پاورپوینت فصل 11 دوران پس از بارداری(نفاس) (pptx) 10 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 10 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
بنام خدا
فصل 11 دوران پس از بارداری(نفاس)
به 6 هفته اول پس از زایمان(طبیعی یا سزارین) دوره ی پس از بارداری یا نفاس می گویند.در این دوران فیزیولوژِی و ارگان های بدن مادر به حالت طبیعی برمیگردند.
تغییرات رحمی
برگشت(involution):
برگشت رحم به حالت قبل از بارداری، برگشت نام دارد که در اثر جمع شدن و انقباض رحم رخ می دهد. اولین قسمتی که برگشت پیدا می کند جسم رحم است. رحم بلافاصله پس از خروج جفت از رحم شروع به منقبض شدن می کند و ضخامت دیواره قدامی خلفی آن به 4-5 سانتی متر و قله رحم 1-2 سانتی متر پایین تر از ناف قرار می گیرد.
در این زمان رحم حدود 1 کیلوگرم وزن دارد که در طی یک هفته به 500 گرم می رسد. در انتهای هفته دوم رحم در لگن حقیقی قرار گرفته و از روی شکم قابل لمس نیست در این زمان وزن رحم حدود 200-300 گرم می باشد. در انتهای هفته 4-6 پس از زایمان رحم به وزن معمول خود یعنی 60-80 گرم می رسد.
2) ترمیم آندومتر:
پس از زایمان روند ترمیم اندومتر اغاز می شود. آندومتر زمان حاملگی از دو لایه تشکیل شده لایه اول به تدریج نکروز شده و ریزش می کند که لوشیا را می سازد و لایه عمقی به تدریج طی 7-10 روز رشد کرده و آندومتر را میسازد به این صورت که در پایان هفته سوم تمام آندومتر بجز در ناحیه جفت کاملا ترمیم شده است. ترمیم در ناحیه جفت حدود 6 هفته طول می کشد و تا آن زمان برای جلوگیری از خونریزی ان ناحیه عروق آن قسمت جمع و خمیده می شوند.
3) پس درد(after pain):
پس از زایمان در چند روز اول به دلیل حساسیت رحم خانم های نخست زا حالت انقباض تونیک و خانم های چند زا اغلب به فواصل زمان دچار انقباضات فعال در رحم خو می شوند. این انقباضات شدید در خانم های چند زا و شیرده دردی ایجاد می کند که پس درد نام دارد.
پس دردها در روز سوم زایمان معمولا خفیف می شوند.
4) لوشیا(lochia):
به ترشحات طبیعی پس از زایمان، لوشیا(لوکیا) گویند. لوشیا از خونریزی محل جفت،لایه سطحی آندومتر(دسیدوا) و سلول های اپیتلیال تشکیل شده و خاصیت قلیایی دارد. محیط رحم 6-24 ساعت بعد از زایمان استریل است. سپس باکتری ها وارد واژن شده و در دسیدوای نکروته رشد می کنند. در دوره نفاس سه نوع لوشیا داریم:
1)لوشیا روبرا(lochia lobra): ترشحی قرمز رنگ و کاملا خونی است که طی 3-4 روز اول پس از زایمان از محل چسبیدن جفت به رحم خارج می شود و از ریزش دسیدوای نکروته، گلبول قرمز و خون تشکیل شده.
2)لوشیا سروزا(lochia serosa): ترشحی صورتی رنگ یا قهوه ای روشن است که در روزهای 5-9 یا 3-10 پس از زایمان خارج می شود و حاوی سرم خون و لکوسیت های محل جفت و بافت های مرده است. کم رنگ تر بودن رنگ لوشیا سروزا به علت کاهش دفع گلبول های قرمز خون است.
3)لوشیا آلبا(lochia alba): ترشحی سفید یا سفیدمایل به زرد است که از روز 10 پس از زایمان معمولا تا 3-4 هفته و حداکثر 6 هفته پس از زایمان وجود دارد و از ترشحات و لکوسیت های محل جفت و موکوس سرویکس تشکیل شده است.
تغییرات سرویکس:
روز اول پس از زایمان سرویکس نرم و متسع است. به تدریج از انعطاف پذیری ان کم می شود به طوری که در پایان هفته اول سفت شده و فقط یک انگشت را می توان از ان عبور داد. سوراخ خارجی سرویکس در خانم نولی پار، مانند ته سنجاق است ولی پس از حتی یکبار زایمان به تدریج طی 3 هفته به شکل شکاف عرضی در می اید و دیگر به حالت اول برنمیگردد.
ایسموس که بین سوراخ سرویکس و جسم رحم قرار دارد به تدریج کوچک شده و به چن میلیمتر می رسد.
تغییرات واژن:
واژن طی 3 هفته پس از زایمان به وضعیت قبلی خود باز می گردد یعنی کوچک شده و حالت پرخونی و گشادی خود را از دست می دهد.
واژن هیچگاه حالت اول خو را بدست نمی اورد. زیرا بعضی از فیبرهای عضلانی پاره می شود.
ضخامت مخاط واژن تا شروع مجدد فعالیت تخمدان ها خشک و شکننده است، که به علت کمبود استروژن است.
پس از زایمان بقایای پرده هایمن به صورت زائده های فیبروزه در محل حلقه دهانه واژن باقی می ماند که نشانه زایمان واژینال است.
تغییرات هورمونی:
1.کاهش هورمون های جفتی:
سطح هورمون های HpL طی یکروز و HCG طی دو هفته به سطح غیر قابل اندازه گیری می رسد. سطح استرادیول نیز طی 3 ساعت تا حدود 90 درصد کاهش میابد و طی یک هفته به حداقل می رسد.
2.کاهش نیاز به انسولین:
پس از زایمان بدلیل کاهش سریع فاکتورهای ضد انسولینی یعنی هورمون لاکتوژن جفتی و هورمون رشد، نیاز به انسولین در دیابتی ها کاهش یافته وسطح fbs کاهش میابد.
3.غده هیپوفیز:
طی حاملگی غده هیپوفیز 30-100 درصد افزایش می یابد. بزرگی هیپوفیز تا یک هفته بعد ادامه میابد.
4.اکسی توسین:
در مرحله سوم زایمان که ترشح اکسی توسی از هیپوفیز خلفی باعث انقباض رحم و جدا شدن جفت می شود. در ادامه به جمع کردن رحم کمک می کند. در زنان شیرده اکسی توسین باعث بهبود شیردهی و خروج ان می شود در نتیجه افزایش شیردهی باعث افزایش اکسی توسین و تسریع جمع شدن رحم میشود.
5. شروع مجدد قائدگی:
با خروج جفت از سطح استروژن و پروژسترون به سرعت کاهش یافته و اثر مهاری آن بر هیپوفیز قدامی از بین میرود در نتیجه سطح fsh و LH به تدریج افزایش می یابد ولی به علت بالا بودن سطح پرولاکتین خون نخمکگذاری رخ نمی دهد.
پس از زایمان سطح پرولاکتین کاهش می یابد. در نتیجه در خانم های شیرده 2-18 ماه و در خانم های غیر شیرده 6-8 هفته بعد از زایمان قائدگی اغاز می شود. دلیل تاخیر مکیده شدن سینه مادر توسط نوزاد و در نتیجه ترشح پرولاکتین و جلوگیری از تخمکگذاری است.
تغییرات پستان ها:
طی 3-4 روز اول نفاس، پستان ها پر و سنگین و در لمس دردناک می شوند که به این حالت احتقان پستان می گویند که به دلیل پرخونی و تجمع شیر ایجاد می شود.
در احتقان متوسط تا شدید پستان ها سفت و دردناک میشوند و ممکن است با تب نیز همراه باشد.
مکیدن نوزاد، ماساژ، کمپرس سرد، دوشیدن کمی شیر قبل از شیردهی و استفاده از اسپرین در تسکین درد موثر می باشد.
تغییرات در دستگاه ادراری:
بعد از زایمان مثانه ادم دارد و پرخون است و ممکن است خونریزی زیر مخاطی نیز دیده شود.
تغییرات اناتومیکی دستگاه ادراری شامل شلی و گشادی حالب ها و لگنچه کلیه، هیدرونفروز و ... که معمولا طی 6 هفته به حالت قبل از حاملگی برمی گردند. سایر تغییرات:
1.دیورز(تکرر ادرار): بطور طبیعی در روزهای 2-5 نفاس دیور رخ می دهد و مایعات اضافی بدن مادر که در زمان حاملگی افزایش یافته بودند دفع می شوند. در دیورز پس از زایمان در هر بار دفع بیش از 350 سی سی ادرار دفع می شود از علل دیورز برداشته شدن فشار از روی وریدهای تحتانی است.
2.احتباس مثانه: در چند روز اول پس از بارداری، احتمال رتانسیون مثانه به علت افزایش ظرفیت مثانه و اتساع مجاری ادراری در حاملگی و صدمه به مثانه حین زایمان وجود دارد.
نشانه این حالت به این صورت است که مادر احساس دفع ادرار دارد اما توانایی دفع ادرار ندارد در این حالت مثانه می تواند تا 1 لیتر نیز ادرار در خود جای دهد.
3.بی اختیاری ادراری(بی اختیاری استرسی): برخی از خانم ها به دنبال زایمان طبیعی دچار بی اختیاری استرسی می شوند که بتدریج در طی 3 ماه بهبود می یابد. زایمان های مکرر ممکن است سبب دائمی شدن بی اختیاری استرسی شوند.
تغییرات وزن
بلافاصله پس از زایمان و پس از خروج جنین، جفت، مایع امنیوتیک و خونریزی از رحم حدود 5-6 کیلوگرم ازوزن مادر کاهش می یابد.پس از زایمان به علت دیورز و تکرر ادرار مایعات از طریق ادرار دفع می شوند و حدود 2-3 کیلوگرم دیگر از وزن مادر کاسته می شود.
تغییرات پوستی
بجز خطوط استریا که به صورت اسکار سفید و نقره ای رنگی روی پوست باقی می ماند بقیه تغییرات پوستی بصورت تدریجی به حالت قبل از بارداری برمی گردند.
تغییرات عضلانی
بزرگ شدن رحم و فشار آن به عضلات شکم در حاملگی، عضلات شکم را تحت کشش قرار داده و ممکن است فیبرهای الاستیک جدار شکم پاره شده و عضلات رکتوس از هم جدا شوند. در این صورت پس از زایمان عضلات شکم به طور کامل به حالت طبیعی برنمیگردند. برای اصلاح این مشکل استفاده از شکم بند ها و گن های مخصوص توصیه می شود.
