودار تعبیه شده در ایمیل12-3مدیریت و بهکارگیری ماژولهای گزارشگیری و پایش12-4ارائهی امکانات مدیریت مستندات و مدیریت محتوی12-5قابلیت بایگانی و گزارشگیری برای اقلام کاری تکمیل شده12-6قابلیت ایجاد گزارش برای سطوح مختلف مانند مدیران، کاربران یا ادمینها12-7امکان ایجاد نمودارها و گزارشهای عادی دادههای فرآیند بدون نیاز به کدنویسی 12-8قابلیت آرشیو نمودن دادههای منتج از اجرای فرآیندها در زمانهای گذشته، مجزا از دادههای جاری12-9قابلیت ذخیرهسازی رخدادهای گردش کار مانند شروع، پایان، نقطه توقف، آغاز مجدد، ایست، صرف نظر، انتقال، خطا به همراه مهر زمانی برای رخداد در لاگ فایلها12-10آرشیو ضمائم موجود در گردش کار به همراه اقلام کاری مرتبط12-11قابلیت استفاده از ابزارهای گزارشگیری استاندارد مانند کریستال ریپورت و سرویس گزارشساز SQL server برای گزارشسازی روی دادههای ایجاد شده هنگام اجرای فرآیند12-12امکان ارتباط ( دریافت و ارسال اسناد و مدیا) از سامانهی مدیریت مستندات12-13انواع چارتها و گزارشهای اضافه بر سازمان مانند گزارشهای مدیریتی شامل گزارشها و نمودارهای آماری عملکرد کاربران، درصد تکمیل گردش کار، وضعیت قلم کاری، زمان لازم برای تکمیل هر مرحله کاری در یک گردش کار و ...
3-2-13- قواعد کسب وکار:
قوانین کسبوکار، سیاستها و روشهایی هستند، که نقاط تصمیمگیری در یک فرآیند کسبوکار را خودکار میسازند. منشاء قوانین کسبوکار از منطق برنامههای کاربردی مانندERP میباشد، به همین دلیل دسترسی و تغییر در قوانین دشوار است، چرا که مدیران کسبوکار مسئول ایجاد قوانین هستند و بدون صرف وقت و حمایت از جانب بخش فنآوری اطلاعات امکانپذیر نمیباشد. بخش مهم مدیریت فرآیند کسبوکار قوانینی هستند که از کدنویسی برنامه، خارج میشوند و بهطور جداگانه در موتورهای قواعد مدیریت با استفاده از رابطهایی که به مدیران کسبوکار دسترسی دارند، ابلاغ میگردند و امکان هرگونه تصمیمگیری و پردازش را برای فرآیندها و فرمها،امکانپذیر خواهند کرد. فنآوری BPM ، باعث استفادهی گسترده از قوانین کسبوکار میشود. چابکی قوانین، کاربران را قادر میسازد به رویدادها و تغییرات در محیط کسبوکار بدون طراحی و مدلسازی مجدد وبدون تکرار در استقرار پایهای سیستم در سازمان واکنش نشان دهند. موتورهای قوانین کسبوکار دارای رابط بصری و روشهایی برای طراحی قوانین، از جمله جداول ساده، نمودار جریانهای گرافیکی و درختهای پیچیدهی تصمیمگیری میباشد. قوانین میتوانند در هر تعداد از فرآیندهای کسبوکار استفاده شوند]45[.
3-2-13-1- موتور قوانین کسبوکار:
موتور قوانین کسبوکار، ابزاری برای ایجاد و پیاده سازی قوانین میباشد که باعث ایجاد چابکی در سازمان شده و انعطافپذیری در کسبوکار را به وجود میآورد. امروزه BRE ها توانایی یک تحلیلگر کسبوکار را در جهت تغییرات سریع فرآیندها افزایش میدهند. قوانین کسبوکار به بخش فنآوری اطلاعات در سازمان جهت بررسی، توسعهی مشخصات فنی، ویرایش، برنامهریزی، توسعه، تست و پس از آن پیادهسازی ارجاع داده میشود که مبتنی بر آنالیز تحلیلگران کسبوکار میباشد.
3-2-13-2- مزایای موتور قواعد کسبوکار ]42[:
قابلیت خودکارسازی کارها که منجر به بهبود کیفیت و کاهش هزینهها و کاهش زمان انجام کار میشود.
موتورهای جستوجو این اطمینان را حاصل میکنند که محاسبات پیچیده، به طور مداوم و سریع انجام میشوند.
زمان توسعه را برای برنامههای جدید و یا نگهداری برنامههای موجود، کاهش میدهد؛ چرا که قابلیت تنظیم دارد و نیازی به کدگذاری و برنامهنویسی فرآیندهای جداگانه نیست.
امکان تست و مدیریت قوانین کسبوکار قبل از ایجاد هرگونه تغییر وجود دارد، که در نتیجه باعث کیفیت بهتر و کاهش هزینهها میشود.
قابلیت تعریف، مدیریت و کنترل قوانین کسبوکار برای کاهش وابستگی به واحد فنآوری اطلاعات را دارا است.
در جدول 3-13 شاخصهای قواعد کسبوکار نشان داده شده است:
جدول 3-13 شاخصهای قواعد کسب وکار
13 قواعد کسبوکار13-1 پشتیبانی از تغییر قوانین کسبوکار13-2قوانین کسبوکار ضمنی13-3قوانین کسبوکار صریح13-4سهولت استفاده از تعریف قوانین صریح کسبوکار 13-5توافق نامه مجوز کاربر13-6رابط کاری برای ایجاد قواعد کسبوکار13-7قابلیت تست قواعد کسبوکار برای تضمین اینکه قبل از توسعه، آنها کامل هستند و فاقد هرگونه ابهام میباشند13-8قابلیت جداسازی قواعد تصمیمسازی از مشخصهی گردش کار فرآیند و منطق برنامه برای ایجاد بهروزرسانی پویای قواعد13-9پشتیبانی از قواعد پویای فرآیند13-10قابلیت تأثیرگذاری بر نمونههای در حال اجرا از فرآیندهای متاثر وقتی که قواعد کسبوکار در هنگام اجرا، اصلاح و بارگذاری شدهاند13-11ارتباطات و تبادل اطلاعات میان موتور قواعد و موتور فرآیند در زمان طراحی و در زمان اجرا
3-2-14- تأمینکننده:
در ارائهی هر محصول جدید به بازار تولیدکنندهی آن محصول، وظیفهی سنگینی بر عهده دارد چراکه بایستی پاسخگوی نیاز مشتری باشد و از آنجائیکه امروزه رضایت مشتری، جزء لاینفک تولید محصولات و ارائهی خدمات میباشد، تولیدکنندگان و تأمینکنندگان به این مهم توجه بسیار زیادی نشان میدهند تا بتوانند از این فرصت به عنوان مزیت رقابتی استفاده نموده و در حوزهی فعالیت خود، همپای رقبایشان به فعالیت بپردازند.
بنابراین با ایجاد امکانات و قابلیتهای بیشتر برای کاربران، راحتتر میتوانند خود را در حوزهی رقابتی مطرح نمایند. از این رو، معیارهای مربوط به تأمینکنندگان نرمافزارهای مدیریت فرآیند کسبوکار، از جمله شاخصهایی هستند که مورد توجه خریداران قرار میگیرند. کیفیت محصول، مدیریت انتشار نرمافزار، ظرفیت توسعه و قدرت نوآوری از جمله شاخصهای مربوط به تأمین کننده میباشند. شاخصهای تأمین کننده در جدول 3-14 آورده شده است:
جدول 3-13 شاخصهای تأمینکننده نرم افزار
14تأمینکننده14-1کیفیت محصول14-2قدرت نوآوری14-3توسعهی نرمافزار14-4ظرفیت توسعه14-5مدیریت انتشار نرمافزار14-6چرخهی انتشار نرمافزار14-7منابع تأمینکننده14-8تعامل با مشتری14-9پشتیبانی از مشتری14-10عمق نمونه کارها14-11سطح خدمات تأمین کننده14-12ثبات14-13راهحل خاص بخش 14-14همکاران
3-2-15- خدمات و پشتیبانی
این احتمال وجود دارد که کاربران و مدیران، در هریک از مراحل استقرار یا کاربری نرمافزارها دچار مشکلاتی شده یا ابهامی در این زمینه برای آنها ایجاد شود. خدمات و پشتیبانی گروههای تولید کنندهی نرم افزاری، یکی از مراحل فرعی چرخهی حیات مدیریت فرآیند کسبوکار و پل ارتباطی پایدار بین تولیدکنندگان با مشتریان است. آنها با رفع مشکلات و ابهامات، شرایط لازم را برای استفادهی کاملتر از راهکارها و امکانات نرمافزاری فراهم میکنند. کارشناسان آموزشدیدهی پشتیبانی گروههای نرم افزاری بایستی براساس نوع قرارداد، به پرسشها و مشکلات مدیران و کاربران درباره سیستمها، پاسخ داده تا در کمترین زمان ممکن مسائل حل شوند.
تعدد و تنوع دامنه فعالیت مشتریان باعث میشود، تجربههای حرفهای از کسبوکارهای گوناگون، در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد. تلفیق این دانش و استفاده از فنآوریهای روز، کمک میکند تا پشتیبانی کامل و مؤثری از راهکارها و سیستمها ارائه شود. از جمله خدمات یک شرکت تولید کنندهی نرمافزار مشاورههای تلفنی و اینترنتی و همینطور ایجاد محیطهای آموزشی یا تولید کتابچههای راهنما در جهت آموزش کاربران میباشد. چند زبانه بودن و چند کاربره بودن یک نرمافزار نیز، از قابلیتهای ویژهی نرمافزارها به شمار میرود (جدول 3-15).
جدول 3-15- شاخصهای خدمات و پشتیبانی نرمافزار
15خدمات و پشتیبانی15-1قابلیتهای بین المللی15-2راهنمای برخط15-3راهنمای تلفنی15-4مشاوره15-5آموزش کاربر نهایی15-6دورههای آموزشی15-7دفترچه راهنمای طراحان فرآیند15-8دفترچه راهنمای ادمین سیستم15-9دفترچه راهنمای کاربر ارشد15-10دفترچه راهنمای کاربر نهایی15-11سهولت استفاده (امکان استفاده کاربران فاقد دانش فنآوری اطلاعات با مدلساز محصول)15-12سهولت یادگیری (امکان فهم فرآیندهای مدل شده توسط کاربران)15-13چند کاربره بودن15-14چند زبانه بودن15-15تعداد همکاران پشتیبانی15-16پشتیبانی از اضافه کردن موافقت نامه سطح خدمات و ارتباط SLA KPI ها به فرآیندهای کسبوکار15-17سطح پشتیبانی (ساختار و سازمان)15-18سطح شایستگی کارکنان15-19تمرکز بخش15-20مقیاسپذیری (توانایی افزایش پایگاه کاربران بدون سربار)15-21ثبت و رجیستری اجزای فرآیند15-22قیمت خرید اصلی15-23قیمت صدور مجوز15-24قیمتهای تعمیر و نگهداری15-25هزینهی پشتیبانی15-26هزینهی آموزش15-27تعمیر و نگهداری بستههای نرمافزاری15-28امکان استفاده از تقویمهای بومی شده برای هر کاربر مشخص15-29ارائهی دانش مدیریت فرآیند کسبوکار از طریق وب سایت دانش بنیان15-30مدلهای نسخهی نمایشی
3-2-16- سابقهی نرمافزار:
هر نرمافزار، سابقه و پیشینهی خاص خود را دارد. با افزایش سن نرمافزار، تجربهی فروشندگان و مشتریان در تولید و بهکارگیری آن بیشتر میشود. بسیاری از شرکتها و سازمانهای مختلف، از نرمافزارهای جامع و یکپارچه تولید شده توسط برندهای مطرح استفاده میکنند، چراکه پیادهسازی یک BPMS در سازمان مشمول صرف هزینه و زمان میباشد. لذا، شرکتهای بزرگ و سازمانهایی که تعداد پرسنل آنها بیش از 50 نفر میباشد، اکثراً از نرمافزارهایی استفاده میکنند که سابقهی شرکتهای تولیدکنندهی این نوع نرمافزار بیشتر باشد. بنابراین، ممکن است هزینهی تهیه و اجرای اولیه این نوع نرمافزارها بهخصوص در حوزههای مالی و اداری نسبتاً بالا و سنگین باشد، اما در دراز مدت، به دلیل عدم مواجهه با مشکلات نرمافزاری یا از بین رفتن اطلاعات و دادهها و امکان تولید انواع گزارشات، فراخور نیاز روز ، این هزینهها نهتنها زیاد نیستند ، بلکه بسیار معقول و متعادل می باشند و همانگونه که قبلاً ذکر شد، در واقع یک سرمایهگذاری قوی میباشد. همچنین پراکندگی جغرافیایی و میزان دسترسی به یک محصول از نکات مهم و کلیدی مورد توجه خریداران است.
جدول 3-16- شاخصهای سابقهی نرمافزار
16سابقهی نرمافزار16-1سن نرمافزار16-2گسترش جغرافیایی16-3شهرت تأمین کننده16-4در دسترس بودن منابع16-5حضور در بازار
3-3- شبکه عصبی مصنوعی:
امروزه روشهای فراابتکاری یکی از مؤثرترین راهکارها در جهت دستیابی به جوابهای بهینه در مسائل پیش روی سازمانها میباشد. استفاده از روشهاي فراابتکاري، مانند روشهاي مبتنی بر هوش مصنوعی براي حل مسائل پیچیده، پژوهشگران را براي استفاده از این روشها در مدلسازي فرآیند تصمیمگیري ترغیب کرده است. یکی از این پیشرفتها در زمینهی هوش مصنوعی، شبکههاي عصبی مصنوعی هستند. شبکه عصبی مصنوعی از دهه 1970 میلادی مطرح شده است و یک ابزار پردازش اطلاعات با ساختار موازي است که قادر به انجام موفقیتآمیز اعمالی مانند تخمین توابع غیرخطی، طبقهبندي الگوها، تشخیص الگوها، پیشبینی و غیره است. تعریفی که راملهارت در سال 1986 از شبکه عصبی مصنوعی ارائه میدهد، عبارت است از: "شبکهای انبوه و به هم پیوسته با ساختاری موازی وعناصر ساده، برای تعامل با اشیاء دنیای واقعی با الگوبرداری از سیستم عصبی بیولوژیکی" ]52[.
در واقع، بر اساس روابط منطقی مشابه، با دریافت یک سری اطلاعات، نتایج منطقی را عرضه کرده و به کاربر ارئه میدهد. شبکه عصبی مصنوعی با تجزیهوتحلیل دادهههای ورودی و نتایج نظیر آنها ارتباطی منطقی بین دادهها برقرار میکند که ممکن است غیرخطی و نامشخص باشد، سپس با استفاده از این ارتباط منطقی، شبیه سازی را برای موارد احتمالی مشابه انجام میدهد]6[. استفاده از شبکههاي عصبی مصنوعی برای تعیین میزان کارایی سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار راهکاری بهینه ارائه میدهد، چراکه، تلاش در جهت بهبود کارایی سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار از ارکان رو به رشد سازمانها و صنایع بزرگ و کوچک است.
ساختار شبکه عصبی معمولاً، یک شبکه یا گراف چند لایه با ارتباطات ساده، بین لایهها است. در هر لایه، یک یا چندین واحد محاسباتی به نام گره یا نرون عصبی مصنوعی وجود دارد که در حقیقت، الگویی ساده از نرونهاي عصبی مغز انسان هستند. نقش نرونها در شبکه عصبی، پردازش اطلاعات است و این امر، در شبکههاي عصبی مصنوعی، به وسیلهی یک پردازشگر ریاضی که همان تابع فعالسازي است؛ انجام میشود. یکی از معمولترین توابع فعالسازی شبکه عصبی تابع سیگموئید میباشد. شبکه عصبی، توسط الگوي ارتباطی بین لایههاي مختلف شبکه، تعداد نرونها، تعداد لایهها، الگوریتم یادگیري و تابع عملیاتی نرون، شناسایی و تعریف میشود ]7،53[.
ساختار الگوریتمهای شبکه عصبی دارای سه لایه اصلی میباشد ]54[:
لایهی ورودی: اطلاعات اولیه که به عنوان دادههای خام به لایههای پنهان داده میشود.
لایه های پنهان: این لایه معرف توابع پیچیدهای است که وظیفهی پردازش روی دادههای ورودی به لایه اول را بر عهده دارند و میتوانند نتایج را پیشبینی کنند. پردازش توسط توابع ریاضی بر روی ورودیها انجام میگیرد.از این رو، لایه های پنهان جزء کلیدی از یک شبکه عصبی را شامل میشوند، چراکه وظیفهی انجام محاسبات اصلی را بر عهده دارند.
لایه خروجی: نتیجه نهایی به دست آمده از جمع آوری پیشبینیهای ساخته شده در لایههای پنهان در این لایه حاصل میشود.
3-3-1- مدل ارائه شده به کمک شبکه عصبی مصنوعی:
مدلسازي به کار رفته در این طرح، مدل پرسپترون چندلايه است؛ چرا که از يك لايه ورودي، چند لايه پنهان و يك لايه خروجي تشكيل يافته است. در اين ساختار، تمام نرونهاي يك لايه به تمام نرونهاي لايه بعد متصل هستند]7[. نرونهای لایه ورودی بنابر میزان اهمیتی که در شبکه دارند، در عددی که وزن آن نرون محسوب میشود، ضرب شده و قدرت سیگنال آن نرون در ایجاد خروجیهای شبکه را نشان میدهد. شبکه عصبی، با یادگیری حل مسئله جواب نهایی و بهینه را پیدا میکند و در واقع، برنامهریزي قبلی نمیشود.
یادگیری شبکه در جریان اصلاح مکرر وزنها، انجام میشود و شبکه از این طریق آموزش میبیند. با تکرار فرآیند یادگیري، شبکه مقادیر صحیح وزنها را شناسایی کرده و خطا را کاهش میدهد. براي مجموعه مشخصی از وروديها، از تفاضل بین مقدار واقعی و خروجی شبکه، مقدار خطا محاسبه میشود]7،55[. بنابراین، شبكه با استفاده از قواعد و دادهها آموزش داده میشود و با استفاده از قابليت يادگيري، الگوريتمهاي متنوعي پيشنهاد ميگردد كه همگي سعي در نزديك كردن خروجي توليد شده توسط شبكه به خروجي ايدهآل و مورد انتظار دارند.
شاخصهایی که طی بررسی نرمافزارهای مختلف و نیازهای یک سازمان از مدیریت فرآیند کسبوکار انتخاب شدهاند؛ به عنوان اطلاعات ورودی به لایه ورودی در شبکه عصبی داده میشوند. این شاخصها که در 16 گروه تدوین شدهاند در وزنهايي ضرب مي شوند تا قدرت سيگنال را تعيين كنند. نهايتاً، يك عملگر رياضي تصميمگيري ميكند كه آيا نرون فعال شود يا خير و اگر جواب مثبت باشد؛ ميزان خروجي را مشخص ميسازد. در این مدل، لایه خروجی شبکه 10 نرون دارد که نشاندهندهی نرم افزارهای مورد بررسی در این پژوهش میباشد. ساختار شبکه عصبی مدل ارائه شده در جدول 3-17- نشان داده شده است:
جدول 3-17- ساختار شبکه عصبی مدل ارائه شده
ساختار شبکه عصبی مدل ارائه شدهپرسپترون چند لایهنوع شبکه3تعداد لایههای شبکه16تعداد نرونهای لایه ورودی10تعداد نرونهای لایه خروجیتابع سیگموئیدتابع فعالسازی
16 گروه شاخصهای حائز اهمیت که در لایهی ورودی شبکه وارد میشود، در جدول 3-18- نشان داده شده است:
جدول 3-18- اطلاعات لایه ورودی شبکه
1قابلیت مدلسازی فرآیند2قابلیت شبیهسازی فرآیند3قابلیت پیادهسازی فرآیند4تجزیه و تحلیل فرآیند5فنآوری محصولات6سازگاری نرمافزار7همکاری فرآیند8مدیریت امنیت9مدیریت فرم10پرتال گردش کار11نظارت و مدیریت12مستندسازی و گزارشگیری13قواعد کسبوکار14تأمین کننده15خدمات و پشتیبانی16سابقهی نرمافزار
10 نرمافزار مورد بررسی که اجزاء لایه خروجی را تشکیل میدهند در جدول 3-19- بیان شده است:
جدول 3-19- اطلاعات لایه خروجی
1Oracle2Auraportal3Bizagi4Software AG5Tibco6Bonitasoft7Appian8Signavio9Accuprocess10 Adonis
شکل 3-3 نشان دهندهی ساختار شبکه عصبی مصنوعی در جهت ارزیابی کارایی نرم افزارهای مورد بررسی BPMS میباشد:
شکل 3-3- مدل شبکه عصبی انتخاب BPMS
فصل چهارم
نتایج تحقیق
4-1- مقدمه
روند فعلی و رو به رشد در عرصهی فنآوری شرکتها، ظهور مجموعه نرمافزارهای کاربردی است. این استراتژی توسط شرکتهایی مثل SAP، IBM، BEAو ORACLEدنبال میشود. مجموعه نرمافزارهای کاربردی به همراه سرویس نرمافزار، پورتال شرکت، هوشمندی کسبوکار، مدیریت فرآیند کسبوکار، یکپارچهسازی نرمافزار و توسعهی خدمات سرویسدهی ارائه میشود. این شرکتهای بزرگ نرمافزاری اجزاء لازم برای پیادهسازی BPMS را فراهم میسازند. برخی از آنها، بهخصوص IBM، کارهای قابل توجهی در زمینهی یکپارچهسازی این اجزاء با نرمافزارBPMS انجام دادهاند .مجموعه نرمافزارهای کاربردی نیروی قدرتمندی در بازار است؛ چراکه این استراتژی باعث کاهش هزینه برای مشتریان میشود و نقشهی راهی در زمینهی تکنولوژی ارائه میدهد]15[. ادغامها و تثبیتهای بسیاری در زمینهی نرمافزار، توسط فروشندگان مختلف به وجود آمده است تا بتوانند به جمعآوری مجموعهای از قابلیتهای درست نرمافزار مدیریت فرآیند کسبوکار دست یابند. بازار BPMS بسیار قوی عمل میکند، چرا که در سال 2008 حداقل 15 عرضهکنندهی این نرمافزار برای دستیابی به سهم بازار بیشتر به رقابت پرداختند. در این مرحله، فروشندگان پلت فرمهایی مانند IBM، ORACLE،SAP، SoftwareAG، بهترین پروژههای اتوماسیون فرآیند را مخصوصاً در زمینهی پروژههای یکپارچهسازی نرمافزارهای سازمانی انجام دادند و فروشندگان کوچکتر، بیشتر در زمینهی گردش کار متمرکز شدند و با این حال، حدود نیمی از سهم بازار را تشکیل دادند]38،39،56[.
در این فصل، ابتدا ویژگیهای چند نرمافزار مختلف در زمینهی مدیریت فرآیند کسبوکار، از جمله: Oracle، AuraPortal، Bizagi،Software AG ،Tibco ،Bonitasoft ،Appian ، Signavio،Accuprocess ، Adonis میپردازیم و پس از آن، با کمک شاخصهایی که در فصل 3 به آنها اشاره شد، به بررسی این نرمافزارها و قابلیتهای آنها میپردازیم.
4-2- ORACLE
شرکت اوراکل یک شرکت چندملیتی فنآوری رایانهای مستقر در ایالات متحدهی آمریکا میباشد. این شرکت متخصص، در حال توسعه و بازاریابی سیستمهای سختافزاری و نرمافزاری برند خود (به ویژه سیستمهای مدیریت پایگاه داده) میباشد. اوراکل دومین سازندهی نرمافزار، از لحاظ درآمد، بعد از مایکروسافت است. این شرکت همچنین ابزارهایی برای توسعهی پایگاه داده و سیستمهای نرمافزاری مانند برنامهریزی منابع سازمانی، مدیریت ارتباط با مشتری و مدیریت زنجیره تأمین میباشد. شرکت اوراکل خانوادهای از محصولات نرمافزاری با عنوان میانافزارها تولید میکند، که از جملهی آنها میتوان، سرور برنامههای کاربردی، سیستم های یکپارچه، مدیریت فرآیند کسبوکار ، تعامل با کاربر، مدیریت محتوا، مدیریت هویت و هوش کسبوکار را نام برد.
شرکت اوراکل، محصولات اصلی برای مدیریت فرآیند کسبوکار و اتوماسیون فرآیند کسبوکار ، از طریق محصولات از پیش یکپارچه شده مانند: ابزار مدلسازی برای تحلیلگران کسبوکار ، ابزارهای توسعهدهنده برای یکپارچهسازی سیستم، ابزار نظارت بر فعالیتهای کسبوکار مانند داشبورد مدیریتی، و تعامل با کاربران برای انجام فرآیند ها، فراهم میکند. Oracle BPM Suite و Oracle BPA Suite، کاملترین بستههای نرمافزاری در صنعت محصولات BPM ، برای ارائهی فوری و تأثیرگذار نرخ بازگشت سرمایه، ارائهی خدمات به مشتریان، برتری عملیاتی و ارائهی ارزش کسبوکار به معماری سرویسگرا میباشند.
بستهی جامع و یکپارچهBPM شرکت اوراکل، بهره،وری بیشتر ، میدان دید بهتر از فرآیندها و چابکی بیشتر را نسبت به هر مجموعهی دیگر از محصولات برای طیف وسیعتری از فرآیندها ایجاد میکند. کاربران میتوانند به سرعت، فرآیندها را برای بهینهسازی و اتوماسیون، مدلسازی نمایند. صاحبان فرآیند دید و کنترل بهتری ازعملکرد فرآیندها را میتوانند از طریق هشدارها، KPI ها و داشبورد مدیریتی به دست آورند. راهحلهای جدید و نوآوریها از سرعت بیشتری برخوردار میشوند. زبان مشترکی برای تحلیلگران کسبوکار و متخصصان IT برای همکاری در اجرای فرآیندها ایجاد میشود. مرزهای بین برنامههای کاربردی، سیستمها، و مردم با پشتیبانی از طیف گستردهای از فرآیندهای انسان محور و سیستم محور، حذف میشوند]58[. از جمله خدماتی که شرکت اوراکل ارائه میدهد:
پشتیبانی محصولات: با شناسایی مشتریان خود و حمایت از حقوق آنها (که معمولاً از طریق وب در دسترس مشتریان قرار میگیرد).
بهروزرسانی سیستم: از سال 2005، شرکت اوراکل محصولات خود را هر سه ماه بهروزرسانی میکند.
خدمات ابری اوراکل
خدمات مشاوره و خدمات تخصصی و فنی کسبوکار
خدمات مالی
پشتیبانی آنلاین و تحت وب
آموزشگاه اوراکل برای آموزش بستههای نرمافزاری و تجارت و صدور گواهینامههای دورههای آموزشی
4-3- AuraPortal
یک سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار درجه یک، بدون شک، یکی از با ارزشترین داراییهای هر سازمان به شمار میرود، چراکه این سیستم بازده فوق العادهای را در سازمان با گسترش و بهینهسازی ساختاری خود فراهم میکند و باعث میشود، انطباق سریع با تغییرات درونی و بیرونی ایجاد شود. در میان سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار موجود در بازار بین المللی،AuraPortal BPM بهعنوان یکی از بهترین محصولات در نظر گرفته میشود که به دلیل توانایی در طراحی، پیادهسازی، ارزیابی و مدیریت تمام فرآیندهای سازمان با بالاترین عملکرد میباشد. AuraPortal، اجازه میدهد تا توسط ابزارهای مدلسازی بدون نیاز به برنامه نویسیهای پیچیده، مدلها ایجاد گردند.
از این رو، زمان و هزینه مؤثر کاهش مییابد که در نهایت منجر به بهبود مستمر فرآیندهای سازمان میگردد. مدلسازی فرآیند درAuraPortal ، بر اساس BPMN 2.0 انجام میشود. در واقع مدلسازی برای هر کلاس از فرآیند، ایجاد میشود، مانند چرخهی فروش که از عملیات فروش گوناگونی تشکیل میشود. مدلسازی فرآیند کسبوکار در دو مرحله انجام میگیرد:
مرحله 1:
یک نمودار با استفاده از ماژولهای فرآیند و خطوط اتصال آنها که نشاندهندهی جریان عمل فرآیند میباشد، رسم میشود. این محصول از دو ابزار مدلسازی جاوا و Visio-MSاستفاده میکند. مزایای استفاده از این ابزار رسم نمودار، عبارتند از:
کاربر پسند بودن
استفاده از BPMN
مدلسازی در زمان بسیار کوتاه
سازگار با تمامی مرورگرها و سیستمهای عامل
بدون نیاز به برنامههای شخص ثالث
بررسی خطاها به طور خودکار
مرحله 2:
هنگام ذخیرهسازی نمودارها، سیستم خطاها را بررسی میکند و کاربر را آگاه میسازد و تنها اگر نمودار عاری از هر خطایی باشد ذخیره میشود. اجزاء مدلسازی نرمافزار در سه بخش، گروهبندی میشوند:
شناسایی: نام، توضیحات، نوع عملکرد
اجرا: عملیات فعال، غیر فعال، فرآیندهای مشترک ،کاربران، مسئولان، دستورالعملها، متن، قانون کسبوکار، فرمها
تقویم مرجع و کنترل مدت زمان: وظایف سیستم، رویدادها، نقاط کنترل
AuraPortal ، نرمافزاری است مبتنی بر وب برای شرکت هایی که شامل مجموعهای از برنامههای ضروری برای یکپارچهسازی سازمان هستند.
ماژولهای ضروری:
فرآیند: مدلسازی، شبیهسازی، اجرا، نظارت و بهینهسازی چابک و کاربرپسند، با قابلیت انعطاف در برنامهنویسی
اینترانت/ اکسترانت: مدیریت ارتباط بین کارکنان، مشتریان، تأمینکنندگان و سایر عوامل خارجی، از طریق سیستم گردش کار
مدیریت سند: ایجاد و مدیریت تمام اسناد و مدارک در هر فرمت
ماژولهای اختیاری:
قوانین کسبوکار: یک سیستم قدرتمند و کاربرپسند برای تعریف قوانین کسبوکار و اجرای آنها به طور خودکار از طریق فرآیندهای BPM
پلت فرم تعامل گسترده: پلت فرمی که اجازه میدهد تا هر فرد خارج از سازمان بهسادگی به مشارکت در فرآیندهای شرکت بپردازد.
مدیریت محتوا: خلاقیت پویا، مدیریت و انتشار هرگونه محتوای فرآیندی در قالب دیجیتال.
تجارت آنلاین: ایجاد درگاهی خودکار برای فروش و سفارش محصولات و خدمات ارائه شده توسط شرکت
علاوه بر این ماژولها، مکملهای اختیاری زیر، که به افزایش دامنهی برنامههای کاربردی کمک میکنند نیز ارائه میشود ]58[:
چندزبانه بودن نرمافزار
نسخهی آزمایشی یکپارچه
سه محیط هماهنگ برای توسعه، تست و تولید
راه حل ابری (متشکل از SaaS و( IaaS، برای ارائهی بهترین نرمافزار به کاربر
4-4- Bizagi
Bizagi، یک شرکت خصوصی میباشد، که در سال 1989 توسط کارآفرینان نرمافزار و کارشناسان مدیریت فرآیند کسبوکار ایجاد شده است. تیمBizagi، استانداردهای مدیریت فرآیند کسبوکار را در کنار کار با IBM، SAP و Oracle در جلسههای OMG ایجاد کرد. در بیش از 700 دانشگاه در سطح جهانی، ازBizagi برای اهداف آموزشی و پژوهشی استفاده میشود. دفتر مرکزی این شرکت در انگلستان قرار دارد، که توسط یک شبکه در سراسر جهان پیادهسازی میشود. این شرکت برای حمایت از بهبود مستمر فرآیندهای کسبوکار و ارائهی قدرتمند و در عین حال سادهی پلت فرم همکاری کسبوکار ، و اتصال بخشهای مختلف سازمانی راهاندازی شد. بیش از 350 مشتری در سطح جهان Bizagi را برای بهبود عملکرد سازمان، کاهش زمان تولید یا خدمت و چابکی کسبوکار خود انتخاب کردهاند. این محصول با ایجاد کنترل بهتر، مدیریت فرآیند را قابل انعطاف میسازد، چرا که با ایجاد ارتباط بین فنآوری اطلاعات و کسبوکار، سازمانها را قدرتمندتر از قبل میسازد. در واقع از طراحی تا اتوماسیون و استقرار، از چرخه حیات BPM پشتیبانی میکند. کاربران به راحتی با مدلسازی فرآیند، اقدام به پیادهسازی آن در سازمان بدون نیاز به دانش فنی میکنند]58[.
Bizagi مجموعه نرمافزاری با دو محصول مکمل است:
مدلساز فرآیند
طراح فرآیند نرمافزار برای استفاده از دیاگرام، سند و شبیهسازی فرآیندها، با استفاده از نشانگذاریهای مدلسازی فرآیند کسبوکار به کمک استاندارد BPMN میباشد، که میتواند با برنامههای کاربردی دیگر نظیر WORD, PDF, VISIO, SharePoint ادغام شود.
بستهی مدیریت فرآیند کسبوکار
یک راه حل گردش کار است، که سازمان را قادر میسازد فرآیندها را خودکار نماید که شامل ماژول برای اجرا و کنترل مانند فلوچارت، قوانین کسبوکار، رابط کاربر است. مدل در یک پایگاه داده ذخیره میشود و پس از آن در زمان مناسب برای اجرای فرآیندها استفاده میشود. سرور اجرا، یک پورتال کار برای کاربران نهایی است که میتواند از طریق یک کامپیوتر شخصی و یا دستگاه تلفن همراه قابل دسترسی باشد. این بسته ویژگیهایی از قبیل: ردیابی زمان واقعی و نظارت، اخطارها و اطلاعیهها، تجزیهوتحلیل عملکرد و گزارش، حسابرسی، قابلیت ردیابی حجم کار، مسیریابی و تعادل وBizagi قابلیت یکپارچهسازی با سیستمهای CRM و ERP را دارد.
4-5- Software AG
خودکارسازی، مدیریت و نظارت بر فرآیندهای کسبوکار شرکت، به صورت گسترده و جامع با استفاده از بسترهای نرمافزاریARIS EXPRESS انجام میشود و طراحی، مستندسازی، تجزیهوتحلیل، بهینهسازی و برقراری ارتباط در فرآیندها را برای رسیدن به تعالی فرآیند کسبوکار ممکن میسازد. از جمله قابلیتهای این نرمفزار عبارتند از:
خودکارسازی و بهینهسازی فرآیندها
بهبود سرعت، میدان دید، ثبات و چابکی فرآیندهای سازمان
خودکارسازی فرآیندها برای به حداقل رساندن انجام دستی فرآیندها توسط کاربر
کاهش هزینهها با افزایش بهرهوری
پیادهسازی روشهای فرآیند محور با اعمالIT در سازمان
بهبود رضایت مشتری
اطمینان از فرآیندهای مشتریمحور
انجام اقدامات پیشگیرانه به جای اقدامات اصلاحی
پاسخگویی سریع به پویایی و تغییرات کسبوکار
تمرکز بر ارائهی ارزش به مشتری
توانمندسازی کارگران و کاربران
از بین بردن مرزها با همکاری IT و کسبوکار
هماهنگ کردن کارکنان از لحاظ جغرافیایی
مدیریت تعامل کاربران و سیستمها برای حفظ فرآیندهای جاری
نرمافزار ARIS، با خودکارسازی و اجرای هماهنگ فعالیتهای سازمان باعث بهبود مداوم فرآیندهای کسبوکار میشود چراکه، فرآیندهای دستی وقتگیر، مستعد خطا و پرهزینه میباشد. این نرمافزار با قابلیت نظارت بر عملکرد فرآیندها باعث شفافیت فعالیتها در سازمان میشود ومیتواند به کمک داشبورد مدیریتی، تجزیهوتحلیل فرآیندها را انجام دهد و زمان واقعی را مورد سنجش قرار دهد. با شناسایی تنگناها به تغییر مسیر کار به محل دیگر میپردازد. مشتریان و شرکای تجاری و سایر ذینفعان نیز شفافیت بیشتری از روند کسبوکار پیدا خواهند کرد . با استفاده از کتابچهی راهنمایی که این نرمافزار در دسترس کاربر قرار میدهد فرآیندهای بهینهسازی و استانداردسازی برای کاهش هزینهها انجام خواهد شد و در این صورت بهبود کیفیت را در سازمان در پی خواهد داشت. به دلیل وجود قوانین کسبوکار ARIS نرمافزاری انعطافپذیر میباشد و بهسرعت به تغییر شرایط کسبوکار پاسخ میدهد.
بنابراین:
با کمک موتور اجرای فرآیند، فرآیندهای اجرایی کاملاً هماهنگ میشوند، در نتیجه فرآیندهای شفاف، کارآمد و سازگار برای پیشگیری از خطاهای گوناگون اجرا میشوند.
با کمک موتور مدیریت قوانین، ذینفعان درIT و کسبوکار میتوانند قوانین کسبوکار را تغییر دهند و دوباره تعریف نمایند.
با کمک مدیریت محتوا، میتوان به راحتی از اسناد، فرمها، اشکال، یادداشتها برای چندین بار استفاده کرد که به خودکارسازی فرآیندها کمک میکند.
با کمک مدیریت تعامل کاربران، چالشهای کاربران در مقابل فرآیندهایی که تخصیص وظیفه داده شده است، مدیریت میشود.
تبدیل مدل به فرآیند اجرایی، مدلها نقطه شروع اجرای فرآیندها هستند که با استفاده ازARIS ، این تبدیل شدن در راستای استراتژی شرکت و فرآیندهای کسبوکار و برنامههای کاربردی فنآوری اطلاعات بهراحتی انجام میپذیرد.
مدیریت و نظارت به کمک داشبورد مدیریتی باعث ایجاد راههای استراتژیک میشود، که داشبورد ترکیبی از نتایج نظارت و تجزیهوتحلیل KPI ها، نمودارها و جداول میباشد که سبب میشود در یک نگاه کلی وضعیت سازمان سنجیده شود.
با قابلیت مانیتورینگ، دید عملیاتی از کسبوکار شرکت ایجاد میشود. مشاهده و مرور کلی از فرآیندهای کسبوکار در زمان واقعی، یک تصویر فوری از عملکرد فرآیند ایجاد میکند و باعث تصمیمگیری سریعتر و اقدامات اصلاحی بهتر میشود.
ARIS از تمام چرخهی عمر طراحی فرآیند پشتیبانی میکند و میتواند بالای 200 نوع مدل برای کمک به توصیف کل کسبوکار ایجاد نماید. مدلسازی فرآیندهای کسبوکار با زنجیرهی فرآیندهای رویداد محور و با استانداردهای BPMNو BPEL، ارزش افزوده زنجیرهای ایجاد میکنند.
تجزیهوتحلیل مدل و بهینهسازی، جستجو و گزارشگیری از قابلیتهای ARIS هستند.
این نرمافزار قابلیت فعالسازی تکنولوژی ابری را دارد که با استفاده از یک محصول اضافی که در مخزن ARIS موجود است، به ارائهی تواناییهای خود در ارتباطات و اتصالات با سایر نرمافزارها و سختافزارها میپردازد.
4-6- TIBCO
TIBCO محصولی از یک شرکت آمریکایی است که برای استفاده در محل و یا به عنوان بخشی از محیطهای محاسبات ابری در شرکتها مورد استفاده قرار میگیرد. این شرکت مدیریت اطلاعات، تصمیمات، فرآیندها و برنامههای کاربردی را در زمان واقعی برای بیش از 4000 مشتری با ارزش 1/5 میلیارد دلار را بر عهده دارد. TIBCO ActiveMatrix، یک پلت فرم فنآوری برای مدیریت فرآیند کسبوکار و معماری سرویسگرا میباشد، که شامل محصولاتی برای ایجاد خدمات و یکپارچهسازی، سرویسهای توزیع و شبکههای داده، برنامههای کاربردی است.
ActiveMatrix یک پلتفرم کامل و پیچیده برای توسعهی نرمافزار مدیریت فرآیند کسبوکار و استقرار آن در سازمان میباشد. این نرمافزار میتواند به منظور توسعه، اجرا و مدیریت فرآیند و مدیریت کار برنامههای کاربردی مورد استفاده قرار گیرد. به کمک این نرمافزار:
تمام فرآیندهای انجام شده در سازمان در یک محیط ساده برای گسترش قابلیتهای جدید در سازمان مدلسازی میشوند.
فرمهای مبتنی بر رابط کاربری ایجاد و مدیریت میشوند.
استفاده گسترده از قواعد کسبوکار
بهینهسازی از طریق تجزیهوتحلیل فرآیندها انجام میشود.
برنامههای مدیریت فرآیند کسبوکار، خودکارسازی فرآیندهای کسبوکار را توسط کاربران، اجرایی میکند.
برنامههای کاربردی یکپارچهسازی نرمافزار شرکت، به طور خودکار فرآیندهای فنی و جریان دادهها را توسط برنامههای سازمانی اجرایی میکند.
کارشناسان کسبوکار و توسعهدهندگان فرآیند، مقیاسپذیری مبتنی بر شبکه و قابلیت اطمینان را برای سازمان به ارمغان میآورند.
انعطافپذیری در انجام کار را ایجاد میکند و چگونگی مدیریت فرآیندها را نسبت به اهداف کسبوکار و تعهدات مشخص مینماید.
توانمندسازی ذینفعان و مالکیت در فرآیند و مدیریت کسبوکار
کاهش هزینه از طریق توسعه، استقرار و مدیریت BPM و SOA و برنامههای کاربردی مرکب
سادهسازی فرآیندها و کاهش زمان انجام فرآیندها
افزایش عملکرد و بهرهوری فرآیندها
پشتیبانی از الگوهای گردش کار
قوانین و قابلیتهای SOA مد نظر قرار میگیرد.
4-7- BonitaSoft
BONITA BPM، یک نرمافزار منبع باز مدیریت فرایند کسبوکار و مجموعه گردش کار میباشد، که در سال 2001، در مؤسسه ملی فرانسه برای تحقیقات درعلوم کامپیوتر، به وجود آمده است. BonitaSoft به سرعت در حال رشد است و در امور مالی، منابع انسانی، فروش، بازاریابی، زنجیره تأمین، دولت الکترونیکی و ... ، با بیش از 140 نفر پرسنل در حال توسعه میباشد. این نرمافزارعلاوه بر نگاه فرآیند محور، همچنین توجه ویژهای به نقشه سازمان، ساختار دادهها، ایجاد رابط کاربر، و ایجاد گزارشهای عملی دارد. این نرمافزار به عنوان سریعترین ارائه دهندهیBPM درجهان، بیش از ویژگیهایی از جمله 375 مشتری و بیش از 20،000 شریک در سراسر دنیا دارد.
قابلیتهایی از جمله طراحی، مدلسازی،خودکارسازی، اندازهگیری، ارزیابی و بهینهسازی فرآیندهای کسبوکار در سازمانها با هر میزان بودجه که در اختیار سازمان میباشد در این نرمافزار موجود است. در این شرایط بهراحتی میتوان میان فرآیندها با هر سیستم IT اتصال ایجاد کرد و به تولید برنامههای کاربردی فرآیند محور پرداخت که ماحصل آن تضمین منافع BPM برای سازمان میباشد.BONITA BPM دارای سه بخش اصلی میباشد:
BONITA STUDIO:
این نرمافزار به تحلیلگران کسبوکار و مخاطبان فنی اجازه میدهد، به صورت گرافیکی و با استفاده از استاندارد BPMN به تغییر فرآیندهای کسبوکار بپردازد. کاربر همچنین میتواند فرآیندها را به سایر بخشهای سیستم اطلاعات (مانند پیام، برنامهریزی منابع سازمانی، مدیریت محتوای سازمانی، و پایگاه داده) بهمنظور تولید یک برنامه کسبوکار مستقل و تحت وب متصل کند. همچنین، کاربر میتواند بهراحتی به طراحی گرافیکی فرمها بپردازد. علاوه بر این، استودیو اجازه میدهد تا کاربر فرآیندها را با دیگر استانداردها و فنآوریها مانند XPDL یا jBPM طراحی کند.
BONITA ENGINE:
موتور مدیریت فرآیند کسبوکار JAVA API است که اجازه میدهد کاربر با فرآیندها به صورت برنامهریزی شده تعامل داشته باشد. در واقع توسعهدهندگان میتوانند جزئیات پیادهسازی سیستم را از طریق فرمهای تحت وب طراحی کنند و برای تولید برنامههای کاربردی مبتنی بر فرآیند در اختیار دیگر کاربران قرار دهند.
:BONITA PORTAL
پورتال شخصی هر کابر میباشد که اجازه میدهد به تمام وظایف و نقشهای خود بهصورت مشخص رسیدگی کند و از طریق یک رابط کاربری مانند ایمیل تحت وب با دیگر کاربران و فرآیندها، اعلامیهها، پیامها و دریافت گزارشات در ارتباط باشد. این نرمافزار را میتوان برای پروژههای مختلف مانند پروژههای گردش کار پیچیده، مدیریت زنجیره تأمین الکترونیک، دولت الکترونیک، منابع انسانی، مدیریت قرارداد و غیره مورد استفاده قرار داد.
موانع پیش رو در مدیریت فرآیند کسبوکار، هزینهی نرمافزار و استقرار آن در سازمان میباشد. محصول BPM در توسعه و یکپارچهسازی با سیستمهای دیگر بایستی انعطافپذیر باشد و همچنین، نوآوری در ایجاد مزایای مربوط بهBPM برای هر فرد در سازمان نیز میتواند، یکی دیگر از موانع سر راه سیستم باشد. BonitaSoft راههایی برای غلبه بر این موانع ارائه میدهد و همچنین، مزایای زیادی نسبت به فروشندگان اختصاصی برای سازمان ایجاد میکند.
4-8- Appian Corporation
Appian، مبتکر جهانی تکنولوژی ابری در مدیریت فرآیند کسبوکار است. Appian Suite، ترکیبی از قدرت و سادگی را به کاربران کسبوکار، که نیاز به بهبود و تحول فرآیند روی کامپیوترهای شخصی و یا از طریق دستگاههای تلفن همراه خود دارند، ارائه میدهد. سازمانهای تجاری و دولتی در سراسر جهان ازAppian برای افزایش چابکی و همکاری، و سرعت بخشیدن به عملکرد کسبوکارشان استفاده میکنند.
بیش از 3 میلیون کاربر از 100 شرکت و بازارهای گوناگون و کسبوکارهای کوچک و متوسط در سراسر دنیا، به Appian برای بهبود فرآیندهای کسبوکار خود اعتماد کردهاند.Appian BPM Suite را میتوان در تمام دستگاههای تلفن همراه و از طریق یک مرورگر وب در دسترس داشت. دفتر مرکزی Appian درایالات متحده آمریکا واقع شده است و خدمات حرفهای در سراسر جهان ارائه میدهد.
ویژگیها و قابلیتها:
رابط کسبوکار: مانیتورینگ شرکت بر فرآیندهای کسبوکار در زمانهای واقعی و نظارت بر رویدادهای کلیدی به گسترش مشارکت و همکاری در فرآیندها کمک میکند.
فرآیند: طراحی، اجرا، مدیریت و بهینهسازی فرآیندهای کسبوکار با استفاده از BPMN در جهت مدلسازی فرآیند و اجرای پلت فرم ساده.
قوانین: خودکارسازی، اجرا و اعمال سیاستهای ممیزی، در مرکز مدیریت باعث چابکی سیستم میشود.
پرتال: ایجاد داشبوردهای فرآیند برای ارائهی اطلاعات شخصی وتخصیص وظیفه به هر نقش در سازمان.
فرمها: ساخت فرمهای تحت وب پویا و تعاملی از طریق یک رابط خودکار، مانند فرمهای موجود در نرمافزار Adobe PDF وHTML .
تجزیهوتحلیل: تشخیص زمان واقعی عملکرد فرآیند، ایجاد داشبوردهای مدیریتی جهت آنالیز کردن فرآیندها، گزارشدهی، شناسایی گلوگاههای فرآیند و بهینهسازی کارایی فرآیندها.
محتوا: اشتراکگذاری، مدیریت و ذخیره اسناد مهم در فرآیندها و یکپارچهسازی آنها.
همکاری سازمانی: به اشتراکگذاری اطلاعات به سرعت در بین همهی کاربران و تصمیمگیریهای دقیق
دسترسی به دادهها: اتصال به منابع دادههای سازمانی و ساخت فرآیندهای جدید به مدیریت پایگاههای داده
یکپارچهسازی: ادغام و هماهنگی سیستمهای موجود سازمانی و خدمات تحت وب در مدلهای فرآیند.
4-9- Signavio
Signavio در سال 2009، در آلمان و آمریکا تأسیس شد. در این نرمافزار تمام مدلها با توجه به استانداردها و ماژولهای طراحی تعریف میشوند. این ابزار به کارشناسان مدلسازی توانایی آزمایش و مقایسهی مدلها را برای بهینهسازی طراحی گردش کار میدهد. زبان مدل سازی BPMN 2.0 ، UML میباشد. مستندسازی فرآیند، تجزیهوتحلیل، شبیهسازی، طراحی فرآیند، همکاری فرآیند، بهینهسازی فرآیند، ویرایش گرافیکی نمودار، سیستم پیشنهاددهی اتوماتیک به سیستم برای عناصر نمودار، ورودیهای نمودار که عبارتند از XPDL، BPMN 2.0 XML، SGX، مخزن فرآیند مرکزی، ساختار پوشهبندی، سلسله مراتب فرآیندها، مدلسازی خصوصی، از بین بردن عملیات زائد، مدیریت مرکزی، مدیریت ورژن، مقایسهی نسخههای قدیمی و جدید، جستجو برای تمام مدلهای فرآیند، ایجاد ارتباط با اسناد خارجی از دیگر ویژگیهای این نرم افزار میباشد. همچنین:
یکپارچگی سیستم
این نرمافزار قابلیت ادغام با نرمافزارهایCRM و ERP را دارا میباشد.
گزارشدهی فرآیند
مستندسازی فرآیندها و قابلیت گزارشگیری (PDF, Word )
گزارش با استفاده از قابلیتهای Excel
قابلیت Quick Model برای همه کاربران مدلسازی
ایجاد صفحات گسترده به کمک BPMN 2.0 درمدل فرآیند
قابلیت خودآموز بودن نرمافزار
اصلاح نمودارهای موجود
قراردادهای مدلسازی
پیکرهبندی زیرساختهای مدلسازی
ساختار فرآیندها
جانمایی سازمان
مستندات فرآیندها
تعریف مستندات
طراحی انعطافپذیر مستندات فرآیند با توجه به محتوا
محاسبه هزینه فرآیند
برآورد زمان و هزینه نسبت به مدلهای فرآیند
اعتبارسنجی
گزارشگیری از هزینههای فرآیند و مصرف منابع در اکسل
بررسی ساختار زیرفرآیندها
پشتیبانی از چند زبان
استفاده از مدل در چندین زبان (انگلیسی، اسپانیایی، آلمانی(
استفاده از زبانهای مختلف در پورتالها
مدیریت و تنظیمات امنیتی
مدیریت گروههای کاربری
دستورالعملهای رمزنگاری
محدود کردن استفاده ازIP تعریف شده و اعتبار اضافی برای کاربران
فرآیند شبیهسازی کامل
شبیهسازی دستی با استفاده از ویژگیهای هزینه و زمان
شبیهسازی خودکار
استفاده از منحنی توزیع و نرخ ورود
در دسترس بودن و تخصیص منابع
بررسی نتایج شبیهسازی
مقایسه بین اجرای شبیهسازیهای مختلف
تصویب گردش کار
گردش کار سفارش شده برای فرآیندها
همکاری بین ذینفعان فرآیندهای مختلف
نظارت بر مراحل مختلف فرآیند
با همکاری پورتالSignavio فرآیندهای ویرایش شده، در اختیار تمامی کارکنان قرار میگیرد و به تأیید آنها میرسد. همکاران نهتنها میتوانند در مورد جزئیات فرآیند اطلاعرسانی کنند، بلکه میتوانند از ایدههای یکدیگر جهت بهبودی فرآیند بهره ببرند. پورتال میتواند بهراحتی در اینترانت به اشتراک گذاشته شود. هر یک از مدلها را میتوان، در هر زمان بهروزرسانی کرد، بدون این که لازم باشد به طور مستقیم بر روی وب منتشر شود. پس از تصویب این تغییرات، آخرین نسخه از نمودار فرآیند در دسترس همه قرار گرفته میشود. هر کاربر که عضو مجموعه شده باشد به دنبال این بهروزرسانی، ایمیلی جهت اطلاع دریافت میکند.
4-10- AccuProcess
AccuProcess ، راه حلی برای مدلسازی شرکتها و سازمانها در ابعاد مختلف فراهم میکند. مدلساز محصول AccuProcess توسط تحلیلگران کسبوکار و مدیران مورد استفاده قرار میگیرد، چراکه یک طراح بصری و آسان برای فرآیندهای کسبوکار است و شبیهسازی، مستند سازی و تجزیهوتحلیل فرآیندهای کسبو کار را بر عهده دارد. زبان استاندارد مورد استفاده در این نرمافزارBPMN میباشد. این ابزار توسط مدیران و مشاوران سازمان، برای کمک به درک و بهبود فرآیندها مورد استفاده قرار میگیرد. این ابزار، راهی ایده آل برای تبدیل وضع موجود به وضع مطلوب در مدیریت فرآیند کسبوکار و مهندسی مجدد کسبوکار میباشد.
سه دلیل اصلی که کاربران AccuProcess این محصول را انتخاب میکنند عبارتند از:
قدرتمندترین نرمافزار مدلسازی فرآیند کسبوکار در بازارهای متوسط
نرمافزاری ساده برای استفادهی مجدد ( طراحی شده برای کاربران غیر فنی)
قیمت پائین پیادهسازی، استقرار و ارزیابی عملکرد
این نرمافزار میتواند فایلها را به صورت خروجیهای PDF, XML, IMAGE, Word ارائه دهد و فایلهای VISIO را میتواند به صورت ورودی قبول کند. همچنین این نرمافزار قواعد کسبوکار مخصوص به خود را دارد که توسط موتور قواعد به سیستم القا میشود]57[.
4-11- ADONIS
ADONIS ابزار مدیریت تجزیهوتحلیل فرآیند کسبوکار است که بر اساس چارچوب BPMS در دانشگاه وین ایجاد شده است و از فرآیندهای کسبوکار حمایت میکند. این نرمافزار توسط گروه مشاوره فنآوری اطلاعات BOCتوسعه یافته است. به کمک این نرمافزار میتوان مدلسازی فرآیند کسبوکار را با استفاده از BPMN 2.0، تجزیهوتحلیل، شبیهسازی، ارزیابی و همچنین مستندسازی خودکار را انجام داد.
با کمک نرمافزار ADONIS میتوان به اهداف زیر دست یافت:
بهبود همکاری بین همهی ذینفعان سازمان
بهینهسازی و استانداردسازی فرآیندها
شناسایی و بهبود ارزش افزوده فرآیندها
به حداقل رساندن خطرات و کمک به سازمان برای انطباق با الزامات اسناد و مدارک قانونی
تخصیص تمام کارکنان در فرآیندهای بهبود مستمر
افزایش کیفیت و رضایت مشتری در یک راه پایدار
قابلیتهای نرمافزار ADONIS:
پشتیبانی کامل از مدلسازی فرآیند و همچنین رابط بین XPD و BPMN DI ، مستندسازی و انتشار بر روی اینترانت و چاپ اسناد، افزایش پتانسیل نرمافزار با استفاده از زبان BPMN 2.0 ، ارتباطات، پشتیبانی از تجزیهوتحلیل و گزارشدهی، بهینهسازی، استانداردسازی، شبیهسازی کلیهی فرآیندها، پیادهسازی فرآیندها، تصویرسازی و یکپارچهسازی IT و سیستمهای دیگر سازمان، اندازهگیری عملکرد فرآیند، بهبود عملکرد فرآیند، پشتیبانی از قواعد و قوانین کسبوکار، تعریف شاخص، داشبورد مدیریتی، پورتال کارکنان، خدمات تحت وب و تلفن همراه، مدیریت ریسک، ایجاد سیستم کنترل داخلی.
طراحی و مستندسازی:
مدلسازی، ابزار جمعآوری اطلاعات و وارد کردن اتوماسیون از جمله عوامل حمایت از طراحی و مستندسازی در سیستم هستند.
تسریع ارتباطات:
ارتباطات یک عامل حیاتی در موفقیت مدیریت میباشد. نشان دادن دانش روز و جزئیات دستورالعمل کار برای کارکنان از این قاعده مستثنی نمیباشد. ADONIS ، مکانیزم انعطافپذیری در فرمتهای مختلف و همچنین ایجاد پورتالهای شخصی کاربران دارد.
برنامهریزی سناریو:
سناریوهای مختلف را میتوان به صورت هدفمند از طریق شاخصهای تعریف شده در یک فرآیند طراحی کرد. تأثیر هر تغییر سازمانی و تکنولوژیکی را میتوان قبل از پیادهسازی فرآیند تشخیص داد که منجر به بهینهسازی میشود.
بهینهسازی و تجدید ساختار:
شبیهسازی و ارزیابی کسبوکار نهتنها اطلاعات را برای معیارهای موجود درفرآیندها، بلکه برای تخصیص منابع لازم و حجم کار ایجاد میکنند و فراهم کنندهی توانایی تصمیمگیری آگاهانه همراه با کنترل زنجیرهی ارزش میباشد.
پیاده سازی موفق
پیادهسازی موفق و کارآمد از بهترین نتایج سیستم میباشد که با پشتیبانی از رابط هایی مانند XPDL، BPEL WSDL، XML و ایجاد یکپارچگی با دیگر سیستمها حاصل میشود. در این صورت چرخهی حیات مدیریت فرآیند کسبوکار کامل میشود و افزایش رضایت مشتری و ارتقاء عملکرد کسبوکار را به دنبال خواهد داشت.
پشتیبانی آنلاین
مدیریت فرآیند کسبوکار هنگامی موفق خواهد بود، که همهی کاربران سازمان را پشتیبانی کند. پورتال موجود در این نرمافزار این ویژگی را فراهم میکند و مانند مدیریت عملکرد فرآیند، مدیریت ریسک و مدیریت هدف، دسترسی آنلاین از طریق یک استاندارد وب مرورگر، به ساختار عملیاتی و سازمانی شرکت و سناریوهای مختلف را امکانپذیر میکند. در هر پورتال اطلاعات دقیق و قابلیتهای کارمندان در دسترس قرار میگیرد و دسترسی مستقیم به پایگاه داده را فراهم میکند.
اطلاعات فنی
این نرمافزار به عنوان یک سیستم کلاینت سرور در دسترس است. دادههای خارجی را میتوان از طریق رابطهای مختلف مانند Microsoft Excel ، SQL، CSV و فرمتهای مبتنی برXML وارد سیستم نمود. تمام گزارشهای منتشر شده HTML مبتنی بر وب هستند. ADONIS از نمادهای استانداردهای مدل سازی مانند BPMN، UML، EPC، IDEF ،LOVEM و همچنین، روشهای خاص پشتیبانی میکند.
خدمات مشاورهای
گروهBOC، خدمات مشاورهای برای اجرای مدیریت فرآیند کسبوکار با سناریوهای فنی ارائه میدهد. این خدمات به صورت استاندارد و با توجه به نیاز مشتریان با بالاترین کیفیت در اختیار آنها قرار میگیرد. خدمات زمانی موفق خواهد بود که ترکیبی از دانش استاندارد نرم افزار، دانش فردی، و ارزش کلی مشتریان در نظر گرفته شود.
نتایج به دست آمده از مقایسه بین نرمافزارهای بررسی شده در جدول 4-1 گردآوری شده است:
جدول 4-1- نتایج حاصل از مقایسهی نرم افزارها
ORACLETIBCOARISBONITABIZAGIمدلسازی فرآیندYesYesYesYesYesقابلیت طراحی فرآیندYesYesYesYesYesتعامل (قابلیت دادن اخطار به کاربر)YesYesYesYesYesمکانیزمهای اطلاع رسانیYesYesقابلیت شبیهسازی فرآیندYesYesYesYesقابلیت پیادهسازی فرآیندYesYesYesYesYesتصویب فرآیند و نظارت بر عملکردYesYesYesYesتجزیهوتحلیل فرآیندYesYesYesYesYesبهینهسازی فرآیندYesYesYesYesYesفناوری محصولاتYesYesYesYesYesراهحل ابریYesYesYesمنبع باز یا منبع بسته بودن کد نرمافزارYesYesYesYesانعطافپذیری برنامهنویسیYesYesYesYesYesBPMNYesYesYesYesBPELYesپایگاه دادههاYesYesYesYesYesAPI- ODBCYesAPI-JDBCYesIBM DB2YesMICROSOFT SQL SERVERYesMYSQLYesORACLEYesYesمرورگر وبYesLDAPYesسازگاری نرمافزارYesYesYesYesیکپارچگی با برنامه ERPYesیکپارچگی با برنامه CRMYesمدیریت ورژن فرآیندهاYesقابلیت اعتبارسنجی فرآیندYesYesفرمت فایلهای قابل خروجYesYesYesYesYesPDFYesWORDYesVISIOYesفرمت فایلهای قابل ورودYesYesYesYesYesVISIOمدیریت امنیتمدیریت فرمYesYesYesYesYesپورتال گردش کارYesYesYesYesYesجستجو و پرسوجوYesYesمدیریت حساب کاربریYesنظارت و مدیریتYesYesYesYesYesنظارت بر فعالیتهای کسبوکار (BAM)YesYesYesYesYesمانیتورینگ گردش کارYesYesYesبایگانی و گزارشاتYesYesYesYesYesقواعد کسبوکارYesYesYesYesYesپشتیبانی از مشتریYesYesخدمات و پشتیبانیYesYesYesراهنمای برخطYesمشاورهYesYesYesآموزش کاربر نهاییYesYesدورههای آموزشیYesYesدفترچه راهنمای کاربر ارشدYesدفترچه راهنمای کاربر نهاییYesسهولت استفادهچند زبانه بودنمدلهای نسخهی نمایشیYesYesADONISAuraportalOccuprocessSIGNAVIOAPPIANمدلسازی فرآیندYesYesYesYesYesقابلیت طراحی فرآیندYesYesYesYesYesتعامل (قابلیت دادن اخطار به کاربر)YesYesمکانیزم های اطلاع رسانیYesقابلیت شبیهسازی فرآیندYesYesYesYesقابلیت پیادهسازی فرآیندYesYesYesYesYesتصویب فرآیند و نظارت بر عملکردYesYesYesتجزیهوتحلیل فرآیندYesYesYesYesYesبهینهسازی فرآیندYesYesYesYesYesفنآوری محصولاتYesYesYesYesYesراهحل ابریYesYesمنبع باز یا منبع بسته بودن کد نرمافزارانعطافپذیری برنامهنویسیYesYesBPMNYesYesYesYesYesBPELYesWF-XMLYesWPDLYesXPDLYesپایگاه دادههاYesYesYesمرورگر وبYesLDAPسازگاری نرمافزارYesYesYesYesYesیکپارچگی با برنامه ERPYesیکپارچگی با برنامه CRMYesمدیریت ورژن فرآیندهاYesقابلیت اعتبارسنجی فرآیندYesفرمت فایلهای قابل خروجYesYesYesYesYesPDFYesWORDYesVISIOYesفرمت فایلهای قابل ورودYesYesYesYesYesVISIOYesمدیریت امنیتYesمدیریت فرم YesYesYesYesYesپورتال گردش کارYesYesYesYesYesجستجو و پرسوجوYesمدیریت حساب کاربرینظارت و مدیریتYesYesYesYesYesنظارت بر فعالیتهای کسبوکار (BAM)YesYesYesYesYesمانیتورینگ گردش کارYesYesبایگانی و گزارشاتYesYesYesYesYesقواعد کسبوکارYesYesYesYesYesپشتیبانی از مشتریخدمات و پشتیبانیYesYesراهنمای برخطYesYesمشاورهYesآموزش کاربر نهاییدورههای آموزشیدفترچه راهنمای کاربر ارشدYesدفترچه راهنمای کاربر نهاییYesسهولت استفادهYesچند زبانه بودنYesYesمدلهای نسخهی نمایشیYes
فصل پنجم
نتیجهگیری و پیشنهادها
5-1- نتیجهگیری
در طول دههی گذشته، مدیریت فرآیند کسبوکار با گرایش جهانی فنآوری اطلاعات در نظر گرفته شده است. BPMS به عنوان یک سیستم اطلاعات، به پشتیبانی فرآیندهای کسبوکار در یک سازمان، از طریق روشها، تکنیکها و ابزارها میپردازد که به طور خودکار باعث بهبود فرآیند کسبوکار میشود. رویارویی کسبوکارها با چالش تغییرات سریع محیطی، باعث میشود که فرآیندها هرروز دچار تغییر و تحول شوند. بنابراین، سازمانها برای مطابقت با محیطهای پیچیده به قابلیتهای مدیریت فرآیند کسبوکار توجه بیشتری نشان میدهند.
سازمانها برای افزایش بهرهوری و کارایی سیستمها، کاهش هزینههای صرف شده در سازمان و همچنین کاهش اتلاف وقت، حین انجام تک تک فرآیندها از طریق مدیریت فرآیند کسبوکار سرمایهگذاریهای عظیمی انجام میدهند، چراکه خرید BPMSها، استقرار آنها در سازمان و آموزش کاربران جهت استفاده و تعامل با این سیستمها منجر به هزینههای بالایی در کسبوکار میشوند. بنابراین، با انتخاب و استقرار و اجرای صحیح سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار، میتوان به بهبود مستمر فرآیندها دست یافت. میزان موفقیت این امر، در تعیین شاخصهایی است که نرمافزار مرتبط را به خوبی ارزیابی کند و سازمان را در جهت تشدید نقاط قوت و کاهش نقاط ضعف یاری رساند. این شاخصها، عملکرد نرمافزارهای سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار را بهینه میسازد.
در تحقیق حاضر با جمعآوری شاخصهای مورد نیاز مدلی جهت ارزیابی یک سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار ارائه شده است که مدیران میتوانند با کمک از این شاخصها سیستمهای کاراتری برای سازمان خود خریداری و پیادهسازی کنند. در طی سالهای گذشته، BPM مورد اهمیت قرار گرفته است؛ اما، توجه به معیارهای ارزیابی عملکرد این سیستمها باعث بهبود هرچه بیشتر آنها شده و توجه متخصصین این امر را بیشتر جلب میکند.
بهکارگیري مدل شبکههاي عصبی به عنوان یک مدل فراابتکاري، نوید بخش نتایج قابل توجهی است. این مسئله، مؤید اهمیت نقش اندازهگیري انتظارات سازمانها و صنایع، از کارایی سیستمهای مدیریت فرآیند کسبوکار است. با بهکارگیري شبکههاي عصبی در پیشبینی روند رو به توسعهی سازمانها در مییابیم، هر چه، میزان اطلاعات ورودي بیشتر باشد؛ مدل، جواب بهتری خواهد داد. همچنین، این نتایج، برمزیت شبکههاي عصبی به عنوان یک ابزار قدرتمند در تحلیل اطلاعات غیرخطی تأکید دارد. . بنابراین، استفاده از روشهاي جدید، همچون شبکههاي عصبی مصنوعی، گامی بزرگ جهت دستیابی به نتایج بهتر در پیشبینی رفتار توابع مختلف است. شبکههاي عصبی مصنوعی، با استفاده از اطلاعات بیشتر، به طور محسوسی، قادر به پیشبینی خروجی هستند و چون، عملکرد شبکههای عصبی مصنوعی در میزان کارآمدی نرمافزار مطلوب است؛ شبکهها، میتوانند در شرایط عدم وجود اطلاعات کافی، راهکار مناسبتری نسبت به کاربرد روشهای تجربی باشند.
ما با انتخاب چندین نرمافزار مختلف و بررسی قابلیتهای آنها، درجهی اهمیت مدیریت فرآیند کسبوکار را در کشورهای دیگر مورد توجه قرار دادیم، لذا در کشور ما، به دلیل توسعهی روزافزون، صنایع و کسبوکارها نیاز بیشتری در زمینهی مدیریت فرآیند کسبوکار احساس میشود. با استقرار نرمافزارهای مرتبط و ارزیابی عملکرد آنها از طریق شاخصهای ذکر شده، میتوان جهشی پیروزمندانه در جهت سطح تعالی کشور برداشت. به باور ما، این شکاف در دانش باید مورد توجه قرار گیرد تا سازمانهای ایرانی نیز، بتوانند همپای سازمانهای بینالمللی به رقابت بپردازند.
5-2- پیشنهادها
به مطالعاتی که قصد دارند مسیر این پایاننامه را ادامه دهند، پیشنهاد میشود که با استفاده از روشهای کمی کردن و وزندهی به شاخصها، مدلی جهت اولویتبندی نرمافزارها به کمک روشهای تصمیمگیری چندمعیاره ارائه دهند و نرمافزارهای مورد بررسی را به ترتیب تواناییها و قابلیتهایشان معرفی نمایند.
طبق مطالب ذکر شده، حدود 650 شاخص جمعآوری شده که میتوان به کمک شبکههای عصبی از الگوریتمهای فراابتکاری، مهمترین شاخصها را استخراج کرد و در مطالعات بعدی بر روی آنها متمرکز شد.
همچنین ممکن است شاخصهای مورد استفاده در صنایع مختلف متفاوت باشد. بنابراین، با استخراج شاخصهای مورد نیاز در صنایع مختلف، میتوان آنها را رتبهدهی کرد و مشخص نمود که کدام شاخص در کدام صنعت از اهمیت بیشتری برخوردار است. همین طور در سازمانهای خدماتی و تولیدی نیز این تفاوت به چشم میآید و قابل بررسی در مطالعات آتی میباشد.
با رشد مدیریت فرآیند کسبوکار در دنیا و پی بردن به مزایا و منافع این سیستم در رقابت بین سازمانهای پویا، اهمیت این مسئله در کشور ما نیز بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته و سازمانهایی با استفاده از BPMSهای غیر بومی به بهبود سازمانها میپردازند. پیشنهاد ما بررسی این نرمافزارهای بومی شده در کشور است. در واقع میتوان طبق این شاخصها نرمافزارهای بومی شده را نیز مورد سنجش و توسعه قرار داد.
با ایجاد رویکرد الگوریتمهای فراابتکاری در جهت بهینهسازی خروجیها در سازمانها، میتوان به اهمیت روش شبکه عصبی مصنوعی در انجام چنین پژوهشهایی دست یافت. بنابراین، میتوان با کمک استفاده از الگوریتمهای شبکه عصبی مصنوعی به شاخصهای این پژوهش وزندهی نمود و در جهت استفاده از مدل ارائه شده در این طرح گامی رو به جلو برای انتخاب بهترین نرمافزار برداشت.
از طرفی دیگر، میتوان به نقش مدیریت استراتژیک در سازمانها اشاره کرد و اهمیت برنامههای استراتژیک در این نرمافزارها را مورد تحلیل و بررسی قرار داد.
ضمائم
زبان استاندارد BPMN
نمودار فرآيند کسبوکار، از مجموعه عناصر گرافيکي تشکيل شده است، که رسم دياگرامهاي ساده و قابل فهم را ممکن ميسازد. براي سادگي بيشتر، عناصر گرافيکي بهگونهاي انتخاب شدهاند، که بيشتر تجزيه و تحليلکنندگان با آنها آشنا باشند. به عنوان مثال از نماد لوزي براي نمايش تصميمگيريها و از نماد مستطيل جهت نشان دادن فعاليتها استفاده شده است. گروه توسعهدهندهی BPMN، به دنبال يافتن مکانيزمي آسان براي مدلسازي پيچيدگيهاي ذاتي موجود در فرآيندهاي کسبوکار بودند و به منظور فراهم کردن این هدف، از روش سازماندهي علائم استفاده کردند. بدين ترتيب که علائم گرافيکي را به مقولههاي مشخصي تقسيمبندي نمودند. با دانستن مجموعهاي کوچک از گروههاي عناصر، کاربر با مشاهدهي يک BPD ميتواند به سهولت عناصر اصلي و مقدماتي را تشخيص داده و نمودار را درک کند. شکلها و اطلاعات اضافي ميتوانند بدون ايجاد تغيير عمدهاي به نمودار اوليه اضافه شوند و بدين ترتيب پيچيدگيهاي موجود در فرآيند را به نمايش درآورند. در ادامه چهار گروه اصلي تشکيلدهندهي يک نمودار BPD را بررسي خواهيم کرد.
اشياء جريان
سه عنصر کليدي و هستهاي در يک BPD وجود دارد که در زمرهي اشياء جريان قرار ميگيرند. اين سه عنصر عبارتند از رخداد، فعاليت و راه ورود و خروج يا دروازه. توضيحات مربوط به اين سه شئ در جدول زیر آورده شده است.
ردیفنامنمادتوضیحات1Event(رخداد)پيشامدي که در طي يک فرآيند کسبوکار روي ميدهد و بر جريان فرآيند تأثير ميگذارد و معمولاً داراي يک علت يا عامل يا يک اثر يا نتيجه ميباشد. رخدادها برحسب زمان تأثير بر فرآيند به سه گروه Start، Intermediate و End تقسيم (شکلها از چپ به راست) ميشوند.2Activity(فعالیت)واژهاي عمومي براي کاري که شرکت انجام ميدهد که ميتواند بهصورت atomic ياnonatomic (مرکب، compound) باشد و داراي دو نوع Task و Sub-Process است که در حالت دوم از نماد + در مرکز و پايين مستطيل استفاده ميشود.3Gateway(راه ورود و خروج)در جريان توالي (Sequence Flow) بهکار ميرود تا واگرايي يا همگرايي را نشان دهد و تصميمگيري (decision)، منشعب شدن (forking)، ترکيب شدن (merging) و بهم پيوستن (joining) مسيرها را مشخص ميکند.
اشياء ارتباط دهنده
اشياء ارتباط دهنده براي پيوند دادن اشياء جريان در يک BPD بهکار ميروند تا ساختار شماتيک فرآيند تجاري را نمايش دهند. سه نوع شئ پيوند دهنده عبارتند از: جريان توالي، جريان پيغام، پيوند که در جدول زیر تشريح شدهاند.
براي مدلسازاني که بهدنبال مدلهايي با سطح دقت پايين (بهمنظور اهداف مستندسازي يا برقراري ارتباط) ميباشند، دو گروه عناصر ذکر شده در بالا، يعني اشياء جريان و اشياء ارتباط دهنده، کفايت ميکنند. ليکن در شرايطي که دقت بيشتري مورد نياز است تا مدلها مورد تجزيه و تحليل قرار گيرند و يا قرار است که آنها با BPMS مديريت شوند، جزئيات اضافي ميتواند به اين عناصر اضافه شود. با استفاد از برخي علائم و نشانهها که در داخل اين عناصر به نمايش در ميآيد امکان انتقال اطلاعات بيشتر فراهم ميآيد. بهعنوان نمونه در داخل يک رخداد ميتوان از نشانههاي پيغام، تايمر، قانون و ... استفاده نمود تا وضعيت مربوطه را نشان داد. انواع اشياء ارتباطدهنده عبارتند از:
ردیفنامنمادتوضیحات1Sequence Flow(جريان توالي)جهت نمايش ترتيب و توالي انجام فعاليتها در يک فرآيند بهکار ميرود.2Message Flow(جريان پيغام)براي نمايش جريان پيغامها بين دو شريک فرآيند (Process Participants) به کار ميرود. شرکا، که در واقع موجوديتها يا نقشهاي مختلف در کسبوکار ميباشند، پيغامها را ارسال و دريافت ميکنند. (در BPMN با دو Pool جداگانه ميتوان دو شريک را نمايش داد.)3Association(پيوند)براي پيوند دادن دادهها، متن، و ساير Artifactها (مصنوعات) با اشياء جريان بهکار ميرود که براي نمايش وروديها و خروجيهاي فعاليتها از اين شئ استفاده ميشود.
خطوط شناوری یا مسيرهاي جريان
بسياري از متدولوژيهاي مدلسازي موجود از مفهوم Swimlanes، براي سازماندهي فعاليتها در گروهها استفاده ميکنند. اين نشان گرافيکي براي جداکردن مسئوليتها يا تواناييهاي کارکردي مختلف مورد استفاده قرار ميگيرد. در يک BPD، خطوط شناوري به دو صورت مختلف قابل ارائه هستند: Pool و Lane (خط سير). در جدول زیر نماد اين دو عنصر و ويژگيهايشان آورده شده است.
Pool، در شرايطي استفاده ميشود که دياگرام شامل دو شريک يا موجوديت کسبوکار باشد که از لحاظ گرافيکي اين دو شريک در نمودار از هم جدا ميباشند. فعاليتهايي که در درون Poolهاي جداگانه رسم ميشود، فرآيندهاي مستقل محسوب ميشوند. لذا خطوط Sequence Flow، مرز يک Pool را قطع نميکند. در عين حال Message Flow بهعنوان روشي براي نمايش ارتباط بين شرکا ميباشد و در نتيجه براي برقراري ارتباط بين دو Pool مورد استفاده قرار ميگيرد.
Lane، در مقايسه با Pool، بيشتر به خطوط شناوري موجود در متدولوژيهاي قديمي نزديک است. در حقيقت Lane براي جداکردن فعاليتهايي که به يک نقش يا واحد خاص در شرکت مربوط ميشوند، بهکار ميرود. Sequence Flow، ميتواند مرز بين Laneهاي درون يک Pool را قطع کند، ليکن Message Flow نميتواند بين اشياء جريان درون Laneهاي موجود در يک Pool مورد استفاده قرار گيرد. انواع Swimlane يا اشياء خطوط شناوري:
ردیفنامنمادتوضیحات1Poolجهت نمايش يک شريک در فرآيند بهکار ميرود. جعبهاي گرافيکي است براي جداکردن فعاليتها از ساير Pool ها.2Lane(مسير يا خط سير)زيرقسمتي در درون يک Pool است که باعث افزايش افقي يا عمودي در طول آن ميشود و در سازماندهي فعاليتها و طبقهبندي آنها بهکار ميرود.
مصنوعات
BPMN، انعطافپذير است و بهگونهاي طراحي شده که به مدلسازان اجازه ميدهد در شرايط خاص، مانند بازارهاي عمودي (مثل بيمه، بانک، ...)، notation مقدماتي را گسترش دهند. لذا، تا جايي که شرايط مورد نظر ايجاب کند، به تعداد دلخواه Artifact ميتوان به يک نمودار اضافه نمود. نسخه فعلي BPMN سه نوع Artifact را از پيش تعريف نموده است که در جدول زیر شرح داده شدهاند. مدلسازان ميتوانند انواع Artifactها را، براي انتقال جزئيات بيشتر در مورد نحوهي انجام فرآيند (غالباً براي نمايش ورودي و خروجي فعاليتها) ايجاد کنند؛ با اين وجود ساختار ابتدايي فرآيند در نمودار (به همان صورتي که با Activityها، Gatewayها و Sequence Flowها تعريف شده است) تغييري نخواهد کرد. انواع مصنوعات:
ردیفنامنمادتوضیحات1Data Object(شئ دادهها)براي نمايش چگونگي درخواست شدن يا توليد شدن دادهها و اطلاعات توسط فعاليتها بهکار ميرود و با Association به فعاليتها پيوند داده ميشود.2Group(گروه)گروهبندي ميتواند براي اهداف تجزيهوتحليل و يا مستند سازي مورد استفاده قرار گيرد، علي رغم اين که تأثيري بر Sequence Flow نخواهد داشت.3Annotation(حاشيهنويسي)مکانيزمي است که مدلساز از آن بهمنظور تأمين اطلاعات متني اضافي براي خوانندهي دياگرام، استفاده ميکند.
مراجع
]1[ صفرزاده حسین، قریشی معصومه، "نقش بهکارگیری سیستم مدیریت فرآیند کسبوکار در بهبود عملکرد سازمانها"، فصل نامه تخصصی پارک ها و مراکز رشد، بهار 1390، سال هفتم، شماره 26.
]2[ وحیدی ساناز، "ارائه مدل یکپارچه برای مدیریت فرآیند کسبوکار با رویکرد معماری سرویسگرا"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، شهریور 1389.
]3 [شمس فریدون، مهجوریان امیررضا، "مدل وابستگی میان مدیریت فرآیندهاي کسبوکار با معماري سرویسگرا "، کمیته فنی معماري اطلاعات ایران، مقاله قابل دسترسی در www.esoa.ir.
]4[ الوندي محسن, منصوري سعيده، "مورد کاوي چگونگي تاثير کارت امتيازي متوازن بر مديريت فرآيندهاي کسبوکار در دو سازمان ايراني"، چشم انداز مديريت، زمستان 1386، دوره 7 شماره 25، 113-149.
]5[ شیرازی بابک، "برنامهریزی منابع سازمان"، انتشارات فکر سبز، 1392.
]6 [کوچک زاده مهدی، بهمنی عارف، "ارزیابی عملکرد شبکه های عصبی مصنوعی در کاهش پارامترهای مورد نیاز، جهت برآورد تبخیر و تعرق مرجع"، مجله علمی-پژوهشی، علوم کشاورزی، 1384 سال یازدهم، شماره 4.
]7[ میرغفوري سید حبیب الله، "ارزیابی روش هاي سنجش کیفیت خدمات به وسیله شبکه هاي عصبی مصنوعی"، چشم انداز مدیریت، تابستان 1388، شماره 31.
[8] Delgado,A., " integrated approach based on execution measures for the continuous improvement of business processes realized by services", Information and Software Technology 56, 2013, 134–162.
[9] Akhavan, M., "IT's role in business process management (BPM)" International Journal of Business and Management Tomorrow, 2(8), 2012.
[10] Al-Mashari, M., & Zairi, ” M. Revisiting BPR: holistic review of practice and development” Business Process Management Journal, 2000, 6( 1) 10–42.
[11] Shaw, Duncan R., et al, “Elements of a business process management system: theory and practice”, Business Process Management Journal, 2007, Vol. 13 No. 1, pp. 91-107.
[12] Koster, Stefan R, “ An evaluation method for Business Process Management products”, 2009.
[13] K. L. K. Ryan, S. G. L. Stephen, and W. L. Eng, “Business process management (BPM) standards: a survey,” Business Process Management Journal, , 2009 vol. 15, no. 5, pp. 744-791.
[14] Dumas, M, La Rosa, M., “ Fundamentals of Business Process Management”, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2013, ISBN 978-3-642-33142-8.
[15] Chang,J. F., “Business Process Management System: strategy and implementation”, Taylor & Francis Group, 2008, ISBN 0-8493-2310-X.
[16] Weske, M., Aalst, W. M. P. van der, and H. M. W. Verbeek, "Advances in business process management," Data & Knowledge Engineering, 2004, vol. 50, pp. 1–8.
[17] Weske, M., “Business Process Management - Concepts, Languages, Architectures”, Springer, 2007, ISBN: 978-3-642-28615-5.
[18] Smith H., Fingar P., “ Business Process Management (BPM): The Third Wave”, Meghan-Kiffer Press, , ISBN: 0929652339, 295 pages, 2003.
[19] Kemsley, S., "Gartner’s BPM Suite Selection Criteria," Gartner Research, New York, 2005.
[20] Staveno,Y., Kazantsev, N., Gromoff , A., "Business process model reasoning: from workflow to case management", Procedia Technology 9, 2013, 806 – 811, Russia.
[21] Hill, J. B., Kerremans, M., and . Bell, T., "Cool Vendors in Business Process Management,” Gartner Research, Stamford, CT, 2007.
[22] Chong S., "Business process management for SMEs: an exploratory study of implementation factors for the Australian wine industry", Journal of Information Systems and Small Business Chong 2007, vol. 1, no. 1-2, pp. 41 58.
[23] Smart, P. A., Maddern, H., & Maull, R. S., "Understanding business process management: Implications for theory and practice" British Journal of Management, 2009, 20(4), 491–507
[24] Niehaves, B., Plattfaut, R.,Sarker, S., "Understanding Dynamic IS Capabilities for Effective Process Change: A Theoretical Framework and an Empirical Application", Proceedings of the 32nd International Conference on Information Systems (ICIS). China: Shanghai, 2011.
[25] Niehaves, B., Plattfaut, R., "From Bureaucratic and Quasi-Market Environments: On the Co-Evolution of Public Sector Business Process Management", Proceedings of the 9th IFIP WG 8.5 International Conference on E-Government (EGOV), 2010, (pp. 387–399).
[26] Mondragón, M., Mora, M., Garza, L., Álvarez, F., "Toward a well-structured Development Methodology for Business Process-oriented Software Systems based on Services", Procedia Technology 9, 2013, 351 – 360, México.
[27] Garimella, k., lees, M., “BPM Basics for Dummies”, Software AG Special Edition, Wiley Publishing, Inc., 2008, ISBN: 978-0-470-28571-8.
[28] Aalst ,W.M.P. van der, B.F. van Dongen, J. Herbst, L. Maruster, G. Schimm, A.J.M.M. Weijters, “Workflow mining: a surveyof issues and approaches”, Data and Knowledge Engineering, 2003, 47 (2) 237–267.
[29] Kim D., Kim M., Kim H., "Dynamic Business Process Management based on Process Change Patterns", International Conference on Convergence Information Technology, 2007 IEEE.
[30] Gruhn, V., Ralf Laue, "What business process modelers can learn from programmers", Science of Computer Programming 65, 2007, 4–13, Germany.
[31] Januszczak J., Hook G., " Simulation Standard For Business Process Management", Proceedings of the 2011 Winter Simulation Conference.
[32] Varela-Vaca,A.J., Gasca, M., "Towards the automatic and optimal selection of risk treatments for business processes using a constraint programming approach", Information and Software Technology 55, 2013, 1948–1973, Spain.
[33] P. R. B. D. Waal, “In Search of Competencies Needed in BPM Projects,” Communications of the IIM, 2008, vol. 8, no. 2.
[34] Ryan, K.L. Ko, Lee, S.G., “Business process management (BPM) standards: a survey”, Business Process Management Journal, 2009, Vol. 15 No. 5, pp. 744-791.
[35] Hammer, M., Champy, J., “ Re-engineering the corporation – A manifesto for business revolution”, Nicholas Brealey Publishing, 1993.
[36] Fanbo, M., Minli, J., &Wuliang, P., “A business process management system based on workflow technologies”, Intelligent Networks and Intelligent Systems International Conference (ICINIS), 2010, 68–172.
[37] Aalst ,W. M. P. van der and Hofstede, A. H. M., "YAWL: yet another workflow language" , Information Systems, 2005, vol. 30, pp. 245.
[38] Brocke, J., Rosemann, M.,” Handbook on Business Process Management 1”, International Handbooks on Information Systems, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2010, ISBN 978-3-642-00415-5.
[39] Brocke, J., Rosemann, M., "Handbook on Business Process Management 2”, International Handbooks on Information Systems,Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2010, ISBN: 978-3-642-01981-4.
[40] Trkman, P., “The critical success factors of business process management”, International Journal of Information Management, 2010, 30(2), 125-134.
[41] Bandara, W., Alibabaei, A., and Aghdasi, M., “Means of achieving Business Process Management success factors,” In: Proceedings of the 4th Mediterranean Conference on Information Systems, Athens University of Economics and Business, Athens, 2009, pp. 25-27.
[42] Jeston, J., Nelis, J., “Management By Process”, Published by Elsevier,2008, ISBN–13: 978-0-7506-8761-4.
[43] Menken, I., “The Business Process Management Guide: Practical Methodology and Guidelines to Successful BPM Implementation and Improvement", 2009.
[44] Gerth, C., “Introduction in Business Process Models”, Change Management, Berlin, Heidelberg: Springer, 2013, pp. 1–12.
[45] Underdahl, B., “Business Process Management for Dummies”, IBM Limited Edition, Wiley Publishing, Inc., 2011.
[46] Dabaghkashan,Z., Hajiheydari, N., Haghighinasab, M., “ A Success Model for Business Process Management Implementation”, International Journal of Information and Electronics Engineering, 2012, Vol. 2, No. 5.
[47] Al-Dahmash, A., Al-Saleem, S., “Evaluating phase level for critical success factors of BPM-system implementation: a case study in a Saudi government organization”, International Journal of Modern Engineering Research (IJMER) www.ijmer.com, 2013, Vol. 3, Issue. 5, pp-3149-3155 ISSN: 2249-6645.
[48] Gartner Report, “ Meeting the challenge: The 2009 CIO Agenda”, 2009.
[49] Arlbjorn, JS, Haug, A., “Business Process Optimization”, The Authors and Academia, 2010, ISBN 978-87-7675-814-1.
[50] Jensen, CT., Cline, O., “Combining Business Process Management and Enterprise Architecture for Better Business Outcomes”, International Technical Support Organization, 2011.
[51] Blechar, M. J. and Sinur, J., "Magic Quadrant for Business Process Analysis Tools," Gartner, 2006.
[52] Harun R. Y., Semra B., Kerim G., "An ERP software selection process with using artificial neural network based on analytic network process approach", Expert Systems with Applications 36, 2009, 9214–9222
[53] Graupe, D., "Principles of artificial neural networks", advanced series in circuits and systems vol- 6, World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd. 2007.
[54] Bari, A., Chaouchi, M., Jung, T., "How Predictive Neural Networks Work, Predictive Analytics For Dummies", 2014, 360 pages.
[55] Kriesel, D., "A Brief Introduction to Neural Networks", 2005.
[56] Kelley, D., and Ashton, H., "Changing Business for the Better: A Practical Guide to BPM and an Introduction to Business Process Management Solutions," Upside Research, Inc., 2007.
[57] AccuProcess Modeler 3.2 User Guide Release Date February 19,2014.
[58] www.bpm.com
[59] www.techevaluation.com
[60] www.bpmleader.com
Abstract:
As international competition intensifies, evolution plays an important role in every organization. Business process management is the most advanced type of management issues which leads the organization to the continuous improvement. BPM as a set of processes help the organization to improve their business efficiency. To aim this purpose some systems and softwares called BPMS is established. Now, more than one hundred softwares with special capabilities are involved in this context and analyze the dynamic condition of organization.
Moreover, by investigating literature, an integrated pattern included 650 factors is developed to evaluate a business process management system. These factors are clustered into 16 groups such as modeling and simulation. We choose 10 active software like ARIS and ORACLE between them and a multiple layer neural network model proposed to explore their special capabilities. Since our country try to improve its competition environment so localization of these factors result in agility and optimization of industries.
Keyword: Business Process Management, Business Process Management System, Artificial Neural Network, Criteria.