دانلود ادبيات و پيشينة تحقیق انتخاب تامین کنندگان در زنجیره تامین با رویکرد ترکیبی فرآیند تحلیل شبکه و تحلیل روابط خاکستری (docx) 38 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 38 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
ادبيات و پيشينة تحقیق انتخاب تامین کنندگان در زنجیره تامین با رویکرد ترکیبی فرآیند تحلیل شبکه و تحلیل روابط خاکستری
مقدمه
در بين سال هاي 1960 تا 1970 شركت ها مجبور شدند تا جزئيات استراتژي هاي بازار خود را كه بر ايجاد، تسخير و حفظ مشتري متمركز بود بهبود بخشند .آنها همچنين بايد در مديريت شبكه تمام شركت هاي پيش از خود كه ورودي ها را به صورت مستقيم و غير مستقيم تهيه مي كنند و شبكه شركت هاي بعد از خود كه كار تحويل و خدمات پس از فروش را انجام مي دهند، مشاركت كنند .از اين رو مفهوم زنجيره تامين پديدار شد .(روزنتال – 1995)
اخيراً مديريت زنجيره تأمين و فرايند انتخاب تأمين كنندگان در متون مديريت مورد توجه خاصي قرار گرفته است. در دهه 1990 بسياري از كارخانه ها در جستجوي راهي براي مشاركت با تأمين كنندگان بودند تا از اين طريق عملكرد مديريت و رقابت پذيري آنها را ارتقا دهند. روابط بين تأمين كننده و مصرف كننده در شركتهاي توليدي مورد توجه جدي قرار گرفت. زماني كه روابط بلند مدت بين اين دو وجود داشته باشد، زنجيره تأمين شركت مانعي جدي و قوي بر سر راه رقبا خواهد بود. (رضایی – 2015)
تأمين كنندگان براي كار با شرکت ها در جهت موفقيت يك شركت امري بسيار مهم و حياتي مي باشند و در طي ساليان طولاني بر انتخاب تأمين كننده تأكيد شده است. اخيراً با حضور مفهوم مديريت زنجيره تأمين بيشتر محققان، دانشمندان و مديران پي برده اند كه انتخاب تأمين كننده مناسب و مديريت آن وسيله اي است كه از آن مي توان براي افزايش رقابت پذيري زنجيره تأمين استفاده نمود. (ناراسمیهان – 2006)
فشار رقابتي زياد، بسياري از سازمانها را بر آن مي دارد تا محصولات و خدمات خود را سريعتر، ارزانتر و بهتر از رقيبان در اختيار مشتريان قرار دهند. مديران نيز دريافتند كه انجام چنين كاري به تنهايي و بدون داشتن تأمين كنندگان رضايت بخش ممكن نيست. (لای – 1994) از سوي ديگر اهميت فزاينده تصميمهاي مربوط به گزينش تأمين كننده سازمانها را به بازنگري در راهبردهاي خريد و ارزيابي خود وا مي دارد و به همين دليل گزينش تأمين كنندگان در ادبيات مربوط به خريد اهميت قابل توجهي پيدا كرده است. در طول يك دهه گذشته، كارخانجات خودروسازي با اين نگرش كه مي توانند از طريق ايجاد شبكه هاي تأمين كننده و همكاري هاي مشترك به مزيت رقابتي دست پيدا كنند، تأكيد فزاينده اي بر اين رويكردها اعمال كرده اند. در حقيقت، شركتهاي برجسته صنعتي بيش از نيمي از منابع مالي خود را بر خريد مواد اوليه و قطعات مورد نياز سرمايه گذاري كرده و اين سهم سرمايه گذاري با گرايشهاي اخير به سمت كوچك سازي شركتهاي خودروسازي و توجه بيشتر به برون سپاري در حال افزايش است. (ناهمیاس – 2005)
در حال حاضر افزايش تقاضا، تغييرات سريع در عرصه جهاني، وجود عدم اطمينان زياد در عرصه خودروسازي، وجود رقباي داخلي و افزايش حضور رقباي خارجي، موجب شده تا شركتها به طور روز افزوني به تأمين كنندگان خود تكيه كرده و سعي كنند با تأمين كنندگاني همكاري داشته باشند كه توانايي لازم در برآوردن نيازهاي روز افزون و جديد مشتريان را داشته باشند. (حمیدی – 2011) بسياري از صنايعی كه بر پايه مونتاژ قطعات و ساخت قطعات به وسيله شركتهاي ديگر پايه گذاري شده اند، به خوبي مي دانند كه در اقتصاد جهاني و به شدت مبتني بر فناوري، مشاركت خون حيات بخش زنجيره تأمين است. (سروش – 1396) بيش تر محققان، دانشمندان و مديران پي برده اند كه انتخاب تأمين كننده مناسب و مديريت آن، وسيله اي است كه از آن مي توان براي افزايش رقابت پذيري زنجيره تأمين استفاده كرد. (مونزکا – 2008)
نكته مهمی كه در انتخاب تأمين كننده مطرح مي شود رابطه بلند مدت و راهبردي آنها با صنایع است. ضرورت اين اصل در شرايط حاكم بر صنعت كشور تشديد مي شود. تأمين كننده راهبردي به اين صورت تعريف مي شود: اگر يك تأمين كننده با شركتي همكاري بلندمدت داوطلبانه تؤام با رعايت حقوق طرفين داشته باشد، يك تأمين كننده راهبردي قلمداد مي شود. (محمد – 2009)
پژوهشهای انجام شده در داخل و خارج کشور
تحقیقات داخل کشور
اشرفی و چهارسوقی، (۱۳۹۰) در تحقیقی با عنوان «معیارهای انتخاب تامین کننده پایدار»، بیان می کنند که پایداری در زنجیره تامین به عنوان بحثی جدید و بسیار تاثیرگذار چندی است که توجه محققین حوزه مدیریت زنجیره تامین را به خود معطوف ساخته است. تامین کنندگان به عنوان اجزای اساسی شکل دهنده زنجیره تامین می توانند نقش بسزایی در ایجاد زنجیره تامین پایدار داشته باشند. شکل گیری زنجیره تامین با فرایند انتخاب تامین کننده آغاز می شود و در این فرایند انتخاب معیارهای مناسب برای انتخاب تامین کننده از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو در این مقاله تلاش شده تا با مرور ادبیات به جمع بندی مناسبی از معیارهای انتخاب تامین کننده با نگاه به مفهوم پایداری دست یابند. با بررسی تعاریف مطرح محورهای اصلی پایداری استخراج شده و برای تکمیل کار با مرور ادبیات حوزه های مربوط به محورهای اصلی به عنوان محورهای پشتیبان در پایداری شناسایی شده اند.
زمانلو، ادهمی و صباغ، (1392) در تحقیقی با عنوان «انتخاب بهترین تأمین کننده با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی گروهی»، بیان می کنند که انتخاب تأمین کننده در سال های اخیر اهمیت زیادی پیدا کرده است، زیرا هزینه مواد خام و قطعات اولیه، هزینه عمده ساخت را تشکیل می دهد و اکثر کارخانه ها مجبورند مقدار قابل توجهی از درآمد خود را صرف خرید آنها نمایند. انتخاب تأمین کننده یکی از مسائل مهم تصمیم گیری است که هم شامل معیارهای کمی و هم شامل معیارهای کیفی می شود تا تأمین کنندگان با بیشترین پتانسیل برای تأمین نیازهای کارخانه به صورت مداوم و با هزینه قابل قبول شناسایی شوند. در این مطالعه مسئله انتخاب تأمین کننده برای شرکت طراحی، مهندسی و ساخت تجهیزات و ابزار آلات سایپا (تبریز ایران) بررسی و یک روش بر اساس فرایند سلسله مراتبی گروهی برای انتخاب بهترین تأمین کننده بر مبنای معیارهای تعیین شده طراحی شده است. پس از تعیین شاخص های عمده برای ساختن درخت سلسله مراتبی، اوزان مربوط به آنها و گزینه ها با روش AHP گروهی (Group Analytical Hierarchy Process) محاسبه گردیده است. تأمین کننده با بیشترین وزن اولویت، به عنوان بهترین تأمین کننده انتخاب شده است. از نرم افزار EXPERT CHOICE برای محاسبه اوزان گزینه ها جهت آسان تر نمودن مقایسات استفاده شده است.
چهارسوقي و اشرفی، (1393) در تحقیقی با عنوان « انتخاب تأمین کننده و تخصیص مقدار سفارش با در نظر گرفتن عوامل پايداری»، بیان می کنند که مسئله انتخاب تأمین کننده یکی از مهم ترین تصمیمات حوزه مدیریت زنجیره تأمین است و امروزه تمرکز بر موضوعات زیست محیطی و پایداری در زنجیره تأمین، اهمیت انتخاب تأمین کننده پایدار را دوچندان کرده است. در این مقاله پایداری و محورهای اصلی و فرعی پایداری در انتخاب و همکاری های طولانی مدت با تأمین کنندگان بررسی شده است و بر اساس شاخصه های پایداری تعیین شده، یک روش ترکیبی برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان و تعیین مقدار بهینه سفارش تخصیصی به هر یک از آن ها معرفی شده است. ارزیابی تأمین کنندگان با استفاده از شاخصه های استخراج شده از ادبیات در حوزه های اجتماعی و زیست محیطی انجام شده است و مسئله انتخاب تأمین کننده و تخصیص سفارش به صورت یک برنامه ریزی ریاضی درجه دوم مدل سازی شده است. مدل پیشنهادی با استفاده از روش تغییر شکل یافته الگوریتم بندرز تجزیه و حل شده است. در پایان با ارائه مثال های عددی، ارزیابی روش ارائه شده مورد بررسی و جمع بندی قرار گرفته است.
مشرف جوادي، واعظ شهرستانی، باقري و نوری، (1391) در تحقیقی با عنوان، «اولویت بندي تأمین کنندگان در زنجیره تأمین جهانی با رویکرد با مطالعه موردي در کارخانه سیم و کابل دانیال شهرکرد»، انتخاب تأمین کننده جهانی یک مسئله تصمیم گیري چند معیاره شامل عوامل کیفی و کمی می باشد. مسئله انتخاب تأمین کننده جهانی نسبت به انتخاب تأمین کننده داخلی، پیچیده تر و نیاز به تجزیه و تحلیل بیشتر دارد. با توجه به پژوهشهاي انجام شده در گذشته، تنها تعداد محدودي مقاله در این زمینه وجود دارد. لذا این مقاله، یک مدل براي انتخاب تأمین کننده جهانی به وسیله فرآیند فازي به منظور ارزیابی معیارهاي AHP بر اساس وزن متغیر زبانی پیشنهاد داده است. روش (AHP) تحلیل سلسله مراتبی تصمیم گیري گوناگون از جمله کیفیت خدمات، هزینه، عوامل ریسک و ویژگیهاي تأمین کننده درگیر در انتخاب بهترین تأمین کننده در یک زنجیره تأمین جهانی به کار برده شده است. در این مقاله یک مجموعه کامل از معیارهاي کلیدي استفاه شده توسط محققان پیشین، به منظور ارزیابی تأمین کنندگان، شناسایی و مورد استفاده قرار می گیرد. در نهایت به منظور ارزیابی مدل پیشنهادي، اجراي آن در یک شرکت تولیدي صورت گرفته است. مدل ارائه شده نه تنها می تواند چارچوبی براي انتخاب تأمین کننده جهانی باشد، بلکه قابلیت تعیین و استقرار استراتژيهاي سازمان نسبت به تأمین کنندگان آن را نیز دارا می باشد.
صفائي قاديكلائي. عبدالحميد، غلام رضاتبار ديوكلائی. زهرا، (1393) « تبيين چارچوبي براي ارزيابي پايداري زنجيرة تأمين مواد غذايي با استفاده از فرايند تحليل شبكه اي فازي (مورد مطالعه: شركت هاي منتخب توليدي فراورده هاي گوشتي استان مازندران)» انجام دادند. در این مقالة به منظور دستيابي به هدف پژوهش، يعني تبيين چارچوبي براي ارزيابي پايداري زنجيرة تأمين مواد غذايي با مرور ادبيات موضوع، چارچوب ارزيابي پايداري سازمان خوار و بار و كشاورزي به منزلة مدل اولية پژوهش معرفي شد. بومي سازي و تأييد معيارهاي پژوهش با به كارگيري روش دلفي ساعتي انجام پذيرفت و درجة اهميت ابعاد و معيارهاي چارچوب با استفاده از روش ANP فازي، محاسبه شد. بدين منظور از ديدگاه 12 تن از كارشناسان و خبرگان، شامل پنج خبرة دانشگاهي فعال در حوزة توسعة پايدار و هفت خبره از شركت هاي توليدي فراورده هاي گوشتي كالة آمل، زربال و توليد و بسته بندي طيور فيله، استفاده شد. يافته هاي پژوهش نشان داد سلامت جسماني، رواني و اجتماعي كاركنان و گازهاي مهم ترين معيارهي دستيابي به زنجيرة تأمين و گلخانه اي با وزن هاي پايدارند. همچنين از ميان زيرمعيارهاي ابعاد حكمراني و اقتصادي، به ترتيب زيرمعيارهاي توليد گواهي شده و ايمني مواد غذايي از ديدگاه خبرگان، بالاترين درجة اهميت را كسب كردند. از اين چارچوب مي توان براي ارزيابي بخش هاي مختلف زنجيرة تأمين مواد غذايي و سنجش ميزان پايداري آنها استفاده كرد.
احدي، مشهدي عباس و خشکروديان،(1391) تحقیقی با عنوان «بکارگيري روش AHP فازي گروهي در انتخاب بهترين تأمين کننده ناوگان ريلي» انجام دادند. در این تحقیق اشاره شد که توجه ويژه به صنعت حمل و نقل ريلي در سالهاي اخير منجر به تدوين اهدافي در سياستهاي ريلي، همچون افزايش ميانگين احداث خطوط جديد به رقم 1000 كيلومتر در سال، در برنامه پنجم توسعه كشور شده است. از سوی ديگر، افزايش طول خطوط راه آهن كشور مستلزم افزايش تعداد ناوگان ريلي به سطحي متناسب با توسعه خطوط خواهد بود. اين در حالي است که تأمين ناوگان در حال حاضر از سوي کشورهاي صاحب اين فنآوری صورت مي گيرد و به اين منظور براي انتخاب تأمين کننده ناوگان ريلي، دستيابي به روشهاي جامع و مبتنی بر ضوابط در کشور احساس مي شود. هدف از اين مقاله استفاده از روش AHP فازي در انتخاب بهترين تأمين کننده ناوگان ريلي است. در اين راستا معيارها و گزينه هاي موجود در انتخاب تأمين کننده ناوگان توسط کارشناسان، گزينش شده و پس از انجام مقايسه های زوجي بين معيارها و گزينه ها، بر اساس نظرات ارایه شده، نتايج حاصل از مقايسه ها به ساختار فازي تبديل شده است. همچنين در کنار گزينشهاي صورت گرفته، هر کارشناس براي تصميم خود يک سطح اطمينان نيز در نظر مي گيرد. سپس طي چهار مرحله، اولويت بندي گزينه ها انجام مي شود. در گام نخست، اوزان معيارها و گزينه ها نسبت به معيارها تعيين مي شود. سپس وزنهاي تصميم گيرندگان مشخص شده و در ادامه با تلفيق گامهاي اول و دوم، اوزان نهايي حاصل مي شود. در گام پاياني رتبه بندي گزينه ها مشخص مي شود. نتايج حاصل از اين بررسي نشان مي دهد که با توجه به گزينه ها و شرايط موجود، تأمين ناوگان ريلي از کشور آلمان در اولويت است و نياز به بازنگري در روند کنوني انتخاب تأمين کنندگان ناوگان ريلی وجود دارد.
تحقیقات خارج کشور
کاهرامان از يک روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي فازي براي انتخاب بهترين تأمين کننده در يک کارخانه توليد محصول white Turkish ، استفاده کرد. تصميم گيرندگان مي توانستند با استفاده از متغيرهاي زبان شناختي فازي، ارجحيت و برتري را مطابق با اهميت هر يک از معيارهاي ارزيابي، تعيين کنند. (شریعتی – 1394)
چان و کومار نيز از يک روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي فازي براي انتخاب تأمين کننده، مشابه روش کاهرامان استفاده کردند. در اين روش اعداد مورد استفاده اعداد مثلثي فازي بوده و از روش تحليل توسعه اي براي تجزيه و تحليل مقايسه های زوجي تصميم گيرندگان و استخراج اوزان معيارها و گزينه هايي مختلف، استفاده شد. (گودرزی – 1383)
اوزجان کلينچي و سوزان اونال براي مسئله انتخاب تأمين کننده از روشي مبتني بر فرآيند تحليل سلسله مراتبي فازي استفاده کردند. اين انتخاب بيشتر بر اصل رضايت مشتري حاکم بود. اين مقاله معيارهاي ارزيابي را در 3 بخش کلي در نظر گرفته است که هر بخش زير معيار خاص خود را دارد. زير معيارهاي مربوط به خود تأمين کننده که 7 معيار، زيرمعيارهاي مربوط به عملکرد کال که 3 زير معيار و زير معيارهاي مربوط به عملکرد خدمت رساني که 4 زير معيار را شامل مي شود. اين مقاله اين روش را روي 3 تأمين کننده پياده سازي کرده است. (قدسی پور – 1393)
درون پرور و همكاران (1388) به ارزيابي عملكرد صنايع توليد آهن و فـولاد در بـازة زمـاني سال 2003 تا 2006 براساس شاخصهاي پايداري مؤسسة بينالمللـي آهـن و فـولاد (IISI)بـا استفاده از روش تصـميم گيـري سلسـله مراتبـي در محـيط فـازي (FHDM)پرداختنـد. (اسماعیلیان – 1386)
يـاكولوا، ساركيس و اسلون (2011) با هدف ارائة روشي براي اندازه گيـري پايـداري زنجيـرة تـأمين، پـنج مرحله براي زنجيرة تأمين مواد غذايي در نظر گرفتند. در اين پژوهش نه شاخص مصرف انـرژي، مصرف آب، اتلاف، استخدام، دستمزد، جنسيت، بهره وري نيروي كار، تمركز بازار و وابسـتگي بـه واردات، براي هريك از مراحل تعيين شد. چـارچوب پيشـنهاديِ زنجيـرة تـأمين بـه كمـك روش AHP و ديدگاه هاي خبرگان، سيب زميني و مرغ انگلستان مـد نظـر قـرار گرفـت. (فائز – 1395)
ارول، زنسـر و ساري (2011) چارچوب چندمعيارة فازي جديدي براي اندازه گيري عملكرد زنجيرة تأمين معرفـي، بـه ترتيـب تعيـين كردند كه در آن از دو روش آنتروپي فازي و تابع مطلوبيت چندشاخصه درجة اهميت شاخصها و رتبه بندي پايداري يكي از شركتهاي خـرده فروشـي طـي سـالهـاي 2003 تا 2007 استفاده شد. (جعفرزاده – 1394)
كيلونن و هلو (2012) مدلي را براي ارزيابي عملكرد زنجيرة تـأمين پيشنهاد كردند كه اين مدل توسعه يافته، رويكرد پايداري سطح سازمان را به مدل مرجع عمليـات زنجيرة تأمين SCOR وصل مي كند، در اين مدل چهارده معيار وجود دارد. (موسی خانی – 1386)
مبانی نظری تحقیق
مفهوم مدیریت زنجیره تامین
مدیریت زنجیره تامین به دنبال یکپارچه سازي واحدهاي سازمانی در طول زنجیره تامین و هماهنگ سازي جریان مواد، اطلاعات و جریان هاي مالی به منظور بر آوردن تقاضاي مشتري و با هدف بهبود رقابت پذیري یک زنجیره ي تامین است. در زنجیره ي تامین، کلیه فعالیت هاي مرتبط با جریان کالا و تبدیل مواد، از مرحله ي تهیه ماده اولیه تا مرحله ي تحویل کالاي نهایی به مصرف کننده را شامل می شود. مدیریت زنجیره تامین نیز عبارت است از فرآیند یکپارچه سازي فعالیت هاي زنجیره تامین و نیز جریانهاي اطلاعاتی مرتبط با آن، که از طریق بهبود و هماهنگ سازي فعالیتها، در تولید و عرضه محصول حاصل می شود. (گوسن – 2011)
زنجيره تأمين در سالهاي اخير نظر بسياري از محققان و صنعتگران را به خود جلب كرده است. در بازار رقابتي امروزه توليدكنندگان در صدد بهبود وضع داخلي نيستند بلكه انتخاب بهترين بازارها با توجه به پديده جهاني شدن و بهترين تأمين كنندگان در صدر برنامه هاي انتخاب بهترين گزينه ها در هر يك از تصميم گيري آنها قرار گرفته است. زنجيره تأمين نياز به تجزيه و تحليل عوامل زيادي دارد كه در نتيجه سازمانها را با يك مسأله تصميم گيري چند معياره رو به رو مي سازد. مراحل ارزيابي تأمين كنندگان را با توجه به مطالعات انجام شده مي توان به دو زير گروه تقسيم بندي كرد:
الف: تعيين معيارها و شاخصها
ب: روش هاي ارزيابي عملكرد براي گزينش (گابالا – 1974)
تعيين شاخصها و معيارهاي عملكرد
مطالعات متعددي در خصوص طراحي و تعيين شاخصهاي ارزيابي تأمين كنندگان صورت پذيرفته است. مهمترين بحث در رابطه با شاخصهاي ارزيابي تأمين كنندگان متناسب بودن شاخصها با اهداف سازماني، هم سويي با راهبردهاي سازمان، اعتبار در طول زمان و امكان بازخورد سريع و دقيق مي باشد. شناسايي معيارها براي انتخاب و اندازه گيري كارايي تأمين- كنندگان از دهه 1960 به بعد مورد توجه بسياري از مراكز دانشگاهي و صنعتي بوده است. (دولمین – 2003)
فرض اصلي اين مطالعات اين است كه بسياري از سازمانها زمان زيادي را به خاطر اهميت راهبردي گزينش تأمين كنندگان صرف ارزيابي اعضاي زنجيره تأمين خود مي كنند. ديكسون در سال 1966 بيست و سه معيار را براي ارزيابي تأمين كنندگان ارائه مي دهد. مبحث گزينش تأمين كننده را با استفاده از مطالعات موردي سازمانهاي درگير در امر روابط خريدار - تأمين كننده مورد بررسي قرار مي دهد، او چندين عامل مكمل ديگر را كه بايد در گزينش اعضاي زنجيره تأمين در كنار عواملي چون كيفيت، هزينه، تحويل به موقع و خدمات مورد توجه قرار گيرند، بر شمرده است. (دینگ – 2005)
اين عوامل در چهار گروه دسته بندي شده اند: مباحث مالي، استراتژي و فرهنگ سازمان، فناوري و گروهي از عوامل متفرقه، وي هم چنين به اين نتيجه رسيده است كه هيچ مدل منحصر به فردي وجود ندارد كه با هر موقعيتي متناسب باشد. آنها مقاله هایی را كه در طول سالهاي 1966 تا 1991 منتشر شده بودند و معيارهاي همكاران گزينش تأمين كننده در محيط توليد و فروش را مورد بررسي قرار داده بودند، مطالعه كردند. آنها ديدگاه جامعي را درباره معيارهايي كه بايد در تصميم هاي گزينش تأمين كننده مورد توجه قرار گيرند، تهيه كردند. (دگرو – 2000) آنها هم چنين نشان دادند كه كيفيت، تحويل و قيمت خالص بسيار مورد توجه هستند و تسهيلات و تأسيسات توليد، موقعيت جغرافيايي، وضعيت مالي كيفيت، هزينه، ظرفيت از توجهي در حد متوسط برخوردارند. تحويل به موقع، خدمات و انعطاف پذيري را براي ارزيابي تأمين كنندگان مدنظر قرار داده است. (دبوئر – 2001) سوئيفت، بيست و يك شاخص گزينش تأمين كننده را براي مديران پژوهشي از سوي ورما و پولمن در ميان خريد آزموده است. مدير به منظور مطالعه چگونگي بده بستان ميان كيفيت، هزينه، تحويل به موقع، زمان منتهي به تحويل و خصيصه هاي انعطاف پذيري كه مديران به هنگام گزينش تأمين كننده اعمال مي كنند صورت پذيرفت. آنها نشان دادند كه مديران، كيفيت را مهمترين خصيصه و متعاقب آن تحويل به موقع و هزينه را براي ارزيابي تأمين كننده در نظر مي گيرند. (کراما – 2010)
روشهاي ارزيابي عملكرد
در مورد روشهاي ارزيابي عملكرد مي توان به اين روشها اشاره كرد:
مدل طبقه بندي
اين مدل بر اساس سوابق و تجربيات گذشته تأمين كنندگان در ارتباط با يك سري از معيارها بنا نهاده شده است. اگر تأمين كننده معيار مورد نظر را داشته باشد، امتياز مثبت دريافت مي كند و در غير اين صورت امتياز منفي مي گيرد كه از جمع جبري امتيازات كسب شده، رتبه نهايي تأمين كننده شکل می گیرد. (چوپرا – 2007)
مدل وزني- خطي
اين مدل سعي داشته تا با وزن دهي معيارها، روش طبقه بندي را بهبود بخشد و در نهايت با محاسبه امتياز نهايي عملكرد، تأمين كنندگان را رتبه بندي كند. (همان)
مدلهاي غير جبراني
شامل روش هايي مي شود كه در آنها بده بستان بين شاخصها مجاز نيست؛ يعني مثلاً نقطه ضعف موجود در يك شاخص به وسيله مزيت موجود از شاخص شاخص هاي ديگر مدلهاي جبراني، شامل روش هايي است كه اجازه بده بستان - جبران نمي شود. در بين شاخصهاي آنها مجاز است، براي مثال تغييري احتمالاً كوچك در يك شاخص مي تواند به وسيله تغييري مخالف در شاخص یا شاخصهاي ديگر جبران شود. (همان)
روش فرايند تجزيه و تحليل سلسله مراتبي
به وسيله اين روش مي توان تصميمات وابسته به معيارهاي مختلف و يا تصميمات چند معياره را اتخاذ كرد، با به كارگيري اين روش مسأله ابتدا ساخت مند شده و سپس گزينه هاي مختلف بر اساس معيارهاي مطرح با هم مقايسه شده مدلهاي هزينه و آنگاه اولويت انتخاب هر يك از آنها مشخص مي شود. (دیکسون – 1966)
مدل كل مالكيت
در اين روش تصميم گيران تلاش مي كنند، هزينه هاي قابل كمي سازي را كه در طول دوره زندگي گزينه هاي خريداري شده اتفاق مي افتد، در مدل انتخاب تأمين كننده در نظر بگیرند. (همان)
مدلهاي آماري
اين مدلها به عدم اطمينان هاي احتمالي در انتخاب تأمين كنندگان بر مي گردد. اگر چه عدم اطمينان در هر شرايطي وجود دارد، ولي روشهاي دقيق تحت كنترل شدن آنها كشف نشده است و مدلهايي كه وجود دارند، به منظور تطبيق يك معيار در يك برهه خاص از زمان به كار مي رود. (همان)
تحليل خوشه اي
با اين روش مي توان تأمين كنندگان را بر اساس معيارهاي مشخص رتبه بندي و سپس با يكديگر مقايسه كرد. مدلهاي برنامه ريزي رياضي، براي فرموله سازي مسأله گزينش تأمين كننده با توجه به تابع هدف كه بايد حداكثر سود و يا حداقل هزينه شود، به كار گرفته مي شوند. (بندر – 1985)
روش استدلال مبتي بر مورد
اين روش بر اساس استفاده از پاسخ مسائل قبلي براي حل مسأله جديد شكل گرفته است و به عنوان روشي شناخته مي شود كه از نحوه رفتار انسانها در برخورد با مسائل جديد الگوبرداري كرده است. به اين ترتيب كه از تجربيات كسب شده در حل مسائل گذشته به عنوان راهنمايي براي حل مسائل جديد بهره مي گيرد. (همان)
مدلهاي مبتني بر هوش مصنوعي
اين مدلها بر اساس سيستم هاي كامپيوتري استوار هستند كه به طريقي مي توانند با استفاده از كارشناسان خبره خريد و يا داده هاي گذشته به موضوع يادگيري مبادرت ورزند. مدل سيستم خبره به عنوان يكي از كاربردي ترين شاخه هاي هوش مصنوعي شناخته مي شود، سيستم خبره با دريافت اطلاعات لازم و پرسشهاي مورد نياز از كاربر و به كارگيري مجموعه اي از دانسته ها و قواعد مي تواند تأمين كنندگان را رتبه بندي کند. شبكه هاي عصبي، سيستم هاي ديناميكي هستند كه با پردازش روي داده هاي تجربي، دانش يا قانون نهفته در وراي داده ها را به ساختار شبكه منتقل مي كنند. اين، سيستمها بر اساس محاسبات روي داده هاي عددي يا مثال ها، قوانين كلي را فرا مي گيرند. (بلمن – 1970)
منطق فازي
با استفاده از اين منطق مي توان مشكلات مبهم و غير دقيق بودن داده گروهي از هاي واقعي مسأله و قضاوتهاي تصميم گيرندگان را برطرف كرد. پژوهشگران منطق فازي را در ديگر روشهاي تصميم گيري بكار گرفته اند كه از جمله آنها مي توان به تحليل فرايند سلسله مراتبي فازي اشاره كرد.
روشهاي تصميم گيري چند معياره بسياري تاكنون توسعه يافته اند، اما اين روشها ساعتي براي در نظر گرفتن - وابستگي ميان عناصر را در نظر نمي گيرند. وابستگي ميان عناصر، فرايند تحليل شبكه اي را معرفي مي كند. اين روش تمامي عوامل و معيارهاي ملموس و غير ملموس دخيل در اتخاذ تصميم را در بر مي گيرد. بنابراين فرايند تحليل شبكه اي رهيافت چند معيارهاي براي تصميم گيري است كه قضاوتهاي كيفي را به مقادير كمي تبديل مي كند. بعضي كاربردهاي فرايند تحليل شبكه اي؛ گسترش كاركرد كيفيت، كيفيت خدمات، انتخاب پروژه، ارزيابي تأمين كنندگان، مديريت دانش، آناليز نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهديد و داده كاوي را در بر مي گيرد. (همان)
فرآيند تحليل شبكه اي
نظريه اي است كه فرايند تحليل سلسله مراتبي را براي پرداختن به وابستگي در بازخورد توسعه مي دهد و به اين منظور از رهيافت ابرماتريس استفاده مي كند. اگر چه هم فرايند تحليل شبكه اي و هم فرايند تحليل سلسله مراتبي اولويتها را با انجام مقايسات زوجي اتخاذ مي كنند، تفاوتهايي ميان آنها وجود دارد. اولين تفاوت آن است كه فرايند تحليل سلسله مراتبي حالت خاصي از فرايند تحليل شبكه اي است، چرا كه فرايند تحليل شبكه اي، وابستگي درون خوشه اي وابستگي دروني و ميان خوشه اي وابستگي بروني را در نظر مي گيرد. دومين تفاوت آن است كه فرايند تحليل شبكه اي ساختاري غيرخطي دارد به طور كلي مدل فرايند تحليل سلسله مراتبي چارچوب تصميم گيري است كه رابطه اي يك سويه و سلسله مراتبي را ميان سطوح تصميم در نظر مي گيرد. در عوض، فرايند تحليل شبكه اي نيازي به اين ساختار اكيداً سلسله مراتبي و عمودي ندارد. (باسنت – 2005)
انتخاب تامين كننده گام ضروري در طراحي زنجيره تامين مي باشد. معمولا اين مساله شامل چندين معيار شده و يافتن راه حل بهينه آن دشوار مي باشد .تكنيك هاي معمول در اين زمينه با معيارهاي كمي سر و كار داشته و اين در حالي است كه معيارهاي كيفي فراواني در زنجيره تامين وجود دارد .بنابراين، به تكنيكي نياز است كه هم معيارهاي كمي و هم معيارهاي كيفي را در بر گيرد. شوراي زنجيره تامين چارچوب توصيفي را به نام مدل مرجع عملياتي زنجيره تامين تشكيل داده اند .اين مدل يك مدل استاندارد مرجع عملياتي زنجيره تامين مي باشد كه در كليه صنايع كاربرد دارد .مدل مرجع عملياتي زنجيره تامين شركت ها را قادر به اندازه گيري عملكرد و شناسايي اهداف بهبود عملكرد مي سازد .مدل مرجع عملياتي زنجيره تامين شامل كليه معيارهايي كه ممكن است در زنجيره تامين وجود داشته باشد مي گردد . مدل مرجع عملياتي زنجيره تامين همچنين فرمول هاي مربوط به معيارها، مرجعي از بهترين عملكرد معيارها و تكنولوژي كه در دستيابي به عملكردهاي بهينه كمك مي كند را شامل مي شود اين معيارها عبارت اند از:
تحويل دهي به موقع
انعطاف پذيري
هزينه
دارايي ها (باچه – 1987)
اين معيارهای ارزيابي به عنوان معيارهاي استانداردي به منظور ارزيابي عملكرد شركت به كار مي روند. بايد توجه كرد كه روش مورد استفاده روشي عمومي بوده و به معيارهاي استفاده شده وابسته نمي باشد. به عبارت ديگر از همين روش مي توان براي شركتي كه از معيارهاي ديگري استفاده مي كند بهره برد.
در صورتي كه تعدادي محدوديت مانند ظرفيت تامين كننده، تعداد تامين كنندگان مورد نياز و غيره وجود داشته باشد، بايد از وزن نهايي تامين كنندگان به عنوان ضرايب تابع هدف در مدل برنامه ريزي آرماني استفاده نمود تا مقادير سفارش به تامين كنندگان انتخاب شده تعيين شود .
به طور اساسي مسائل انتخاب تأمين كننده دو نوع است:
1- انتخاب تأمين كننده هنگامي كه هيچ محدوديتي ندارد؛ به عبارتي هر كدام از تأمين كنندگان به تنهايي قادرند كه نياز هاي و احتياجات خريدار را از جمله ميزان تقاضا، كيفيت، زمان تحويل و ... را برآورده سازند؛
2- انتخاب تأمين كننده در حالتي كه محدوديتهايي در ظرفيت تأمين كننده، كيفيت محصول تأمين كننده و ... وجود دارد. به عبارتي يك تأمين كننده بتنهايي قادر به براورد احتياجات خريدار نمي باشد و خريدار به اجبار بايد بخشي از تقاضاي خود را از يك تأمين كننده و بخش ديگر تقاضايش را از تأمين كننده ديگر به منظور جبران كمبود ظرفيت يا كيفيت پايين تأمين كننده اول برآورده سازد. (آمید – 2009)
در خصوص مورد اول يك تأمين كننده مي تواند تمام نياز خريدار را براورده سازد، كه در اين حالت مديريت تنها يك تصميم اتخاذ مي كند و اينكه كدام تأمين كننده، بهترين است. در حالي كه در مورد دوم، هيچ كدام از تأمين كنندگان بتنهايي قادر نيستند كه تمامي احتياجات خريدار را براورده سازند. بنابراين در اين حالت بيشتر از يك تأمين كننده بايد انتخاب شود. در اين حالت مديريت بايد دو تصميم اخذ كند: اول اينكه كدام تأمين كنندگان، بهترين هستند؟ و دوم، از هر يك از تأمين كنندگان انتخابي چه مقدار بايد خريداري كرد.
انتخاب تأمین کنندگان حوزه ای غنی از مطالعه ی علم است؛ به طوری که تا کنون تلاشی گسترده در این زمینه انجام پذیرفته است. پیشینة موضوع از سه منظر قابل بررسی است: تعیین معیارها، ارزیابی، انتخاب نهایی؛ که به اختصار به بررسی عمدة پژوه های انجام گرفته در این سه بخش می پردازیم. (آمید – 200)
تعیین معیارها
تعیین معیارها مرحله ای مهم و اساسی در فرایند انتخاب تأمین کنندگان به شمار می آید. با وجود این، به نظر می رسد مطالعا ت کافی در این زمینه صورت نپذیرفته است. معیارهای ارائه شده از سوی دیکسون را می توان پایة عمدة پژوه های انجام شده در این زمینه دانست. وکورکا و همکاران سیستمی خبره برای پوشش مرحلة ایجاد معیارها در طول فرایند انتخاب تأمین کننده ارائه کردند. لین و چن نیز مجموعه ای از معیارهای عمومی را برای ارزیابی تأمین کنندگان ارائه دادند که در صنایع مختلف قابل به کارگیری است. پژوه وو و بارنز را می توان جامع ترین مطالعه در این حوزه دانست که با استفاده از تئوری دمستر شافر و بهینه سازی چارچوبی مناسب برای انتخاب تأمین کنندگان ارائه می کند.
پیش ارزیابی
پیش ارزیابی شامل کاهش تعداد تأمین کنندگان بالقوه به مجموعه ای کوچک بر اساس مطابقت با معیارهای تعیین شده است .چهار روش عمده، که در این بخش استفاده می شود، عبارتند از: تحلیل پوششی داده ها، تحلیل خوشه بندی، روش های جزمی، و مدل های هوش مصنوعی. (افسر – 1385)
انتخاب نهایی
عمدة مطالعات صور پذیرفته در این بخش جای می گیرند که در آن تأمین کنندگان مناسب انتخاب می شوند و میزان سفارش بهینه به آنان تخصیص می یابد. رو شهای رایج مورد استفاده در این حوزه عبارتند از مدل های سنجش خطی، مدل های برنامه ریزی خطی، مدل های فرایند تحلیل سلسله مراتبی و شبکه ای. (همان)
معیارهاي گزینش تأمین کننده در زنجیره تأمین
کیفیت خدمات
سطح بالاي کیفیت خدمات، یک منبع براي کسب مزیتهاي رقابتی می باشد. با لحاظ کیفیت خدمات، تفاوتهایی بین گزینه هاي تأمین کننده مشاهده خواهد شد. کیفیت محصولات، تصور و احساس مشتریان را تحت تأثیر قرار می دهد. به همین دلیل کیفیت بالاي محصولات از اهمیت ویژه اي در یک زنجیره تأمین جهانی برخوردار می باشد. سطح بالاي کیفیت خدمات ارائه شده توسط تأمین کنندگان می تواند کمک شایانی به افزایش رضایتمندي و وفاداري مشتري کند. عوامل مؤثر بر معیار کیفیت خدمات می تواند به شرح زیر باشد:
الف) قابلیت اطمینان
مدیران تمایل به انتخاب تأمین کنندگانی با قابلیت اطمینان بالا دارند و این امر به جز با داشتن توانایی بالا در مدیریت فعالیتها حاصل نمی شود.
ب) تحویل به هنگام
تأمین کنندگان باید از یک برنامه تحویل از پیش تعریف شده براي دستیابی به ویژگی تحویل به هنگام پیروي کنند. توان مدیریت به موقع سیستم زنجیره تأمین و پیروي از یک جدول برنامه ریزي تحویل دقیق از ویژگیه هاي مهم در انتخاب تأمین کننده می باشد. (آذر – 1379)
ج) ظرفیت تأمین
ظرفیت تأمین و یا همان ظرفیت تولید از اهمیت بالایی براي ارزیابی گزینه هاي تأمین کننده برخوردار است و این امر به مقدار زیادي تجهیزات، امکانات، وسایل حمل و نقل و ظرفیت انبارهاي تأمین کننده و غیره بستگی دارد.
د) ویژگیهاي نوآورانه
تکنولوژي با یک سرعت غیرقابل باور در حال تغییر می باشد. امروزه براي بهترین بودن در محیط رقابتی جهان، شرکتها باید داراي ویژگیهاي نوآورانه در فعالیتهاي مدیریتی خود باشند.
هـ) کیفیت محل حمل و نقل
کیفیت محل حمل و نقل به طور مستقیم بر روي محصول تأثیر می گذارد. ضعف در کیفیت محلهاي حمل و نقل سبب ایجاد محصولات آسیب دیده می گردد. به همین دلیل تأمین کنندگانی که محلهاي حمل و نقل آنها از کیفیت بالایی برخوردار می باشد نسبت به رقباي خود داراي اولویت هستند.
و) انعطاف پذیري و چابکی
امروزه، در دنیاي کسب و کار، همه چیز به سرعت در حال تغییر می باشد. تقاضاي مشتریان، دوره سفارشات و حتی ساختار کسب و کار می توانند با سرعت بالایی تغییر کنند. تأمین کنندگان با انعطاف بیشتر، شانس بالایی براي انتخاب شدن توسط مدیران را دارند، چرا که مدیران خواستار مدیریت تقاضاهاي نامعلوم و فوري همراه با موفقیت می باشند. به همین دلیل خصوصیات انعطاف پذیري و چابکی از اهمیت بالایی براي ارزیابی گزینههاي تأمینکننده دارد.
ز) حمل و نقل بدون خسارت
محصولات آسیب دیده حمل و نقل می تواند نرخ عدم پذیرش و برگشت محصول را افزایش دهد. با افزایش نرخ عدم پذیرش محصول، سودآوري شرکت کاهش می یابد.
ح) سـهولت ارتباطـات
سیسـتم سـهولت ارتباطـات شامل، تعهد و اعتمـاد مـی باشـد. روابـط بـین مـدیران و تأمین کنندگان در یک دوره کاري بلندمـدت مـی توانـد بـه وسیله سهولت ارتباطات تحت تأثیر قرار گیرد. زبان، اخـلاق و آداب و رسوم از یک کشور به کشور دیگر متفاوت میباشـد .براي داشتن ارتباطات خوب، باید تأمین کنندگان سیستمهـاي ارتباطی آسانتر و موفقتري را نسـبت بـه رقبـاي خـود ارائـه دهند. (اصغرپور – 1393)
هزینه
یکی از با اهمیت ترین معیارها در زنجیره هاي تأمین جهانی، هزینه بوده که مسئله انتخاب تأمین کننده را به صورت مستقیم تحت تأثیر خود قرار می دهد. همه شرکتها خواستار کار با تأمین کنندهاي می باشند که خدمات خود را با حداکثر کیفیت و حداقل هزینه به انجام می رساند، زیرا، وضعیت حداکثر سودآوري را با حداقل هزینه قابل دستیابی می نمایند. عوامل مؤثر بر معیار هزینه به شرح زیر باشد:
الف) قیمت محصول
داشتن حداقل قیمت محصول براي سودآوري تمام شرکتها از اهمیت بالایی برخوردار است. مدیران شرکتها باید به دنبال تأمین کنندگان کم هزینه براي فعالیتهاي شرکت خود باشند. هزینه تولید، هزینه تعمیرات و نگهداري و دیگر هزینه هاي مربوط به فرآیند ساخت، قیمت کلی یک محصول را تشکیل می دهد. (رزمی – 1393)
ب) هزینه تدارك
در شبکه جهانی، هزینه تدارك همچون قیمت محصول از اهمیت بالایی برخوردار است. طول کانالهاي توزیع و ویژگی انواع سبکهاي حمل و نقل، هزینه تدارك را تشکیل می دهند. هزینه تدارك می تواند به وسیله زمان تدارك محصول تحت تأثیر قرار گیرد. قطعات معیوبی که در فرآیند کنترل کیفیت شناسایی نشده اند، در هنگام تولید مشخص شده، زمان تدارك تولید را افزایش می دهند.
ج) هزینه حمل و نقل و هزینه توزیع
در زنجیره تأمین جهانی، گزینه هاي تأمین کننده به وسیله هزینه حمل و نقل و هزینه توزیع مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. این هزینه ها معمولاً در حوزه تأمین کنندگان بین المللی به دلیل هزینه هاي موجودي، هزینه هاي تخریب در هنگام حمل و نقل و هزینه هاي بیمه، بیشتر می باشد.
د) هزینه کیفیت
تعداد محصولات آسیب دیده و تولید محصولات با کیفیت بالا به طور مستقیم هزینه کیفیت را تحت تأثیر قرار می دهد.
هـ) عوارض و تعرفه هاي گمرکی
کشورهاي مختلف تعرفه ها و عوارض گمرکی متفاوت دارند. این ویژگی هنگام تجزیه و تحلیل تأمین کنندگان در زنجیره هاي تأمین جهانی، براي مدیران شرکتهایی که خواستار کار با بهترین تأمین کنندگان با حداقل عوارض و مالیات هستند، از اهمیت زیادي برخوردار است.
و) هزینه تأخیر
پس از برنامه ریزي تولید، برخی از سفارشات به تعویق می افتد. این تأخیر سفارش به عنوان یک هزینه تأخیر سفارش به شرکت برگردانده شده و همه شرکتها باید براي حذف این هزینه براي دستیابی به حداکثر سودآوري تلاش کنند. (رزمی – 1385)
ریسک عوامل
تصمیم هاي انتخاب تأمین کنندگان جهانی به شدت به وسیله ریسک تحت تأثیر قرار می گیرد. این نوع فرآیند انتخاب تأمین کننده نسبت به فرآیند انتخاب تأمین کننده داخلی بسیار پیچیده تر و پر مخاطره تر می باشد. معیار عوامل ریسک شامل ویژگیها و عوامل زیر می باشد:
الف) تأخیرات سفارش
تأخیرات سفارش براي تمام شرکتهایی که فعالیتهاي خود را برونسپاري می کنند، یک خطر محسوب می شود. شرایط آب و هوایی و برخی عوامل دیگر می توانند تأخیرات سفارش را تشکیل دهند. (حاتمی – 1386)
ب) ثبات سیاسی
وضعیت سیاسی کشور تأمین کننده از اهمیت زیادي برخوردار است. ثبات سیاسی تأمین کننده روابط بین تأمین کننده و تولید کننده را احتمالاً تحت تأثیر خود قرار می دهد. تولیدکنندگان ترجیح می دهند با تأمین کنندگانی کار کنند که در کشور آنها ثبات سیاسی وجود دارد. به علت تغییر رهبري سیاسی یا تغییر ساختار دولت، روابط بین تأمین کننده و تولیدکننده ممکن است به سمت و سوي دیگري حرکت کند.
ج) اقتصاد
وضعیت اقتصادي کشور تأمین کننده همچون وضعیت سیاسی از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که وضعیت اقتصادي، نرخ تغییرات پولی کشور، برآورد قیمت محصول و فعالیتهاي حمل و نقل را تحت تأثیر خود قرار می دهد. در سیستمهاي زنجیره تأمین جهانی، مدیران باید وضعیت اقتصادي کشور تأمین کننده را قبل از انتخاب بهترین تأمین کننده به حساب آورند.
د) شکایات مشتري
رضایت مشتري یک عامل کلیدي براي موفقیت تمام شرکتها در تمام بخشها محسوب می شود. همه مشتریان می خواهند نیازهاي خود را به موقع، با قیمت پایین، کیفیت بالا و غیره دریافت کنند. اگر آنها نتوانند نیازهاي مورد نیاز خود را با توجه به انتظاراتشان دریافت کنند، شروع به شکایت از سازمان خواهند کرد. به همین علت، باید مدیران به ارزیابی گزینه هاي تأمین کننده خود در مورد شکایات مشتري بپردازند. (جعفر زاده – 1393)
هـ) ساختار جغرافیایی
ساختار جغرافیایی کشورهاي تأمین کننده مادر ممکن است روابط بین تأمین کننده و تولیدکننده را تحت تأثیر خود قرار دهد. هنگامی که تولیدکننده به انتخاب تأمین کننده جهانی خود میپ ردازد، باید محل کارخانه، موقعیت جغرافیایی و فعالیتهاي طبیعی تأمین کننده را به حساب آرود.
و) تروریسم
احتمال فعالیتهاي تروریسمی هم براي تولیدکننده و هم براي تأمین کننده از اهمیت برخوردار است. فعالیتهاي تروریسمی می تواند در کشور تأمین کننده، تولیدکننده و یا در هر کشوري که محصولات به آنجا حمل و نقل می شود، صورت گیرد. به علاوه، فعالیتهاي تروریسمی می تواند در راههاي حمل و نقل به عنوان مثال در هواپیماها، راه آهنها، بزرگراهها و یا در راههاي دریایی رخ دهد.
ز) شرایط آب و هوایی
محصولات تحت تأثیر شرایط آب و هوایی قرار می گیرند. شرایط آب و هوایی کشور تأمین کننده مادر و یا کشوري که تولید کننده می خواهد محصولات خود را به آنجا حمل و نقل کند، تأثیر خود را به محصولات می گذارد.
ح) تفاوتهاي فرهنگی
در یک فرآیند انتخاب تأمین کننده جهانی، درك یکدیگر از هم، یک عامل کلیدي براي تأمین کننده و تولیدکننده می باشد. ساختار فرهنگی مشابه به ایجاد مکاتبه آسان و روابط خوب بین این دو کمک شایانی می کند.
ویژگیهاي تأمین کننده
پیشینه و ویژگی هاي تأمین کننده براي انتخاب بهترین تأمین کننده از اهمیت زیادي برخوردار است. شرکتها خواستار کار با تأمین کنندگان با ارزش بالا می باشند. آنها به وسیله پیشینه و عملکرد تأمین کننده ها در مورد انتخاب آنها تصمیمگیري می کنند. برخی از ویژگیهاي مهم تأمین کنندگان در زیر خلاصه شده است:
الف) مدیریت و ساختار سازمانی
تولیدکنندگان خواستار کار کردن با تأمین کنندگان داراي مدیریت و ساختار سازمانی صحیح و پایدار می باشند. ساختار سازمانی تأمین کننده بر روابط تأمین کننده با تولیدکننده اثر می گذارد. در نتیجه تولیدکنندگان ترجیح نمی دهند با تأمین کنندهاي که با ساختار سازمانی خود مشکل دارد، کار کنند. ساختار مدیریتی مسئله دار می تواند تمام روابط را مغشوش کند.
ب) وضعیت مالی
ثبات مالی همچون ساختار اقتصادي و ثبات کشور تأمین کننده از اهمیت برخوردار است. در فرآیند انتخاب تأمین کننده جهانی، تولیدکنندگان مجبور به بررسی و لحاظ کردن وضعیت مالی تأمین کننده در انتخاب خود هستند. آنها می توانند تجزیه و تحلیل وضعیت مالی تأمین کننده را به وسیله گزارشهاي درآمد سالانه و غیره به دست آورند. (حسن زاده 1396)
ج) اعتبار و شهرت
اعتبار و خوش نامی شرکتها به وسیله رضایت یا عدم رضایت مشتریان ایجاد می شود.
د) تجربه
پیشینه تأمین کننده به احتمال قوي نتیجه عملکرد آینده آن را نشان می دهد. در فرآیند انتخاب تأمین کننده، باید تولیدکننده به تجزیه و تحلیل تجربه تأمین کننده از جمله منابع کسب و کار، پاسخ به شرایط بازار و تحویل به موقع بپردازد.
هـ) نزدیکی رابطه
تأمین کنندگان با یک ساختار مشتري محور خوب باید نسبت به گزینه هاي دیگر ترجیح داده شوند. تأمین کنندگان با چنین قابلیتی می توانند مشتریان خود را راضی نگه دارند. پاسخ به تغییرات، منعطف بودن، توجه به خواسته ها و نیازهاي تولیدکننده و قبول شرایط جدید از جمله عوامل کلیدي در رابطه نزدیکتر بین تأمین کننده و تولیدکننده در نظر گرفته می شود.
و) مشروعیت
در یک محیط جهانی، رعایت قوانین و مشروعیت در تمام بخشها از اهمیت بالایی برخوردار است. تأمین کننده باید تمام پروانه ها و مدارك مورد نیاز را داشته باشد تا در آینده مشکلی براي سازمان ایجاد نکند. (مومنی – 1393)
2594344446567002608580159334111950565474850015252707319645تجربه00تجربه508006955790ویژگیهاي تأمین کننده00ویژگیهاي تأمین کننده15005053816350هزینه تأخیر00هزینه تأخیر14846301170305سـهولت ارتباطـات00سـهولت ارتباطـات1481455603250ظرفیت تأمین00ظرفیت تأمین14954252042795کیفیت محل حمل 00کیفیت محل حمل 1095375245110000-1022352940050هزینه00هزینه14871703515995عوارض و تعرفه گمرکی00عوارض و تعرفه گمرکی14903452936875هزینه حمل و توزیع00هزینه حمل و توزیع14859003227705هزینه کیفیت00هزینه کیفیت14903452355850قیمت محصول00قیمت محصول14954252646680هزینه تدارك00هزینه تدارك14846301466215حمل بدون خسارت00حمل بدون خسارت1484630885190تحویل به هنگام00تحویل به هنگام14757407620انعطاف پذیري و چابکی00انعطاف پذیري و چابکی1478915295910ویژگیهاي نوآورانه00ویژگیهاي نوآورانه10737851898650014954251767840قابلیت اطمینان00قابلیت اطمینان15227305007610شکایات مشتري00شکایات مشتري15138404725670اقتصاد00اقتصاد15208254418330ثبات سیاسی00ثبات سیاسی15240004130040تأخیرات سفارش00تأخیرات سفارش15132055588635تروریسم00تروریسم15227305292725ساختار جغرافیایی00ساختار جغرافیایی15182856461125مدیریت و ساختار سازمانی00مدیریت و ساختار سازمانی15195557600315نزدیکی رابطه00نزدیکی رابطه15252705889625شرایط آب و هوایی00شرایط آب و هوایی15233656746240وضعیت مالی00وضعیت مالی15290806175375تفاوتهاي فرهنگی00تفاوتهاي فرهنگی15195557033895اعتبار و شهرت00اعتبار و شهرت1082675423989500-933455038725ریسک عوامل00ریسک عواملمدل نظری تحقیق
259434526723200-146794475615کیفیت خدمات00کیفیت خدمات
2626242251962002626243741300
26368753582730026368744992900
263687412434200
2658141285883002658141943600
26900373829940026475086401700
4846320255165انتخاب تامین کننده00انتخاب تامین کننده269003738898900269003712317500
2692400863600026987509588400266699957784002698750863600026987509588400269240095884002669528243790026646632015200265344331372002647833329530026475075335500265814163987002647508585230026581406614300
1530985979586مشروعیت00مشروعیت
منابع
فارسی
افسر ا.، ربيعه م.، صادقي مقدم م.ر.؛ 1395، بسط مدل كنترل موجودي تركيبي با استراتژي انتخاب تأمين كننده؛ دومين كنفرانس ملي لجستيك و زنجيره تأمين
آذر ع.؛ 1379 تحليل و مطالعه فرايند تحليل سلسله مراتبي پوشش داده ها. ، ؛ فصلنامه مطالعات مديريت، ش 28
اسماعيليان م. ، ربيعه م.؛ 1386، ارزيابي و انتخاب تأمين كنندگان با استفاده از تكنيك فازي و برنامه ريزي كسري؛ پنجمين كنفرانس بين المللي مهندسي صنايع
اصغرپور م.ج.تصميم گيري هاي چند معياره؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1393
اشرفی، م، ۱۳۹۰، معیارهای انتخاب تامین کننده پایدار، نشريه دانشكده فني، ش 4
گودرزي غ.ر.؛ 1383 مدل انتخاب تأمين كننده استراتژيك جهاني در زنجيره ، تأمين صنعت خودرو ايران؛ فصلنامه مدرس علوم انساني، ش 33
احدي، ج، 1391، بکارگيري روش AHP فازي گروهي در انتخاب بهترين تأمين کننده ناوگان ريلي، فصلنامه مطالعات مديريت
رزمي ج.، اكبري جوكار م.ر.، كرباسيان س.؛ 1393 ، ارائه يك مدل پشتيباني تصميمگيري براي برنامه ريزي، ارزيابي و انتخاب بازار در زنجيره تأمين؛ فصلنامه پژوهشنامه بازرگاني، . ، ش 30
موسي خاني م.، نايبي ا.، بخشي ج.؛ 1386 ، ارائه يك متدولوژي فازي براي ارزيابي عملكرد تأمين كنندگان در فرايند برون سپاري؛ نشريه مديريت دانش، ش 77
رزمي ج.، عقيقي م.، كرباسيان س.؛1385، استفاده از روش جايگشت در حل مسايل تصميم گيري انتخاب تأمين كنندگان؛ دومين كنفرانس زنجيره لجستيك و زنجيره تأمين،
حاتمي مارييني ع.، ساعتي مهتدي ص.، ماكوئي ا.؛1386 ، انتخاب تأمين كنندگان با رويكرد تصميم گيري گروهي چند معياره در پنجمين كنفرانس بين المللي مهندسي صنايع،
جعفرنژاد ا.، اژدري ب.، صالح م.ر.؛ 1394 ، به كارگيري تحليل پوششي داده ها و روش كارايي متقاطع براي ارزيابي تأمين كنندگان شركت مهندسين انديشه فرافن؛ دومين كنفرانس ملي مديريت عملكرد
فائز ف.، قدسي پور س.ح.، فاطمي قمي س.م.ت.؛ 1395 ، طراحي يك مدل تلفيقي براي انتخاب تأمين كننده و تخصيص سفارشات با استفاده از استدلال موردگرا و برنامه ريزي ، رياضي چند هدفه؛ نشريه دانشكده فني، ش 4
شريعتي ع.، فاطمي قمي س.م.ت.؛ 1394 ، طراحي يك سيستم خبره و تلفيق با فرايند تحليل سلسله مراتبي به منظور ارزيابي و انتخاب سازندگان قطعات در زنجيره تأمين؛ چهارمين كنفرانس بين المللي مهندسي صنايع
سروش ع. ر.، نخعي علي آبادي ع.، اسدي گنگرج ا.، ملك زاده م.؛ 1396 ، مرور و تحليل نخستين كنفرانس بين المللي ؛ كاربرد هاي شبكه هاي عصبي در مديريت زنجيره تأمين . ، مديريت زنجيره تأمين و سيستمهاي اطلاعات
حسن زاده ا.س.، ملك لي ه.، جعفر تارخ م.؛1396 ، انتخاب تأمين كننده با استفاده از منطق فازي؛ نخستين كنفرانس بين المللي مديريت زنجيره تأمين و سيستمهاي اطلاعات،
مؤمني م.، آتش سوز ع.؛ 1393 ، طراحي مدلي براي برنامه ريزي محصول با استفاده از برنامه ريزي آرماني؛ فصلنامه مديريت صنعتي
جعفر نژاد ا.، رحيمي ح.؛ 1393 ، ارائه مدل تركيبي پيشنهادي كيفيت خدمات سروكوال و تجزيه و تحليل شبكه اي براي رتبه بندي مؤسسات ارائه دهنده خدمات: مطالعه موردي مؤسسات ارائه دهنده بيمه تحت نظر بيمه مركزي؛ فصلنامه مديريت صنعتي، ش 5
قدسي پور س.ح. ، فرايند تحليل سلسله مراتبي؛ تهران: انتشارات دانشگاه صنعتي اميركبير،1394
زمانلو، ل، 1392، انتخاب بهترین تأمین کننده با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی گروهی، دومين كنفرانس ملي مديريت عملكرد
چهارسوقي، ی، 1393، انتخاب تأمین کننده و تخصیص مقدار سفارش با در نظر گرفتن عوامل پايداری، پنجمين كنفرانس بين المللي مهندسي صنايع
مشرف جوادي، ک، 1391، اولویت بندي تأمین کنندگان در زنجیره تأمین جهانی با رویکرد با مطالعه موردي در کارخانه سیم و کابل دانیال شهرکرد، سومین كنفرانس بين المللي مديريت زنجيره تأمين و سيستمهاي اطلاعات، دومين كنفرانس ملي مديريت عملكرد، فصلنامه مطالعات مديريت
صفائي، ق، 1393، تبيين چارچوبي براي ارزيابي پايداري زنجيرة تأمين مواد غذايي با استفاده از فرايند تحليل شبكه اي فازي (مورد مطالعه: شركت هاي منتخب توليدي فراورده هاي گوشتي استان مازندران)، پنجمين كنفرانس بين المللي مهندسي صنايع
انگلیسی
Amid. A, Ghodsypour. S.H, O’Brein. C, 2006 “Fuzzy Multi-objective Linear Model for Supplier Selection in a Supply Chain”. International Journal of Production Economics, 104, 394-407,.
Amid. A, Ghodsypour. S.H, O’Brien. C. 2009 “A Weighted Additive Fuzzy Multi-Objective Model for the Supplier Selection Problem Under Price Breaks in a Supply Chain”. International Journal Production Economics, 323-332,.
Bache, j., Carr, R., Parnaby, j., Tobias, A.M., 1987"Supplier Development Systems" .International Journal of Technology Management 2 (2), 219-228,.
Basnet, C., Leung, J. M.Y. 2005"Invetory Lot-sizing With Supplier Selectioon". Computer & Operation Research 32 1-14,.
Bellman. R.G, Zadeh. L.A, 1970 “Decision Making a Fuzzy Environment”. Management Sciences”, 17, B141–B164,.
Bender, P.s., Brawn, R.W., Isaac, H., Shapiro, J.F. 1985"Improving Purchasing at IBM with a Normative, Decision Support System Interfac"e, vol.15, no.3.May-June 1985, 106-115,.
Chopra. S, and Meindel. P, 2007 “S Planning & Operation”, 3rd. Chapter 1, Pearson Prentice Hall,. upply Chain Management - Strategy,
Crama, Y., Pascual, R., Torres, A, 2010"Optimal Procurement Decesions in the Presence of Total Quantity Discounts and Alternative Product Reprice". European Journal of Operational Research, 159,3, 64-78.
De Boer. L, Labro. E, Morlacchi. P. 2001 “A Review of Methods Supporting Supplier Selection”. European Journal of Purchasing and Supply Management 7 (2), 75–89,.
Degraeve. Z, Roodhooft. F, 2000 “A Mathematical Programming Approach for Procurement Using Activity Based Costing”. Journal of Business Finance and Accounting 27 (1–2), 69–9,.
Dickson. GW, 1966 “An Analysis of Vendor Selection Systems and Decisions”. Journal of Purchasing 2(1), 5–17,.
Ding. H, Benyoucef. L, Xie. X, 2005 “A Simulation Optimization Methodology for Supplier Selection Problem”. International Journal Computer Integrated Manufacturing 18 (2–3), 210–224,.
Dulmin. R, Mininno. V, 2003 “Supplier Selection Using a Multi-Criteria Decision Aid Method”. Journal of Purchasing and Supply Management 9 , 177–187,.
Gaballa, A.A., 1974"Minimum cost allocation of tenders. Operational Research Quarterly". 25 (3), 389-398,.
Gossen, D.R., Mass, A.J., Spieksma, F.C.R., Klundert, J.J.,2011 "Exact Algorithms for Procurement Problems Under a Total Quantity Discount Structure". European Journal of Operation Ressearch, 178. 60. 3-26.
Hleh. H, Hamidi. H, 2011"A Fuzzy MCDM Model for Allocating Orders to Suppliers in a Supply Chain Under Uncertainty Over a Multi-Period Time Horizon", Expert Systems With Application 38 9076-9083,.
Lai. Y.J, Hawang. C.L. 1994 “Fuzzy Multiple Objective Decision Making, Methods and Applications”. Springer, Berlin,.
Mohammad Ebrahim, R., Razmi, J., Haleh, H, 2009 "Scatter Search Algorithm for Supplier Selection and Order Lot Sizing Under Multiple Price Discount Envirinment". Advances in Engeneering Software 40. 766-776,.
Monczka Robert M., Hanfield Robert B., Giunipero Larry, 2008 “Purchasing and Supply Chain Management”, 236,.
Nahmias, S, 2005 “Production and Operation Analysis (fifth edition)”, New York, McGrow-Hill, Irwan,.
Narasimhan. R, Talluri. S, Mahapatra. S.K, 2006 “Multiproduct, Multiclriteria Model for Supplier Selection with Product Life-Cycle Considerations”. Decision Sciences 37 (4), 577–603,.
Rezaei, J., Davoodi, M.,2015 "A Deterministic Multi-item Inventory Model with Supp;ier Selection and Impact Quality". Applied Mathematical Modeling 32 2106-2116.
Roa, C.P., Kiser, G.E., 1980"Educational Buyers' Perceptions of Vendor Attributes". Journal of Purchasing and material management 16, 25- 30,.
Rosenthal, E.C., Zydiac, J.I., Chaudhry, S.S, 1995"Vendor Selection with Bundling". Decision Sciences 26 (1), 35-48,.